Timothy Spall και Cillian Murphy μας εξηγούν πώς γυρίστηκε το ‘The Party’ εν μέσω Brexit

Είναι δύσκολο να μπορέσεις να γράψεις μια πυκνή πολιτική σάτιρα σε μια εποχή τόσο περίπλοκων αναγνώσεων και ακραίας πόλωσης, όμως αυτό είναι που κάνει το ‘The Party’ της Sally Potter ακόμα πιο ενδιαφέρον ως περίπτωση. (H ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood.)

Φαινομενικά δεν είναι παρά ένα μικρής εμβέλειας έργο, σχεδόν θεατρικού στησίματος, για μια συγκέντρωση φίλων και συνεργατών με αφορμή την προαγωγής μιας εξ αυτών. Αυτό που ακολουθεί στα σπιντάριστα 70 λεπτά του έργου, είναι μια κλιμακούμενης έντασης καταστροφή, όταν η μία αποκάλυψη διαδέχεται την άλλη, κι οι ήρωες του έργου βλέπουν κάθε κομμάτι της προσωπικής τους ιδεολογίας και ηθικής να τεστάρεται στην πράξη, φρικάροντας στη διαπίστωση πως δεν είναι οι άνθρωποι που πάντα πίστευαν (ή ήθελαν να πιστεύουν) πως είναι.

Μια σάτιρα για τα παραμύθια που συχνά μπορεί να πουλάμε στους εαυτούς μας, όσο και μια κοφτερή ματιά στην παγκόσμια προοδευτική κρίση, το ‘The Party’ γράφτηκε την περίοδο των προηγούμενων εκλογών στην Αγγλία (όταν ο Cameron υποσχέθηκε το δημοψήφισμα για το Brexit) και γυρίστηκε ακριβώς τη στιγμή του δημοψηφίσματος του Brexit. Το timing αυτό μπορεί φυσικά να είναι τυχαίο, όμως οι σπόροι της ηθικής και ιδεολογικής κρίσης που οδηγεί σε αυτά τα αδιέξοδα, βρίσκονται φυτεμένοι μέσα στο στόρι και τις διαπροσωπικές συγκρούσεις του δράματος.

Βρεθήκαμε στην πρεμιέρα του έργου στο Λονδίνο, στο πλαίσιο του London Film Festival, και μιλήσαμε τόσο με την Sally Potter (και τον Bruno Ganz, στο ασανσέρ!) όσο και με όλο το εκπληκτικό καστ της ταινίας, που συμπεριλαμβάνει ονόματα σαν τον Timothy Spall, την Kristin Scott Thomas, τον Cillian Murphy, την Patricia Clarkson. Φυσικά ο Timoshy Spall κι ο Cillian Murphy δεν χρειάζονται καμία εισαγωγή, έχοντας κι οι δύο πίσω τους ένα θαυμαστά μεγάλο σύνολο έργου, από μικρά ανεξάρτητα διαμάντια του βρετανικού σινεμά μέχρι εμβληματικούς ρόλους σε διάσημες δουλειές σαν το ‘Harry Potter’ franchise ή το ‘Peaky Blinders’.

Μιλήσαμε με τους δυο τους για τους ρόλους τους στο ‘The Party’, για το πόσο πολιτικά επίκαιρο είναι το φιλμ, αλλά και για το τι τους προσέφερε η συνεργασία με άλλα σπουδαία ερμηνευτικά ονόματα, σε μια παραγωγή τόσο αφοσιωμένη στα απολύτως απαραίτητα.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Συνέντευξη: H Sally Potter για την πολιτική, το φεμινισμό και την κρίσης της αριστεράς

Τι ήταν σε αυτή την ταινία που σας έκανε να θέλετε να εμπλακείτε;

Cillian Murphy: Ήθελα πολύ να δουλέψω με την Sally Potter. Αγαπώ τη δουλειά της και νομίζω πως είναι φανταστική δημιουργός, μια φοβερή καινοτόμα φωνή, εδώ και πολύ καιρό. Όταν μου έστειλε το σενάριο λάτρεψα τον χαρακτήρα, πώς νομίζεις ότι θέλει ένα πράγμα στην αρχή και προκύπτει πως θέλει κάτι τελείως διαφορετικό στο τέλος. Κι ύστερα είδα ότι είχε συγκεντρώσει ένα απίστευτο σύνολο ηθοποιών που ήθελα απεγνωσμένα να δουλέψω με όλους. Οπότε δεν το σκέφτηκα καν.

