Oscars 1929: Τι έγινε στα πρώτα βραβεία της Ακαδημίας

Η ΒΡΑΔΙΑ

Η πρώτη τελετή έγινε στις 16 Μαΐου του 1929 και τίμησε τις ταινίες που είχαν κυκλοφορήσει από τη στιγμή που δημιουργήθηκε η Ακαδημία, δύο χρόνια νωρίτερα. Οι καλεσμένοι ήταν μόλις 270, κόκκινο χαλί δεν συνέβη, οι νικητές ήταν ήδη ανακοινωμένοι από τους Los Angeles Times τρεις μήνες πριν και η διαδικασία κράτησε κάπου μεταξύ 15 και 20 λεπτών. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που η βραδιά δεν θα μεταδιδόταν πουθενά αλλού. Από την επόμενη κιόλας χρονιά, τα Όσκαρ θα έβγαιναν στο ραδιόφωνο.

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ

O Louis B. Mayer μαζί με την ηθοποιό Norma Shearer / AP Photo

Η Ακαδημία Κινηματογράφου συστάθηκε τον Μάιο του 1927 με την πρωτοβουλία του Louis B. Mayer, τον επικεφαλής του παντοδύναμου ως τότε στούντιο παραγωγής MGM. Η οργάνωση ήταν μη κερδοσκοπικός οργανισμός με σκοπό «την πρόοδο και τη βελτίωση της βιομηχανίας κινηματογράφου», αλλά η πραγματικότητα ήταν μια άλλη ιστορία.

Ο Mayer ήταν ενοχλημένος από τα νεοσύστατα σωματεία των οικοδόμων που δούλευαν για τα στούντιο του Χόλιγουντ και είχε, μάλιστα, τσαντιστεί γιατί δεν μπορούσε πια να προσλάβει τους σκηνογράφους του MGM έναντι χαμηλού ποσού για να του διακοσμήσουν το νέο του εξοχικό στη Santa Monica. Ήταν σίγουρος, λοιπόν, ότι θα οργανώνονταν αντίστοιχα στο μέλλον και οι ηθοποιοί μαζί με άλλους συντελεστές της βιομηχανίας (σκηνοθέτες, σεναριογράφους, τεχνικούς), οπότε θέλησε να προλάβει τα γεγονότα και να τους υποσχεθεί μία ελίτ οργάνωση για να χρυσώσει το χάπι. Τα βραβεία ήταν, στην πραγματικότητα, μία υποσημείωση του βασικού του στόχου.

«Έβρισκα ότι ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστώ τους κινηματογραφιστές», είχε δηλώσει αργότερα, «ήταν να τους κρεμάσω μετάλλια. Αν τους έδινα κύπελλα και βραβεία, θα σκοτώνονταν για να κάνουν τις παραγωγές που ήθελα. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε η Ακαδημία».

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΣ

Η Joan Crawford με τον τότε σύζυγό της, Douglas Fairbanks Jr. / AP Photo

Ο πρώτος Πρόεδρος της Ακαδημίας ήταν και ο παρουσιαστής της πρώτης τελετής. Ο ηθοποιός, παραγωγός και βετεράνος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου Douglas Fairbanks Jr. έχει τρία δικά του αστέρια στο Hollywood Walk of Fame. Ένα για σινεμά, ένα για τηλεόραση και ένα για ραδιόφωνο. Προφανώς όχι τυχαία, τα πρώτα Όσκαρ έγιναν σε ξενοδοχείο του οποίου ήταν χρηματοδότης.

Η ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

Ο χώρος εκδηλώσεων που επιλέχθηκε ήταν το μόλις διετές τότε Blossom Ballroom στο ισόγειο του Hollywood Roosevelt Hotel. Το ξενοδοχείο λειτουργεί ακόμα, είναι το παλαιότερο εν ενεργεία ξενοδοχείο στην Πόλη των Αγγέλων και θεωρείται στοιχειωμένο από το φάντασμα της Marilyn Monroe.

ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΙΔΙΑ ΤΟΥ 1929

Το σχέδιο των αγαλματιδίων έχει αλλάξει ελάχιστα με τα χρόνια, όχι όμως και το υλικό τους. Πλέον είναι επιχρυσωμένος μπρούτζος, ενώ το 1929 ήταν britannium επιχρυσωμένο με χρυσό 24 καρατίων και 30 εκατοστά σε ύψος.

Τότε ήμασταν 5 χρόνια μακριά από την ονομασία τους ως Όσκαρ. Κάποιοι λένε ότι ονομάστηκε έτσι από τη Bette Davis για τον άντρα της, Oscar, αλλά η πιο διαδεδομένη – ανεπιβεβαίωτη – φήμη είναι πως το ονόμασε έτσι η Margaret Herrick, Executive Director της Ακαδημίας το 1932, επειδή η μορφή του της θύμιζε τον θείο της, τον Oscar. Εκείνη τη χρονιά, ο Walt Disney αναφέρθηκε στο βραβείο με αυτό του το ψευδώνυμο όταν παράλαβε το δικό του, τιμητικό αγαλματίδιο και μέχρι το 1934 ο Τύπος είχε υιοθετήσει την ονομασία. Το 1939 η Ακαδημία θέσπισε και επισήμως τα βραβεία ως«Όσκαρ».

