Breaking Bad, Επεισόδιο 5×08: “Gliding Over All”

Είχαμε πει ότι στη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού θα αφιερώνουμε αυτό το χώρο κάθε βδομάδα για να μιλάμε για τα καινούρια επεισόδια της καλύτερης σειράς του καλοκαιριού.

Άρα λοιπόν περνάμε στο τελευταίο μας διάλειμμα ανάμεσα στις σεζόν με τον τρόπο που όλοι περιμέναμε: Τον Χανκ να ανακαλύπτει (ή, για την ακρίβεια, να διαπιστώνει) την αλήθεια για τον Γουώλτ. Όλα τα υπόλοιπα πυροτεχνήματα που πολλοί περιμέναμε, θα πρέπει να περιμένουν για την τελική ευθεία της σειράς, η οποία επέλεξε να κλείσει αυτή την ημι-σεζόν με σχετικά πιο χαμηλούς τόνους, ύστερα από μια σειρά σοκαριστικών επεισοδίων.

Χαμηλοί τόνοι βέβαια για το “Breaking Bad” είναι ένα επεισόδιο όπου 10 φόνοι συμβαίνουν μέσα σε διάστημα δύο λεπτών, η ταυτότητα του Χάιζενμπεργκ αποκαλύπτεται (τρόπον τινά) και ο Γουώλτ αποφασίζει να παραιτηθεί από το μαγείρεμα και τη διακίνηση meth.

ΟΚ, είπαμε. Σχετικά χαμηλοί τόνοι.

Προφανώς το μεγάλο γεγονός ήταν το τελευταίο δίλεπτο, που ήταν και το πιο αποτελεσματικό ενός επεισοδίου κάπως άνισου σε αρκετά του σημεία. Ο Γουώλτ έχει ήδη αποφασίσει να παραιτηθεί από τη ζωή της παρανομίας (κάτι στο οποίο θα επανέλθουμε) κάνοντας αυτή τη στροφή κατά τι πιο τραγική. Ενδιαφέρουσα η επιλογή του Βινς Γκίλιγκαν να περιμένει προτού ο ήρωάς του πάρει την πρώτη του σωστή απόφαση ύστερα από 5 σεζόν, προτού αποφασίσει να τον τιμωρήσει.

Διότι είναι τότε που ο Χανκ βρίσκει στην τουαλέτα του Γουώλτ μια χειρόγραφη αφιέρωση από τον Γκέιλ στον “άλλο αγαπημένο μου Γ.Γ.”, και τότε ξαφνικά όλα βγάζουν νόημα. Είναι φανταστική στιγμή, εν πολλοίς επειδή είναι αναπάντεχη. Γνωρίζαμε πως αργά ή γρήγορα ο Χανκ θα μάθαινε την αλήθεια. Ξέραμε 99% πως θα συνέβαινε σε αυτή την τελευταία σκηνή. Γι’αυτό και κάθε δευτερόλεπτο αυτού του ειρηνικού οικογενειακού μπαρμπεκιου έμοιαζει με αιώνας. Γι’αυτό και η παραμικρή φιλική κίνηση εκεί, δίπλα στην πισίνα ήταν ψυχοφθόρα. Πώς θα συνέβαινε; Τι θα συνέβαινε;

Και τελικά η λύση δεν ήρθε με κάποια αποκάλυψη, ούτε με κάποια έκρηξη της Σκάιλαρ, ούτε με κάρφωμα από παλιό συνέταιρο, ούτε από τίποτα τέτοιο. Προήλθε, απλά και καθαρά, από μια ‘φλασιά’. Πολύ συχνά υποτιμούμε τη δυνατότητα του ανθρώπινου μυαλού να συνδέσει μεταξύ τους στοιχεία σε φαινομενικά τυχαίες στιγμές, έχουμε συνηθίσει όλα να συμβαίνουν μέσα από τρανταχτές αποκαλύψεις και ανατροπές και ατυχείς συμπτώσεις.

Όχι εδώ, όχι σε αυτή τη σειρά. Ο Χανκ απλά είδε μπροστά του κάτι αρχικά. Και αυτά τα αρχικά του θύμησαν μια συζήτηση. Και αυτή η συζήτηση ξαφνικά έβγαζε απόλυτο νόημα. Επειδή συχνά αυτά τα πράγματα έτσι λειτουργούν.

Δεν λάτρεψα εξίσου το υπόλοιπο επεισόδιο που σε ορισμένα σημεία έμοιαζε κάποια απλοποιημένη εκδοχή της σειράς. Υπήρχαν δύο σκληρά/βίαια μουσικά μοντάζ ντυμένα με χαρωπή μουσική, μια στυλιστική επανάληψη που θα πρέπει να αποτελεί faux pas. Είχαμε τον Γουώλτ να το παίζει αρχιμαφιόζος από ταινία, τη στιγμή που η σειρά περηφανεύεται για τη ρεαλιστική προσέγγιση των χαρακτήρων (βλ. όταν ‘έδινε δουλειά’ στη συμμορία του θείου του Τοντ, που κοίταζε τον πίνακα και μονολογούσε κάτι φαινομενικά άσχετο λες κι ήταν ο Κίνγκπιν των Marvel Comics). Αλλά κυρίως, δεν με έπεισε η μεταστροφή της τρίτης πράξης.

