Η ιστορία πίσω από τα «άσχημα» χριστουγεννιάτικα πουλόβερ

Οι χριστουγεννιάτικες γιορτές μακάρι να ήταν μόνο φώτα, μελομακάρονα, κουραμπιέδες, γενικά μπόλικο φαΐ και γεμάτες υγεία και ζεστασιά. Δυστυχώς, ή ευτυχώς, μεταξύ άλλων, αυτά συνοδεύονται από έναν αποκρουστικό άτυπο κανόνα που θεσπίζει το άκουσμα του “All I want for Christmas is you” της Mariah Carey ή του “Last Christmas” των Wham, άντε και τα «Χριστούγεννα» της Δέσποινας Βανδή (και εύχομαι η τοπική αυτοδιοίκηση να μην κάνει καμιά έκπληξη και βγει στους δρόμους του Δήμου με φορτηγό και μεγάφωνα που θα τα παίζουν στην λούπα ανήμερα των Χριστουγέννων), τις hip κάλτσες με τα χριστουγεννιάτικα σχέδια και, σε κάποιες περιπτώσεις, τα άσχημα Χριστουγεννιάτικα πουλόβερ – μια μόδα που ξεκίνησε στην Αμερική ήδη από το 1950 και φτάνει μέχρι τις πασαρέλες του Παρισιού και τον Kanye West.

Ναι, ξέρεις πολύ καλά σε ποια αναφέρομαι. Σε εκείνα τα μάλλινα ή συνθετικά πουλόβερ, συνήθως σε διαφορετικές αποχρώσεις του κόκκινου, του λευκού και του πράσινου, συχνά αμφισβητήσιμου υφάσματος, και με τουλάχιστον ένα μοτίβο εμπνευσμένο από τα Χριστούγεννα – χιονάνθρωπος, τάρανδος, Άγιος Βασίλης που το γέλιο του αναγράφεται στο πουλόβερ ή «διακριτικά» κουδουνάκια.

Το ένδυμα αρχίζει να γίνεται ένα ουσιαστικό κομμάτι των διακοπών, πανταχού παρόν όπως τα χριστουγεννιάτικα φώτα και το «Στην υγεία μας». Πολλές φορές είναι ενοχλητικό, κολλώδες και κακόγουστο, αλλά και χνουδωτό, προσδίδοντας μια θετική ή και χιουμοριστική νότα στις οικογενειακές εκδηλώσεις. Ωστόσο, χρειάστηκε καιρό για να βρει τη θέση του στο πάνθεον των Χριστουγέννων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN, τα χριστουγεννιάτικα πουλόβερ άρχισαν να εμφανίζονται στη δεκαετία του 1950, σηματοδοτώντας την αλλαγή στην αυξανόμενη εμπορευματοποίηση των διακοπών. Αρχικά αναφερόταν ως “Jingle Bell Sweater”. Τα πουλόβερ δεν ήταν τόσο άσχημα όσο τα σημερινά μοτίβα. Η δημοφιλία τους στην αγορά κινούνταν σε χαμηλά επίπεδα, αν και ορισμένες τηλεοπτικές προσωπικότητες αγκάλιασαν πραγματικά την άσχημη πλευρά τους.

Μόλις τη δεκαετία του 1980, το πουλόβερ έγινε mainstream. Οι οικογενειακές κωμωδίες με ήρωες τους χαζοβιόληδες μπαμπάδες, όπως ο Clark Griswold του Chevy Chase στο “National Lampoon’s Christmas Vacation”, μετέτρεψαν το χριστουγεννιάτικο πουλόβερ σε μια ασυνήθιστα γοητευτική έκφραση ευδιαθεσίας. Τα πουλόβερ με τα μοτίβα της χιονονιφάδας δεν ακολουθούσαν τόσο τον συρμό, αλλά ακτινοβολούσαν το κλίμα των Χριστουγέννων και φοριόνταν αρκετά σε πάρτι γραφείων.

Η αναβίωση δεν κράτησε πολύ. Στη δεκαετία του ‘90, η δημοτικότητα του χριστουγεννιάτικου πουλόβερ υποχώρησε. Ήταν ένα δώρο που μόνο οι ηλικιωμένοι συγγενείς θα σκέφτονταν να δωρίσουν ή ενδεχομένως και να φορέσουν. Με την αλλαγή της νέας χιλιετίας, το αντικείμενο θεωρήθηκε ευρέως ως ένα ενδυματολογικό ατύχημα.

Ένα παράδειγμα που αποδεικνύει τον παραπάνω χαρακτηρισμό βρίσκεται στο “Bridget Jones’s Diary” του 2001, στο οποίο ο Mark Darcy του Colin Firth γυρίζει για να χαιρετήσει την Bridget (Renée Zellweger) σε ένα οικογενειακό πάρτι, φορώντας ένα πλεκτό ένδυμα με έναν τεράστιο τάρανδο με κόκκινη μύτη. Η Μπρίτζετ δείχνει τρομοκρατημένη. Πιθανότατα, αυτός ο τρόμος μπορεί να μεταδόθηκε και στους θεατές του κινηματογράφου, αλλά με τον καιρό αντικαταστάθηκε με ένα μειδίαμα.

