Taylor Hill/Getty Images
ΜΟΥΣΙΚΗ

Ο Bruce Springsteen επιστρέφει στην σκηνή του Broadway μόνο για εμβολιασμένους

Το αφεντικό θα προσφέρει ξανά στο κοινό την ευκαιρία να απολαύσει το προσωπικό του show, αφηγούμενος επί σκηνής όλη του τη ζωή.

O Bruce Springsteen αποφάσισε να επιστρέψει στη δουλειά. Θα ανεβάσει ξανά σε σκηνή του Broadway το προσωπικό του σόου, με τίτλο Springsteen on Broadway (dah). To είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά το 2017 και τράβηξε για 236 παραστάσεις. Πώς γέμισε την ώρα; Αφηγήθηκε όσα έκανε και έζησε στην καριέρα των τεσσάρων δεκαετιών. Είχε διαλέξει μια μικρή σκηνή «για να είναι τα show όσο πιο προσωπικά και οικεία γίνεται. Τα όμορφα παλιά θέατρα του Broadway ήταν στο μυαλό μου το σωστό περιβάλλον για αυτό που είχα στο μυαλό μου». Τι είχε στο μυαλό του; Να είναι μόνος, με μια κιθάρα στα χέρια, ένα πιάνο πιο δίπλα και να αφηγείται ουσιαστικά, όλη του τη ζωή.

Ο υποψήφιος για 120 διαφορετικά βραβεία και νικητής 20 Grammy Awards, δύο Golden Globes, ενός Oscar και ενός Tony Award -μεταξύ πολλών άλλων-, ο οποίος έχει πουλήσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια άλμπουμ σε όλον τον κόσμο, επιστρέφει στο Broadway με τη δουλειά που του έδωσε το Tony. Δεν θα μπορούν να την παρακολουθήσουν όλοι, αλλά όσοι μπορούν να αποδείξουν πως έχουν εμβολιαστεί πλήρως -και έχουν περάσει 14 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Οι τιμές των εισιτηρίων κυμαίνονται από 75 έως 850 δολάρια. Όσοι δεν προλαβαίνετε να «πεταχτείτε», θα έχετε τη δυνατότητα να παρακολουθήσετε την original παραγωγή στο Netflix.

Who is the boss

Αν αναζητήσετε την ερώτηση που έχει τεθεί στο Google περισσότερο από κάθε άλλη και αφορά τον Springsteen, είναι ο λόγος που τον αποκαλούν Boss. Τον Οκτώβριο του 1972 λοιπόν, και ενώ είχε μόλις φτιάξει το γκρουπ με το οποίο δημιούργησε και το πρώτο του άλμπουμ (oi E Street Band https://brucespringsteen.net/band ηχογράφησαν το Greetings from Asbury Park, N.J.), ήταν ο υπεύθυνος για τις παραλαβές πληρωμών των εμφανίσεων και το μοίρασμα των χρημάτων, στα μέλη της μπάντας. Κρατούσε εν τω μεταξύ, και τα βιβλία για κάποιο διεστραμμένο λόγο -αφού δεν πλήρωνε για χρόνια την εφορία.

Στις 23 Σεπτεμβρίου το αφεντικό θα γιορτάσει τα 72α γενέθλια του και το 57ο έτος της καριέρας που ξεκίνησε το 1964. Είχε αποφασίσει από παιδί να ασχοληθεί με τη μουσική. Από όταν είδε τον Εlvis Presley στο Ed Sullivan Show. Ήταν 7 χρόνων. «Ήταν τόσο μεγάλος, όσο ολόκληρη η χώρα, όσο ολόκληρο το όνειρο. Ενσάρκωνε την ουσία. Κανείς δεν θα πάρει ποτέ τη θέση αυτού του τύπου». Έως τα 13 πειραματιζόταν στην κιθάρα που ενοικίαζε για εκείνον η μητέρα του, έναντι 6 δολαρίων την εβδομάδα (σημερινά 54). Στις πρώτες επαφές δεν είχε νιώσει κάποια μεγάλη ευχαρίστηση, όπως περίμενε. Δεν παραιτήθηκε της προσπάθειας. Στα 15 είδε τους Beatles στο Ed Sullivan Show και την επομένη αγόρασε την πρώτη δική του κιθάρα, για 18 δολάρια που σήμερα είναι 162. Το πρώτο τραγούδι που έμαθε να εκτελεί ήταν το Twist and Shout των Σκαθαριών.

