6 ελληνικές ταινίες για τον Δεκαπενταύγουστο

Άδεια η πόλη, που πήγαν όλοι; Έλα μου ντε; Εμείς εδώ, σε μια Αθήνα που μοιάζει με σκηνικό από το “28 μέρες μετά”. Ή το “Κακό”, να δώσουμε τη λύση. Επειδή έξω έχει ζέστη (και δεν έχει ψυχή) τι καλύτερο από ένα ρεσιτάλ ελληνικών ταινιών για τον Δεκαπενταύγουστο, τον Δεκαπενταύγουστο.

Ινσέψιο φάση ρε φίλε, που θα έλεγε και ο Τσίου.

Δεκαπενταύγουστος

Όνομα και πράμα. The real deal που λένε. Σενάριο και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, τραγούδι από τη φωνάρα της Γλυκερίας, βραβείο Ένωσης Ελλήνων κριτικών Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Υποψήφια για Χρυσή Άρκτο Φεστιβάλ Βερολίνου και ένας μικρός χαμούλης το 2001 όταν βγήκε στις αίθουσες (εγώ μόνο την είδα δύο φορές).

Οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας εγκαταλείπουν την Αθήνα για τον Δεκαπενταύγουστο αναζητώντας ένα θαύμα. Η ταινία πραγματεύεται το τέλος, είτε μιλάμε για σχέσεις, είτε μιλάμε για την ίδια τη ζωή και καταλήγει σε μποτιλιάρισμα ένοχων σκέψεων και μυστικών και άνοιγμα της σκοτεινής ντουλάπας από τον νεαρό διαρρήκτη που επισκέπτεται την άδεια πολυκατοικία.

Όπως λέει και το άσμα “Μια φυλακή και πως να βγω μες από ’κει ποια να ’ναι η αρχή έρωτας, λάθος ή αφορμή”. Από τις κορυφαίες ελληνικές ταινίες, με μια Ελένη Καστάνη να την πιεις στο ποτήρι.

Το τελευταίο ψέμα

Πάμε λίγο πιο παλιά τώρα στο 1958 σε έναν ελληνικό κινηματογράφο μιας άλλης εποχής. Αυτής που βασίλευε ο Μιχάλης Κακογιάννης. Μια καθημερινή, απλή ιστορία (λέμε τώρα) με μια άλλοτε πλούσια και νυν ξεπεσμένη οικογένεια, που δεν έχει μαντήλι να κλάψει και ψάχνει τη σανίδα σωτηρίας για την υψηλή κοινωνία των Αθηνών, όπου σανίδα σωτηρίας η κόρη (Χλόη) που θα σώσει τη φαμίλια από την χρεωκοπία μέσω του γάμου. Όπως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο γαμπρός δεν είναι ο Τζουντ Λο και η Χλόη προτιμά από την προικοθηρία έναν μποέμ τυπάκο.

Που κολλάει ο Δεκαπενταύγουστος; Κολλάει και παρακολλάει γιατί η πλοκή στροβιλίζεται γύρω από το ταξίδι στην Τήνο (για τάμα στην Παναγιά) όταν ο γιος της υπηρέτριας έπαθε αλαλιά και η Χλόη γεμάτη τύψεις ψάχνει ένα θάμα.

Τσίου

Ο Δεκαπενταύγουστος μετονομάζεται πλέον σε Παγκόσμια Ημέρα Τσίου. Η πιο κλασσική ταινία για την ημέρα, για όσους δηλαδή έχουν μείνει στην άδεια πόλη. Ο ναρκομανής Τσίου ψάχνει να βρει τη δόση του, αλλά αυτή είναι μόνο η αρχή της ιστορίας που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να πει όλη την αλήθεια για μια low-budget ταινία, που γυρίστηκε μέσα σε λίγες ημέρες, αλλά αποδείχτηκε διαμάντι (Βραβευμένη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και από τη Διεθνή Ένωση Κριτικών FIPRESCI), με έξυπνο σενάριο και τον πρωταγωνιστή (Αλέξανδρο Παρίση) να αφήνει εξαιρετικές εντυπώσεις.

