Ιστορική απόφαση: Ο Brendan Dassey αποφυλακίζεται χάρη στο ‘Making a Murderer’

Όλοι όσοι είδαμε το ‘Making a Murder’, την πολυσυζητημένη ντοκιμαντέρ σειρά του Netflix, συμφωνήσαμε σε ένα πράγμα. Μπορεί να υπάρχουν διαφωνίες για το αν ο Steven Avery είναι συμπαθής χαρακτήρας ή όχι, για το αν διέπραξε το φόνο ή όχι ή για το αν το ίδιο το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει με αντικειμενική ματιά τα γεγονότα (ή αν έχει καν την υποχρέωση να το κάνει) όμως ένα πράγμα υπήρξε κοινό σε κάθε κριτική, σε κάθε σόσιαλ ποστ, σε κάθε αντίδραση ανθρώπου που είδε τη σειρά:

Αγνή, παχιά, αμόλυντη οργή.

Το ‘Making a Murderer’ (το οποίο βρήκα εξαιρετικό) αφηγείται μέσα από προσεκτικά μαζεμένο υλικό χρόνων, την εξωφρενική υπόθεση του Steve Avery, ενός άντρα που φυλακίστηκε για ένα φόνο που δε διέπραξε, αποφυλακίστηκε χρόνια αργότερα όταν νέα DNA τεχνολογία απέδειξε πέραν αμφιβολίας την αθωότητά του, για να συλληφθεί εκ νέου λίγο καιρό για μια νέα υπόθεση φόνου, όπου τα στοιχεία και το όλο στήσιμο της υπόθεσης από την τοπική αστυνομία αφήνει πάρα πολλά ερωτηματικά.

Πόσα τραπεζάκια έσπασαν από κλωτσιές ή από ιπτάμενα αντικείμενα καθώς βλέπαμε τα πρώτα, ειδικά εκείνα τα πρώτα, επεισόδια; Το ένα εξωφρενικό γεγονός ακολουθούσε το άλλο και, κατά πώς φαίνεται, το αποκορύφωμα του συλλογικού μας εξοργισμού ήρθε όταν οι ανακριτές της δεύτερη υπόθεσης Avery έβαλαν στην γωνία τον ανήλικο τότε Brendan, ανιψιό του Steven, ουσιαστικά φορτώνοντάς του μια ομολογία φαινομενικά από το πουθενά, κατασκευάζοντας έτσι ένα πανίσχυρο στοιχείο εναντίον του Avery.

Ο Brendan, που διαμέσου της σειράς γίνεται εμφανές πως ήταν πάντα εξαιρετικά περιορισμένων νοητικών δυνατοτήτων, ενώ και ο συνήγορός του εμφανίζεται σε ξεκάθαρη συνεννόηση με τις αρχές, συμφώνησε σε μια ομολογία που του τάισαν οι ανακριτές, υπό το βάρος τεράστιας πίεσης και διαρκών υποσχέσεων πως όλα θα πάνε καλά, πως δε θα πάθει τίποτα. Όταν ‘ομολόγησε’, ο Brendan με απόλυτη φυσικότητα ρωτά αν μπορεί να πάει σπίτι του. Αντ’αυτού, βρίσκεται στη φυλακή σχεδόν δέκα χρόνια.

Ύστερα από την χρονολόγηση αυτών των περιστατικών από την εξαιρετική σειρά του Netflix, είναι βέβαιο πως όχι, εσύ φίλε που μας διαβάζεις, δεν ήσουν ο μόνος άνθρωπος που βγήκε από τα ρούχα του με οργή βλέποντας το ντοκιμαντέρ. Αργά χθες, ένας δικαστής απέρριψε την ομολογία αυτή και διέταξε την αποφυλάκιση εντός 90 ημερών του 26χρονου πια Brendan Dassey (εκτός αν η πολιτεία επιθυμεί να τον ξαναδικάσει) βασιζόμενος στις ψευδείς υποσχέσεις των ανακριτών που του υποσχέθηκαν κατ’επανάληψη πως “δεν έχει να ανησυχεί για τίποτα”.

