Oι καλύτερες ‘μας την πέσανε, ωρέ παλικάρια’ ταινίες

Μου αρέσει όταν πεθαίνουν οι ήρωες. Ιδανικά περικυκλωμένοι από τον εχθρό, μέσα σε ένα χαλάζι από σφαίρες και αφού πρώτα ξεστομίσουν κάποια θρυλική ατάκα που σου καρφώνεται στον εγκέφαλο. Ένα κινηματογραφικό υπο-είδος που δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Μια αδικία που ήρθε καιρός να διορθώσουμε.

Η καλύτερη του είδους

To θρυλικό τέλος του The Wild Bunch, του αξεπέραστου γουέστερν του Sam Peckinpah, ενός σκηνοθέτη που κάθε άντρας οφείλει να ξέρει ‘απέξω και ανακατωτά’, συνεχίζει να με αφήνει άφωνο κάθε φορά που το βλέπω. Κυνισμός, ρεαλισμός, βία και κανένας από την άγρια συμμορία δεν μένει ζωντανός. Είμαι σίγουρος ότι ο George R.R. Martin του Game of Thrones και το έχει δει και έχει επηρεαστεί σφοδρά από αυτό.

Εξίσου κλασικό είναι και το τέλος του Butch Cassidy and the Sundance Kid, με τους δυο ληστές τραπεζών (Paul Newman, Robert Redford) να αποδεικνύουν ότι οι άντρες δεν λένε ποτέ αυτό που σκέφτονται. Ακόμη και όταν είναι θανάσιμα πληγωμένοι και περικυκλωμένοι από ένα μάτσο βολιβιανούς στρατιώτες. Για την ακρίβεια απλά προγραμματίζουν χαλαρά ποιος θα είναι ο επόμενος προορισμός τους. Δηλαδή η Αυστραλία.

Tα ‘δικά’ μας παιδιά

Ο Λεωνίδας και τα παλικάρια του δεν θα μπορούσαν με τίποτα να λείπουν από μια τέτοια λίστα. Γιατί αυτό που έκαναν, χωρίς ίχνος εθνικισμού, είναι όντως από τις μεγαλύτερες πράξεις ηρωισμού στη καταγεγραμμένη ιστορία. Ακόμη και αν η κινηματογραφική μεταφορά του στο 300 δεν είναι και ότι πιο ‘χαίρε βάθος αμέτρητον’ έχει ποτέ παράγει η βιομηχανία του θεάματος.

Και μια που ‘καταπιαστήκαμε’ με την ιστορία, είναι ευκαιρία να κάνουμε επίσης το σχετικό επιδοκιμαστικό κούνημα του κεφαλιού σε οποιαδήποτε ταινία (π.χ. Stalingrad, Enemy at the Gates) έχει βγει που να έχει σχέση με το Stalingrad ( η μεγαλύτερη ‘ενέδρα’ όλων των εποχών, ιστορικά και κινηματογραφικά).

Να θυμηθούμε το Masada, την κινηματογραφική δηλαδή μεταφορά (με πρωταγωνιστή τον -σταθερά συγκλονιστικό- Peter O’Toole) της αληθινής ιστορίας των 980 Εβραίων μαχητών που, μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ, βρήκαν καταφύγιο σε ένα -σκαρφαλωμένο στα ομώνυμα βουνά- φρούριο και πάλεψαν γενναία απέναντι στις Ρωμαϊκές λεγεώνες.

Και, φυσικά, να μην ξεχάσουμε να πούμε ένα ‘καλό λόγο’ για τον Spartacus (του Kirk Douglas εννοείται, όχι του τηλεοπτικού) που έκανε ότι μπορούσε αλλά δεν κατάφερε να γλιτώσει την μαύρη μοίρα του στα χέρια των Ρωμαίων. Ακόμη και αν, από ‘τεχνικής άποψης’, δεν πέθανε περικυκλωμένος στο πεδίο της μάχης αλλά μετά, πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου.

Τέλος, για τους Αμερικάνους ‘φίλους’ μας, οφείλουμε να αναφέρουμε τα The Alamo (αυτό με τον Billy Bob Thorton) όπου οι ‘γενναίοι’ Τεξανοί αποδεκατίζονται από τις Μεξικάνικες δυνάμεις και, φυσικά, τις 20.000 ταινίες που έχουν βγει σχετικά με την αδελφοκτόνο μάχη του Γκέτισμπεργκ.

