Ψωνίζοντας χρυσές λίρες

Σιχαίνομαι να το παραδεχτώ, αλλά η Σμυρνία γιαγιά μου, που επέμενε να παραχώνει χρυσές λίρες μέσα στο στρώμα της, είχε περισσότερο μυαλό από εμένα. Που και που το πήρα το πτυχίο Οικονομικών, δεν έχω καν αξιωθεί να το χώσω σε μια κορνίζα. Δυστυχώς εκείνες τις χρυσές λίρες, που μάζευε για να έχει να πληρώσει για την κηδεία της, της εξαργύρωσε μετά το θάνατο της ο πατέρας μου. Ακριβώς για να πληρώσει για την κηδεία της.

Από τότε ο χρυσός και εγώ δεν είχαμε πολλά πάρε δώσε. Ίσως γιατί ποτέ μου δεν κατάλαβα την μανία για αυτό το κιτς χρυσό ορυκτό, αυτό που κυνηγούσε ο Σκρουτζ Μακ Ντακ στο Κλοντάικ και που αργότερα –όταν το βρήκε- του άρεσε να βουτάει μέσα του στο προσωπικό του θησαυροφυλάκιο/ πισίνα. Σκέψου ότι η βέρα μου είναι από λευκόχρυσο -όπως ακριβώς και ο βαπτιστικός σταυρός της κόρης μου- που μου κάνει απείρως πιο σικ. 

Άσε που, μέχρι πρότινος,  μου φαινόταν παλιομοδίτικο να χαραμίσω έστω και ένα ευρώ για την πάρτη του. Μέγα μου λάθος. Που, αν καταφέρουμε και επιβιώσουμε από αυτόν τον πανικό, σκοπεύω να μην επαναλάβω. Βλέπεις, από ιστορικής άποψης, όταν τα πράγματα σφίξουν ο άνθρωπος στρέφει το βλέμμα του στον χρυσό.

 Η τιμή του οποίου έχει εκτοξευτεί στην στρατόσφαιρα, αγγίζοντας τα 355 ευρώ (από τα 155 το 2009). Τρελή απόδοση για όποιον είχε την καθαρότητα μυαλού να αγοράσει μερικές χρυσές λίρες π.χ. το καλοκαίρι του 2004, αντί να τα ξοδέψει σε ρεζερβέ Μυκονιάτικες ξαπλώστρες, κομπλέ με ροζ σαμπάνιες.

Ένας παγκόσμιος κίτρινος πανικός που, όσο γελοίο και αν σου φανεί, έχει μετατρέψει για άλλη μια φορά το περίφημο Κλοντάικ και τους γύρω λόφους του σε ακμάζουσα πολιτεία. Φουλ στους τουρίστες που έρχονται να δουν old fashioned χρυσοθήρες (που δεν υπάρχουν πια) και φουλ στους μοντέρνους χρυσοθήρες που πετάνε με ελικόπτερα σε απάτητους λόφους και καρφώνουν σημαιάκια με GPS για να δηλώσουν το κομμάτι γης που τους ανήκει.

Ενώ ανάμεσα τους υπάρχουν και οικογενειακές επιχειρήσεις, που επιμένουν να φορτώνουν τόνους χώματος σε ειδικές δεξαμενές και μετά να τις ξεπλένουν με νερό για να βρουν ψήγματα χρυσού.

Δυστυχώς στην Ελλάδα ο χρυσός δεν κρύβεται σε ποτάμια. Αλλά στο 2ο υπόγειο του μεγαλοπρεπούς κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος στην Πανεπιστημίου. Εκεί που βρέθηκα ένα πρωινό Δευτέρας, έχοντας budget για μόλις 3-4 λίρες. Και γνωρίζοντας ότι είναι εντελώς ηλίθιο να αγοράζεις την στιγμή που αγοράζουν και όλοι οι υπόλοιποι. Αλλά ήθελα να το κάνω. Για την εμπειρία. Για να έχω ήσυχη την συνείδηση μου. Πάρτο όπως θες.

Και μετά ήρθε το πολιτισμικό σοκ. Όχι μόνο λόγω του χώρου, που σε τηλε-μεταφέρει πίσω στα 50ς, με μοναδική ένδειξη μοντέρνας τεχνολογίας τους led πίνακες πάνω από τα γκισέ που δείχνουν πόσα δεκάδες ή εκατοντάδες άτομα έχουν σειρά πριν από σένα. Αλλά κυρίως εξαιτίας του κόσμου που βλέπεις εκεί.