Οι αρχές της δεκαετίας του 2000 ανανέωσαν την εικόνα του συγκεκριμένου εποχικού ρούχου. Σύμφωνα με το βιβλίο “Ugly Christmas Sweater Party: The Definitive Guide to Get Your Your Ugly On”, τα χριστουγεννιάτικα πάρτι πουλόβερ εμφανίζονταν ολοένα και περισσότερο ακριβώς τη στιγμή που η Bridget αντέδρασε στο ντύσιμο του Darcy.

Η πρώτη θεματική συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε στο Βανκούβερ του Καναδά, το 2002, δήλωσε στο CNN ο Brian Miller, ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου και ιδρυτής του διαδικτυακού καταστήματος UglyChristmasSweaterParty.com.

«Είναι δύσκολο να πούμε τι προκάλεσε την αλλαγή στην προοπτική (σ.σ. του ρούχου), αλλά νομίζω ότι από τη στιγμή που κάποιος φορούσε το ένδυμα με χιουμοριστικό τρόπο, οι άνθρωποι άρχισαν να βλέπουν την κωμική πλευρά του και να σκέφτονται ότι αυτό το απαίσιο πράγμα στο πίσω μέρος της ντουλάπας θα μπορούσε να είναι κάτι διασκεδαστικό» είπε.

Κατά την επόμενη δεκαετία, το εορταστικό πλεκτό εξελίχθηκε σε μια «νέα παράδοση διακοπών», όπως το περιέγραψε ο Miller. «Έγινε το γκι της γενιάς μας», πρόσθεσε.

Εταιρείες γρήγορης μόδας, αλλά και διάσημοι οίκοι, γέμισαν τα ράφια, τις βιτρίνες και τις ιστοσελίδες τους με εκπληκτικά σχέδια, ανάλογα την περίοδο των διακοπών. Καταστήματα vintage αύξησαν τα αποθέματα τους με πουλόβερ που απεικόνιζαν χνουδωτούς χιονάνθρωπους και Αγιοβασίληδες που χόρευαν. Το 2007, η Stella McCartney κυκλοφόρησε ένα αλπικό πουλόβερ με μοτίβα μιας πολικής αρκούδας. Ακολούθησε το 2010 ο οίκος Givenchy και το 2011 οι Dolce & Gabbana.

Το 2012 ήταν ένα σημείο καμπής για την παράκρουση του «άσχημου πουλόβερ». Η φιλανθρωπική οργάνωση του Ηνωμένου Βασιλείου “Save the Children” θέσπισε τη «Μέρα Χριστουγεννιάτικου Πουλόβερ», μια εκδήλωση συγκέντρωσης χρημάτων που ενθαρρύνει τους ανθρώπους να φορέσουν τα πιο πολύτιμα πουλόβερ τους.

Η βρετανική εφημερίδα The Telegraph περιέγραψε τα πουλόβερ ως «το must-have της φετινής σεζόν», ενώ οι New York Times ανέφεραν τη διεξαγωγή αγώνων δρόμου με άσχημα χριστουγεννιάτικα πουλόβερ, μπαρότσαρκων (pub crawls) και την εμφάνιση εξειδικευμένων ραφτών σε όλη τη χώρα. Ταυτόχρονα, τα πλεκτά απέκτησαν περισσότερες πούλιες, κουδούνάκια, φωτάκια και ό, τι πιο κιτς μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους.

Διασημότητες, από την Taylor Swift έως τον Kanye West, αγκάλιασαν τη νέα μόδα. Ο οικοδεσπότης του μεταμεσονύχτιου σόου “The Tonight Show”, Jimmy Fallon, ενσωμάτωσε στην εκπομπή του τις «Δώδεκα μέρες χριστουγεννιάτικων πουλόβερ», σκέλος της εκπομπής που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.

«Πήγα στο πρώτο μου Ugly Sweater Party στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Δε θα περίμενα ποτέ το ρούχο θα απογειωνόταν έτσι» είπε ο Miller. «Είναι όμως εύκολο να καταλάβουμε γιατί: άσχημα πλεκτά μπορούν να φορεθούν από οποιονδήποτε – από την κόρη μου στον διαγωνισμό άσχημων πουλόβερ του σχολείου της μέχρι το ετήσιο πάρτι των εργαζομένων μιας εταιρείας. Εκφράζουν κάτι δημοκρατικό. Και είναι πολύ διασκεδαστικό. Τα Χριστούγεννα μπορεί να είναι αρκετά αγχωτικά. Φορώντας κάτι γελοίο, μπορεί να βοηθήσει στο να ξεχαστεί κάποιος από την πίεση των ημερών».