Timothy Spall: Όλα τα παραπάνω, συμφωνώ απόλυτα με τον Cillian. Αλλά αν και ήμουν αρκετά τυχερός να δουλέψω ξανά μαζί της, στο ‘Ginger & Rosa’, όπου είχα μια φανταστική εμπειρία, όταν ήρθε το σενάριο και το συζητήσαμε, ενθουσιάστηκα όταν μου ζήτησε να συνεργαστούμε ξανά. Είναι ένα πολύ αξιοσημείωτο, υπέροχο άτομο, μια σπουδαία καλλιτέχνις, που πάντα σε διεκολύνει και σε συμπεριλαμβάνει στα πάντα. Μου δόθηκε το σενάριο, και ήταν τόσο ακριβές, ξέρεις. Το διάβασα πρώτα και μετά το ανακάλυψα ξανά μαζί της, ήταν συναρπαστικό.

Είναι κάπως ξεγυμνωμένο, αποτελείται από κοφτερό πνεύμα και κωμικό timing. Πώς αναπτύξατε τους χαρακτήρες και βρήκατε την κωμωδία στο σενάριο;

«Η τέχνη είναι πολύ καλύτερη στο να αναγνωρίζει καταστάσεις από ό,τι πολλοί πολιτικοί αναλυτές.» -Timothy Spall

Murhpy: Δουλέψαμε με τη Sally ξεχωριστά και μεμονωμένα πριν έρθουμε όλοι μαζί. Και μετά μαζευτήκαμε και κάναμε πρόβα για μερικές μέρες. Απλά μιλήσαμε για τις σκηνές, κάπως ξεκινήσαμε να τις εξερευνούμε. Είναι μια πολύ λεπτή ισορροπία με αυτές τις σκοτεινές αποκαλύψεις, τις βαθύτατα ενοχλητικές αυτές αποκαλύψεις. Και το πώς αντιδρά ο κόσμος σε αυτές. Εγώ είχα πιο εύκολο έργο γιατί ο χαρακτήρας μου είναι τρελαμένος από την αρχή, μπορούσα να συμπεριφερθώ όπως ήθελα! Είναι κάπως αξιαγάπητο το πόσο χημικά και συναισθηματικά φορτωμένος είναι.

Οπότε δούλεψα με τη Sally για να μπορέσω να δώσω αυτή την εντελώς σωματική ερμηνεία. Το οποίο δεν το κάνεις συχνά στην οθόνη. Το κάνεις πολύ στο θέατρο, αλλά όχι τόσο πολύ στην τηλεόραση ή το σινεμά, οπότε ήταν πολύ διασκεδαστικό. Με αυτού του είδους το υλικό, παίζεις την πραγματικότητα του ήρωά σου και μετά αφήνεις τον κόσμο να ταυτιστεί. Και είναι αστείο επειδή ο κόσμος σκέφτεται πώς θα αντιδρούσε ο καθένας σε αυτές τις περιστάσεις, βάζει τον εαυτό του στα παπούτσια των χαρακτήρων.

Spall: Και μετά είναι ευγνώμονες που δεν βρίσκονται ΟΝΤΩΣ σε αυτή την κατάσταση!

