Ο Γκρεγκ Πόποβιτς είναι πολλά παραπάνω από προπονητής μπάσκετ

Δεν ξέρω τι έχεις στο μυαλό σου όταν ακούς τη φράση ‘media day επαγγελματικής ομάδας μπάσκετ’. Οι περισσότεροι πάντως θα σκεφτούν το ίδιο πράγμα. Βαρετές και απόλυτα κλισέ δηλώσεις και ατάκες όπως “δουλεύουμε σκληρά για να είμαστε έτοιμοι”, “κοιτάμε την κάθε ημέρα ξεχωριστά”, “πάμε με χαμηλά το κεφάλι” και πολλά ακόμα τέτοια χιλιοειπωμένα, λες και δεν μιλάμε για ζωντανούς οργανισμούς με αίμα που βράζει, αλλά για καλά προγραμματισμένα ρομπότ.

Αυτό δεν ισχύει μόνο για ελληνικές ομάδες, που έτσι κι αλλιώς έχουν μια έμφυτη ροπή προς τον συντηρητισμό, αλλά για όλες τις ομάδες του πλανήτη. Εκτός βέβαια αν μιλάμε για τους San Antonio Spurs. Εκεί το πράγμα αλλάζει, μιας και κουμάντο κάνει ο Γκρεγκ Τσαρλς Πόποβιτς, ο οποίος στο περιθώριο μιας εθιμοτυπικής διαδικασίας, δεν διστάζει να αναλύσει το φαινόμενο του ‘λευκού προνομίου’ στην ρατσιστική Αμερική του Τραμπ.

Ο -σχεδόν- 69χρονος πια προπονητής, δεν μοιάζει με κανέναν από τους συναδέλφους του. Ο ‘Ποπ’ βλέπεις, δεν θα κολλήσει να πει το πρώτο πράγμα που του έρχεται στο κεφάλι, εκφράζει ανοιχτά τις πολιτικές και κοινωνικές του θέσεις, όταν τον ρωτάνε χαζομάρες απαντάει με την απαιτούμενη ειρωνεία, μα κυρίως, λατρεύει να διαφωνεί. Και έχει πάντα επιχειρήματα για τις διαφωνίες του. Κανονικά, σε αυτό το σημείο θα έπρεπε να γράψω κάτι για τον τρόπο που μεγάλωσε ο Γκρεκ Πόποβιτς, στο Ανατολικό Σικάγο της Ιντιάνα. Για τα παιδικά του χρόνια σε μια κοινωνία με ανθρώπους από κάθε γωνιά του κόσμου και τον τρόπο με τον οποίο ο Σέρβος πατέρας και η Κροάτισσα μητέρα του τον έμαθαν να έχει ανοιχτό μυαλό και να δέχεται την διαφορετικότητα.

Στην πραγματικότητα όμως, ο ‘Ποπ’ δεν αποκαλύπτει σχεδόν καμία λεπτομέρεια για το παρελθόν του. Όσο έντονα απολαμβάνει να πάρει θέση για οτιδήποτε, άλλο τόσο αποφεύγει να μιλήσει για τον εαυτό του.

“Μιλούσαμε για τον θεό, για τη θρησκεία, για πολύ προσωπικά πράγματα, αλλά ποτέ για την παιδική του ηλικία”, θα πει ο παλιός προπονητής και μέντορας του Πόποβιτς στην ομάδα της ακαδημίας της πολεμικής αεροπορίας, Χανκ Ίγκαν.

Ναι, ο Γγκρεγκ Πόποβιτς, όταν τελείωσε το σχολείο στο Μέριλβιλ της Ιντιάνα, εντάχθηκε στην ακαδημία της πολεμικής αεροπορίας των Η.Π.Α, απ’ όπου αποφοίτησε με πτυχίο στις Σοβιετικές σπουδές και εξέτασε μέχρι και το ενδεχόμενο καριέρας στην CIA. Μην απορείς που πιθανότατα δεν γνώριζες αυτές τις λεπτομέρειες για το παρελθόν του ‘Ποπ’. Είπαμε, ο κόουτς λατρεύει να ανοίγει κουβέντα για όλα τα πιθανά θέματα, εκτός απ’  οτιδήποτε αφορά τον ίδιο τον Πόποβιτς.