Ο δικαστής στο σκεπτικό του αναφέρεται σε πολλά ακόμα στοιχεία που θα φανούν γνώριμα στους θεατές της σειράς. Οι ανακριτές λέει πως μπλόφαραν διαρκώς, λέγοντας “τουλάχιστον 24 φορές” στον Dassey πως ξέρουν ακριβώς τι έπαθε η Teresa Halbach (το δεύτερο θύμα), την ώρα που “η οριακά κάτω του μέσου νοητική ικανότητα του Dassey τον έκανε πιθανώς πιο ευάλωτο απέναντι σε καταναγκαστικές πιέσεις.” Ακόμα, κάτι που επίσης όποιος είδε το ‘Makling a Murderer’ θα νιώσει, είναι η επίπληξη του δικαστή προς τον γελοίο συνήγηρο υπεράσπισης του Dassey, το ανθρώπινο γκόλουμ Len Kachinsky, ο οποίος είχε αφήσει τον 16χρονο, νοητικά περιορισμένο πελάτη του στο έλεος των ανακριτών για ώρες δίχως την παρουσία του.

Και μόνο που τα θυμάμαι όλα αυτά νιώθω πάλι το αίμα μου να βράζει, αλλά τελοσπάντων να, είναι μερικές φορές που περιέργως ο κόσμος γύρω μας δεν είναι τελείως παράλογος κι έτσι τώρα ο Dassey θα αποφυλακιστεί.

Ο δικαστής έδωσε στην πολιτεία του Ουισκόνσιν 90 μέρες για να αποφασίσει αν επιθυμεί να δικάσει εκ νέου τον Dassey με τα υπόλοιπα όποια στοιχεία έχει στη διάθεσή της, και το TMZ μεταδίδει πως δεν έχει παρθεί ακόμα η απόφαση για το αν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Όπως και νά’χει το σίκουελ του ‘Making a Murderer’ που ούτως ή άλλως ετοιμάζεται, μόλις απέκτησε εντελώς αβίαστα το πρώτο του μεγάλο plot point. Και ο κόσμος μοιάζει ένα μικρό κλικ λιγότερο παράλογος.

Το ‘Making a Murderer’ ακολουθεί λίγο μετά το ‘Jinx’ του ΗΒΟ, ένα επίσης πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ που δημιούργησε κύματα αντιδράσεων στον αληθινό κόσμο με την προβολή του. Ο επιχειρηματίας Robert Durst και οι πολλοί φόνοι που εμπλέκουν το όνομά του είναι το αντικείμενο εκείνης της σειράς, η οποία έγινε ανατριχιαστικό σημείο αναφοράς τη μέρα προβολής του (συγκλονιστικού) φινάλε της, καθώς λίγες ώρες νωρίτερα ο Durst συνελήφθη κατηγορούμενος για φόνο σε πρώτο βαθμό.

(Στην τελευταία σκηνή της σειράς ο Durst ακούγεται να μονολογεί, ενώ είναι στην τουαλέτα και δεν συνειδητοποιεί πως το μικρόφωνο ακόμα γράφει, “τι διάβολο έκανα; τους σκότωσα όλους, φυσικά”.)

Η τάση είναι τρομερά ενδιαφέρουσα καθώς τα crime ντοκιμαντέρ αποκτούν ένα απόλυτο must-watch στάτους. Στην εποχή που οι παραδοσιακές δραματικές σειρές μοιάζουν να δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να συντηρήσουν το ενδιαφέρον και την watercooler λατρεία του κοινού πέραν της 1ης τους σεζόν οι ανθολογίες και οι μίνι σειρές είναι το απόλυτο must, κατασκευάσματα σαν το ‘Making a Murderer’ και το ‘Jinx’ έρχονται με ορμή ως τα απόλυτα ‘one and done’ οχήματα αφήγησης, μπλέκοντας την αλήθεια του ντοκιμαντέρ με την 21ου αιώνα συνήθεια του ‘να στρημάρω μια σειρά μερικών ωρών γιατί τη βλέπουν όλοι στο facebook feed μου’. Είναι τα ‘Jinx’ και τα ‘Serial’ τα απόλυτα αριστουργήματα της εποχής του infotainment;