Στα 16 η μητέρα του, του δώρισε μια Kent, αξίας 541 -σημερινών- δολαρίων. Είχε πάρει δάνειο για να του την αγοράσει. Το παιδί της τη χρειαζόταν για τις εμφανίσεις που είχε αρχίσει να κάνει, ενώπιον κοινού -με μπάντα που λεγόταν Rogues.

Αν έγινε απόσβεση; Ο ίδιος έχει πει πως «στο σπίτι που μεγάλωσα υπήρχαν δυο μη δημοφιλή πράγματα: εγώ και η κιθάρα μου». Οι καθηγητές του στο δημόσιο σχολείο που τελείωσε με τα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είχαν πει πως ήταν πάντα μόνος. Και έπαιζε κιθάρα. Δεν τον ένοιαζε να κοινωνικοποιείται ή να νιώθει πως ανήκει. Ήταν τόσο απομονωμένος που δεν βρήκε κάποιο λόγο να πάει στην τελετή αποφοίτησης.

Το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε

Ο Bruce Frederick Joseph Springsteen γεννήθηκε και μεγάλωσε στο New Jersey. Οι γονείς του ήταν ολλανδικής, ιρλανδικής και ιταλικής καταγωγής. Ο Ιταλός πατέρας της μητέρας του δεν ήξερε να γράφει ή να διαβάζει αγγλικά, όταν αφίχθη στο Ellis Island. Έμαθε τα πάντα, σπούδασε νομική και έγινε πρότυπο για τα παιδιά και τα εγγόνια του. Ο πατέρας του πατέρα του είχε τις ολλανδικές ρίζες (από το Groningen), με το όνομα Springsteen να είναι τοπωνύμιο και να σημαίνει το σκαλοπάτι (πέρασμα) που ενώνει δυο σπίτια ή τοποθετείται σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους.

Ο πατέρας του, Douglas ήταν οδηγός λεωφορείου. Έκανε ωστόσο, πολλές άλλες δουλειές, γιατί τακτικά χρειαζόταν να αλλάζει μετερίζι, εξαιτίας των έντονων θεμάτων που είχε με τη ψυχική του υγεία. Αυτό έκανε τη μητέρα του, Adele Ann υπεύθυνη για την επιβίωση της οικογένειας. Εκείνη εργαζόταν ως γραμματέας σε ασφαλιστική εταιρία. Όταν δεν ήταν στη δουλειά, ήταν σπίτι για να φροντίσει το σύζυγο της και τα τρία της παιδιά -τον Bruce και τις μικρότερες σε ηλικία Virginia και Pamela.

Κατά την είσοδο του στο Rock and Roll Hall of Fame, το 1999 είχε αναφερθεί στην ιδιαίτερη σχέση που είχε με τον πατέρα του. Τον ευχαρίστησε για όλες τις εμπειρίες που μοιράστηκαν και στην αρχή δεν ήταν ιδιαίτερα καλές, αφού όπως είπε τον διαμόρφωσαν ως καλλιτέχνη. «Τι θα μπορούσα να γράψω, χωρίς εκείνον; Εννοώ πως θα ήταν μια καταστροφή να είχαμε πάντα εξαιρετική σχέση. Θα έγραφα χαρούμενα τραγούδια, κάτι που δοκίμασα να κάνω στις αρχές του ’90, χωρίς επιτυχία». Αυτή τη γνώρισε γράφοντας για προσωπικά του θέματα -τη δέσμευση, το ανικανοποίητο και την απογοήτευση του όπως έβγαζε την κάθε μέρα. Δεν απέφευγε ποτέ να ασχολείται με κοινωνικά και πολιτικά θέματα, ενώ πάντα έπαιρνε καινούργιες ιδέες, παρακολουθώντας film noir.