Ελάχιστοι γνωρίζουν τι ακριβώς έκανε το διάστημα που μεσολάβησε απ’ όταν άφησε την πολεμική αεροπορία και την ομάδα μπάσκετ αυτής, στην οποία ήταν μάλιστα και αρχηγός τον τελευταίο χρόνο, μέχρι το 1973, όταν και γύρισε ως βοηθός προπονητή. Μερικοί δεν αποκλείουν ακόμα και το ενδεχόμενο να ήταν κατάσκοπος. Φοίτησε στην αεροπορία, μιλούσε ρώσικα, το προφίλ ταίριαζε. Στην πραγματικότητα βέβαια, ο ‘Ποπ’ εργαζόταν ως στενογράφος, μεταφράζοντας ρώσικα στα τούρκικα σύνορα, μια δουλειά την οποία γρήγορα βαρέθηκε, αποφασίζοντας να επιστρέψει στην ομάδα της αεροπορίας, τη φορά αυτή σαν προπονητής.

AP Photo/Darron Cummings

Μετά από έξι χρόνια μαθητείας στα μυστικά της προπονητικής, είχε έρθει η ώρα του Πόποβιτς να πάρει το βάπτισμα του πυρός ως πρώτος προπονητής στην ομάδα των μικρών κολεγίων Pomona-Pitzer, τα οποία μοιράζονταν το αθλητικό τους τμήμα. Εκεί όπου εκτός από τα μυστικά της τακτικής και των συστημάτων, μυήθηκε για τα καλά και στην τέχνη του ντιμπέιτ, μιας και αυτός ήταν ο μοναδικός τρόπος να ηρεμήσει μετά από μια κακή εμφάνιση της ομάδας του.

Βλέπεις, ο ‘Ποπ’ δεν έπαιρνε και με τον καλύτερο τρόπο τις ήττες, πετώντας πολλές φορές κιμωλίες στους παίκτες και προκαλώντας τους να τον χτυπήσουν. Το αντίδοτο στα ξεσπάσματα του κόουτς, ώστε να ξεχάσει τα νεύρα και να αποφορτιστεί ήταν ένα και έπιανε πάντα: κάποιος έπρεπε να ξεκινήσει μαζί του μια συζήτηση. Με το δύσκολο αυτό έργο είχε επιφορτιστεί ο Στίβεν Κόμπλικ, στα χαρτιά ακαδημαϊκός σύμβουλος, στην πραγματικότητα υπεύθυνος για να ηρεμεί τον Πόποβιτς. Κάποιες φορές ξεκινούσε κουβέντα για τον πόλεμο της Κορέας, άλλες για την προεδρία του Αϊζενχάουερ ή το πολιτικό κλίμα στο Ισραήλ.

Αυτό ήταν. Ο Πόποβιτς τα έδινε όλα στην κουβέντα και σύντομα ξεχνούσε τις ήττες. Εκτός από το μπάσκετ, τα χρόνια του στο κολέγιο τα πέρασε ψάχνοντας τρόπους να εκφραστεί. Συμμετείχε στην επιτροπή γυναικών, έγινε βοηθός καθηγητή και έψαχνε την παραμικρή αφορμή για μια εκ βαθέων συζήτηση, είτε για το μπάσκετ, είτε για την ύπαρξη του Θεού. “Αν έβλεπε κάτι που το θεωρούσε λάθος, το έλεγε, δεν φοβόταν να πει τη γνώμη του”, θα πει ο πρώην παίκτης της ομάδας του κολεγίου, Τομ Ντίγκναν.

Το 1986, o ‘Ποπ’ αποφασίζει να εκμεταλλευτεί το sabbatical που του προσέφερε η ιδιότητα του καθηγητή, περνώντας μία χρονιά ως εθελοντής βοηθός στην ομάδα του κολεγίου του Κάνσας, σε ένα από τα κορυφαία αθλητικά προγράμματα των Η.Π.Α. Εκεί, ο Πόποβιτς έκανε τα πάντα για να βοηθήσει, να μάθει, να βελτιωθεί αλλά και τον προσέξουν και ως συνήθως τα κατάφερε, κερδίζοντας την προσοχή ενός πολύ σημαντικού ανθρώπου του μπάσκετ, του θρυλικού προπονητή Λάρι Μπράουν, ο οποίος δύο χρόνια αργότερα, τον κάλεσε στο προπονητικό σταφ των Spurs ως βοηθό, αλλάζοντας το ρου της καριέρας και της ζωής του ‘Ποπ’.

Με ένα διάλειμμα δύο ετών στους Warriors και πάλι ως βοηθός, ο Πόποβιτς έχει περάσει έκτοτε όλη του τη μπασκετική ζωή στο Τέξας, αναλαμβάνοντας πρώτος προπονητής των Spurs το 1996. Η συνέχεια, λίγο-πολύ γνωστή. Θαυμάσιες μπασκετικές ιδέες, οι οποίες έχουν οδηγήσει τους Spurs σε πέντε πρωταθλήματα και τον ίδιο στο να αναδειχθεί τρεις σεζόν ως προπονητής της χρονιάς. Αλλά τα μπασκετικά του κατορθώματα είναι πασίγνωστα και σε τελική ανάλυση, δεν είναι καν αυτά που τον κάνουν ξεχωριστό. Ο Πόποβιτς είναι ο κορυφαίος, επειδή εξακολουθεί να εξωτερικεύει την ανάγκη του να συζητήσει, να διαφωνήσει και να εκφραστεί όταν θεωρήσει ότι πρέπει, όπως ακριβώς έκανε στα χρόνια του ως φοιτητής ή βοηθός προπονητή, δεκαετίες πίσω.