‘Δια χειρός’ Βιετκόνγκ

Ο πόλεμος του Βιετνάμ μας έχει ‘χαρίσει’ μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες του είδους. Εκεί δηλαδή που τα αμερικάνικα στρατεύματα πρώτα τα βρίσκουν σκούρα και μετά πεθαίνουν. Ξεκινώντας προφανώς από το Platoon του Oliver Stone, βασισμένο, μην ξεχνιόμαστε, στις δικές του εμπειρίες ως στρατιώτης. Εξού και ‘extra special’ ρεαλιστικό.

Συνεχίζοντας με αρκετές παρόμοιες ταινίες-ρέπλικες με τις οποίες δεν αξίζει να ασχοληθούμε ιδιαίτερα. Και καταλήγοντας στο We Were Soldiers του Mel Gibson. Μια ταινία που, προσωπικά, μου άρεσε πολύ. Αν και κατανοώ γιατί κάποιοι (πολλοί) σιχαίνονται το πόσο φουλ σε προπαγάνδα και Αμερικάνικες σημαίες που κυματίζουν είναι.

Όσον αφορά τα κινηματογραφικά ‘απομεινάρια’ από τους προηγούμενους ‘Αμερικάνικους’ πολέμους, οφείλουμε να αναφέρουμε τη σκηνή στη γέφυρα από το Saving Private Ryan στα πλαίσια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κάτι που θυμάται και η κουτσή Μαρία. Τους περίπου ‘εγκλωβισμένους’ πεζοναύτες στο Μογκαντίσου στο Black Hawk Dawn (εξαιρετικό από όλες τις απόψεις). Επίσης κάτι που έχει δει και η κουτσή Μαρία.

Και, ‘καπάκι’, να μιλήσουμε για μια ταινία που οι πάντες έχουν ξεχάσει αλλά όλοι αξίζει να δουν, δηλαδή το Pork Chop Hill του 1959 με τον Gregory Peck. Την αληθινή δηλαδή ιστορία μιας Αμερικάνικης διμοιρίας που καταφέρνει με χίλια ζόρια να καταλάβει ένα λόφο από τους Κινέζους. Και στη συνέχεια περιμένει, χωρίς ενισχύσεις, την αντεπίθεση που θα τους στείλει στον άλλο κόσμο.

Made in Japan

Είναι προφανώς μεγάλη ντροπή να υπάρχει στην ίδια πρόταση το θρυλικό Seven Samurai του Akira Kurosawa με το -στην καλύτερη περίπτωση- ‘απλά καλό’ Last Samurai του Tom Cruise. Απλώς και τα δυο έχουν να κανούν με σαμουράι που πεθαίνουν. Ηρωικά, τίμια, αλλά πεθαίνουν. Επίσης όχι όλοι, οι περισσότεροι.

Ενώ στην ίδια λίστα, παρόλο που το έχει φτιάξει ο Clint Eastwood, μπαίνει και το πολύ καλό Letters From Iwo Jima, ‘αδελφάκι’ του Flags of Our Fathers με το οποίο γυρίστηκε ταυτόχρονα, που δείχνει τι συνέβη στους Γιαπωνέζους υπερασπιστές του νησιού που άλλαξε την ρότα του πολέμου στον Ειρηνικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Best of the Rest

Υπάρχουν πολλές ταινίες που ταιριάζουν στο περίπου στο παραπάνω concept. Π.χ. το The Man Who Would Be King την στιγμή που η αφηνιασμένη νύφη δαγκώνει τον Sean Connery και όλοι συνειδητοποιούν ότι δεν είναι θεός, την ‘θυσία’ μέσω χειροβομβίδας του Jean Reno στο Leon και φυσικά το Assault on Precinct 13 (τόσο το αρχικό, όσο και το ριμέικ). Aν και εκείνο που δεν θα συγχωρούσα στον εαυτό μου αν δεν έβρισκα τρόπο να αναφέρω, εκείνο που, στην εφηβεία μου, είχα νοικιάσει από το videoclub πάνω από 10 φορές, είναι το Zulu με τον Michael Caine. Την κινηματογραφική δηλαδή μεταφορά της αληθινής ιστορίας του τι συνέβη όταν 100 Βρετανοί στρατιώτες βρέθηκαν το 1879 αντιμέτωποι με 4.000 πολεμιστές Zulu. Με άλλα λόγια, ενός από τα πιο γνωστά μακελειά της ιστορίας.