“Ο εξωτισμός της μολότοφ στέλνει τους νέους καλλιτέχνες στην Αθήνα”

Η όλη ιστορία ξεκίνησε πριν από περίπου ένα μήνα. Το BBC με αφορμή την έκθεση του Michael Landy στη Διπλάρειο Σχολή ανήρτησε ένα άρθρο με τίτλο την εξής απορία: ‘Μπορεί η Αθήνα να γίνει το επόμενο κέντρο Μοντέρνας Τέχνης της Ευρώπης’; Κοινώς, το νέο Βερολίνο;

Η αισιόδοξη πλευρά του κειμένου έδινε μία λίστα με εικαστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα συχνά πυκνά στη χώρα μας αλλά και ονόματα καλλιτεχνών που στο γίγνεσθαι της Μοντέρνας Τέχνης έχουν κύρος και καλλιτεχνική υπόσταση. Το ακόμα πιο ελπιδοφόρο του πράγματος ωστόσο, είναι ότι αντίστοιχη απαισιόδοξη οπτική δεν υπήρχε. Τουλάχιστον όχι εντός του συγκεκριμένου κειμένου.

Με την περηφάνια να φουσκώνει το στομάχι μας αλλά ταυτόχρονα με το μικρό καλάθι που λέει ότι όταν είσαι απέξω από μία κατάσταση, όλα ωραία σου φαίνονται, αποφασίσαμε να κάνουμε την ίδια ερώτηση σε έναν Έλληνα εικαστικό διακεκριμένο στο χώρο του. Και να του ζητήσουμε να μας δώσει τις δικές του πιθανότητες η άποψη του BBC να στηρίζεται στον ρεαλισμό.

(Εκείνος, πόνταρε στον υπερρεαλισμό)

Νομίζω πως ο τίτλος του άρθρου του BBC και η δήλωση που τόσο πολύ έπαιξε και αναμεταδόθηκε απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα της πόλης. Ωστόσο, μια έξυπνη και σωστή ας την πούμε ευχή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι έγινε με αφορμή τον Άγγλο καλλιτέχνη Michael Landy που η έκθεσή του στην Διπλάρειο Σχολή από τον οργανισμό ΝΕΟΝ είναι ο,τι καλύτερο έχω δει φέτος στην Αθήνα της κρίσης και των χιλιάδων εκθέσεων.

Γιατί στην πραγματικότητα, όλοι ξέρουν πως ΔΕΝ μπορεί και δεν θα μπορούσε η Αθήνα  να γίνει ένα κέντρο που ρυθμίζει και επιβάλει τα σύγχρονα ρεύματα. Είναι αλήθεια πως τα φθηνά νοίκια των χώρων, η ατμόσφαιρα της πόλης με όλα τα καλά και τα κακά, το ταμπεραμέντο των Ελλήνων και των Ελληνίδων, και ο εξωτισμός της μολότοφ, έχουν κάνει πλήθος καλλιτέχνες νέους κυρίως, να θεωρούν το ταξίδι στην Αθήνα απαραίτητο προορισμό. Αλλά ως εκεί. Άλλωστε η Ελλάδα πάντα ήταν προορισμός και το ’50 και το ’60 και το ’80.

Είναι σαν να λέμε πως το Μπαγκλαντές με τις φάμπρικες της μαύρης εργασίας στον τομέα του υφάσματος μπορεί να γίνει πρωτεύουσα της μόδας σαν το Μιλάνο. Αστεία πράγματα. Τα φτιάχνουμε εκεί, και τα πουλάμε στο Μιλάνο. Το ίδιο συμβαίνει και εδώ.

Η αδυναμία και η ανυπαρξία πολιτιστικής πολιτικής σταματούν τα πράγματα για κάτι σε ένα ευρύτερο επίπεδο. Η φορολόγηση των καλλιτεχνών όλων των ηλικιών είναι η υψηλότερη αν όχι σε όλον τον κόσμο, σίγουρα από όλες τις χώρες που λένε πως έχουν πολιτιστική πολιτική. Άρα δημιουργεί μονόδρομο μαύρης αγοράς και εργασίας.