AP Photo/Peter Cosgrove

Οι δημόσιες τοποθετήσεις του, ακόμα και στο περιθώριο των αγώνων της ομάδας του, αφορούν πολλές φορές σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα και είναι πάντα χρωματισμένες και τεκμηριωμένες. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, ο Πόποβιτς έχει υπερασπιστεί ανοιχτά τον quarterback των 49ers, Κόλιν Καπέρνικ, όταν αυτός γονάτισε κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου των Η.Π.Α., έχει εκφράσει επανειλημμένα την αηδία του για τον Ντόναλντ Τραμπ και έχει συγκρίνει την κατάσταση στη χώρα του με τα τελευταία χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Αλλά ακόμα κι όταν δεν εκφράζει τις πολιτικές και κοινωνικές του θέσεις, δεν χάνει ευκαιρία να δείξει πόσο ξεχωριστός είναι. Οι ξεκαρδιστικοί τσακωμοί του με τον επίσης θρυλικό ρεπόρτερ Κρεγκ Σέιγκερ έχουν μείνει στην ιστορία, όπως και οι αυθόρμητες απαντήσεις του στις κλισέ ερωτήσεις αρκετών δημοσιογράφων.

Το πιο σημαντικό όμως, αφορά στον τρόπο τον οποίο έχει επιλέξει να διαχειρίζεται τους Spurs σε θέματα που δεν αφορούν το παιχνίδι. Το 2015, πήγε τους παίκτες του σε ιδιωτική προβολή του ‘ Chi-Raq’ του Σπάικ Λι, μιας ταινίας που ασχολείται με τα δικαιώματα των γυναικών, ενώ πέρσι τους πήγε να δουν το μιούζικαλ ‘Hamilton’. Προσκάλεσε επίσης για να μιλήσει στα μέλη της ομάδας του τον Τζον Κάρλος, τον αφροαμερικάνο σπρίντερ που κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 1968 και συμμετείχε μαζί με τον Τόμι Σμιθ στον χαιρετισμό με την υψωμένη γροθιά της black power πάνω στο πόντιουμ. Πολλές φορές, ο κόουτς βάζει τους παίκτες του, οι οποίοι προέρχονται από διαφορετικά μέρη του κόσμου ο καθένας, να μιλήσουν για τις χώρες καταγωγής τους, ώστε να αντιληφθούν τη διαφορετικότητά τους και να έρθουν πιο κοντά. Όπως έχει εξηγήσει κι ο ίδιος:

Κανένας δεν γνώριζε τι σημαίνει Αβορίγινες, μέχρι να έρθει στην ομάδα ο Πάτι Μιλς. Άρχισε να εξηγεί και όλοι τον κοιτούσαν με τα μάτια γεμάτα απορία. Το να μοιράζεσαι εμπειρίες και κουλτούρες είναι τρομερά σημαντικό

Αυτός είναι ο Γκρεγκ Πόποβιτς. Σίγουρα πολλά περισσότερα από ένας απλός προπονητής μπάσκετ, ο ηγέτης των Spurs εντός, αλλά κυρίως εκτός γηπέδου. Ένας προπονητής με άποψη, κουλτούρα και μόρφωση που όπως παραδέχθηκε κι ο παίκτης της ομάδας, Λαμάρκους Άλντριτζ, προσπαθεί να τους κάνει να καταλάβουν ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα εκτός του μπάσκετ στον πλανήτη. Κι όλα αυτά ενώ είναι και ένας εξαιρετικός κόουτς, που κάθεται πλέον και στον πάγκο της εθνικής ομάδας των Η.Π.Α.

Θα έλεγα ότι το μπάσκετ χρειάζεται περισσότερους ανθρώπους σαν αυτόν, όμως η αλήθεια είναι ότι άνθρωποι σαν τον Πόποβιτς θα ήταν χρήσιμοι σε ακόμη πιο κομβικές θέσεις εκτός του αθλήματος, γιατί όχι και στον Λευκό Οίκο. Εγώ πάντως, θα τον ψήφιζα.

Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Jae C. Hong

Πηγές: Wikipedia, Theundefeated.com, Businessinsider.com, The Washington Post.