Οι 7 καλύτερες ταινίες που είδαμε τον Μάιο (και πώς μπορείς να τις δεις)

Μόνο οι θερινές, κι αυτές σταδιακά, αλλά επιτέλους, οι αίθουσες είναι ξανά εδώ. Και το καλύτερο; Ο κόσμος φαίνεται να διψά να τις επισκεφθεί. Οι πρώτες 2 εβδομάδες λειτουργίας δείχνουν πως το κοινό θέλει να πάει σινεμά, έστω κι αν η πλειάδα ατάκτως ερριμμένων προτάσεων κάπως κάνει τα πάντα λίγο πιο περίπλοκα.

(Αν αναρωτιέστε: Το Wonder Woman 1984 έκοψε κυριολεκτικά 18 εισιτήρια κατά το δεύτερο τριήμερο κυκλοφορίας του.)

Όμως ταινίες υπάρχουν, και σύντομα θα έρθουν κι άλλες. Προς το παρόν, η συμβουλή είναι αυτή: Αν θέλετε να δείτε κάποια συγκεκριμένη ταινία σε αίθουσα, μην το αναβάλετε για πολύ, γιατί ο ανταγωνισμός το φετινό καλοκαίρι θα είναι τεράστιος.

Εμείς σε κάθε περίπτωση, συνεχίζουμε να συγκεντρώνουμε στο τέλος του μήνα μερικές από τις πραγματικά ενδιαφέρουσες ταινίες που είδαμε στη διάρκειά του, είτε προέρχονται από τη μικρή είτε από τη μεγάλη οθόνη.

Αυτό τον μήνα είχαμε τον οσκαρικό θρίαμβο του Nomadland (που μάζεψε αρκετό από το κοινό των 2 πρώτων εβδομάδων), την έκπληξη ως τώρα του καλοκαιριού, το ντόπιο Πρόστιμο (τα είπαμε εξάλλου και με την δημιουργική τριπλέτα), νέο Zack Snyder, και μια εκπληκτική ταινία από την Ιταλία που επιτέλους κυκλοφορεί και στη χώρα μας. Αυτά είναι τα φιλμ πρώτης προβολής στην Ελλάδα, που ξεχωρίσαμε τον Μάιο.

Nomadland

Σε μια εργατική πόλη της επαρχιακής Νεβάδα, το κλείσιμο ενός εργοστασίου γυψοσανίδας αμέσως μετά την Κρίση του ‘08 διαλύει την τοπική κοινότητα σε βαθμό εξαφάνισης. Κυριολεκτικής κιόλας: Ο ταχυδρομικός κώδικας της περιοχής σταμάτησε να ισχύει, όπως μας πληροφορούν οι τίτλοι αρχής της ταινίας. Η Fern (Frances McDormand στο τρίτο της Όσκαρ) πιάνει μια εποχική δουλειά σε ένα εργοστάσιο της amazon («είμαι πολύ ευχαριστημένη, τα λεφτά είναι καλά») όμως δεν υπάρχει τίποτα μόνιμο εκεί πια, ούτε καν η ίδια η πόλη. Δίχως σπίτι, μια αληθινή νομάδα, η Fern ετοιμάζει το βαν της και βγαίνει στο δρόμο ταξιδεύοντας μια ρημαγμένη χώρα, από περιοχή σε περιοχή.

Όπου βρεθεί συναντά απομεινάρια μιας καπιταλιστικής αποτυχίας, με το γιγάντιο λογότυπο της amazon να ανοίγει και κλείνει το φιλμ κοιτώντας απειλητικά από ψηλά- αλλά και ήρεμα, σα ηγεμόνας που δίχως άγχος επιβλέπει τους υποτελείς του γνωρίζοντας πως δεν απειλείται. Ο φακός της Zhao (που τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας πρακτικά δίχως ποτέ να αμφισβητηθεί η επικείμενη νίκη της) ακολουθεί αυτό το ταξίδι με υπομονή, φροντίδα και απαλότητα, αναζητώντας την πνευματική διάσταση ενός σκληρού κόσμου σε κάθε απαλή στιγμή φυσικής ομορφιάς και ηρεμίας. Αν μάλιστα το Nomadland πάσχει από κάτι είναι η απουσία της οποιασδήποτε αιχμής. Δεν υπάρχει θυμός, δεν υπάρχει αντίσταση. Δεν υπάρχει μια διαλυμένη εργατική τάξη, παρά μόνο ζεν οντότητες που έχουν σχεδόν αφήσει πίσω τους τις επίγειες ανάγκες και περιορισμούς.

