Και οι δύο ήταν πολύ μεγάλες φωνές. Και οι δύο άγγιξαν την ψυχή του κόσμου όσο κανείς άλλος. Και οι δύο διέγραψαν πολύ μεγάλες πορείες στο ελληνικό τραγούδι. Αλλά στη καρδιά του Oneman υπάρχει θέση μόνο για έναν.

ΨΗΦΙΣΕ ΚΙ ΕΣΥ

Διονυσίου ο Στέλιος Αρτεμάκης

Γιατί ήταν πιο cool, γιατί τα τραγούδια του μου ήταν ότι πιο ευχάριστο μπορεί να γίνει με τον συγκεκριμένο ήχο που δεν τον έχω καθόλου. Για να μην παρεξηγηθούμε, νομίζω ότι ο Καζατζίδης ήταν μεγαλύτερος, αυτό βλέπω στον κόσμο που ακούει λαϊκό. Έχει μιλήσει στην ψυχή περισσότερων ανθρώπων, έχει πιάσει το zeitgeist της εποχής του καλύτερα, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που ακούνε τα τραγούδια του λες και είναι το 1970. Ισως γιατί ο Καζατζίδης ήταν ένας από αυτούς που θα άκουγαν τα τραγούδια του. Κι έχει μεγάλη σημασία αυτό. Αντίθετα, ο Διονυσίου ήταν πιο σουξεδιάρης, πιο χαρούμενος τύπος παρά το φτωχικό του υπόβαθρο, δεν έκλαψε γι’ αυτό και δεν έκανε καριέρα πάνω σε αυτό. Γι’ αυτό μου είναι ξεκάθαρα πιο συμπαθής.

(Λανθασμένα ο Στέλιος είχε αναφέρει ότι ο Στράτος Διονυσίου ήταν Παναθηναϊκός αντί για ΠΑΟΚ. Το διορθώσαμε μετά τα σχόλιά σας και ευχαριστούμε πολύ)

Στράτο Διονυσίου ο Ηλίας Αναστασιάδης

Με μια αριστοτεχνική ποδιά, ακυρώνω όλες τις προβλέψεις των συναδέλφων που τοποθετούνται στα διλήμματα και παρά την αεκτζίδικη ψυχή μου, δεν θα διαλέξω Στέλιο Καζαντζίδη. Κι αν χιονίζει και αν βρέξει, το αγριολούλουδο θ’ αντέξει. Υπάρχω, κι όσο υπάρχεις θα υπάρχω. Αυτά ως ελάχιστο φόρο τιμής στον Στελάρα. Από την άλλη, αυτό το ‘Στελάρας’ εμπεριέχει από μόνο του τόσο πόνο και τόση κακουχία, που δεν θα τον υποστηρίξω, α) γιατί μπαίνει η άνοιξη και β) γιατί ‘Ερχόμαστε’. Ο Στράτος Διονυσίου αναγνωρίζεται απ’ τον εγκέφαλό μου ως η κορυφαία λαϊκή φωνή που άκουσα ποτέ, στο σπίτι μου λατρευόταν με τρόπους που δεν μπορώ να σου εξηγήσω από τον πατέρα μου, ενώ μιας και τον ανέφερα, ένας από τους λόγους που δεν θέλησα/μπόρεσα/μου βγήκε να χορέψω ζεϊμπέκικο ποτέ είναι οι στροφές και ο απόλυτος τρόπος που χόρευε ο πατέρας μου τον ‘Παλιατζή’ σε κάθε γλέντι που έζησα μικρός.