Murphy: Ναι, ναι! [γελάει]

Spall: Αυτού του είδους την ντροπή και την άμεση αναγνώριση της απόγνωσης που εμπεριέχει. Είναι αλήθεια όντως, υπάρχουν πολλά γέλια στην ταινία, και μπορείς να αναλύσεις από πού προκύπτουν τα γέλια, αλλά υπάρχει αυτό το πράγμα με αυτές τις φρικτές αποκαλύψεις που κάνουν τους χαρακτήρες να δρουν τόσο εκτός εαυτού. Αλλά όχι στην πραγματικότητα. Γιατί δρουν σύμφωνα με αυτό που στα αλήθεια είναι, όχι σύμφωνα με αυτό που θα ήθελαν να είναι.

Εννοώ, αυτό είναι ένα από τα σπουδαία πράγματα του σύγχρονου κόσμου, έτσι δεν είναι; Βλέπουμε τα ιδανικά του κόσμου να θρυμματίζονται από κάποια συχνά άσχημα ένστικτα που προσπαθούν να έρθουν στην επιφάνεια. Οπότε υπό μια έννοια αυτός είναι ένας εσωτερικός αντικατοπτρισμός του τι συμβαίνει γενικότερα γύρω μας, νομίζω.

Καθώς γυρίζατε την ταινία ψηφίστηκε το Brexit, πώς έπαιξε ρόλο αυτό στην ταινία και στην προσέγγισή σας;

Spall: Το θέμα είναι πως ήμασταν ήδη στα μισά. Δεν άλλαξε κάτι στο σενάριο, αλλά όπως οι πάντες έτσι κι εμείς νιώσαμε αυτή την τεκτονική μετατόπιση, επειδή άνθρωποι είχαν συγχυστεί, άνθρωποι είχαν μπερδευτεί, ΕΓΩ είμαι ακόμα μπερδεμένος! [γελάει] Προχωρήσαμε σύμφωνα με το σχέδιο, αλλά αυτό που έγινε εμφανές μετά ήταν πως όλο αυτό το άγχος βρισκόταν ήδη ΜΕΣΑ στο έργο, ήταν ένας αντικατοπτρισμός. Η τέχνη είναι πολύ καλύτερη στο να αναγνωρίζει καταστάσεις από ό,τι πολλοί πολιτικοί αναλυτές.

Σε αυτό το βαθμό νιώθετε πως υπάρχει ένα ισχυρό πολιτική μήνυμα μες στο έργο; Υπάρχουν πολλές αναφορές στους δημοκρατικούς θεσμούς. Ή μήπως δρα ως εξερεύνηση;

Murphy: Νομίζω πως αυτό που κάνει είναι ότι προκαλεί. Προκαλεί το κοινό να σκεφτεί αυτά τα πράγματα. Δε θα έπρεπε ποτέ να είναι διδακτικό ή περιγραφικό ή να είναι “κοίτα, αυτό είναι το μήνυμα κι αυτό το πράγμα θα έπρεπε να νιώθεις”. Πρέπει να λέει “τι πιστεύεις εσύ για αυτό; σκέψου το λίγο”. Αυτό μου αρέσει στις έξυπνες ταινίες. Σε διασκεδάζουν, σε αυτή την περίπτωση σε κάνουν και να γελάς, αλλά όταν πας στην παμπ μετά μπορείς ίσως να κάνεις και μια κουβέντα για την κοινωνία γύρω σου. Αν το πετύχουμε αυτό τότε ίσως ο καθένας να πάρει κάτι από αυτή την ταινία και νομίζω η Sally αυτό στόχευε να κάνει.

Timothy Spall, Bruno Ganz, Kristin Scott Thomas, Cillian Murphy, Sally Potter και Patricia Clarkson στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ Βερολίνου (AP Photo/Markus Schreiber)

Η ταινία διαθέτει ένα εκπληκτικό ensemble και ακόμα πιο σημαντικά κάποιες θρυλικές ηθοποιούς. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για εκπροσώπηση μπροστά και πίσω από την κάμερα, για ευκαιρίες σε γυναίκες και ειδικά πιο μεγάλης ηλικίας, όπου δεν υπάρχουν πολλοί ρόλοι διαθέσιμοι. Ήταν κάτι σημαντικό για αυτή την ταινία;

