Τι σημαίνει τέλος πάντων ‘Tenet’ και ποιο αρχαίο ξόρκι(;) κρύβεται πίσω του
Η λέξη 'Τenet' είναι στο κέντρο μιας ακολουθίας πέντε λέξεων που θα μπορούσαν κάλλιστα να διαβαστούν και ανάποδα.
- 27 ΑΥΓ 2020
Η νέα ταινία του Nolan είναι ίσως η πιο πολυσυζητημένη ταινία του καλοκαιριού. Οφείλω να ομολογήσω ότι δεν την έχω δει. Βέβαια μπορείτε να διαβάσετε την αναλυτική κριτική του Θοδωρή Δημητρόπουλου. Για οποιονδήποτε όμως έχει σχέση με τη φιλολογία και όχι μόνο το άκουσμα των λέξεων TENET, Nolan και το κόνσεπτ του χρόνου έφερε στο μυαλό απευθείας ένα συγκεκριμένο πράγμα. SATOR AREPO TENET OPERA ROTAS.
Από αυτά που έμαθα πράγματι υπάρχουν αναφορές σε όλη την ταινία στις παραπάνω πέντε λέξεις. Αναφορές πέρα από τον ίδιο τον τίτλο της ταινίας. Τι είναι όμως αυτή η ακολουθία; Πρόκειται για καρκινική γραφή παρμένη από τα Λατινικά. Πιο συγκεκριμένα, για συμμετρικές λέξεις ή (όπως στην περίπτωσή μας) φράσεις που μπορούν να διαβαστούν με τον ίδιο τρόπο ξεκινώντας από την αρχή ή από το τέλος. Ενδεικτικά, παραδείγματα καρκινικής γραφής είναι τα ονόματα ‘ΑΝΝΑ’ ή ‘ΣΑΒΒΑΣ’. Δοκιμάστε και εσείς να διαβάσετε ανάποδα την παραπάνω ακολουθία λέξεων.
To τι σημαίνει βέβαια αυτή η ακολουθία αυτή είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία και μάλλον εν προκειμένω δεν μπορούμε να δώσουμε μια σίγουρη απάντηση. Αυτό που δυσκολεύει πιο πολύ τους φιλολόγους είναι η λέξη AREPO που είναι άπαξ λεγόμενη, δηλαδή εμφανίζεται στα λατινικά κείμενα μόνο μια φορά. Η λύση που προκρίνεται είναι να θεωρήσουμε ότι είναι όνομα. Έτσι, η μετάφραση θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι: “Ο αγρότης (σπορέας) Arepo κρατάει προσεκτικά τις ρόδες”. Όχι ακριβώς εύκολα κατανοήσιμο.
Τη συγκεκριμένη επιγραφή πάντως δεν τη βρίσκουμε μόνο μια φορά. Η παλαιότερη εμφάνιση που βρίσκουμε είναι στα συντρίμμια της Πομπηίας. Αργότερα όμως το βρίσκουμε χαραγμένο σε πολλές τοιχογραφίες σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Οι ερμηνείες για το τι ήταν ποικίλουν. Υπάρχουν θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες πρόκειται για προχριστιανικό, λατινικό λογοπαίγνιο και άλλες που το βλέπουν ως χριστιανική επιγράφη. Χωρίς να είναι απίθανο να υπήρξε μια προχριστιανική επιγραφή που αργότερα χρησιμοποιήθηκε και ως χριστιανικό ξόρκι. Πιθανότατα τοποθετημένη για να προφυλάσσει έναν χώρο από τον διάβολο.
Σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για μια τέλεια γεωμετρία του με τις πέντε λέξεις που αποτελούνται από πέντε γράμματα: το SATOR να είναι αμφίδρομη γραφή του ROTAS και το AREPO του OPERA και με το TENET να είναι στο κέντρο και να διαβάζεται και από μόνο του ανάποδα. Όπως μπορείτε να καταλάβετε δεν θέλει και μεγάλη προσπάθεια για να αποκτήσει μια τέτοια ακολουθία λέξεων και χαρακτήρων μαγικές διαστάσεις. Μαζί και εκατοντάδες ερμηνείες οι περισσότερες εκ των οποίων δεν πατάνε πουθενά. Ποιος θα το περίμενε να μιλάμε για ξόρκια και να έχουμε αντιεπιστημονικές και συνωμοσιολογικές θεωρίες;