Στράτο Διονυσίου ο Μάνος Μίχαλος

“Εσύ που έζησες πολλά κι είδες ακόμη πιο πολλά, συγχώρα με που κλαίω”. Αυτός ο στίχος από τον “Ταξιτζή”, είναι κολλημένος στο μυαλό μου περισσότερα από κάθε άλλον που έχει τραγουδήσει ο Στράτος Διονυσίου. Δεν ξέρω γιατί, ούτε θα μπω σε διαδικασία αυτοψυχανάλυσης αυτή τη στιγμή γιατί δεν προλαβαίνω. Αυτό που σίγουρα προλαβαίνω να πω, είναι ότι τον Στράτο Διονυσίου θα ήθελα να τον έχω προλάβει πάνω στην πίστα. Ήθελα πάντα, να είχα μια εμπειρία από βραδιά live με τα τραγούδια του, με την προσωπικότητα του να ξεχειλίζει, με πιάτα να σπάνε, με άντρες να σπάνε. Κατανοώ το πόσο μεγάλη φωνή ήταν του Καζαντζίδη, ότι αποτελεί σύμβολο για πολλούς, ότι ίσως είναι και ο μεγαλύτερος όλων, αλλά ο Στράτος Διονυσίου νιώθω πως είπε τα πιο διαχρονικά λαϊκά τραγούδια. Τα πιο αντρικά τραγούδια. Είναι αυτός ο καλλιτέχνης για τον οποίο τραγούδησαν “φίλε έφυγε ο Στράτος και παρέλυσε το κράτος”. Με συγχωρείτε, αλλά αυτή η άποψη δεν είναι κάτι που μπορώ να προσπεράσω έτσι απλά.

Στράτο Διονυσίου ο Μάνος Χωριανόπουλος

“Αφού για σένα είμαι ξένος τώρα πια”… Ζεστασιά, συναίσθημα και πόνο. Αυτό ψάχνεις σε ένα γνήσιο λαϊκό τραγούδι. Αναγνωρίζω ότι η φωνή του Καζαντζίδη βγαίνει από τα σπήλαια της λαϊκής ψυχής. Έχει δικαίως συνδεθεί με πονεμένες περιόδους της ελληνικής ιστορίας αλλά είναι πολύ αψεγάδιαστος για τα γούστα μου. Όλος αυτός ο μύθος, μου φαίνεται μεγαλειώδης, αλλά ταυτόχρονα και κάπως απόμακρος.

Αντίθετα, τον Στράτο Διονυσίου τον νιώθω δικό μου άνθρωπο, όπως και τον Μητροπάνο. Μάγκας, με ατέλειες ίσως στην ερμηνεία, αλλά τόσο αληθινός και λαϊκός, που αγκαλιάζει την ψυχή σου με κάθε τραγούδι. Χωρίς να είμαι ειδικός, πιστεύω ότι ο Διονυσίου, είπε καλύτερα τραγούδια, πιο αντρικά, πιο γνήσια και αν χόρευα ένα ζεϊμπέκικο θα προτιμούσα να το λέει εκείνος, παρά ο μέγιστος Καζαντζίδης.

Και αν δεν σας έπεισα, έχω ένα ακόμα ακαταμάχητο επιχείρημα: “Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα”

Στέλιο Καζαντζίδη ο Χρήστος Χατζηιωάννου

Δεν θα βάλω ποτέ ένα cd να ακούσω. Ούτε του ενός ούτε του άλλου. Αλλά είναι κάποιες αναμνήσεις σε αυτή τη ζωή που τις κουβαλάς για πάντα μαζί σου. Στα ετήσια ταξίδια της οικογένειας στην Σικελία για να βρούμε την εκεί φαμίλια, οι κασέτες που έμπαιναν στο κασετόφωνο του Σκαραβαίου ήταν συγκεκριμένες. Κηλαηδόνης, Παβαρότι, Perry Como, Dean Martin, Σαββόπουλος και άλλες. Σαν κρυφό χαρτί από το μανίκι ο πατέρας μου κρατούσε την κασέτα με τον Καζαντζίδη τελευταία. Και έβρισκα πάντα διασκεδαστική την αντίδραση της μάνας μου στο άκουσμα. Έβρισκε υπέροχη την παραφωνία του πατέρα μου όταν τραγουδούσε με την ψυχή του ότι η ζωή έχει δυο πόρτες, ότι θα φύγει στα ξένα και άλλα Καζαντζιδικά. Αν παίξει τραγούδι του Καζαντζίδη στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση ή στο σπίτι του Γκαέλ στην Τζια μιας και ο πατέρας του ο Δημήτρης είναι φανατικός του “Στελάρα”, ενδέχεται να ξέρω όλους τους στίχους απέξω. Ήταν πολλά τα ταξίδια στην Σικελία. Ήταν πολλές οι ώρες με Καζαντζίδη. Τον οποίο θεωρώ πανέξυπνο γιατί ακριβώς κατάφερε να γίνει σύμβολο μιας μερίδας κόσμου, μίας ολόκληρης γενιάς Ελλήνων.

