Η τηλεοπτική Μεγάλη Εβδομάδα, μια αλάνθαστη συνταγή

Παλιά από δυο πράγματα μπορούσες να καταλάβεις ότι έφτασε η Μεγάλη εβδομάδα: από το «δώρο Πάσχα» που πρόσθεταν οι ταξιτζήδες στο κόστος κάθε διαδρομής και από το ότι στον ANT1 ξεκινούσε να προβάλλεται ο «Ιησούς από τη Νάζαρετ», το έπος του Φράνκο Τζεφιρέλι.

Το δώρο καταργήθηκε, αλλά τον Τζεφιρέλι δεν τον πειράζει κανένας. Βάζω στοίχημα ότι κάποιες δεκάδες χιλιάδες τηλεθεατών έχουν δει τα επεισόδια των τεσσάρων πρώτων ημερών (από Μεγάλη Δευτέρα μέχρι Μεγάλη Πέμπτη) αλλά όχι και αυτά των δυο τελευταίων καθώς Μεγάλη Παρασκευή και Μέγα Σάββατο έχουν βρεθεί στις εξοχές και δεν υπάρχει όρεξη για τηλεόραση.

Ανέκαθεν για την ελληνική τηλεόραση η Μεγάλη Εβδομάδα ήταν πρόβλημα. Σταματούσαν τα σήριαλ κι έπρεπε να παίζονται κάποιες ειδικές ταινίες: πλέον όλες θεωρούνται χριστιανικές ακόμα κι αν δεν είναι. Τη Μεγάλη Παρασκευή και κυρίως το Μέγα Σάββατο υπήρχε πάντα ανάγκη να βρεθούν δυο μεγάλες σε διάρκεια ταινίες για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.

Μια ταινία έπρεπε να ξεκινά στις 5 και να τελειώνει στις 8 για να δούμε το δελτίο ειδήσεων: συνήθως ήταν ο «Λόρενς της Αραβίας» (που καμία σχέση δεν έχει με το Πάσχα αλλά βόλευε) και σπανιότερα η «Γέφυρα του ποταμού Κβάι» ή το «Μπεν Χουρ». Το τελευταίο έχει κάτι από χριστιανισμό αλλά δεν τελειώνει και ποτέ και για αυτό ο προγραμματισμός του είναι δυσκολότερος.

Μετά το δελτίο, όποιος δεν είχε τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, που έχει αποκλειστικό συμβόλαιο με τον ΑΝΤ1, μπορούσε να προβάλει η το «Βασιλιά των Βασιλειάδων» του Νίκολας Ρέι, ή την «Ομορφότερη ιστορία του κόσμου» με τον Μαξ Φον Σίντοφ να υποδύεται τον Ιησού ή τις «Δέκα Εντολές», για τις οποίες πεθαίνω καθώς την ώρα που ο Μωυσής τις παραλαμβάνει από το Θεό αυτός του μιλά με την φωνή του Τζον Γουέιν: απόδειξη ότι ο Τζον Γουέιν είναι Θεός. Για μυστηριώδεις λόγους ο «Σπάρτακος» παίζεται συνήθως Κυριακή του Πάσχα – πάντα αργά.

Κυρίως η μεγαλοβδομάδα προσφέρονταν παλιά για την προβολή θρησκευτικών ταινιών μεσημέρι ή απόγευμα, είτε από την παλιά ΕΡΤ, είτε από ιδιωτικά κανάλια. Στην ΕΡΤ, όταν υπήρχε διοίκηση ΠΑΣΟΚ, υποχρεωτικά μέσα στην εβδομάδα, συνήθως Μεγάλη Παρασκευή, θα προβάλλονταν το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» δια χειρός Παζολίνι, που ήταν η σοσιαλιστική αντιπρόταση στα χολιγουντιανά έπη.

Η ταινία που γυρίστηκε με ερασιτέχνες ηθοποιούς στη Νότια Ιταλία έχει κάτι το βαρύ σοσιαλιστικό, αλλά το αστείο είναι ότι ο Παζολίνι τη γύρισε σε μια εποχή που βρίσκονταν σε διαρκή κόντρα με τους συντρόφους του στο ιταλικό κομουνιστικό κόμμα – νομίζω ότι έχει κερδίσει μάλιστα το βραβείο της καθολικής εκκλησίας.

Πέρα από αυτό, ήταν δεδομένο ότι θα βλέπαμε ότι ταινία με χλαμύδα υπήρχε και υπάρχουν κάμποσες: χάρη στον μαγικό αυτό προγραμματισμό θεωρούνταν ταινίες για τη μεγάλη εβδομάδα και η «Κλεοπάτρα», με την κούκλα Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Μπάρτον, το «Δαυίδ και Βηθσεβά» του Χένρι Κινγκ με τον Γκρέγκορι Πεκ και τη Σούζαν Χέιγουορντ και φυσικά το «Σαμσών και Δαλιδά» του Σεσίλ Ντεμίλ με τον Βίκτορ Ματσούρ.

Αν δεν τον δω πασχαλιάτικα σε μια ταινία είναι σαν να μην έχω ακούσει το Χριστός Ανέστη πριν το Μαζωνάκη που ακολουθεί! Κρίμα που όσοι προγραμματίζουν αυτές τις ταινίες δεν έχουν προσέξει ότι ο «Δημήτριος και οι μονομάχοι του» είναι η συνέχεια του «Χιτώνα». Για μας τους φανατικούς είναι πρόβλημα να βλέπουμε πρώτα το Δημήτριο να ψάχνει το χιτώνα και μετά τον Ρόμπερτ Μίτσαμ να τον αποκτά μετά τη σταύρωση: είναι σαν ο χριστιανός Δημήτριος να έχει προηγηθεί του Χριστού και να είναι ο πραγματικός δημιουργός της θρησκείας. Αλλά δεν κρατάμε κακίες τέτοιες μέρες.

Μust των ημερών και ο «Βαραββάς» που δεν αναφέρεται πάντως στη ζωή του Σταύρου Διαμαντόπουλου, που ο Κώστας Καίσαρης τον είχε βαφτίσει έτσι όταν πέρασε από τον Ολυμπιακό. Ίσως κάποτε να γίνει κι αυτή ταινία – δεν αποκλείεται. Ο «Βαραββάς» έχει γνωρίσει μεγαλεία, όχι μόνο χάρη στον Άντονι Κουίν που τον υποδύεται (και άθελά του στο Διαμαντόπουλο), αλλά και χάρη σε ένα ψευτοτρέιλερ που είχε κάνει κάποτε ο Χάρι Κλιν – τον καιρό που ακόμα είχε χιούμορ. Το «Barabba un uomo simpatico» κάνει ακόμα κόσμο να γελάει.

Οι θρησκευτικές ταινίες ή αλλιώς ταινίες για τη Μεγάλη Εβδομάδα έχουν σταθεί αιτία να κάνει κι ο μελετητής τους Αντώνης Πανούτσος δυο ιστορικές παρατηρήσεις – ίσως τις πλέον τεκμηριωμένες της πολύπαθης καριέρας του. Από την ανάλυσή του προκύπτουν δυο πράγματα: το πρώτο ότι οι καλοί Ρωμαίοι έχουν περιποιημένο συνήθως άσπρο μούσι κάπως παχύ, αντίθετα από τους κακούς Ρωμαίους που έχουν μυτερό μαύρο.

Δεν ξέρω αν μετά πήγαιναν στο Μαζωνάκη, δεν αποκλείω τίποτα…