‘The Neon Demon’: O Nicolas Winding Refn και η φονική ομορφιά

Όταν μια ταινία καταφέρνει και συγκεντρώνει πάνω της εκτός από δεδομένα διχαστικές αντιδράσεις, και συνειρμικές αντιπαραβολές με τον Dario Argento, το ‘Mean Girls’, τον Paul Schrader και το ‘America’s Next Top Model’, τότε είναι που πιθανώς κάποιος να μην ξέρει τι θα έπρεπε να περιμένει, αλλά γι’αυτό είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε. Από το ‘Neon Demon’ μπορείς να περιμένεις μια ταινία απολαυστικά σαχλή, νεκρικά όμορφη (στα κάδρα αναφέρομαι και στον ρυθμό και στο πώς αναπνέει το φιλμ), και διασκεδαστικά ‘βήτα’, αν όχι σε προθέσεις τότε σίγουρα σε εκτέλεση.

Κοινώς, το λάτρεψα.

Στο ‘Neon Demon’ η 16χρονη Jesse φτάνει από μια μικρή πόλη στο Λος Άντζελες για να γίνει μοντέλο. Η ιστορία της είναι πανομοιότυπη με ένα σωρό άλλων κοριτσιών όμως η Jesse είναι διαφορετική. Είναι κάτι που σπάνια θα παρατηρήσεις σε κάποιον άνθρωπο. Θα υπάρχει γύρω σου κι απλά θα νιώθεις πως περπατά λίγα εκατοστά στον αέρα, πως με τον κόσμο γύρω του/της δεν αλληλεπιδρά ακριβώς, αλλά περισσότερο τον ανέχεται. Είναι κάποιοι άνθρωποι που έχουν απλά αυτό τον αέρα. Δεν είναι ζήτημα (μόνο) ομορφιάς. Είναι μια αύρα, ένας παράγοντας που δεν κατασκευάζεται ούτε μαθαίνεται.

Η Elle Fanning δεν ξέρω αν τον έχει αυτό τον αέρα, όμως η Jesse σίγουρα τον διαθέτει. Η κάμερα του Refn κοιτάζει τον χαρακτήρα της Fanning με έναν τρόπο αποθεωτικό, σα να φοβάται να την αγκαλιάσει πλήρως επειδή θα καεί. Η ταινία ακολουθεί την Jesse σε διάφορα στάδια της μοντελοανέλιξής της. Οι ‘Next Top Model’ προκλήσεις στις οποίες θριαμβεύει. Οι ‘Mean Girls’ κλίκες τις οποίες αντιπαρέρχεται. Ο Keanu Reeves ως creepy πανδοχειάτορας. Ένα απαραίτητο Ψηφιακό Συμβολικό Cougar. Η Jesse μιλάει λίγο, κοιτάζει τους γύρω της μόνο όσο απαραιτήτως χρειάζεται, αποτελεί γενικότερη ενσωμάτωση του αυθαίρετου αυτού ιδεώδους περί φυσικού, αυθεντικού μεγαλείου. Ή ομορφιάς. Ομορφιά το λέει η ταινία, αλλά είναι κάτι ευρύτερο, έστω κι αν ο Refn δεν έχει τη διάθεση να το δει πιο σφαιρικά.

Για την ακρίβεια, όποτε αυτή η ταινία μιλάει, όποτε επιχειρεί να περάσει στον θεατή κάτι σαν κεντρικό point, αισθανόμουν πως ήθελα να σταματήσει το βασανιστήριο. (“Beauty isn’t everything, it’s the only thing”, L O L.) Ο Refn έχει μιλήσει για τις ταινίες του με τον όρο ‘high art’ όμως το ‘Neon Demon’ πίσω από τους ασφυκτικούς νέον φωτισμούς και το glitter που λάμπει κρύβοντας από πίσω τρομερή ασχήμια, είναι στην καρδιά του ‘high trash’. Είναι παλιά ταινία τρόμου του ’70 που θα πετύχαινες μια νύχτα στην τηλεόραση ή -παλιότερα- στο section με τα εβδομαδιαία ξενοίκιαστα στο βιντεάδικο.

Ο Cliff Martinez, ο σταθερά σπουδαίος συνθέτης (‘Drive’, ‘The Knick’), έτσι την έχει σκοράρει μουσικά, και ο Refn έτσι της δίνει ρυθμό. Η Jesse αρχίζει να δημιουργεί -άφωνους- φανς στον κοσμικό κύκλο του Λος Άντζελες και μαζί φυσικά, και εχθρούς. Η πορεία προς την αυθεντικά παράξενη κορύφωση του φιλμ μοιάζει εκ των υστέρων αναπόφευκτη. Ο Refn σκηνοθετεί όλη αυτή την διαδρομή, την εξέλιξη της Jesse, με έναν τρόπο που, περιέργως, καταφέρνει να κάνει την ομορφιά να μοιάζει με απειλή. Η τελευταία δε πράξη του φιλμ είναι από εκείνα τα φιλμικά κατασκευάσματα που θα σε κάνουν είτε να αρχίσεις να γιουχάρεις είτε να χειροκροτάς με ενθουσιασμό.

Στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας σταθήκαμε μπροστά στον Refn καθώς, δίπλα στον ίδιο τον Dario Argento, περιέγραφε τον εαυτό του ως συνεχιστή του μεγάλου Ιταλού giallo σκηνοθέτη. Οι επιρροές είναι εμφανέστατες. Η ταινία είναι σαν ένα όμορφο, ανόητο, αξιοπερίεργο neon giallo, που περίμενε υπομονετικά μερικές δεκαετίες να βρει τη θέση του στη μεγάλη οθόνη.