Παίζει να χωρίσεις εξαιτίας της κρίσης;

Μετά τα επεισόδια της 12ης Φεβρουαρίου, ξεκίνησε στα social media μια έντονη συζήτηση σχετικά με που πρέπει να επικεντρωθεί η θλίψη του κόσμου και κατά πόσο επιτρέπεται να κλαίμε πάνω από τα συντρίμμια της πόλης την ώρα που το φλέγον θέμα είναι η ψήφιση του μνημονίου. Μέσα σε ένα facebook γεμάτο οργισμένα comments οργισμένων ανθρώπων κάτω από οργισμένα άρθρα, ενίοτε πεταγόταν ένας Αντώνης Ρέμος, ένας Elvis Costello ή κάποιο άλλο δημοφιλές τραγούδι χωρισμού, κάνοντας τα οργισμένα κεφάλια να κουνιούνται απαξιωτικά σε “εδώ ο κόσμος καίγεται” ρυθμό. Θα έπρεπε όμως να υπάρχει κατανόηση. Ο χωρισμένος λυπάται που δεν προλαβαίνει να ασχοληθεί με την επανάσταση, αλλά μόλις έγινε στάχτες ο προσωπικός του μικρόκοσμος και, ως γνωστόν, όταν έχει πάρει φωτιά το σπίτι σου δεν ασχολείσαι με τη φωτιά του γείτονα, πόσο μάλλον με τη φωτιά του Αττικόν.

Το που εστιάζει την προσοχή του ο καθένας εν μέσω κρίσης είναι σαφώς μια καθαρά προσωπική υπόθεση, αλλά όταν το πολιτικό σκηνικό διαλύεται, η οικονομία καταρρέει και η κοινωνία δοκιμάζεται, πολλοί είναι εκείνοι που θα εστιάσουν στην ίδια την εστία, στο σπίτι. Σε μια παλιά έρευνα του IKEA, 94% των ερωτηθέντων είχαν συμφωνήσει πως “το σημαντικότερο μέρος στον πλανήτη είναι το σπίτι” – και με τον όρο “σπίτι” προφανώς δεν εννοούν τα κομοδίνα και τα πιγκάλ αλλά το καταφύγιο του καθενός, εκεί όπου ξυπνάς και εκεί που καταλήγεις κάθε βράδυ. Όταν μιλάμε για ανθρώπους σε σχέση υπάρχει και μια ακόμη διάσταση στο τι είναι σπίτι, αυτή που τραγουδάνε οι Edward Sharpe & the Magnetic Zeros: Home is wherever I’m with you. 

Κάπως έτσι ρομαντικά τα περιγράφει και μια έρευνα του πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, η οποία έδειξε πως εν μέσω οικονομικής κρίσης τα ζευγάρια δεν χωρίζουν, διότι πολύ απλά φοβούνται να αντιμετωπίσουν ο καθένας μόνος του τη ζοφερή οικονομική πραγματικότητα και χρειάζονται ο ένας τον άλλο πιο πολύ από ποτέ. Η οικονομική ανασφάλεια έρχεται να εξισορροπηθεί από την συναισθηματική ασφάλεια που σου προσφέρει μια σταθερή σχέση. Και επίσης η σχέση συμφέρει. Αντί να είσαι στην αρένα των singles και να ξοδεύεις σε αλκοόλ τον νέο κατώτατο βασικό μισθό, στα πλαίσια μιας σχέσης τα περνάς πρίμα και φτηνά: ένα σπιτικό δείπνο με ό,τι είχε μέσα το ψυγείο, κατεβασμένες σειρές, μάλλινο κουβερτάκι και ο Αδάμ και η Εύα είναι ευτυχισμένοι στην προσωπική τους Εδέμ, χωρίς delivery, χωρίς βενζίνες, χωρίς πετρέλαια και άλλους απαγορευμένους για την εποχή καρπούς. Και ενώ οι θέσεις του σινεμά είναι κάπως άβολες, ο καναπές μια χαρά προσφέρεται για λίγο σεξ πριν, μετά ή κατά  τη διάρκεια του Mad Men.