Το ‘Serial’, το διάσημο podcast της Sarah Koenig αποτέλεσε επίσης ‘πρέπει να το ζήσω κι εγώ’ ποπ φαινόμενο, αφηγούμενο την υπόθεση φόνου μιας μαθήτριας για τον οποίο καταδικάστηκε σε ισόβια το πρώην αγόρι της. Ο Adnan Syed δεν ομολόγησε ποτέ την ενοχή του και, λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση της 1ης σεζόν του ‘Serial’, δόθηκε στον Syed το δικαίωμα να κάνει ένσταση για την καταδίκη του. Πριν λίγες βδομάδες, τον φετινό Ιούνιο δηλαδή, ένας δικαστής αποφάσισε πως ο Syed θα δικαστεί εκ νέου.

Είναι σαν το entertainment να έχει βρει μια τεράστια, εκκωφαντική παράκαμψη στις ατέλειες του δικαστικού συστήματος. Ειδικά η περίπτωση του Dassey είναι συγκλονιστική: Ό,τι δεν κατάφερε μια δεκαετία δικαστικών αγώνων, στοιχείων, προσπάθειας, μέσα στα αυστηρά νομικά πλαίσια, το κατορθώνει μια σειρά του Netflix παραδίδοντας, ουσιαστικά, την υπόθεση στη μάζα. Συλλογικά εξοργιστήκαμε για τη μοίρα του 16χρονου Brendon, και τώρα τα καταφέραμε, τον απελευθερώσαμε. Ο δικαστής που υπέγραψε την απόφαση έγινε μέρος της ιστορίας. Δικαστικής, τηλεοπτικής, μικρή διαφορά έχει πια: Ζούμε εξάλλου τη σεζόν που είδε όχι μία αλλά δύο σπουδαίες αναπαραστάσεις της δίκης του O.J. Simpson να μετατρέπονται σε στιγμή απόλυτης τηλεοπτικής αποθέωσης καθώς την ίδια στιγμή νέα στοιχεία έρχονται στο φως, 20 χρόνια μετά.

Μπορεί σε 5, 10 χρόνια από σήμερα οι υποθέσεις-φωτιά να δικάζονται κατά αντίστοιχα μαζικό τρόπο, όταν το κοινό θα αναζητεί το crime reality σε κάθε πιθανή μορφή, από κάλυψη στο snapchat και το twitter μέχρι υψηλού προφίλ ντοκιμαντέρ παραγωγές σε Netflix και ΗΒΟ; Και, όταν το σύστημα μπορεί να είναι όσο σαθρό φάνηκε στο ‘Making a Murderer’, μπορεί όντως να μας πειράζει κάτι τέτοιο;

Ένας από τους λόγους που το ‘People v. O.J. Simpson‘ ήταν αληθινά σπουδαία τηλεόραση ήταν διότι μέσα από ένα δικαστικό tabloid classic εξερεύνησε τους τρόπους με τους οποίους ο παρατηρητής (εμείς) επηρεάζει το αντικείμενο (τη δίκη). Κάτι φτιαγμένο για να συμβαίνει μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια, μετατράπηκε σε αγνό λαϊκό θέαμα, με την Πολιτεία σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου να μας παραδίδει τα κλειδιά της απόφασης. Τον O.J. δεν τον αθώωσαν οι ένορκοι, τον αθώωσαν οι θεατές. Τον Brendan Dassey δεν τον απελευθέρωσε κανένα δικαστικό σύστημα, τον απελευθερώσαμε εμείς, εγώ κι εσύ, που είδαμε Netflix μερικά βράδια στην Χριστουγεννιάτικη άδειά μας.