Υπάρχει τουλάχιστον πόνος και μια αποφασιστικότητα στην αναγκαιότητα της μετακίνησης- αν όχι μπροστά, τότε προς όπου είναι δυνατόν. Η Zhao, γεννημένη στην Κίνα και μεγαλωμένη στο Λονδίνο, συνεχίζει (μετά και το θαυμάσιο The Rider) να δημιουργεί ταινίες για την καρδιά της Αμερικανικής ενδοχώρας που μιλούν μέσα από ένα πλέγμα αλήθειας και αμεσότητας για την ξεθωριασμένη ταυτότητα και τη σχέση παράδοσης και παρόντος στη σημερινή Αμερική. Καταγράφοντας σαν από απόσταση, ένα Αμερικάνικο Όνειρο που τελικά δεν αφορούσε ποτέ αυτούς τους ανθρώπους.

Πού το βρίσκεις: Στις αίθουσες

Army of the Dead

Όταν το Λας Βέγκας γίνεται ζώνη καραντίνας για τον περιορισμό μιας ζόμπι έξαρσης, ένα γκρουπ μισθοφόρων αναλαμβάνει μια ριψοκίνδυνη δουλειά: Να εισβάλουν στο ερμητικά αποκλεισμένο Βέγκας προκειμένου να αποσπάσουν ένα μεγάλο ποσό χρημάτων που βρίσκεται κρυμμένο ακόμα εκεί, προτού η πόλη γίνει παρανάλωμα του πυρός σε μια επιχείρηση εξάλειψης της ζόμπι πανδημίας.

Η νέα επιστροφή του Zack Snyder, δικαιωμένου πλέον στα μάτια μεγάλου μέρους της κριτικής και του κοινού μετά την κυκλοφορία του Justice League του, τον βρίσκει κεφάτο αλλά και λιγότερο αναγκαίο, υπό μία έννοια. Η ταινία λειτουργεί στη δύναμη ενός πάρα πολύ αβανταδόρικου concept, πάνω στο οποίο ο Snyder χτίζει μια γνώριμη και πετυχημένη τύπου Aliens δυναμική χαρακτήρων, αποκλεισμένων σε ένα άλλου τύπου ασφυκτικό χώρο.

Η επιλογή του να κινηματογραφεί τα πάντα σε ένα εκτυφλωτικό deep focus αναιρεί τον επικό τόνο που αποζητά σε πολλά σημεία το φιλμ κι εξίσου αβέβαιη είναι η προσέγγιση όταν φτάνουμε στο βάθος της δεύτερης πράξης: Καθώς η ταινία εν τέλει μοιάζει περισσότερο γοητευμένη από μια παράξενη εσωτερική ζόμπι μυθολογία, παρά τους χαρακτήρες, χάνεται κάμποση από τη δύναμη του πολύ καλού πρώτου μέρους. Αλλά ακόμα και με δεδομένα αυτά τα παράπονα, το φιλμ κυλά ευχάριστα, στη δύναμη της αίσθησης οπτικής αφήγησης του Snyder, στην συναισθηματική επέκταση του γενικώς πολύ καλού πρώτου act (και της αρχικής ιδέας), στην εντυπωσιακή -ψηφιακή- παρουσία της Tig Notaro, και τελικά στους ώμους του τίμιου γίγαντα Dave Bautista. Ο οποίος σε αυτό τον σιωπηλά επιβλητικό, βαθιά θλιμμένο ρόλο, δίνει μια από τις καλύτερες ερμηνείες της χρονιάς ως τώρα.

Πού το βρίσκεις: Netflix

Martin Eden

Βασισμένος στην ομώνυμη νουβέλα του Jack London, ο Ιταλός ντοκιμαντερίστας Pietro Marcello αποτυπώνει με αχρονική γοητεία την ταξική αγωνία ενός φτωχού άντρα που προσπαθεί ως αυτοδίδακτος συγγραφέας να βρει θέση στα σαλόνια της αριστοκρατίας. Πρωταγωνιστεί ο αινιγματικά γοητευτικός και πολυεπίπεδα οργισμένος Luca Marinelli, που τιμήθηκε για αυτή την ταινία με το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο Φεστιβάλ Βενετίας.