Spall: Είναι σπουδαίο προφανώς, σπουδαίο για αυτές, είναι ένα πράγμα για το οποίο οι άνθρωποι συνεχώς μιλάνε και δικαίως. Πρέπει να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες σκηνοθέτες και περισσότεροι ρόλοι, και η κοινωνία φτάνει πια σε αυτό το συμπέρασμα. Η μητέρα μου κι ο πατέρας μου ήταν πολύ ίσοι, η μητέρα μου είχε δική της επιχείρηση και πάντα είχε περισσότερα λεφτά από τον πατέρα μου, οπότε οι δυνατές γυναίκες είναι ένα πολύ φυσικό πράγμα για μένα.

«Αυτό μου αρέσει στις έξυπνες ταινίες. Σε διασκεδάζουν, αλλά όταν πας στην παμπ μετά μπορείς ίσως να κάνεις και μια κουβέντα για την κοινωνία γύρω σου.» -Cillian Murphy

Αλλά θέλω να πω, αυτές οι ηθοποιοί είναι φανταστικές, και πάντα με εκπλήσσει το πόσο σπάνιο είναι να έχεις γυναίκες πάνω από τα 30 σε κεντρικούς ρόλους, έτσι δεν είναι; Υποθέτω είναι δείγμα του ποια το έγραψε. Και επίσης γράφει η Sally σπουδαία και για μένα, θα μπορούσες πολύ εύκολα να τους καταδικάσεις, αλλά αυτοί οι άντρες του έργου είναι όσο εύθραστοι και ευαίσθητοι, αν όχι ακόμα περισσότερο περιέργως, από τις γυναίκες. Οπωσδήποτε πάντως δεν έχουν κανέναν έλεγχο!

Murphy: Επίσης αυτή η φράση, “δυνατές γυναίκες”, για μένα είναι ταυτολογία. Μεγάλωσα σε μια μητριαρχική οικογένεια, η μητέρα μου δίδασκε, η γιαγιά μας πρόσεχε και ήταν υπεύθυνη για τα πάντα στο σπίτι. Ξέρεις, για μένα δυνατές γυναίκες είναι απλά… γυναίκες. Είναι το ίδιο πράγμα. Και έχω δουλέψει με πολλές γυναίκες σκηνοθέτες στη διάρκεια των χρόνων, είναι κάτι νορμάλ για μένα. Το να δουλεύω με αυτές τις εκπληκτικές ηθοποιούς είναι φοβερό επειδή ακριβώς είναι επληκτικές. Δε νομίζω πως η Sally το έγραψε επειδή ένιωθε πως πρέπει να διορθώσει κάποια αδικία, το έγραψε επειδή ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία.

Ας μιλήσουμε λίγο για το πρόγραμμα των γυρισμάτων και το πόσο σφιχτό ήταν. Κι οι δύο είστε προφανώς πάρα πολύ έμπειροι ηθοποιοί που δουλεύετε όλη την ώρα, αναρωτιέμαι αν αισθανθήκατε, επειδή αυτό γυρίστηκε σε 10 μέρες νομίζω-

Spall: 12 μέρες μόνο. Ναι, ήταν πολύ γρήγορο.

Το καστ και η σκηνοθέτις της ταινίας στην πρεμιέρα του London Film Festival (Vianney Le Caer/Invision/AP)

Ήσασταν όλοι μαζί σε ένα χώρο και μετά τέλος. Νιώσατε πως ήταν πιο έντονη εμπειρία γι’αυτό το λόγο ή σας φάνηκε περισσότερο σαν ένα διάλειμμα από όλα τα άλλα πράγματα στα οποία δουλεύετε;