Όλη αυτή η προσέγγιση έδωσε το χαρακτηρισμό του ως dark acoustic storyteller και ήρωα της εργατικής τάξης.

Όλα τα παιδιά της οικογένειας πήγαιναν σε καθολικό σχολείο και στην εκκλησία κάθε Κυριακή. Ο Bruce είχε ένα θέμα με τις δομές και τους περιορισμούς που έπρεπε να τιμά. Δεν ένιωθε άνετα και δεν βοήθησε η καλόγρια που τον έβαλε σε ένα κάλαθο των αχρήστων «λέγοντας μου πως εκεί ανήκω». Ούτε ο ιερέας που τον έριξε στο έδαφος, κατά τη διάρκεια λειτουργίας -κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ σε κάποιο άλλο παπαδοπαίδι.

Το μόνο που του άρεσε ήταν η μουσική. Αργότερα ομολόγησε πως επηρεάστηκε από αυτήν. Για την ακρίβεια είπε πως η καθολική του ανατροφή επηρέασε περισσότερο από κάθε τι άλλο (και την πολιτική του ιδεολογία) τη μουσική του. «Η πίστη μου, μου έδωσε μια πολύ ενεργή πνευματική ζωή που έκανε δύσκολη τη σεξουαλική μου ζωή» ήταν η ακριβής δήλωση. Πρόσθεσε και ότι «έχω προσωπική σχέση με το Χριστό. Πιστεύω στη δύναμη του να σώζει και να αγαπά, αλλά όχι σε αυτήν του να καταδικάζει».

Εκεί όπου μεγάλωσε, όλα τα σπίτια άκουγαν Frank Sinatra. Mετά είδε τον Elvis στην τηλεόραση και πήρε τις αποφάσεις του. Επειδή το ήθελαν οι γονείς του, πήγε στο Ocean County College αλλά εγκατέλειψε πολύ γρήγορα. Όταν ήταν 19 (1968) τον κάλεσαν στον στρατό -βλέπεις ήταν σε εξέλιξη ο πόλεμος του Βιετνάμ.

Πώς γλίτωσε τον πόλεμο του Βιετνάμ

Αφότου πήρε το χαρτί να παρουσιαστεί στον στρατό, υποβλήθηκε στις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και κόπηκε. Του είχε αφήσει κατάλοιπα ένα ατύχημα που είχε με μηχανή, δυο χρόνια νωρίτερα. Σε συνδυασμό με το ανένταχτο που επέδειξε στο διάστημα της κατάταξης (έχει ομολογήσει πως έδωσε παράσταση, για να πείσει πως είναι τρελός), οι καθ’ ύλην αρμόδιοι προτίμησαν να αποφύγουν τις συγκινήσεις. Ένα χρόνο μετά η οικογένεια του μετακόμισε στην California. Εκείνος έμεινε στο New Jersey με την -παντρεμένη και έγκυο- αδελφή του, Virginia. Είχε ήδη αρχίσει να γράφει τραγούδια και να ξεχωρίζει για το στιλ του «που είχε περισσότερες λέξεις σε ένα τραγούδι από όσες έγραφαν άλλοι καλλιτέχνες σε ολόκληρα άλμπουμ».

Δεν θεωρείται άδικα ως ένας εκ των καλύτερων στιχουργών και συνθετών όλων των εποχών, ένας ποιητής της rock and roll που «εκπέμπει την αυθεντικότητα της εργατικής τάξης». Ως μέλος της E Street μπάντας (ήταν ο τραγουδιστής και ο κιθαρίστας) σύντομα άρχισε να δέχεται επισκέψεις ανθρώπων που ήθελαν να τον εκπροσωπήσουν. Αυτοί που διάλεξε έγιναν η γέφυρα για την Columbia Records που πέρασε το γκρουπ του από audition το Μάιο του 1972.