Στράτο Διονυσίου ο Πάνος Κοκκίνης

Σε μένα αυτός είχε να πει τα περισσότερα. Αυτός με έκανε, κάθε φορά που άκουγα τη φωνάρα του, να σταματάω την αδιάκοπη -σχεδόν νευρωτική- τουρνέ μου από τον ένα ραδιοφωνικό σταθμό στον άλλο. Με έκανε να θυμάμαι ότι οι πραγματικοί άντρες κλαίνε. Ότι οι πραγματικοί άντρες πονάνε. Και ότι, πέρα και πάνω από οτιδήποτε άλλο, οι πραγματικοί άντρες δεν φοβούνται να αγαπήσουν. Ακόμη και αν ο άλλος, ο Στέλιος, ήταν μεγαλύτερος. Σύμβολο. Αψεγάδιαστος. Ανεπανάληπτος. Στο τέλος της ημέρας επιλέγω Στράτο. Γιατί ήταν ένας από εμάς. Κάποιος που θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να πίνω ένα ποτήρι κρασί μαζί. Κάποιος που πολύ θα ήθελα να μου πει τι του έχει μάθει αυτή η ρημάδα η ζωή.

Στράτο o Χρήστος Δεμέτης

Ελληνικό, λαικό τραγούδι, συνεπάγεται κατευθείαν Διονυσίου, Καζαντζίδη και το αντίστροφο. Ok, μιλάμε για δίλημμα βεληνεκούς, Beatles ή Rolling Stones. Ωστόσο ψηφίζω Διονυσίου, όπως θα ψήφιζα και Rolling Stones. Ο Διονυσίου είχε το “μέταλλο”, το νεύρο και το γκάζι. Ο Καζαντζίδης είχε τον πόνο του εργάτη στη φωνή του, αλλά και μια ματζόρε πινελιά στις κορυφώσεις του που περνάει σε σχεδόν όλα του τα τραγούδια. Περισσότερο θα έλεγα, πως ο καθένας είναι μια ιστορία από μόνος του και όπως κάθε ιερό τέρας, ο καθένας είναι για τη δική του στιγμή ακρόασης μέσα στη μέρα. Ή μάλλον μέσα στη νύχτα. Ωστόσο ο Διονυσίου είναι πιο κοντά στο προσωπικό μου γούστο. Υποκειμενικά, εντελώς προσωπικά. Φταίνε περισσότερο τα τραγούδια του που άκουγα μικρός από τις κασέτες του πατέρα μου. Τα τραγούδια που σου μένουν χαραγμένα σαν υποσυνείδητη εμπειρία στο μυαλό. Το 1971, ο ίδιος ο Καζαντζίδης είπε για τον Διονυσίου ότι είναι η μεγαλύτερη φωνή της εποχής του. Πιοτά, τσιγάρα, γυναίκες, ιππόδρομος, ο Στράτος ήταν ένας true αντιήρωας που έγινε γνωστός μέσα από το ταλέντο του. Αληθινός, ευθύς, Μάγκας. Και έφυγε στα 55 του, πριν “καεί”, πριν γνωρίσει την παρακμή. Έφυγε στην κορυφή, μία μέρα μετά την τελευταία του παράσταση στο δικό του μαγαζί, το “Στράτος” της οδού Φιλελλήνων. Το ’90 ήμουν 7 χρονών, αλλά την είδηση του θανάτου του τη θυμάμαι ακόμα. Το μόνο για το οποίο στεναχωριέμαι είναι που προσπάθησε να τον οικειοποιηθεί ο Notis. Τι να κάνεις, συμβαίνουν και αυτά.

