Η ‘Ζωή εν Τάφω’ θυμίζει την ελληνική τηλεόραση των ’90s
Μερικές σκέψεις για τη διασκευή του μυθιστορήματος του Στράτη Μυριβήλη από την ΕΡΤ.
- 8 ΦΕΒ 2019
Πριν από ένα μήνα έγραψα ένα κείμενο, που προέβλεπα ότι η επόμενη τηλεοπτική μας εμμονή θα είναι ένα ελληνικό σίριαλ. Ο λόγος που το στήριξα ήταν κυρίως στατιστικός. Έχει πάνω από 10 χρόνια να γίνει μεγάλο hype με σειρά και μετά την απήχηση που έχουν τα ριάλιτι όπως το MasterChef ή οι εκπομπές όπως του Μουτσινά, αυτό που μας μένει είναι να κάνει επιτυχία κάποιο σίριαλ.
Όταν λοιπόν είδαμε το τρέιλερ για τη ‘Ζωή εν Τάφω’ εδώ στο γραφείο σκουντηθήκαμε. Μήπως η πρόβλεψή μου βγει αληθινή και η διασκευή του μυθιστορήματος του Μυριβήλη από την ΕΡΤ είναι η σειρά που θα εκπληρώσει την προφητεία;
Όχι.
Το τρέιλερ δεν ήταν αρκετό για να με πείσει και το πρώτο επεισόδιο το κατάφερε ακόμη λιγότερο. Το δεύτερο επεισόδιο ήταν αρκετά καλύτερο, και πάλι όμως έχει τα στοιχεία αυτά που ήταν ο λόγος να μην κάνει ποτέ η ΕΡΤ επιτυχημένη σειρά μετά την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης. Το ‘Η Ζωή εν Τάφω’ είναι σαν να έχει γυριστεί από την ΕΡΤ στα ’00s, στα ’90s ή στα ’80s. Δεν δίνει κάτι παραπάνω στον θεατή πέρα από μια στεγνή μεταφορά και όχι απόδοση του μυθιστορήματος, με διαλόγους που δεν σε πείθουν για την αυθεντικότητά τους, με σκηνές που δεν δένουν καλά μεταξύ τους στην προσπάθειά τους να τα χωρέσουν όλα, με τυπική σκηνοθεσία και φωτογραφία. Είναι μια σειρά που οι παππούδες μας θα θεωρήσουν πχιοτική επειδή είναι στην ΕΡΤ και που το κοινό θα προσπαθήσει να του αρέσει επειδή δεν έχει και άλλη επιλογή.
Παρόλα αυτά είμαι πολύ χαρούμενη που συμβαίνει αυτή η σειρά, γιατί κινείται το πράμα. Μπορεί να μην έχει καμία πρωτοτυπία στο αποτέλεσμα, αλλά τουλάχιστον δεν είναι μια ξεπατικωτούρα ξένης σειράς όπως βλέπουμε τα τελευταία χρόνια. Και όταν κινείται το πράμα, γίνεται αφορμή για να γίνουν ακόμη καλύτερες δουλειές.
Aυτό που θα περιμένω περισσότερο από τη ‘Ζωή εν Τάφω’ είναι το αν θα περιλάβει τη φράση “Μακεντόν ορτοντόξ”. Στην πρώτη και τη δεύτερη έκδοση του ‘Ζωή εν Τάφω’ ο αφηγητής του μυθιστορήματος φιλοξενήθηκε από μία σλαβόφωνη, αγροτική οικογένεια στη Βελούσινα, ένα χωριό στον Δήμο Μοναστηρίου της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας. Γράφει λοιπόν ο Μυριβήλης για τους κατοίκους, «δὲ θέλουν νἆναι μήτε “Μπουλγκάρ”, μήτε “Σρρπ” μήτε “Γκρρτς”. Μοναχά “Μακεντόν ὀρτοντόξ”».
(φωτογραφία από εδώ)
Στην πορεία ο Στράτης Μυριβήλης μετέβαλε τις πολιτικές του πεποιθήσεις, ήταν πλέον βαθύτατα εθνικόφρων και ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του Μεταξά. Έτσι στις επόμενες εκδόσεις αφαίρεσε τη φράση “Μακεντόν ὀρτοντόξ” από το κείμενό του. Αυτή η φράση έχει πέσει πολλές φορές στο τραπέζι ως απόδειξη του αισθήματος ταυτότητας των πληθυσμών της Βόρειας Μακεδονίας. Μια απλή αγροτική οικογένεια στις αρχές του 20ού αιώνα, πριν ξεκινήσει όλο αυτό το ντιμπέιτ ονομασίας με την Ελλάδα, ένιωθε “Μακεντόν”. Ούτε Βούλγαροι, ούτε Αλβανοί, ούτε Έλληνες.
Τώρα το ζήτημα είναι, θα περιλαμβάνεται αυτή η φράση στη μεταφορά του έργου, θα παραλειφθεί ή θα παραλειφθεί ολόκληρη η σκηνή;
Αυτή τη χρονιά που το Mακεδονικό είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, η ύπαρξη αυτής της σκηνής στο πρωτότυπο κείμενό της είναι για μένα απαραίτητη.
KI ΑΛΛΗ THΛΕΟΡΑΣΗ