Το πρώτο επιτυχημένο άλμπουμ ήταν το Born to Run. Για να το τελειοποιήσει ο τότε 24χρονος Springsteen χρειάστηκε ενάμιση χρόνο. Έξι μήνες χρειάστηκε μόνο για το ομώνυμο τραγούδι. Άλλαζε ό,τι ένιωθε πως δεν ήταν αυτό που ήθελε («οι ήχοι που ακούω στο μυαλό μου, αλλά δεν μπορώ να εξηγήσω»), έως ότου ήταν απόλυτα ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα.

Ένα αποτυχημένο demo το είχε πετάξει σε έναν ποταμό, από το παράθυρο του δωματίου ξενοδοχείου όπου βρισκόταν. Ένα άλλο το πέταξε σε ένα σοκάκι. Από τα κέρδη της πρώτης του τεράστιας επιτυχίας, πήρε το πρώτο του αυτοκίνητο που πια βρίσκεται στο Rock and Roll Hall of Fame.

Στην πρώτη live εκτέλεση, το Μάιο του 1974 στο κοινό καθόταν ο μετέπειτα ατζέντης του, ο οποίος δήλωσε αργότερα πως «είδα στο πρόσωπο του το μέλλον του rock and roll». Τι έλεγαν τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ για τον τρόπο που δούλευε ο ηγέτης τους; Τίποτα. Βασική προϋπόθεση για να συνεργαστεί κάποιος μαζί του ήταν να ακολουθεί τους κανόνες του. Μεταξύ τους ήταν η απαγόρευση χρήσης ναρκωτικών, η συνέπεια και η νηφαλιότητα στις πρόβες και τις εμφανίσεις. Φρόντιζε να είναι πάντα αυτός συνεπής, γιατί όπως είχε πει «απαιτώ από εμένα δυο και τρεις φορές περισσότερα από όσα περιμένω από όσους δουλεύουν μαζί μου».

Η ανάδειξη του σε πολιτιστικό φαινόμενο επιβεβαιώθηκε τη μέρα που εμφανίστηκε στα πρωτοσέλιδα του περιοδικού TIME και του Newsweek -τον Οκτώβριο του 1975. Αυτό είχε συμβεί έως τότε μόνο με παγκόσμιους ηγέτες. Αν άλλαξε ως άνθρωπο; Αρκεί να σου πω ότι έπειτα από εμφάνιση στο Memphis το 1976, είχε πάει στην Graceland που ήταν κλειστή -καθότι εμφανίστηκε στην πύλη τα ξημερώματα. Χωρίς άγχος, πήδηξε πάνω από το κιγκλίδωμα πριν τον συλλάβει ο φρουρός και τον ενημερώσει πως το ίνδαλμα του δεν ήταν σπίτι.

Το 1984 κυκλοφόρησε το Born in the USA. Aυτή η δουλειά είχε επτά singles που πήγαν στο ΤΟΡ10 και πούλησε περισσότερα από 30 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον τον πλανήτη, για να γίνει ένα εκ των best-selling της ιστορίας. Στους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού σχολίαζε τον τρόπο που συμπεριφέρονταν οι ΗΠΑ στους βετεράνους του Βιετνάμ -μεταξύ των οποίων είχε πολλούς φίλους.