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ (ΕΣΤΩ) ΤΟ ΝΕΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ;

Όλοι αναρωτιούνται γι αυτό. Θα ήθελα λίγο όσο το υποστηρίζουν αυτό να μας μιλήσουν για το Βερολίνο (εφόσον έχουν εικόνα) και τις παροχές που αυτό δίνει στους λάτρεις της τέχνης. Πώς θα μπορούσαμε να γίνουμε Βερολίνο με λίγα λόγια.

Ποτέ κανείς μέχρι τώρα δεν μου έχει απαντήσει σοβαρά με συγκεκριμένα δεδομένα. Όλοι αλλάζουν θέμα.

Τέλος πάντων, για αρχή θα πρότεινα τεστ μίνιμουμ γνώσεων, και τεστ ευφυίας, στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές της Βουλής, και μιλάω σοβαρά δεν κάνω πνεύμα. Μετά, ας γίνουμε το νέο Βερολίνο στη Μοντέρνα Τέχνη.

ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ, ΑΘΗΝΑ 2017

Η παρούσα κατάσταση της Μοντέρνας Τέχνης στην Αθήνα, θα έλεγα πως είναι τόσο χάλια, που μόνο βελτιώσεις επιδέχεται. Βελτιώσεις που δυστυχώς, δεν πρόκειται να γίνουν. Έτσι κι αλλιώς δεν έχει γίνει και καμία κίνηση που να αφορά την σύγχρονη τέχνη και τους καλλιτέχνες, αν εξαιρέσουμε εκείνη την ανεκδιήγητη ανοησία για το περιουσιολόγιο στα έργα τέχνης .Αυτή η μπούρδα ήταν το άλλοθι για να νεκρώσει η ήδη προβληματική και αναιμική αγορά. Ειπώθηκε έτσι στον αέρα με δήθεν διάθεση να πιαστεί το αδήλωτο εισόδημα, από ανθρώπους αμαθείς και άσχετους. Η αντίστοιχη κίνηση από σοβαρά κράτη, με γνώση και παρελθόν στην πολιτιστική πολιτική, έγινε μετά από μελέτη και σχεδιασμό. Στη Γαλλία για παράδειγμα, έγινε μετά από προετοιμασία 20 χρόνων και έδωσε καρπούς εξαιρετικούς όπως το Μουσείο Picasso.

Εδώ μας είπαν πως ‘θα ελέγχουν το αληθές της δήλωσης οι εφοριακοί’. Τι να πω παραπέρα, καταλαβαίνετε την σοβαρότητα της δήλωσης.

*Ο Μανώλης Χάρος γεννήθηκε στα Κύθηρα, το 1960. Σπούδασε στο Παρίσι στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, και έκανε μεταπτυχιακό στην École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs. Εχει τιμηθείμε το γαλλικό εθνικό βραβείο Prixdes Fondations και με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει εργαστεί ως προσκεκλημένος καλλιτέχνης στο πανεπιστήμιο Princeton ΗΠΑ, από όπου και ξεκίνησε την έρευνά του για τους Μύθους του Αισώπου, που ήταν το θέμα της τελευταίας του έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη. Με πολλές εκθέσεις στο ενεργητικό του, τόσο στην Ελλάδα όσο και εκτός, (Γαλλία, Αγγλία Ιταλία , Γερμανία, ΗΠΑ, κ.α.)θεωρείται ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της γενιάς του, και έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές εντός και εκτός Ελλάδας.

(Οι φωτογραφίες είναι από έργα έκθεσής του στην Gallery Zoumboulakis με τίτλο ‘Η Ακρόπολη, ο Μοναχός και μερικά καινούρια έργα’)