Στέλιο Καζαντζίδη ο Στέφανος Τριαντάφυλλος

Δεν μεγάλωσα ακούγοντας τους νταλκάδες του Καζαντζίδη και του Διονυσίου. Κάτι δίσκους βέβαια τους είχαμε, λογικά επειδή ταιριάζουν με τα σεμεδάκια. Πρέπει να ήταν η μόδα της εποχής, φαντάζομαι. Δεν ξέρω να πω αλήθεια ποιος έχει καλύτερη φωνή. Φαντάζομαι ο Καζαντζίδης. Δεν ξέρω ποιος έχει βγάλει τα περισσότερα τραγούδια. Φαντάζομαι ο Καζαντζίδης. Δεν ξέρω ποιος έχει πάει περισσότερες φορές να τραγουδήσει στη Γερμανία. Φαντάζομαι ο Καζαντζίδης. Ούτε μπορώ να βάλω στη ζυγαριά τους δύο αυτούς τιτάνες, που είμαι σίγουρος ότι αν ήθελαν θα μπορούσαν να σπάσουν με τη φωνή τους όλα τα γυαλικά στο σπίτι. Στο μυαλό μου τους έχουν μαζί, πάντως. Όπως λέει και το τραγούδι. Όσο υπάρχεις, θα υπάρχω. Όσο υπάρχει ο ένας, θα υπάρχει και ο άλλος. Άντε να ψηφίσω Καζαντζίδη, μόνο και μόνο γιατί όλοι τον φώναζαν “Στελάρα”.

Στράτο Διονυσίου ο Γρηγόρης Μπάτης

Όταν έχεις ζήσει σ’ ένα σπίτι που σχεδόν κάθε Κυριακή ο γείτονας ξυπνάει όλο το (οικοδομικό) τετράγωνο με Καζαντζίδη, τότε δύο επιλογές υπάρχουν: Ή θα πέσεις στα σκληρά, θα κοιτάς χάμω, θα ανάβεις ένα τσιγάρο (ΜΟΝΟ με σπίρτα) και ξεφυσώντας την πρώτη τζούρα θα διώχνεις τον καπνό προς τον μαύρο ουρανό και με το γνωστό “αααααχ” θα περιμένεις το επόμενο τραγούδι του Καζαντζίδη ή σε κάθε “αααααχ” θα περιμένεις να τελειώσει ο δίσκος. Ανήκω στη δεύτερη κατηγορία. Όχι γιατί δεν αναγνωρίζω την ξεχωριστή φωνή του, αλλά γιατί δεν μπορώ να βιώνω και ταυτόχρονα να τραγουδώ τις δυσκολίες της ζωής. “Αν είναι η μοίρα μου σακαταμένη… ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει”, “Θέε μου τη δεύτερη φορά που θα ‘ρθω για να ζήσω” και δεκάδες ακόμα πονεμένα τραγούδια με την σπαρακτική φωνή του. Από την άλλη, έχουμε τον Στράτο. Τον τελευταίο ρεμπέτη, (έτσι τουλάχιστον τον έχω στο μυαλό μου κι ας μην είχαν μεγάλη σχέση τα τραγούδια του με τα ρεμπέτικα) με μια γλυκιά και συνάμα βαριά φωνή. Με αξέχαστα τραγούδια και με μια μοναδική ικανότητα, τη μια να σε ρίχνει στα πατώματα και την άλλη να σ’ ανεβάζει στα τραπέζια. Για τον “ξένο”, “τον ταξιτζή”, “τον περιπτερά”, “της γυναίκας την καρδιά” και πολλά ακόμη τραγούδια, ήμουν, είμαι και θα είμαι με τον Στράτο. Δυστυχώς, οι συνεχιστές του, ήταν οι σκυλάδες.

ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΕΛΟΣ… ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΜΕ 77,7%

Να μπορούσαμε μόνο να βάλουμε τον Διονυσίου να τραγουδήσει με πόνο και αλήθεια αυτή την πανωλεθρία του Καζαντζίδη.