Ο Marcello, με background στο συχνά αβάν-γκαρντ ντοκιμαντέρ, προσεγγίζει την ιστορία του Martin Eden ως έναν πολιτικοκοινωνικό διάλογο της πραγματικότητας με τους ήρωες της μυθοπλασίας. Μπλέκει τα γεμάτα κόκκο πλάνα του, γυρισμένα κυρίως σε 16άρι φιλμ, με ιστορικά επίκαιρα και ακόμα και επαναχρωματισμένα πλάνα αρχείου από μια Ιταλία χαμένη στο χρόνο, σε ένα λαϊκό αφήγημα με ναυτικούς, προλετάριους, φτωχούς καλλιτέχνες και έρωτες που γεννιούνται στα διαφορετικά άκρα του ταξικού φάσματος. Το αποτέλεσμα είναι ένα μαγευτικά αιχμηρό πολιτικό παραμύθι που μοιάζει να διαδραματίζεται καθόλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, δίχως σημείο εκκίνησης ή λήξης, αγκαλιάζοντας όλη τη σύγχρονη Ιταλική ιστορία και κινηματογραφική παράδοση και τις επίμονες (και ακόμα επίκαιρες) αγωνίες πάνω στην σύγκρουση ατομικότητας και συλλογικότητας.

Εκφράζοντας παράλληλα εμπράκτως την βαθιά αμφιβολία περί του αν μπορεί η τέχνη να διατηρήσει το χαρακτήρα της ως πολιτικό στοιχείο, καθώς εισέρχεται στα σαλόνια της προνομιακής τάξης. Ο Martin χάνει την ιδιοσυγκρασία του και την ηθική του πυξίδα κατά την διαδρομή του προς ένα αληθινά ανατριχιαστικό επίλογο, με το πορτρέτο του τελικά να αποτυπώνει κάτι ακόμα βαθύτερο. Για το πώς τα πάντα αφορούν την πάλη ανάμεσα στο σύνολο και το άτομο, και το πώς ο ανεξέλεγκτος ατομικισμός νομοτελειακά (δια)φθείρει. Από τις πιο πολιτικά ηλεκτρισμένες ταινίες -της κάθε- εποχής που έχουμε δει εδώ και κάμποσα χρόνια.

Πού το βρίσκεις: Στις αίθουσες

Soul

Τζαζ πιανίστας στη Νέα Υόρκη βρίσκεται ξαφνικά σε έναν κόσμο ανάμεσα στη Γη και στη μετά θάνατον ζωή, λίγες στιγμές αφότου κατάφερε επιτέλους να κλείσει τη συναυλία που μια ζωή ονειρευόταν. Άνισο και αβέβαιο, σαν 2-3 διαφορετικές ταινίες ραμμένες μεταξύ τους, το βραβευμένο με 2 Όσκαρ φιλμ της Pixar παραμένει ωστόσο ένα φιλμ γεμάτο τολμηρές ιδέες (δεν λειτουργούν όλες) και υπαρξιακή αγωνία, εκφρασμένη με ένα κατά τόπους ευρηματικό στυλ animation. Στις στιγμές που λειτουργεί, το φιλμ είναι υπέροχο και συγκινητικό. Στις υπόλοιπες, παραμένει έστω διασκεδαστικό.

Πού το βρίσκεις: Στις αίθουσες

Πρόστιμο

Ντελιβεράς κάνναβης αναγκάζεται να εγκαταλείψει το διαμέρισμά του και να διαφύγει στο σπίτι της αδερφής του όταν οι γείτονες απειλούν να τον καταδώσουν στην αστυνομία. Αντί όμως να ξεφύγει, μπλέκει περισσότερο. Γνωρίζει τον αρραβωνιαστικό της αδερφής του και μέλος του υποκόσμου των νοτίων προαστίων, ο οποίος τον βάζει στις δουλειές της νύχτας. Όμως δεν είναι όλοι οι άνθρωποι φτιαγμένοι για αυτό τον κόσμο.

Απολαυστικό crime δράμα γεμάτο αυτοσχεδιαστικό χιούμορ, με επιρροές τόσο από το λαϊκό σινεμά ενός Γιάννη Οικονομίδη (ο οποίος εμφανίζεται σε ένα μικρό ρόλο) όσο ακόμα περισσότερο από αυτά τα πνιγμένα σε σκοτάδι και ειρωνεία φιλμ των Αμερικάνικων ‘70s, από τον Paul Schrader μέχρι την Elaine May: Οι κεντρικοί κατά λάθος ήρωες του φιλμ θα μπορούσαν να έχουν δουλέψει με τον Κασαβέτη και τον Falk του Mikey and Nicky σε κάποια δουλειά που όχι απλά στράβωσε, αλλά δεν ξεκίνησε καν. Βαγγέλης Ευαγγελινός παίζει με υπομονετικά (και ανταποδοτικά) παθητικό τρόπο απέναντι σε έναν αναμενόμενα καταιγιστικό Στάθη Σταμουλακάτο. Η ευχάριστη έκπληξη του φετινού Ελληνικού σινεμά.