Γριούλες που πουλάνε τις τελευταίες τους χρυσές οικονομίες, μανάδες που θέλουν να βγάλουν τα δίδακτρα του κανακάρη για το πανεπιστήμιο στην Αγγλία, καλοβαλμένα μεσοαστικά ζευγάρια που αναρωτιούνται τι στο διάολο κάνουν εκεί και κάποιοι τύποι που φαίνονται ψιλο-επαγγελματίες του αθλήματος.

 Κάτι σαν πασαρέλα της νεοελληνικής μιζέριας μας, που θα την απολαύσεις καλύτερα με μια κούπα καφέ στο χέρι και όντως πρόθυμος να διαθέσεις μερικές ώρες. Γιατί τόσο θα σου χρειαστεί για να φτάσεις στον γκισέ.

Τελικά εκείνη την μέρα δεν αγόρασα τίποτα. Με προβλημάτισε το κολλημένο στον τοίχο χαρτί που έγραφε ότι οι λίρες που πουλάει είναι ελαττωματικές. Παίρνοντας τηλέφωνο ένα στέλεχο-φίλο μου που είχε ήδη ψωνίσει, μου είπε ότι είναι καλύτερα να τις αποφύγω. Και ότι θα μου κάνει κονέ με το δικό του γνωστό, που θα μου κάνει και έκπτωση 20—30 ευρώ στο κομμάτι.

Τσάμπα οι ώρες που πέρασα στην ουρά. Όπως τσάμπα και η βόλτα που έκανα από ένα δυο ενεχυροδανειστήρια που αγοράζουν -άρα και πουλάνε- χρυσό και χρυσές λίρες Αγγλίας. Έχοντας διαβάσει αναλυτικά για το πόσο εύκολο είναι να σε κλέψουν (βλέπε ταχυδακτυλουργική αλλαγή λίρας την ώρα που αγοράζεις, πιθανότητα να είναι κάλπικες, πιθανότητα να είναι κοπής Ιταλίας ή Λιβάνου) δεν μου πήγαινε καρδιά να εμπιστευτώ κανέναν τους.

Τουλάχιστον κατάλαβα ένα δυο βασικά πράγματα.

*Ότι, αν ψήνεσαι να αγοράσεις, ξυπνάς, μπαίνεις στο http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Markets/LIRA/default.aspx για να δεις την σημερινή τιμή και μετά πας στην Τράπεζα της Ελλάδος (ή εναλλακτικά στην Πειραιώς, τον έτερο νόμιμο προμηθευτή) και στήνεσαι στην ουρά.

* Ότι αν τα νομίσματα έχουν χτυπήματα από πτώσεις ή μικρές απώλειες σε βάρος (από το7,9881 γραμμάρια χρυσού που πρέπει κανονικά να περιέχει) αγοράζονται από την Τράπεζα σε χαμηλή τιμή. Όπως και αν είναι Λιβανικής ή Ιταλικής κοπής.

* Ότι αυτοί που πουλάνε είναι συνταξιούχοι, που εξαργυρώνουν τις χρυσές τους οικονομίες (από ανάγκη ή γιατί τους συμφέρει με τον χρυσό στα ύψη). Και αυτοί που αγοράζουν ψαρωμένοι 30άρηδες που ασχολούνται με το άθλημα πρώτη φορά.

* Ότι αυτή η ομάδα του ‘αγοράζουμε χρυσό’ ξεκίνησε μετά την πτώση των Lehman brothers το 2008, με πρωτεργάτη την βρετανική αλυσίδα super market Tesco που άρχισε να προσφέρει την υπηρεσία ανταλλαγής κοσμημάτων με ρευστό.

* Και πάνω από όλα ότι, αν δεν είσαι ειδικός, είναι σχεδόν βέβαια ότι κάποιος κάπου θα σε πιάσει κορόιδο. Οπότε, πιστός στην αρχή μου ότι αν δεν αναγνωρίζεις άμεσα το κορόιδο σε οποιοδήποτε νέο χώρο μπεις, τότε το κορόιδο είσαι εσύ, δεν ψώνισα τίποτα. Και από κανένα. Κρίμα που πέθανε και η γιαγιά μου. Ίσως εκείνη να ήξερε πώς να βγάλω άκρη.