Fact: σε όλη του την -τεράστια- μουσική διαδρομή δεν έπιασε ποτέ το Νο1 στα charts των ΗΠΑ ή της Μεγάλη Βρετανία. Η καλύτερη επίδοση ήταν το Νο2 των ΗΠΑ με το Dancing in the Dark (ανήκε στο Born in the USA) και το Νο2 της Μεγάλης Βρετανίας, το 1994 για το Streets of Philadelphia, που ακούσαμε στην ομώνυμη ταινία και έδωσαν στο αφεντικό Oscar και Χρυσή Σφαίρα. Παρ’ όλα αυτά, δημιουργία του βρέθηκε στο Νο1 του Billboard, το 1977. Ήταν το Blinded by the light, αλλά εκτελεσμένο από τους Earth Band.

Ο αστικός μύθος τον θέλει να απέρριψε 12.000.000 δολάρια που του έδινε η Chrysler για να χρησιμοποιήσει το Born in the USA σε διαφημιστική καμπάνια. Η πραγματικότητα αναφέρει πως έγραψε το συγκεκριμένο τραγούδι για μια ταινία, αλλά του άρεσε τόσο που το κράτησε για πάρτη του -και έδωσε το Light of Day στην κινηματογραφική παραγωγή. Κάτι ανάλογο είχε κάνει και με το Hungry Heart που το έγραψε για τους Ramones, αλλά δεν τους το έδωσε ποτέ. Το Fire όντως, το προόριζε για το είδωλο του (Presley), αλλά δεν πρόλαβε να του το δώσει. Τον εκτέλεσαν τελικά, οι Pointer Sisters.

Ενόσω εξελισσόταν σε παγκόσμιο αστέρι της μουσικής, στην προσωπική του ζωή περνούσε τη διαδικασία διαζυγίου με την πρώτη του σύζυγο, την ηθοποιό Julianne Phillips. Τους χώριζαν 11 χρόνια. Παντρεύτηκαν το Μάιο του 1985 και οι συνεχόμενες υποχρεώσεις που είχε ο Springsteen έγιναν πρόβλημα. Όσα βίωσε σε αυτόν τον χωρισμό έγιναν τραγούδια στο άλμπουμ με τίτλο Tunnel of Love. Έγραψε για όλες τις λάθος συμπεριφορές του προς όσους τον ένοιαζαν, κατά τη διάρκεια περιοδειών. Παράδειγμα; Τα ξεσπάσματα του, όταν καθυστερούσαν να του πάνε το φαγητό του.

Μετά το χωρισμό του ζήτησε από την Patti Sciaffa να επιστρέψει στις περιοδείες της μπάντας του. Ήταν μια ερμηνεύτρια που τον είχε μαγέψει με τη φωνή της. Άρχισαν να περνούν πολύ χρόνο μαζί -κάποιοι τους ήθελαν ζευγάρι-, έως ότου εκείνος γνώρισε την Phillips. Όταν τα ξαναβρήκαν, τέθηκαν στο επίκεντρο αρνητικής κριτικής, καθώς τυπικά ήταν ακόμα παντρεμένος -το διαζύγιο εκδόθηκε τον Αύγουστο του 1988.

Σε συνέντευξη του το 1995, είχε πει «ζούμε σε μια περίεργη κοινωνία που υποθέτει πως έχει το δικαίωμα να λέει στους ανθρώπους ποιους πρέπει να ερωτεύονται και ποιος όχι. Η αλήθεια είναι πως αγνόησα όσα συνέβαιναν, όσο περισσότερο μπορούσα. Είπα “έτσι είναι η ζωή” και προχώρησα. Το κακό ήταν πως δεν προστάτεψα τη Julie. Εστίασα στη δική μου ιδιωτικότητα». Με τη Sciaffa μετακόμισαν από το New Jersey στο Los Angeles και εκεί δημιούργησαν οικογένεια. Υποδέχθηκαν το πρώτο τους παιδί τον Ιούλιο του 1990, παντρεύτηκαν το Ιούνιο του 1991 και στα τέλη εκείνου του χρόνου, απέκτησαν και το δεύτερο παιδί τους. Έγιναν τρίτεκνοι το Γενάρη του 1994.