Murphy: Ήταν υπέροχα. Προφανώς τα πάντα ξεκινούσαν από αυτό το πράγμα, ότι “ω θεέ μου έχουμε 12 μέρες να το γυρίσουμε όλο και έχουμε πολλά να κάνουμε!” αλλά οι πάντες ήρθαν πολύ προετοιμασμένοι, και εμείς και η Sally και το συνεργείο. Είχαμε όλοι συναίσθηση ότι θα ήταν αληθινό κατόρθωμα να γυρίσουμε μια ταινία σε 12 μέρες… κάτι που καταφέραμε! Αλλά υποθέτω πως από τη στιγμή που σταθείς όρθιος στα πόδια σου και κάνει τη δουλειά, είναι όπως όλες οι υπόλοιπες, καταλαβαίνεις;

«Πρέπει να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες σκηνοθέτες και περισσότεροι ρόλοι, και η κοινωνία φτάνει πια σε αυτό το συμπέρασμα.» -Timothy Spall

Spall: Είναι κατάθεση στην εμπειρία της Sally κι επίσης στην επιθυμία της να ακολουθήσει την μέθοδό της μέσα από όλη τη διαδικασία, και με μια διαρκή εμμονή στη λεπτομέρεια. Να σιγουρευτεί πως δεν έμεινε τίποτα ατελές. Αυτό έγινε όλο σε 2 βδομάδες και ένιωθες πως καλύψαμε υλικό σα να είχαμε δουλέψει για 6 μήνες, χάρη στη συγκέντρωση και στην προετοιμασία. Η Sally σιγουρεύτηκε πως ήμασταν όλοι στο ίδιο μήκος κύματος μεταξύ και αποφασισμένοι να το καταφέρουμε. Δεν ένιωσα ποτέ ότι κάναμε κάτι βιαστικά, αν και σε κάποιο βαθμό σίγουρα έγινε κι αυτό. 12 μέρες είναι, ξέρεις, το διάστημα που για κάποιες παραγωγές χρειάζεται για να οργανωθεί το κέτερινγκ!

Σας έδωσε πιστεύεις μεγαλύτερη δημιουργική ελευθερία αυτή η λιτότητα; Είναι σχεδόν σα να παίζετε ένα θεατρικό.

Spall: Αυτό που πιστεύω ότι επετεύχθη είναι ότι λόγω της φύσης αυτής της παραγωγής, κι επειδή η Sally επιμένει απολύτως στη δημιουργική ελευθερία, δε θα αφήναμε ποτέ την ουρά να κάνει κουμάντο. Η Sally θέλει να κάνει την ταινία με τον δικό της τρόπο, οπότε αν είναι να πρέπει αυτό να γίνει μέσα σε δύο βδομάδες, τουλάχιστον δημιουργικά αυτός ο τρόπος σου επιτρέπει να το κάνεις αγνά. Δεν πρέπει να ικανοποιήσει καμία τσέπη. Πρέπει να είναι σίγουρη πως αυτό που κάνουμε είναι αγνή συνεργατική δουλειά, όπως την έχει γράψει, και να μην είναι καθόλου απασχολημένη με όλα τα “είναι σωστό έτσι; πώς μπορούμε να το κόψουμε αναλόγως της εμπορικότητας;” Αυτό από μόνο του μας ελαφρύνει πάρα πολύ. Απλά ελπίζω να μην δώσει θάρρος σε χρηματοδότες να πουν “κάνατε αυτή την ταινία σε δύο βδομάδες, όλες οι ταινίες μπορούν να το κάνουν!” [γελάει]

Murphy: Ακόμα και το ότι αποφάσισε να γυρίσει την ταινία σε ασπρόμαυρο, αν ήταν κάποιος άλλος που είχε τα ηνία, αυτή δε θα ήταν μια εύκολη απόφαση.

Spall: Είναι δύσκολο να το εξηγήσεις. Δίνει μια αμεσότητα αλλά και μια κλασική ποιότητα την ίδια στιγμή.

*Η ταινία ‘The Party’ βγαίνει στις αίθουσες την Πέμπτη 28 Δεκεμβρίου από την Feelgood.

|Η ποπ κουλτούρα μέσα από εικόνες| Ακολούθησε το Ιnstagram account του Popcode.