Πώς ο καπιταλισμός πάτησε το πόδι του στη Σοβιετική Ένωση μέσα από τα McDonald’s
Όταν οι πολίτες της ΕΣΣΔ περίμεναν 8 ώρες στην ουρά για ένα αμερικανικό burger.
- 4 ΟΚΤ 2022
Δεν ήταν απλώς τα εγκαίνια ενός καταστήματος σε μια ακόμα γωνιά του πλανήτη· ήταν η πιο συμβολική διείσδυση του καπιταλισμού στη Σοβιετική Ένωση. Σε πιο ακριβώς πράγμα αναφερόμαστε; Ο λόγος γίνεται για τo «άνοιγμα» των πρώτων McDonald’s στη Μόσχα, στις 31 Ιανουαρίου του 1990, λίγες δηλαδή μέρες πριν ο υπαρκτός σοσιαλισμός πάψει να υπάρχει.
Βέβαια, η αρχή για τη διείσδυση των burgers στο Ανατολικό Μπλοκ έγινε πολύ καιρό πριν, και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ το 1976. Εκεί συναντήθηκε ο George Cohon, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος των καναδέζικων McDonald’s, με Σοβιετικούς ηγέτες. Περίπου 14 χρόνια αργότερα κι ένα χρόνο πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, είχε έρθει επιτέλους η ώρα για τους Ρώσους να δοκιμάσουν το διασημότερο αμερικανικό φαγητό μέσα στο σπίτι τους.
Το 1990, το υποκατάστημα της Μόσχας ήταν το μεγαλύτερο στον κόσμο. Αν και στη Ρωσία, ελέω κομμουνισμού, η ανεργία βρισκόταν στο 0% και τα McDonald’s θα προσλάμβαναν μόλις 600 υπαλλήλους, στα γραφεία της εταιρείας έφτασαν πάνω από 35.000 βιογραφικά.
Μερικά ακόμα trivia σχετικά με τα εγκαίνια:
- Το κατάστημα διέθετε 900 καθίσματα.
- Μέχρι και το καλοκαίρι της πρώτης χρονιάς λειτουργίας του έρχονταν άνθρωποι από όλες τις πόλεις της Ρωσίας προκειμένου να δοκιμάσουν αμερικανικά burgers.
- Ένας από τους ανθρώπους που βρέθηκε στα εγκαίνια ήταν ο Boris Yeltsin, ο πρώτος πρόεδρος της Ρωσίας.
- Στις 26 Δεκεμβρίου του 1991 διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση.
Αφού ολοκληρώθηκαν οι προσλήψεις κι η προετοιμασία του καταστήματος, είχε έρθει η ώρα για τα εγκαίνια: Στις 31 Ιανουαρίου 1990 τα McDonald’s της Μόσχας ήταν έτοιμα να εξυπηρετήσουν 1.000 πελάτες. Κι όμως, 5.000 ήταν μόνο οι άνθρωποι οι οποίοι περίμεναν στην ουρά που είχε σχηματιστεί στην πλατεία Pushkinskaya, πριν καν ανοίξει το κατάστημα.
Δεν ξέρουμε, πού βρέθηκαν τα αποθέματα σε burgers, κέτσαπ και milkshakes, αλλά εκείνη τη μέρα εξυπηρετήθηκαν από το κατάστημα πάνω από 30.000 Ρώσοι, αριθμός ρεκόρ ακόμα και σήμερα.
Για να γίνει ακόμα πιο κατανοητή η παράκρουση που έπιασε τους Ρώσους να δοκιμάσουν δυτικό fast food και δυτική καθημερινότητα, πρέπει να σημειώσουμε ότι ο μέσος μισθός εκείνη την εποχή στη Σοβιετική Ένωση ήταν 150 ρούβλια και ένα Big Mac κόστιζε 3.75 ρούβλια.
«Περιμέναμε στην ουρά για περίπου 8 ώρες. Δε μάς πείραξε, όμως, αφού ήμασταν συνηθισμένοι να περιμένουμε για ώρες σε ουρές προκειμένου να πάρουμε τη μηνιαία ποσότητα που μάς αναλογούσε σε τσάι και ζάχαρη», θυμάται ο Ρώσος φωτογράφος Mitya Kushelevich και συνεχίζει:
«Με το που μπήκαμε μέσα στο κατάστημα είδαμε νέους ταμίες να κινούνται γρήγορα και να μάς εξυπηρετούν με χαμόγελο. Μέχρι την προηγούμενη μέρα στα καταστήματα της χώρας μάς εξυπηρετούσαν βασανιστικά αργά και χωρίς διάθεση υπέρβαρες κυρίες μεγάλης ηλικίας με άσπρες ρόμπες».
Ποιο όμως ήταν εκείνο που δεν μπόρεσε ποτέ να ξεχάσει ο Ρώσος φωτογράφος; «Τα πάντα είχαν πιο έντονη γεύση στα McDonald’s και δεν είχαν καμία σχέση με ό, τι είχα φάει μέχρι τότε. Έτρωγα κι έπινα σαν να ήταν η τελευταία μου μέρα. Δέκα λεπτά και 5.000 θερμίδες αργότερα, συνειδητοποίησα ότι το στομάχι μου δεν μπορούσε να χωνέψει όλα όσα είχα γευτεί κι αποφάσισα να επισκεφθώ για πρώτη φορά αμερικανικές τουαλέτες. Η ουρά στις τουαλέτες και ειδικά στις γυναικείες είχε σχεδόν το μέγεθος της ουράς όσων περίμεναν να μπουν στο κατάστημα’».