«Μετά το διαζύγιο, δεν ήθελα να παντρευτώ, γιατί οι πληγές ήταν ακόμα ανοιχτές. Φοβόμουν. Σκεφτόμουν πως δεν υπήρχε λόγος να ξαναπαντρευτώ. Αλλά υπάρχει. Είναι διαφορετικό από το να ζεις απλά με τον άνθρωπο σου. Για αρχή, κάνεις τα πράγματα επίσημα για την κοινωνία. Ακολουθείς όλες τις παραδόσεις, ως οφείλεις ως μέλος της κοινωνίας, καθώς όλοι θέλουμε να είμαστε αποδεκτοί από αυτήν».

Όταν τα παιδιά τους έφτασαν στην ηλικία να πάνε σχολείο, η οικογένεια γύρισε στο New Jersey «για να μεγαλώσουν μακριά από τους παπαράτσι». Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έφυγε από τους E Band Street και άρχισε τη solo καριέρα. Την ίδια ημέρα του 1992 κυκλοφόρησε δυο άλμπουμ (Human Touch και Lucky Town). Είχε πέραση, αλλά δεν συγκρινόταν με ό,τι είχε προηγηθεί. Αρκετοί εκ των φαν του, του καταλόγισαν πως είχε ξεπουληθεί. Αυτό που είχε κάνει ήταν να μετακομίσει στην California. Το 1999 ενώθηκε και πάλι με την μπάντα του και το 2002 κυκλοφόρησαν το Rising, σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν τι είχε συμβεί στην επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου.

Το 2007 έφτιαξαν το Magic, ως απόπειρα να ερμηνεύσουν τα επακόλουθα της τρομοκρατικής επίθεσης. Το 2008 ο Springsteen υποστήριξε την προεδρική καμπάνια του Barack Obama που του απένειμε χρόνια μετά, μετάλλιο τιμής για τη δράση του ως ακτιβιστή -ήταν από τους πρώτους superstar που υποστήριξαν δημοσίως τα δικαιώματα της κοινότητας LGBT. Το 2009 πήρε Χρυσή Σφαίρα για το Wrestler. Έως τότε είχε συμβιβαστεί με το γεγονός ότι είχε χρήματα -είχε ξεπεράσει τις ενοχές του.

Το 2009 του αποδόθηκε και η τιμή του Kennedy Center και το 2012 κυκλοφόρησε το 17ο studio album (Wrecking Ball), με το οποίο βγήκε και σε περιοδεία με την E Street Band που είχε χάσει τον σαξοφωνίστα της (ο Clarence Clemons πέθανε από επιπλοκές εγκεφαλικού, το 2011). Το 2013 έγινε το θέμα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε παράλληλα σε 50 χώρες, ακολούθησαν και άλλα άλμπουμ, η στήριξη της καμπάνιας της Hilary Clinton όταν είχε αντίπαλο τον Donald Trump και το Springsteen on Broadway που ξεκίνησε για οκτώ εβδομάδες παραστάσεων και πήρε τρεις επεκτάσεις.

Το Δεκέμβριο του 2018 κυκλοφόρησε και το ομώνυμο άλμπουμ. Δεν ήταν το τελευταίο. Τον Οκτώβριο του 2020 τα έκανε 20 (Letter to you). Σε συνέντευξη στο Rolling Stone είχε πει πως δεν περίμενε να κάνει άλλη περιοδεία, τουλάχιστον έως το 2020 «και θα θεωρήσω τον εαυτό μου τυχερό, αν χάσω έστω ένα χρόνο τουρνέ. Μόλις φτάσεις τα 70, υπάρχει ένα όριο στις περιοδείες που μπορείς να κάνεις, στα χρόνια που απομένουν στην καριέρα σου. Αν χάσεις ένα, δυο είναι μεγάλη υπόθεση». Aλλά δεν τον ένοιαζε. Ένιωθε πως θέλει να γεμίσει τις μπαταρίες του. Μόλις το έκανε, αποφάσισε να επιστρέψει στη σκηνή.