Δραματουργικά βγάζει απόλυτο νόημα, όπως είπαμε και νωρίτερα: Ο Γουώλτ προβαίνει στη μία πιο σάπια πράξη από την προηγούμενη. Η δολοφονία του Μάικ ήταν υποθέτω το τελευταίο κύλισμα στο βούρκο, μια παντελώς αχρείαστη πράξη βίας απέναντι σε έναν συμπαθή προς το κοινό χαρακτήρα, όχι επειδή ήταν απαραίτητη, αλλά επειδή ο Γουώλτ είχε απενοχοποιήσει μέσα του την πράξη του φόνου. Επειδή ήταν για αυτόν πλέον μια ακόμα εκδοχή, ενώ κάποτε ήταν ένα αδιανόητο extreme.

(Και ξέρουμε πολύ καλά πως η Λύντια τη γλίτωσε απλώς και μόνο επειδή είχε τη φαεινή ιδέα για την επέκταση στην Τσεχία.)

Ύστερα από αυτό, αποφασίζει ο Γκίλιγκαν, η μόνη λογική πορεία για αυτό τον χαρακτήρα είναι να πάει πάνω. Η σκηνή που η Σκάιλαρ του δείχνει τα αμέτρητα (ή και μετρήσιμα!) χρήματα που έχει συγκεντρώσει είναι σοκαριστική. Βέβαια όχι αρκετά σοκαριστική ώστε να κάνει πιστευτό το ότι ο Γουώλτ τα παρατάει όλα μέσα στο επόμενο δίλεπτο. (Και ποιος ανέλαβε την επιχείρηση; Τι απέγινε;) Όλη η τρίτη πράξη του επεισοδίου μοιάζει τόσο βιαστική, σαν ο Γκίλιγκαν να νόμιζε πως υπάρχει άλλο ένα επεισόδιο σε αυτή την ημι-σεζόν αλλά στην πορεία των γυρισμάτων να διαπίστωσε πως είναι το τελευταίο.

Ο Γουώλτ τα παρατάει όλα, αποπληρώνει ακόμα και τον Τζέσι και τώρα ζει στην ευτυχία που υποθέτουμε ότι βρίσκει μες στην ενοχή του. Λέξη-κλειδί: ‘Υποθέτουμε’. Γιατί αυτή η περίοδος της ήρεμης ενοχής κρατάει κάτι σαν ένα λεπτό δίπλα στην πισίνα. Λογικά θα αναπτυχθεί περισσότερο στα επόμενα επεισόδια, τουλάχιστον μέχρι να καταλάβει πως Ο ΧΑΝΚ ΚΑΤΑΛΑΒΕ.

Τελοσπάντων, όλα αυτά λίγη σημασία έχουν. Είναι απλώς τεχνικές ατέλειες μέσα σε ένα ευρύτερο συυγκλονιστικό στόρι που μοιάζει να κορυφώνεται με άψογο τρόπο. Κυρίως λόγω της εξαντλητικής του συνέπειας: Ο Γκίλιγκαν ποτέ δεν θέλησε να κάνει τον χαρακτήρα του ιδιαίτερα συμπαθή, και ποτέ δε του συγχώρεσε τίποτα. Αλλά την απόλυτη τιμωρία του τη φύλαγε για τη μία στιγμή που ‘έκανε το σωστό’, όχι τόσο σαν στιγμή τραγικής ειρωνίας, όσο για να υπογραμμίσει πως, σε αυτό το σημείο, για τον Γουώλτ δεν υφίσταται τίποτα σωστό. Γιατί κι αυτό θα έχει χτιστεί πάνω σε βουνά λαθών.

Ο τίτλος του επεισοδίου είναι, ταιριαστά “Gliding Over All”, φράση που όχι μόνο περιγράφει τις πράξεις του Γουώλτ που επιχειρεί να ξεγλιστρήσει από τα πάντα, αλλά και επιχειρεί μια τελευταία σύνδεση με τη συλλογή “Leaves of Grass” του Γουώλτ Γουίτμαν, ο οποίος έχει παίξει το ρόλο του στη σειρά. “As a ship on the waters advancing, The voyage of the soul”, γράφει ο Γουίτμαν στο ποίημα “Gliding Over All” από το “Leaves of Grass”.

Συνεπέστατο. Γιατί μέσα από όλα τα κύματα, το ταξίδι της ψυχής του Γουώλτ, του κύριου Γουάιτ, του Χάιζενμπεργκ, μόλις έπιασε το τελευταίο του λιμάνι.

Η συνέχεια, και το τέλος, στα 8 εναπομείναντα επεισόδια το επόμενο καλοκαίρι.