ΤΟ ΜΕΝΟΥ

Τώρα βάζουμε αβοκάντο πάνω στη φέτα του τοστ, το 1929 έβαζαν κοτόπουλο.

Το μενού των πρώτων Όσκαρ ήταν ο αντικατοπτρισμός όσων θεωρούσε τότε το Χόλιγουντ ως σοφιστικέ ευρωπαϊκές γεύσεις. Ταυτόχρονα όμως, κάποια στοιχεία του όπως τα αμπελοφάσουλα και οι πατάτες, καθρέφτιζαν την ευαισθησία της βιομηχανίας για τα δεινά της χώρας που είχε μόλις βυθιστεί στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση. Να τονίσουμε επιπλέον εδώ ότι – τουλάχιστον επισήμως – το event δεν παρείχε αλκοόλ λόγω της Ποταπαγόρευσης.

Πιο αναλυτικά, το μενού περιελάμβανε:

– Ελιές και ξηρούς καρπούς: Τις πιο δημοφιλείς εξαγωγές, δηλαδή, της Καλιφόρνια την εποχή εκείνη.
– Σούπα Celestine: Ένα κλασικό γαλλικό πιάτο που βρισκόταν τότε κυρίως σε αμερικανικούς μπουφέδες, παρότι χρονοβόρο στην ετοιμασία του, είχε καθιερωθεί λόγω των φτηνών υλικών του.
– Επιλογή ψαριού ή κοτόπουλου: Φιλέτο ψαριού σοταρισμένο σε βούτυρο ή φιλέτο κοτόπουλου μισοψημένο στο γκριλ πάνω από φρυγανισμένο ψωμί.
– Συνοδευτικά: Τοπικά αμπελοφάσουλα ή πατάτες Long Branch – τηγανητές πατάτες δηλαδή με καρυκεύματα, όπως πρόσταζε τότε μια συνταγή που προερχόταν από το New Jersey.
– Σαλάτα: Μαρούλι και ντομάτα με γαλλική βινεγκρέτ.
– Επιδόρπια: Παγωτό βανίλια και σοκολάτα, κέικ και καφές.

ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ

Ο πρώτος επίσημος νικητής Καλύτερης Ταινίας – και η μοναδική βωβή ταινία με Όσκαρ – ήταν το Wings του William Wellman. Η πιο ακριβή παραγωγή ως τότε με μπάτζετ που είχε υπερβεί τα 2 εκατ. δολάρια, το φιλμ ακολουθούσε δύο πιλότους του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου που είχαν ερωτευτεί την ίδια γυναίκα. Το Sunrise: A Song of Two Humans ήταν, επίσης, ο νικητής του βραβείου Μοναδικής και Καλλιτεχνικής Ταινίας που εκείνη την πρώτη χρονιά ήταν ισάξιο με την Καλύτερη Ταινία και απλά τιμούσε μια διαφορετική πλευρά κινηματογράφησης.

Δεν υπήρχε κατηγοριοποίηση Α΄και Β΄ρόλων τότε, οπότε η Janet Gaynor πήρε το βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού για τρεις της ρόλους (7th Heaven, Street Angel, Sunrise) και ο Emil Jannings αυτό του Καλύτερου Ηθοποιού για δύο ρόλους (The Last Command, The Way of All Flesh). Την ίδια στιγμή, ο Charlie Chaplin αφαιρέθηκε από τις μεγάλες κατηγορίες για να λάβει ένα ειδικό, τιμητικό βραβείο. Ο δημιουργός που δεν ήταν δημοφιλής φιγούρα στο Χόλιγουντ, ήταν αρχικά υποψήφιος στις κατηγορίες Καλύτερου Ηθοποιού, Καλύτερου Σεναριογράφου και Καλύτερου Σκηνοθέτη Κωμωδίας για το The Circus.

ΤΟ DRESS CODE

Πολύ απλά, δεν υπήρχε. Οι καλεσμένοι ήταν προφανώς ντυμένοι καλά, αλλά χωρίς συγκεκριμένα guidelines το «καλά» μπορεί να γίνει πολύ σχετικό.

Οι επίσημες, στο μεταξύ, φωτογραφίες που δημοσίευσε η Ακαδημία με τους νικητές να ποζάρουν με τα βραβεία τους, τραβήχτηκαν εκτός της τελετής και δεν αναπαράγουν απαραίτητα τις ακριβείς εμφανίσεις των πρωταγωνιστών της βραδιάς. Η Janet Gaynor, για παράδειγμα, υπάρχει σε δύο φωτογραφίες πλάι στο Όσκαρ της, με διαφορετικό ρούχο στην καθεμία. Έτσι, σύμφωνα με την ίδια τη Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας που κρατά αρχεία για τη συγκεκριμένη θεματολογία, κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς φορούσαν οι καλεσμένοι εκείνο το βράδυ.

