Μήπως ήρθε η ώρα να κηδέψουμε οριστικά τα καλλιστεία;

Για μερικά λεπτά το βράδυ της περασμένης Κυριακής, ήμουν βέβαιος ότι το Twitter έχει χτυπηθεί από ιό. Ξαφνικά, ανάμεσα στα tweets για το αυτογκόλ του Βούκοβιτς, τον κυκλώνα Ζορμπά και το δημοψήφισμα των Σκοπίων, άρχισαν να εμφανίζονται και κάποια που σχολίαζαν τα καλλιστεία για την ανάδειξη της Σταρ Ελλάς.

Ναι, την ανάδειξη της Σταρ Ελλάς, λες και το ημερολόγιο γράφει 1996 και τη χώρα κυβερνάει το ΠΑΣΟΚ. Η αλήθεια είναι ότι είχα διαβάσει αρκετές φορές για την τάδε Σταρ Ελλάς 2016 και την δείνα Μις Ελλάς 2017, όμως νόμιζα πως πλέον τον τίτλο τον κατακτά όποια δηλώσει συμμετοχή πρώτη ή απλά γίνεται μια τυχαία κλήρωση σε κάποια αποθήκη στο Μαρκόπουλο. 

Μια γρήγορη έρευνα με βοήθησε να καταλάβω πως τελικά τα καλλιστεία δεν είχαν σταματήσει ποτέ να γίνονται όλα αυτά τα χρόνια, απλά δεν είχαν τηλεοπτική κάλυψη. Κι ως γνωστόν, ό,τι δεν το δείχνει η τηλεόραση, είναι σαν να μην συνέβη ποτέ. Φέτος, για κάποιο λόγο, το τηλεοπτικό αυτό εμπάργκο έσπασε από το Μακεδονία TV και οι οθόνες μας πλημμύρισαν ξανά από εικόνες που θεωρούσαμε πως ανήκουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Γιατί πραγματικά, εκεί ακριβώς ανήκει ένας διαγωνισμός που βραβεύει κορίτσια που περπατάνε πέρα-δώθε με μαγιό, μοιράζοντας έπαθλα με βασικό κριτήριο την εξωτερική εμφάνιση, είτε αυτή είναι φυσική, είτε έχει προέλθει από σειρά πλαστικών επεμβάσεων. Τα πρώτα καλλιστεία στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν το 1952, παρουσία του τότε πρωθυπουργού, Αλέξανδρου Παπάγου και είχαν θεωρηθεί το καλλιτεχνικό γεγονός της χρονιάς. 66 χρόνια αργότερα, δεν μπορώ να σκεφτώ ούτε έναν ουσιαστικό λόγο για τον οποίο πρέπει να συνεχίσει να διεξάγεται αυτός ο αναχρονιστικός και υποτιμητικός για το γυναικείο φύλο θεσμός.

Ένας θεσμός που αντιμετωπίζει τις γυναίκες σαν ένα κομμάτι κρέας, όσο οι κριτές, το τηλεοπτικό κοινό και οι ηδονοβλεψίες της διπλανής πόρτας αξιολογούν και καμιά φορά φαντασιώνονται το στήθος και τα οπίσθιά τους. Για το ξεκάρφωμα, εισάγουμε και το τρικ με τις ψαγμένες ερωτήσεις, για να δείξουμε ότι αναζητούμε ολοκληρωμένες προσωπικότητες που ονειρεύονται παγκόσμια ειρήνη και έχουν άποψη για τα κοινωνικά θέματα του καιρού μας. Ήμαρτον, πλέον δεν είναι μόνο τα καλλιστεία ξεπερασμένα, αλλά μέχρι κι η ίδια η κριτική που τους κάνω αυτή τη στιγμή μοιάζει περιττή και χιλιοειπωμένη.

Οι ενστάσεις για την συνέχιση του θεσμού όμως, δεν είναι μόνο ηθικές, αφού η αλήθεια είναι πως δυσκολεύομαι να εντοπίσω και την όποια χρησιμότητά του, ελλείψει μιας βιομηχανίας ικανής να απορροφήσει τις εστεμμένες. Θέλω να πω, πάντα ντροπιαστικό ήταν το θέαμα γυναικών να διαγωνίζονται για το στέμμα της πιο όμορφης, τουλάχιστον όμως, πριν 15 και 20 χρόνια, τα οφέλη από κάτι τέτοιο ήταν ξεκάθαρα: αναγνωρισιμότητα, παρουσίες και φωτογραφήσεις σε περιοδικά και εκπομπές, συμβόλαια με χορηγούς, μια κάποια ψευδαίσθηση δόξας.

Σήμερα, περιοδικά πια δεν υπάρχουν, η τηλεόραση δημιουργεί έτσι κι αλλιώς περισσότερες ‘διασημότητες’ απ’ όσες μπορούμε να καταναλώσουμε και σε τελική ανάλυση, ο δρόμος προς τη δημοσιότητα είναι αρκετά πιο απλός και ανοιχτός. Κάθε επίδοξη μικρο-celebrity, φτιάχνει ένα δυνατό προφίλ στο Instagram και κατακτά με το σπαθί της τα 15 λεπτά που της αναλογούν, χωρίς να χρειαστεί να περάσει μέσα από την ψυχοφθόρα διαδικασία ενός διαγωνισμού ομορφιάς. Έτσι κι αλλιώς, το παλαιολιθικό κόνσεπτ των καλλιστείων, έχει αντικατασταθεί από πιο σύγχρονες και διαδραστικές πλατφόρμες ξεφτιλίσματος, με τη μορφή ριάλιτι όπως το ‘Next top Model’ και το ‘My Style Rocks’.

Εκτός κι αν επειδή μία στο τόσο οι κριτές του ‘Next Top Model’ θυμούνται ότι αναζητούν την φυσική ομορφιά και αποκλείουν κορίτσια που έχουν εμφανώς πειράξει την εικόνα τους, βαυκαλιζόμαστε πως το προϊόν λαμβάνει μια πιο αξιοπρεπή διάσταση σε σχέση με τα καλλιστεία. Για το ιδιο παρωχημένα και αχρείαστα προϊόντα πρόκειται και αν θες τη γνώμη μου και κανένα από τα δύο δεν θα έπρεπε να υπάρχει.

Επειδή όμως ξέρουμε καλά ότι όσο τα τηλεοπτικά ριάλιτι φέρνουν πίσω διαφήμιση, λεφτά και συζητήσεις στα social media, δεν πρόκειται να σταματήσουν να υπάρχουν, τουλάχιστον ας γίνει η αρχή με τα καλλιστεία, που αν μη τι άλλο, αποπνέουν πλέον μια καλτ και κάπως παρακμιακή αίσθηση που δεν προκαλεί κανένα απολύτως ενδιαφέρον πέραν του κοινωνιολογικού.

Μέχρι και το γεγονός πως το κανάλι που αποφάσισε να τα καλύψει, ήταν το Μακεδονία TV, που προβάλλει τις κονσέρβες του ΑΝΤ1, κρύβει έναν όμορφο συμβολισμό. Όσα έγιναν το βράδυ της Κυριακής, ανήκουν στο παρελθόν και μόνο εκεί.

Κεντρική φωτογραφία: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson