O Χρήστος Λούλης είναι σε μια δίνη από όταν έπαιξε τον Βαρουφάκη

Ο Χρήστος Λούλης ήταν βέβαιος πως η ταινία θα διχάσει και θα δημιουργήσει ακραία συναισθήματα αντιδράσεων, οπότε γιατί ήθελε να την κάνει; «Το πιο σημαντικό ως ηθοποιός, καλλιτέχνης, άνθρωπος, πολίτης, είναι να κρατάς ζωντανή την περιέργειά σου», μου λέει σε μια αίθουσα του ξενοδοχείου Excelsior στη Βενετία. «Είμαι περίεργος! Αν δεν έπαιρνα μέρος στην ταινία και πάλι θα πήγαινα να τη δω γιατί έχω περιέργεια.»

Οι “Ενήλικοι στην Αίθουσα” είναι πράγματι μια ταινία που έχει προσγειωθεί με κρότο, από μήνες πριν καν βγει στις αίθουσες, και δε θα μπορούσε να έχει γίνει κι αλλιώς. Βασισμένη στο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη για τις πίσω από κλειστές πόρτες συνεδριάσεις του Eurogroup που καθόρισαν την πορεία της ελληνικής οικονομίας, η ταινία του Κώστα Γαβρά έκανε πρεμιέρα στο 76ο Φεστιβάλ Βενετίας όχι ως διαγωνιζόμενη, αλλά στο πλαίσιο τιμητικής βράβευσης του μεγάλου σκηνοθέτη για το σύνολο του έργου του με το ετήσιο βραβείο Jaeger-Lecoultre Glory to the Filmmaker Award.

Εκεί, την επόμενη μέρα της παγκόσμιας πρεμιέρας του φιλμ, συναντήσαμε τον σκηνοθέτη και τους πρωταγωνιστές για να μάθουμε περισσότερα. Για την εξαιρετική ερμηνεία του Λούλη έχουμε ήδη μιλήσει γράφοντας αναλυτικότερες σκέψεις για το ιδιόμορφο, άνισο έργο, ενώ ο ίδιος ο Γαβράς μας μίλησε για το πώς γεννήθηκε η ταινία.

Όμως τι λέει ο ίδιος ο Λούλης για όλα αυτά;

Πώς ένιωσε παίζοντας τον Γιάνη Βαρουφάκη

Διάβασα κάπου μια κριτική της ταινίας και λέγαμε πως είμαι “lookalike”. Δεν είμαι! [γελάει] Ήταν σουρεάλ όλο. Δύο φορές ο Γιάνης ήρθε στο γύρισμα. Ήταν πολύ σουρεάλ να παίζω εγώ αυτόν ενώ εκείνος ήταν πίσω από την κάμερα.

Πώς βρέθηκε στην ταινία

Εξεπλάγην επειδή ήξερα ότι θα γινόταν αυτή η ταινία. Μου ήρθε ένα μήνυμα, ότι ο Κώστας Γαβράς θέλει να σε δει στο θέατρο. Οπότε ήρθε, μετά από δυο μέρες βγήκαμε και φάγαμε και μου είπε θέλω να κάνεις αυτό το ρόλο. Συγκλονίστηκα επειδή ήταν μόλις 6 βδομάδες πριν τα γυρίσματα κι είχα άλλα πράγματα που έπρεπε να κάνω, θα έπρεπε να τα στριμώξω, οπότε σταμάτησα να το σκέφτομαι. Είπα και στη γυναίκα μου, δεν ήξερα αν θα προλάβω, δε ξέρω αν θα το κάνω, πρέπει να αφήσω εκείνο κι αυτό και το άλλο.

Ένας φίλος μου τότε μου είπε, πες πως δεν το κάνεις. Πώς θα νιώσεις μετά; Και φυσικά το έκανα. Από τότε είμαι σε μια δίνη.

Πώς προσεγγίζει τους πολιτικούς χαρακτήρες, όταν συχνά πρόκειται για ανθρώπους που δεν εκφράζουν τα πραγματικά τους συναισθήματα

Προσπαθούν να μην τα εκφράζουν όταν μιλάνε σε δημοσιογράφους ή ανθρώπους. Μεταξύ τους είναι εύκολοι να διαβάσεις τι σκέφτονται, τι νιώθουν. Είναι σα να πηγαίνεις σε ένα boys club, κάνουν σφηνάκια, ανδραγαθήματα. Αυτό είναι το θέμα, δεν είναι τα ντιμπέιτ, δεν είναι τα επιχειρήματα, είναι τα παιχνίδια δύναμης. Όταν το συνειδητοποιείς, δεν χρειάζεται πια να παίζεις κάποιον που κρύβει τα αισθήματά του. Πρέπει να μπεις στη λογική ενός ανθρώπου που προσπαθεί να κερδίσει. Ή να είναι στην πλευρά που κερδίζει τουλάχιστον.

Όταν δεν έχεις τίποτα στερεό στα χέρια σου, όταν κάποιος πάρει μακριά από σένα ό,τι μπορείς να αγγίξεις, τότε στρέφεσαι στα αόρατα πράγματα που κανείς δε μπορεί να σου πάρει μακριά σου, όπως η τέχνη.