Την επόμενη χρονιά ωστόσο, η Mary Pickford θα άλλαζε τα δεδομένα φορώντας μία διακοσμημένη τουαλέτα από πτυχώσεις και έναν φιόγκο που είχε συνοδεύσει με πέρλες και βραχιόλια. Μετά από αυτή την εντυπωσιακή εμφάνιση, το business casual δεν θα είχε θέση πια στα Όσκαρ.

ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΝ

Ο Emil Jannings που αναφέραμε παραπάνω ότι κέρδισε το πρώτο Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού που δόθηκε ποτέ, είδε λίγα χρόνια αργότερα ένα ταπεινωτικό τέλος στην καριέρα του. Ο γεννημένος στην Ελβετία από Αμερικανό πατέρα ηθοποιός, μετακόμισε με τη μητέρα του στη Γερμανία ως παιδί και έφτασε τελικά να κάνει σοβαρή καριέρα ως ηθοποιός. Τόσο σοβαρή που τον τσίμπησε το Χόλιγουντ.

Όταν όμως το σινεμά πέρασε στις ταινίες με ήχο και άρα οι ηθοποιοί πλέον θα ακούγονταν, η βαριά γερμανική προφορά του Jannings κατέστρεψε τη συμφωνία του με την Paramount και έτσι επέστρεψε στη Γερμανία. Εκεί όμως κατέληξε να παίζει σε προπαγανδιστικές ταινίες του Χίτλερ και όχι διστακτικά. Την ίδια, κιόλας, περίοδο που η πρώην Γερμανίδα συμπρωταγωνίστριά του, Marlene Dietrich, είχε πολύ ενεργή αντι-ναζιστική δράση ψυχαγωγώντας τα στρατεύματα της πρώτης γραμμής και κάνοντας μεταδόσεις για τις Μυστικές Υπηρεσίες της Αμερικής.

Μετά την πτώση της ναζιστικής Γερμανίας, ο σταρ θα βρισκόταν εξοστρακισμένος από όλες τις βιομηχανίες θεάματος όπου είχε εργαστεί και, παρότι ο Jannings δεν παρουσιάζεται κάπου στο site της Βιβλιοθήκης της Ακαδημίας και η ιστορικότητα της νίκης του έχει παραγκωνιστεί ως υποσημείωση που θέλει η οργάνωση να ξεχάσει, ο ηθοποιός απέκτησε αστέρι στο Hollywood Walk of Fame μετά θάνατον.

ΟΙ ΧΑΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Εκτός από την κατηγορία Μοναδικής και Καλλιτεχνικής Ταινίας που αναφέραμε παραπάνω και που εξαφανίστηκε από την επόμενη κιόλας χρονιά, τα πρώτα Όσκαρ θα εγκατέλειπαν επίσης τις ορίτζιναλ κατηγορίες Καλύτερων Μηχανικών Εφέ και Καλύτερων Τίτλων Αρχής, αλλά και τον διαχωρισμό Καλύτερης Σκηνοθεσία σε Κωμωδία/Δράμα.

ΤΟ SNUB ΤΟΥ 1929

Τα – πολύ συχνά δίκαια – παράπονα και η γκρίνια για ταινίες, δημιουργούς και ερμηνείες που σνομπάρει κάθε χρόνο η Ακαδημία, δεν είναι καινούριο σπορ. Από την πρώτη κιόλας χρονιά των Όσκαρ, οι ενδιαφερόμενοι συζητούσαν για εκείνη την ταινία που είχε μείνει σκανδαλωδώς στην απ’ έξω. Το 1929, αυτή ήταν το The General του Buster Keaton.

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕ

Εκτός από το snub του General, η άλλη συζήτηση της χρονιάς ήταν η επέλαση των talkies. Οι ταινίες είχαν πλέον αποκτήσει ήχο εκτός της μουσικής και δεν ήταν όλοι στη βιομηχανία ευχαριστημένοι με αυτό. Ο Fairbanks ας πούμε, ο επονομαζόμενος Βασιλιάς του Χόλιγουντ που ήταν και παρουσιαστής της τελετής, θα έβλεπε την καριέρα του να παίρνει σύντομα καθοδική πορεία.

Το 1929 υπήρχε ήδη μία talkie που θα μπορούσε να έχει βραβευτεί, το Jazz Singer, όμως η Ακαδημία έκρινε πως δεν θα ήταν δίκαιο να διαγωνιστεί τις βωβές ταινίες και του έδωσε ένα ειδικό, τιμητικό βραβείο.

Οι talkies έφεραν την επανάσταση στο σινεμά, δίνοντας νέα πνοή σε ένα μέσο ψυχαγωγίας που δεν είχε συνέλθει ως τότε από την πτώση που είχε επιφέρει ο Α΄Παγκόσμιος.