Πού το βρίσκεις: Στις αίθουσες

My Salinger Year

Η αληθινή ιστορία μιας αποφοίτου (Margaret Qualley, του ταραντινικού Once Upon a Time… in Hollywood) που πιάνει δουλειά στο γραφείο μιας λογοτεχνικής ατζέντη (Sigourney Weaver) η οποία εκπροσωπεί τον θρυλικό, και απομακρυσμένο από τον κόσμο, J.D. Salinger. Μέσα από αυτή τη διασύνδεση, βλέπει τη ζωή της να αλλάζει με τρόπο που δεν περιμένει. Η αλήθεια είναι πως εμείς ως θεατές τα περιμένουμε όσα θα συμβούν, αλλά είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που το γνώριμο δεν συνεπάγεται δυσάρεστο ή βαρετό.

Ο τρόπος με τον οποίο η νεαρή ηρωίδα ανακαλύπτει τον εαυτό της φέρνει μια γλυκιά αύρα στο πώς προσεγγίζει τελικά ακόμα και αυτό το μνημειώδες έργο, το Catcher in the Rye: Με το φρέσκο βλέμμα ενός νέου ανθρώπου που κοιτάζει με γουρλωμένα μάτια, προσπαθώντας να ανακαλύψει ένα έργο κι έναν δημιουργό όχι μέσα από τις εμπειρίες και τις διδαχές των άλλων, αλλά μέσα από τις δικές της εμπειρίες και την ανάγκη για ωρίμανση.

Πού το βρίσκεις: Στις αίθουσες

The Woman in the Window

Αφήσαμε το μεγάλο twist για το τέλος. Μια ταινία που έχει κατα-λοιδωρηθεί, τι δουλειά έχει στη λίστα των επιλογών μας για τον μήνα; ΟΚ, μισό λεπτό.

Το ταλαιπωρημένο φιλμ, η τελευταία ταινία με το λογότυπο της Searchlight πριν ολοκληρωθεί η ντισνεϊκή επικράτηση επί των απομειναριών της Fox, έφτασε στο Netflix κατόπιν αναβολών και αγοραπωλησιών και την δυσάρεστη αύρα μιας «αυτό κάποτε είχε οσκαρικό buzz» αποτυχίας, κάνοντάς το ήδη εύκολο στόχο για ένα σύνολο κριτικής που είχε βαρεθεί να μιλάει ευγενικά για τις ίδιες 8 οσκαρικές ταινίες εδώ και 6 μήνες.

Στην ταινία του Joe Wright, η Amy Adams παίζει μια αγοραφοβική γυναίκα που ζει μόνη της στη Νέα Υόρκη κατασκοπεύοντας τους γείτονές της, μέχρι που γίνεται μάρτυρας ενός εγκλήματος. Φυσικά κανείς δεν την πιστεύει. Αλλά μήπως τα πράγματα δεν είναι κάν όπως αυτή νομίζει;

Ο Wright παραδίδεται ολοκληρωτικά στην φτηνιάρικα υπο-χτισκοκική υστερία με πλούσιες χροιές giallo επιρροών, σε ένα ξεκάθαρα b-movie ψυχολογικό θρίλερ που όσο περισσότερο αποπροσανατολίζεται μες στο μυαλό της ηρωίδας του, τόσο πιο απολαυστικό γίνεται. Ο Wright είναι ίσως ένας κατά λάθος καλός σκηνοθέτης ή ίσως ένας ταλαντούχα μέτριος, η φιλμογραφία του είναι εξαιρετικά άνιση, της οποίας όμως οι εξάρσεις πάντα σχετίζονται με κάποια εφετζίδικη κατάρριψη διαφαινόμενων ορίων- από την φαινομενικά αταίριαστη σεκάνς στην παραλία του Atonement μέχρι την αποθεωτικά ατελή ολότητα της Anna Karenina. Όταν αφήνεται στα ένστικτα εντυπωσιασμού του, συνεπαίρνει. Υπάρχουν κι εδώ κάποιες σκηνές που γουρλώνουν το μάτι, από την Ομπρέλα μέχρι την Ταράτσα, μέχρι το Αυτοκίνητο Στο Δωμάτιο.

Φυσικά τίποτα δεν βγάζει ιδιαίτερο νόημα, και φυσικά τόσο η βιαστική αποκάλυψη της τρίτης πράξης αλλά και το γενικότερα φρικτά κλισέ τακτοποιημένο της δραματουργίας, κρατάνε την ταινία πίσω από το camp μεγαλείο που θα μπορούσε να αγγίξει. Δεν θέλουμε σοβαρότητα, Joe Wright, δεν θέλουμε τίποτα το δεμένο και το τακτικό. Μην ακούς την κριτική, ζήσε τη ζωή σου.

Πού το βρίσκεις: Netflix