Οπότε το άδειο πορτοφόλι δεν οδηγεί σε χωρισμό, τουλάχιστον όχι ευθέως. Αυτό που μπορεί να οδηγήσει σε χωρισμό είναι η ψυχολογία εκείνου που το έχει. Στις συζητήσεις για το τι πρέπει να περικόψετε, κάθε πότε πρέπει να ανάβει το καλοριφέρ και αν σας φτάνουν τα λεφτά να πάτε κάπου το Πάσχα, θα προκύψουν καυγάδες και σίγουρα το να ακούς το πρώην εύθυμο και γλυκό κορίτσι σου να κλαίγεται κάθε μέρα για τον πετσοκομμένο μισθό της δεν είναι το μεγαλύτερο αφροδισιακό που υπάρχει. Λιγότερα λεφτά μοιραία σημαίνει περισσότερες αντιπαραθέσεις και καταβαραθρωμένη λίμπιντο. Όχι πως οι άνθρωποι σταματάνε το σεξ. Όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers, οι πωλήσεις των Durex ανέβηκαν ξαφνικά 6%, ενώ στο πανεπιστήμιο του Κάνσας υποστηρίζουν πως οι άντρες εν μέσω ύφεσης τείνουν προς την απιστία, καθώς το ασταθές περιβάλλον και η αίσθηση της “απειλής” τους οδηγεί ενστικτωδώς να αναπαραχθούν σαν να μην υπάρχει αύριο. Εάν λοιπόν επιτρέψεις στην κρίση να φέρει γκρίνια, λιγότερο σεξ και απιστία στη σχέση σου, αργά ή γρήγορα θα πέσουν οι τίτλοι τέλους.

Σαφές συμπέρασμα από τα παραπάνω δεν βγαίνει και όχι επειδή η Βιρτζίνια απέχει από το Κάνσας 2 ώρες ταξίδι με το αεροπλάνο. Και οι “ντόπιες” έρευνες δεν δίνουν πιο ξεκάθαρες απαντήσεις. Σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσίευσε το Δεκέμβριο του 2011 η Ελευθεροτυπία, στα κιτάπια του γραφείου Γάμων της Αρχιεπισκοπής Αθηνών οι γάμοι έχουν μεν μειωθεί αλλά και τα διαζύγια έχουν μειωθεί σημαντικά επίσης. Το 2009 καταγράφηκαν 1.998 διαζύγια ενώ το 2011 είχαν πέσει στα 1.582. Ανάλογη είναι η εικόνα και από το ληξιαρχείο του Δήμου Αθηναίων, όπου η πτώση των διαζυγίων αγγίζει το 27%. Βέβαια, τα νούμερα αυτά δεν μεταφράζονται στο ότι οι Έλληνες αγαπιούνται περισσότερο. Υπάρχουν αντρόγυνα που μπορεί να ζουν καθημερινά μέσα στο σπίτι τους τον Πόλεμο των Ρόουζ αλλά να μη χωρίζουν διότι δεν τους βρίσκονται πρόχειρα τα 800 κάτι ευρώ που πρέπει να δώσουν σε δικηγόρους και παράβολα.

Το τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι σου δεν μπορεί να στο πει ούτε η Αρχιεπισκοπή ούτε οι στατιστικές υπηρεσίες. Πάνω – κάτω όλοι βλέπουμε σήμερα τα ζευγάρια να παραπονιούνται περισσότερο, αλλά και να προσπαθούν περισσότερο για τη σωτηρία της σχέσης. Πάντοτε ήταν ανάγκη, αλλά πλέον είναι SOS για κάθε ζευγάρι να βρει ισορροπίες,. Να είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν τα νέα προβλήματα που δημιουργεί η ύφεση αλλά να μη δοκιμάζουν ο ένας τα όρια του άλλου στο πόση μιζέρια μπορεί να αντέξουν. 

Αν ψάχνεις τη μαγική απάντηση για το μέλλον της σχέσης σου σε αυτό το κείμενο, δεν θα τη βρεις. Ή μάλλον, να ‘τη: Αν η σχέση χτίστηκε επάνω στα λεφτά και την καλοπέραση, ετοιμάσου να τη δεις να καταρρέει θεαματικά. Αν τα λεφτά δεν ήταν εκείνα που σας έφεραν κοντά, τα λεφτά δεν μπορούν και να σας χωρίσουν.