Για τη σχέση Γιάνη και Αλέξη στην ταινία

Είναι μια σχέση που καταρρέει. Ο Κώστας ήθελε να πει αυτή την ιστορία δύο φίλων και συνεργατών που γίναν φίλοι παλεύοντας ενάντια σε ένα μεγάλο τέρας κι έχοντας αυτή τη μάχη να τους φθείρει σιγά σιγά. Ο Γιάνης λέει πως αν μέναμε μαζί ίσως, ίσως είχαμε μια ελπίδα. Μικρή, αλλά ελπίδα. Αλλά δεν έμειναν μαζί στο τέλος. Άρχισαν από αρκετά νωρίς να απομακρύνονται, στην πραγματικότητα.

Για το πολιτικό πεδίο στην Ελλάδα

Τα πράγματα είναι πολύ διχασμένα στην Ελλάδα, 10 χρόνια τώρα. Περιμένουμε σκληρές επιθέσεις όταν βγει η ταινία, αλλά και έντονη αγάπη. Αυτό μπορεί να γίνει παντού νομίζω. Υπό μία έννοια γι’αυτό δεν λέμε Τσίπρας ή Βαρουφάκης, λέμε Αλέξης και Γιάνης, είναι άνθρωποι, είναι ανθρώπινα όντα, δεν είναι οι πολιτικοί ή οι καριέρες τους. Όλοι θα μπορούσαν να βρεθούν σε μια θέση που αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο δίλημμα. Σώζεις τον κώλο σου ή τη χώρα σου; Και τι σημαίνει να σώζεις τη χώρα σου; Μπορώ να σώσω τον κώλο μου και τη χώρα μου την ίδια στιγμή; Δεν ξέρω.

Κι όλα αυτά τα σκέφτεσαι όχι μόνο αν είσαι πολιτικός, αλλά αν είσαι πολίτης της ΕΕ και μπορείς να ρίξεις μια ματιά σε όσα συμβαίνουν πίσω από κλειστές πόρτες. Και τότε ξεκινάς να καταλαβαίνεις ότι θα έπρεπε να προσέχεις περισσότερο για το ποιους στέλνεις εκεί να πάρουν αποφάσεις για σένα.

Στην Ελλάδα θα γίνει χαμός με την ταινία, θα μας γελοιοποιήσουν, άνθρωποι ήδη μου λένε τι το έκανες αυτό, κλπ. Άλλοι το αγαπάνε ήδη κι άλλοι το μισούνε. Αλλά και πάλι διατηρώ την πίστη μου στο ότι το πιο σημαντικό ως ηθοποιός, καλλιτέχνης, άνθρωπος, πολίτης, είναι να κρατάς ζωντανή την περιέργειά σου. Είμαι περίεργος! Αν δεν έπαιρνα μέρος στην ταινία και πάλι θα πήγαινα να τη δω γιατί έχω περιέργεια.

Πάνω στην σημασία της τέχνης σε εποχές κρίσης

Όταν η κρίση χτύπησε την Ελλάδα σχεδόν 10 χρόνια πριν, ένα παράξενο πράγμα συνέβη. Εισιτήρια για θέατρο ανέβηκαν πάρα πολύ. Για συναυλίες, μουσεία, εκθέσεις. Όταν δεν έχεις τίποτα στερεό στα χέρια σου, όταν κάποιος πάρει μακριά από σένα ό,τι μπορείς να αγγίξεις, τότε στρέφεσαι στα αόρατα πράγματα που κανείς δε μπορεί να σου πάρει μακριά σου, όπως η τέχνη. Χρειαζόμαστε μια φανταστική άγκυρα από την οποία να πιαστούμε.

Είναι ο πιθανός διάλογος ανάμεσα σε εσένα και τον άλλο σου αόρατο εαυτό, ανάμεσα σε εσένα και την περιέργειά σου. Δε θα σταματήσει ποτέ αυτό. Γι’αυτό είναι τόσο σημαντικό. Βοηθά ανθρώπους να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση, αυτό μας λείπει. Πιστεύουμε πως δεν είμαστε αρκετά καλοί για να σκεφτούμε για τους εαυτούς μας. Γι’αυτό στρεφόμαστε στο διχασμό και στα δόγματα, γιατί μας λείπει η αυτοποεποίθηση που η τέχνη σου δίνει στο βάθος χρόνου. Έχουμε ανάγκη να πηγαίνουν οι άνθρωποι σε ταινίες, εκθέσεις, να διαβάζουν βιβλία. Γιατί τότε οι άνθρωποι, οι χώρες, χτίζουν ένα κοινό πολιτιστικό έδαφος στο οποίο μπορούν να σταθούν και να κοιτάξουν το μέλλον και το παρελθόν. Και το παρόν!

Κλείνοντας με ένα στίχο του Σαββόπουλου

Όσο πιο πεσμένοι νιώθουν οι άνθρωποι, τόσο πιο– έχει έναν στίχο ο Διονύσης Σαββόπουλος, “ο Όλιβερ Τουίστ χαμογελάει και ο Χίτλερ του χαϊδεύει τα μαλλιά, διαμαντένιο δαχτυλίδι του φοράει και πετούν αγκαλιασμένοι μακριά”. Ένας Χίτλερ πάντα χρειάζεται τους Όλιβερ Τουίστ, και οι Όλιβερ Τουίστ είναι πάντα ευάλωτοι απέναντι σε έναν Χίτλερ.

*Η ταινία “Ενήλικοι στο Δωμάτιο” του Κώστα Γαβρά προβάλλεται στις αίθουσες από την Odeon. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 76ου Φεστιβάλ Βενετίας τον Σεπτέμβριο.

***

Περισσότερο σινεμά στο podcast μας ‘POP ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΩΡΕΣ’, όπου βλέπουμε τις μεγαλύτερες ταινίες του ’99 με τους καλύτερους καλεσμένους: