Μία γραφική ημέρα πίσω από την κάλπη
Μπορεί για εσένα η ψήφος να είναι 5 λεπτά υπόθεση. Για εκείνον όμως που κάθεται πίσω από την κάλπη, η κατάσταση είναι μακράν πιο ενδιαφέρουσα, βαρετή και γραφική. Ένας συντάκτης περιγράφει την εμπειρία.
- 6 ΜΑΙ 2012
Είναι ίσως η πρώτη εκλογική αναμέτρηση στην οποία δεν θα είμαι γραμματέας δικαστικού αντιπροσώπου. Γραμματέας, όχι εφορευτική επιτροπή. Ξέρεις, εκείνος ο σπαστικός τύπος που σου ζητάει την ταυτότητα, σβήνει το όνομά σου από την λίστα και τσεκάρει να δει αν έβαλες καλά τον φάκελο στην κάλπη.
Πρέπει λοιπόν να έχω δουλέψει σε 6-7 εκλογικές αναμετρήσεις. Βουλευτικές, δημοτικές, ευρωεκλογές. Και είναι δουλειά ενός τίμιου 16ωρου, αναλόγως το πόσο θα διαρκέσει η καταμέτρηση, πόσοι ψηφίζουν στον συγκεκριμένο εκλογικό κατάλογο κλπ.
Το θέμα είναι ότι κάθε φορά συναντούσα τα ίδια και τα ίδια σκηνικά. Τα εξής τραγελαφικά:
Οι στραβωμένοι της εφορευτικής
Τους φταίνε όλα. Ότι έφαγαν χώσιμο από εκεί που δεν το περίμεναν. Ότι πρέπει να χάσουν την Κυριακή τους στην κάλπη. Ότι ο δικαστικός αντιπρόσωπος και ο γραμματέας πληρώνονται ενώ εκείνοι χάνουν τον χρόνο τους τσάμπα. Γι’ αυτό και οι της εφορευτικής θέλουν ειδική μεταχείριση. Να πας με τα νερά τους. Να τους βάλεις σε βάρδιες και όχι να κάτσουν όλη μέρα. Να τους αφήσεις να λένε τις κοτσάνες τους. Οι περισσότεροι προσπαθούν και να την γλιτώσουν. Έρχονται με χαρτιά γιατρού ή εργοδότη για να την κοπανήσουν. Άλλοι το παίζουν κουφάλες. Ότι δεν το ήξεραν. Άκρη τέλος πάντων δεν βγάζεις με αυτούς. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι αντιπρόσωποι των κομμάτων να βοηθάνε.
Τα φαγητά από το κόμμα
Η ώρα είναι 2. Ο κόσμος έχει πέσει (όλοι έχουν πάει για φαί) και η αίθουσα είναι σχετικά νεκρή. Μέχρι που σκάνε οι πίτσες. “Καλησπέρα, το ΠΑΣΟΚ σάς προσφέρει πίτσες για να φάτε όλοι”. Και μέρχι το βράδυ έχουν έρθει καφέδες, σάντουιτς, γλυκά και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς μαζί με ευχές. Καλό κουράγιο, καλή δύναμη και τα σχετικά. Ο εκπρόσωπος του κόμματος που έχει στείλει το φαγητό αναλαμβάνει την μοιρασιά. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος συνήθως τρώει. Οι εκπρόσωποι των μεγάλων κομμάτων τρώνε στάνταρ. Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ είναι συνήθως διστακτικός. Εγώ τρώω πάντα.
Οι τσακωμοί στην καταμέτρηση
Ο δικαστικός αντιπρόσωπος κλειδώνει την πόρτα. Μέσα στην αίθουσα βρίσκονται μόνο εκείνοι που θα συμμετέχουν στην καταμέτρηση των ψήφων. Ένα μικρό μπάχαλο. Αν είναι καλός ο δικαστικός, τους βάζει σε τάξη. Όλες οι ψήφοι περνάνε από εκείνον και μιλάει μόνο αυτός. Αλλά έχω τύχει και σε μπάχαλα. Με κομματικούς εκπροσώπους να τσακώνονται για το αν μια ψήφος είναι έγκυρη ή άκυρη. Για το αν ο σταυρός αυτός μοιάζει με σταυρό ή με Χ. Για το αν αυτή η μικρή λαδιά στην άκρη αρκεί για να το κάψουμε το ψηφοδέλτιο της ΝΔ. Οι τσακωμοί είναι βέβαια σε σετάκια. Πασόκ – ΝΔ, Σύριζα – ΚΚΕ και οι υπόλοιποι απλά χαζεύουν. Κρίμα, έχασα τους Χρυσαυγίτες φέτος.
Τα ψηφοδέλτια που λείπουν
Γίνεται σπάνια αλλά είναι τακτική που έχω δει σε όλα τα εκλογικά κέντρα. Τις στοίβες με τα ψηφοδέλτια που δίνονται στους υποψηφίους, τις φτιάχνουν συνήθως οι αντιπρόσωποι των κομμάτων και η εφορευτική επιτροπή. Κομματικά σκεπτόμενοι βάζουν στο τέλος το ψηφοδέλτιο του μισητού αντιπάλου. Καμιά φορά δεν το βάζουν και καθόλου. Η πρώτη γριά που θα το πάρει χαμπάρι αρχίζει να σκούζει από το παραβάν. “Νοθεία, νοθεία, βία και νοθεία”.
Οι πρωινοί – πρωινοί
Η ώρα είναι 7 παρά τρία λεπτά. Ένας καλοντυμένος παππούς περιμένει στην πόρτα. Μου θυμίζει τον παππού μου που πάντα σηκωνόταν νωρίς να κάνει τις δουλειές του. Θέλει να είναι ο πρώτος που θα ψηφίσει. Θέλει να τελειώνει ρε παιδί μου από το πρώτο κιόλας εκλογικό λεπτό. Και υπάρχει σε κάθε τμήμα ένας τέτοιος. Για να ακολουθήσουν μερικοί τύποι με μαύρους κύκλους στα μάτια και λευκά πουκάμισα έξω από το παντελόνι. Γκαρσόνια και πελάτες της νύχτας που ρίχνουν την ψήφο πριν πάνε για ύπνο. Φροντίζουν μάλιστα να σε ενημερώσουν ότι τώρα γυρνάνε από ξενύχτι. Έχουμε πει. Το θεωρούν μεγάλη μαγκιά όλα αυτό.
Οι εκπρόσωποι των κομμάτων
Α αυτοί είναι οι καλύτεροι. Μπαίνουν με χαμόγελο και σε 5 λεπτά έχουν στραβώσει και το παίζουν στρατηγοί της αίθουσας. Ακόμα και αν δεν πηγαίνει τίποτα στραβά, κάτι θα βρουν να πουν για να δικαιολογήσουν τη θέση τους. “Είναι στραβά τα ψηφοδέλτια”, “το δικό μας είναι κρυμμένο εκεί που το βάζετε”, “ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ έχει φέρει φυλλάδια στην αίθουσα”. Ζουν και αναπνέουν για την στιγμή που θα περάσει ο ανώτερος στην κομματική ιεραρχία να τους τσεκάρει. Τον υποδέχονται με τιμές αρχηγού κράτους, λένε ότι τα έχουν όλα υπό έλεγχο και μετά αράζουν σε μια γωνιά μέχρι την καταμέτρηση. Επόμενή τους έγνοια να πάρουν τηλέφωνο κάποιον έξω από την αίθουσα να τους πει τα exit polls για να τα μεταδώσουν με χαρά ή λύπη στην αίθουσα.
Τα σταυρωμένα ψηφοδέλτια
Είναι λυπηρό πολλές φορές. Να βλέπεις γέρους και γριές να τους σέρνουν τα εγγόνια τους να ψηφίσουν. Ανθρώπους που δεν μπορούν ούτε το όνομά τους να σου πουν αλλά μπαίνουν και αυτοί στον αγώνα για να βγει το κόμμα. Εκείνους που έχουν σώας τας φρένας, σου ζητάνε βοήθεια να μπουν στο παραβάν αλλά ξέρουν καλά τι θα ψηφίσουν, τους χαίρομαι. Λυπάμαι όμως πάντα κάτι γιαγιάδες που μπαίνουν στο παραβάν και ρωτάνε τις κόρες τους “ποιόν είπαμε θα ψηφίσουμε;”.