[Chuckles, sighs, groans]: Τι σημαίνουν αυτά στους υπότιτλους των ταινιών;

[Ακολουθεί προσωπική ιστορία άμεσα σχετική με το θέμα. Αν δεν ενδιαφέρεσαι μπορείς να ξεκινήσεις το διάβασμα απευθείας από την πέμπτη παράγραφο του κειμένου]

Ο καλύτερος τρόπος για να μάθεις αγγλικά είναι να βλέπεις ταινίες χωρίς υπότιτλους. Ή έστω έτσι νόμιζα την περίοδο που έδινα Proficiency. Με την πεποίθηση που εκφράζει η πρώτη πρόταση του κειμένου βγήκα, λίγες μέρες πριν δώσω εξετάσεις για το συγκεκριμένο δίπλωμα, από το Videorama της Αλεξάνδρας, στο ύψος των Αμπελοκήπων, κρατώντας στα χέρια μου δύο ταινίες. Το ‘No Man’s Land’ και το ‘Sweet Sixteen’. Αυτά ήταν τα  δύο πρώτα έργα που θα παρακολουθούσα χωρίς υπότιτλους, προκειμένου να εξασκήσω τα αγγλικά μου.

Έβαλα το dvd με την πρώτη ταινία στο dvd player (σχεδόν vintage) και άραξα στον καναπέ. Ένα τέταρτο αργότερα ήμουν έτοιμος ν’ ακυρώσω τη συμμετοχή μου στις εξετάσεις του Proficiency εκείνης της περιόδου, αφού δεν καταλάβαινα πάνω από μία στις πέντε ατάκες που ακούγονταν κατά τη διάρκεια της ταινίας. Πριν πάρω την οριστική μου απόφαση, δυνάμωσα τον ήχο κάνοντας μια τελευταία, απέλπιδα προσπάθεια να καταλάβω τι έλεγαν οι ηθοποιοί. Συνέχιζα μεν να μην καταλαβαίνω, αλλά προς ανακούφισή μου συνειδητοποίησα πως τα περισσότερα από αυτά που δεν καταλάβαινα δεν ήταν αγγλικά. Και πώς να ήταν αγγλικά αφού η συγκεκριμένη ταινία, έχει κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 2001 μιας και κατά τη διάρκεια της ακούγονται αγγλικά, γαλλικά, βοσνιακά, κροατικά, σερβικά και γερμανικά.

[ξεφυσά με ανακούφιση]

Έβαλα το δεύτερο dvd στο dvd player και άραξα εξίσου χαλαρός με την πρώτη φορά, στον καναπέ. Στο ‘Sweet Sixteen’ καταλάβαινα ακόμα λιγότερες λέξεις από όσες στο ‘No Man’s Land’, αφού στην ταινία δεν μιλούσαν αγγλικά, αλλά σκωτσέζικα.

[ακούγεται το ‘Oops I Did it Again’ στο ραδιόφωνο]

Τα σέβη μου σε όποιον καταλαβαίνει Σκωτσέζους όταν μιλούν και το επίθετό του δεν ξεκινά από ‘Mc’.

Απογοητευμένος από τις επιλογές που τάχα μου θα με βοηθούσαν να πάρω το Proficiency, άρχισα να βλέπω ταινίες με αγγλικούς υπότιτλους. Το Proficiency τελικά το πήρα, 15 χρόνια μετά διατηρώ και το χούι με τους αγγλικούς υπότιτλους, παρόλα αυτά δεν έχω ακόμα μάθει τι σημαίνουν ούτε οι μισές λέξεις που βρίσκονται μέσα σε παρενθέσεις ή αγκύλες και περιλαμβάνουν οι αγγλικοί υπότιτλοι ταινιών.

[groans heavily]

(Αυτό το ‘gr’ στην αρχή της μου κάνει ότι η συγκεκριμένη λέξη θα σημαίνει κάτι που δηλώνει εκνευρισμό)

Για να μπούμε, επιτέλους, στο θέμα μας, οι αγγλικοί υπότιτλοι των ταινιών πέρα από τα λόγια των πρωταγωνιστών περιλαμβάνουν μέσα σε αγκύλες ή σε παρενθέσεις, λέξεις που περιγράφουν ήχους που δεν αποτελούν λόγια κάποιου εκ των ηθοποιών. Όπως για παράδειγμα τον ήχο της σειρήνας ενός περιπολικού, το γάβγισμα ενός σκύλου ή το μούγκρισμα ενός ηθοποιού ύστερα από ένα χτύπημα που δέχτηκε. Λογικά, αυτό συμβαίνει ώστε να να μπορεί να παρακολουθήσει ευχάριστα κάθε ταινία κι ένας θεατής που είναι κωφός ή έστω έχει πολύ περιορισμένη ακοή. Κάτι απόλυτα κατανοητό και λογικό. Ειδικά όταν αφορά περιγραφές στους υπότιτλους όπως οι εξής:

[telephone rings]

[men shouting]

[door opens] 

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι παύει να είναι εξαιρετικά αστείο και άβολο να διαβάζει κανείς δεκάδες φορές κατά τη διάρκεια μιας ταινίας πράγματα όπως αυτά:

[chuckles]

[unintelligible]

[sighs]

[deep, mournful moan]

μην έχοντας ιδέα τι σημαίνουν.

Κάθε φορά που πέφτω σε μία από τις παραπάνω λέξεις κι όσες φορές κι αν τις έχω ψάξει στο Google Translate δεν θυμάμαι ποτέ τι σημαίνουν, σκέφτομαι τα εξής δύο πράγματα. Πρώτον, ποιος είπε ότι τα αγγλικά δεν είναι πλούσια γλώσσα; Αφού έχουν 354 εκδοχές για το μουγκρητό και δεύτερον, όσο κάποιοι τρέχαμε σε φροντιστήρια κι ανοίγαμε λεξικά για να μάθουμε ξένες γλώσσες ο Antonio Banderas τις μάθαινε έτσι:

(μία από τις σπουδαιότερες σκηνές του παγκόσμιου κινηματογράφου)

Σε μια προσπάθεια να θυμάμαι από εδώ και πέρα τι σημαίνουν οι λέξεις που περιλαμβάνονται στους αγγλικούς υπότιτλους ταινιών μάζεψα παρακάτω τις δεκαπέντε που συναντάμε πιο συχνά, αλλά οι περισσότεροι -ελπίζω να μην είμαι μόνος- δεν ξέρουμε τι σημαίνουν.

[chuckles]=καγχάζω=γελώ από μέσα μου

[unintelligible]=ακατάληπτος=αυτός που δεν γίνεται κατανοητός

[sighs]=αναστενάζει

[moans]=βογκάει

[groans]=βογκάει

*groan και moan πάνε συνήθως παρέα με τα softly/heavily*

[gasping]=ασθμαίνω=αναπνέω δύσκολα

[panting]=λαχάνιασμα

[scoffs]=κοροϊδεύει

[beeps]=κάνει μπιπ (συνήθως αφορά ήχο τηλεφώνου)

[mumbles]=μουρμουρίζει

[clattering]=κάνω θόρυβο

[crunching]=τραγάνισμα

[grunts]=γρυλίζει

[sobbing]=λυγμός

[muffled]=πνίγω ήχο