Από τις ταινίες που σου μένουν, απ’ αυτές που “κολλάς” φράσεις, ακόμη και στυλ ομιλίας. Τύπου “Έχεις κόκα; Έχεις Τζένη”. Όπου Τζένη η Τζένη Θεωνά. Α, ναι παίζει και ο τεράστιος Ερρίκος Λίτσης. Τελικά μήπως ο Λίτσης παίζει σε όλες τις ελληνικές ταινίες;

Σπιρτόκουτο

Ο Ερρίκος Λίτσης παίζει μάλλον σε όλες τις ελληνικές ταινίες, αλλά στην περίπτωση του Σπιρτόκουτου είναι όλη η ταινία. Μπορεί το πρώτο μεγάλου μήκους έπος του Γιάννη Οικονομίδη να μην εκτυλίσσεται ανήμερα Δεκαπενταύγουστο (αφού ο Βαγγέλης πρέπει να πάει στο μαγαζί ή η Λίντα να φύγει απ’ το μαγαζί, τέλος πάντων το μαγαζί είναι ανοιχτό), αλλά ο β’ γυναικείος ανήκει στη ζέστη.

Πολλή ζέστη, πολύ καντήλι, περισσότερο ζέστη, περισσότερο καντήλι. Και άσπρο τιράντα φανελάκι ο Ερρίκος. Και τρίχες να το δραπετεύουν από παντού. Και σάλια επίσης, από τον τρόπο και τον τόνο που φεύγουν οι βρισιές απ’ τα στόματα.

Ο Οικονομίδης στο Σπιρτόκουτο μας έχει κλείσει στους τέσσερις τοίχους ενός σπιτιού και μας σφυροκοπά αλύπητα. Όπως συμβαίνει και στα χιλιάδες προβληματικά και μίζερα σπίτια της χώρας, δεν υπάρχει λύτρωση. Μόνο Παναγίες. Μεγάλη η Χάρη της, γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο.

Το Κακό

“Το πρώτο ελληνικό σπλάτερ!”. “40 λίτρα αίμα!”. “400 προσθετικά make up effects!”. Τα teasers για το Κακό, ενδεχομένως την πρώτη ελληνική ταινία με ζόμπι (εξαρτάται πού κατατάσσεις τον ‘Δράκουλα των Εξαρχείων’) ήταν όσο προβοκατόρικα χρειάστηκε να είναι.

Η σύνδεση της ταινίας του Γιώργου Νούσια με τον Δεκαπενταύγουστο προδίδεται από τα πλάνα της άδειας Αθήνας, μεγάλο μέρος των οποίων γυρίστηκε, εχμ, Δεκαπενταύγουστο.

Στα της πλοκής, δεν χρειάζεται να έχεις διαβάσει πάνω από μηδέν αναλύσεις του έργου του Τρούμαν Καπότε για να καταλάβεις ότι η κατάσταση στην πόλη είναι πέσε ζόμπι να σε φάω κι ότι αυτό ήταν μια νίκη από τα αποδυτήρια για το ελληνικό σινεμά, ειδικά απ’ τη στιγμή που το Κακό αυτο-σαρκαζόταν με στιλ κι αυτοπεποίθηση.

Πεθαίνω για μικρές στιγμές αποθέωσης τύπου ‘πρωταγωνιστεί και η γνωστή στην ανεξάρτητη σκηνή της Αθήνας, Μαίρη Τσώνη’. Ζήτω η Μαίρη Τσώνη.

Φτηνά Τσιγάρα

Ολόκληρη (καλά μισή) συνέντευξη κάναμε με τον Ρένο για τα ‘Φτηνά Τσιγάρα’. Η καλοκαιρινή αθόρυβη ραστώνη της Αθήνας τα είπε όλα στο μεγαλύτερο έπος που μας χάρισε ο Χαραλαμπίδης, με τον ίδιο και την Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους στους πρώτους ρόλους.

Φυσικά και δεν ξεχνάς τον Κώστα Τσάκωνα. Αλλιώς ξέρεις:

Τα ‘Φτηνά Τσιγάρα’ μάς έκαναν να βλέπουμε για πάντα με άλλο μάτι τα καρτοτηλέφωνα στην Αθήνα, να είμαστε ελαφρώς πιο χαλαροί με το ανεξήγητο του Έρωτα και να μην ντρεπόμαστε πια, αν κάποιος πει ή υπονοήσει ότι είμαστε μποέμ. Γιατί καμιά φορά χρειάζεται κι αυτό.

Επίσης, μας έκαναν να ερωτευτούμε κάμποσο την άδεια Αθήνα. Το βράδυ.