Οι 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς ως τώρα

Παρακάτω θα βρεις τις δέκα καλύτερες ταινίες που έχουμε δει επίσημα στην Ελλάδα το 2021 ως τώρα, αλλά και όλες όσες διεκδίκησαν δίκαια μία θέση στη δεκάδα μας αλλά έμειναν έξω.

Martin Eden

Ο Martin (Luca Marinelli) είναι ένας αυτοδίδακτος προλετάριος με καλλιτεχνικές φιλοδοξίες που ελπίζει ότι τα όνειρά του να γίνει συγγραφέας θα τον βοηθήσουν να ανελιχθεί στις τάξεις και να παντρευτεί μία πλούσια νεαρή φοιτητή πανεπιστημίου (Jessica Cressy). Οι ανισότητες μεταξύ του μόχθου της εργατικής τάξης και της επιτυχίας της αστικής οδηγούν τον Martin στην κοινωνική του αφύπνιση και σε ένα καταστρεπτικό άγχος.

Ο Pietro Marcello φτιάχνει μία γλαφυρή, σαρωτική διασκευή του ημι-βιογραφικού κλασικού βιβλίου του Jack London, επαναπροσδιορίζοντας το alter ego του συγγραφέα ως έναν Ναπολιτάνο ναυτικό, σε ένα σκόπιμα ανακριβές χρονικό πλαίσιο. Η ταινία είναι ένα αντι-ρομαντικό ρομάντσο που υπαινίσσεται ότι η ρωγμή μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι, ανεξάρτητα από το τι θέλουμε να πιστεύουμε, αγεφύρωτη.

Μία από τις καλύτερες ταινίες της περασμένης χρονιάς όπως αναδείχθηκε μέσα από το Φεστιβάλ της Βενετίας. Ο πρωταγωνιστής της, Luca Marinelli (La Grande Bellezza, The Old Guard), κέρδισε βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ. Βογκούσα μαγειρεύοντας για καμιά ώρα μετά την προβολή της ταινίας.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Digger

Μετά από μία αισθητή παρουσία ετών στις ταινίες μικρού μήκους, ο Τζώρτζης Γρηγοράκης σκηνοθετεί την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του και συνθέτει μία μεγαλόπρεπη, ευαίσθητη τραγικωμωδία όπου ένας πατέρας, ένας γιος και η φύση γύρω τους, μάχονται. Μάχονται για τις ρίζες τους, κυριολεκτικές και μεταφορικές, μάχονται για να βρουν κοινό έδαφος, μάχονται μέσα στη συναισθηματική και σωματική φθορά τους για να καταλάβουν την αλήθεια τους και, αν τα καταφέρουν, να τη μοιραστούν.

Το κόνσεπτ του Digger είναι μικρής κλίμακας: Γιος (Αργύρης Πανταζάρας) επιστρέφει στη γενέτειρά του για να διεκδικήσει κομμάτι της περιουσίας που του έχει αφήσει η μητέρα του, και αναγκαστικά πρέπει να έρθει σε επικοινωνία με τον απόμακρο πατέρα του (Βαγγέλης Μουρίκης) μετά από πολλά χρόνια αποξένωσης. Η συνάντησή τους γίνεται τρυφερή και συγκρουσιακή ταυτόχρονα, με τους δύο πεισμωμένους άνδρες να ανταγωνίζονται για τη γη και τη γυναίκα που έχασαν, όσο ο Γιώργος Καρβέλας φωτογραφίζει το φυλλοβόλο δάσος της Χαλκιδικής που τους φιλοξενεί όπως ένα πεδίο μάχης μεταξύ της ανθρωπότητας και της φύσης, της παράδοσης και μίας υποθετικής προόδου που ξεριζώνει τα πάντα. Μέχρι την τελευταία σεκάνς, ο Γρηγοράκης θα έχει επαναπροσδιορίσει την αρρενωπότητα όπως εντοπίσαμε σε πρόσφατη κουβέντα μας που μπορείς να ακούσεις παρακάτω, και το Digger θα έχει γίνει μία σύγχρονη παραβολή για τον άνθρωπο, τη φύση και τη μηχανή.

Το Digger σάρωσε στα βραβεία Ίρις, τα ελληνικά Όσκαρ, φεύγοντας από την απονομή με 10 βραβεία. Η ταινία έχει κερδίσει επίσης το βραβείο Art Cinema στο Panorama της Berlinale.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Μήλα

Πόσο επιλεκτική είναι η μνήμη μας; Θυμόμαστε όλα εκείνα που έχουμε βιώσει ή μόνο αυτά που έχουμε επιλέξει εμείς οι ίδιοι να θυμόμαστε; Μπορούμε να ξεχάσουμε αυτά που μας πλήγωσαν; Θα μπορούσαν αυτά να είναι τόσο βαθιά που δεν θα θέλαμε να ξεχάσουμε αυτές τις οδυνηρές εμπειρίες γιατί χωρίς αυτές θα χάναμε τον πραγματικό μας εαυτό; Στο τέλος, είμαστε απλά όλα εκείνα που δεν θέλαμε να ξεχάσουμε;

Αυτά αναρωτιέται ο Χρήστος Νίκου στο ντεμπούτο μεγάλου μήκους του, μία πιο προσιτή, ευαίσθητη στροφή του ελληνικού weird wave, με έμπνευση το προσωπικό του πένθος μετά τον θάνατο του πατέρα του. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα μίας αναπάντεχης επιδημίας που προκαλεί ξαφνική αμνησία στους ανθρώπους. Αυτή θα βρει τον Άρη, ένα άνδρα γύρω στα 40, (Άρης Σερβετάλης) να ακολουθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που έχει ειδικά σχεδιαστεί για να χτίσει ένας αμνησιακός μία καινούργια ζωή και περιλαμβάνει καθημερινές αποστολές που είναι ηχογραφημένες από τους γιατρούς του. Μετά την ολοκλήρωση κάθε αποστολής, ο Άρης πρέπει να βγάζει μια φωτογραφία polaroid ως αποδεικτικό στοιχείο.

Το φιλμ ξεκίνησε την πορεία του από το περσινό Φεστιβάλ της Βενετίας και ταξίδεψε όλο τον πλανήτη σε άλλα μεγάλα και μικρότερα φεστιβάλ.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

A Quiet Place Part II

Το A Quiet Place ήταν μία εντυπωσιακά συγκρατημένη ταινία που εν μέρει λειτούργησε γιατί είχε θέσει συγκεκριμένους κανόνες. Το γεγονός που πυροδότησε την ιστορία ήταν κοσμοϊστορικό, το κέντρο της όμως μικρό. Όσο οι χαρακτήρες της και το σενάριο ακολουθούν αυτούς τους κανόνες, οι ταινίες θα συνεχίσουν να λειτουργούν παρά την εισαγωγή νέων προσώπων και τοποθεσιών. Αυτό που εντείνεται είναι η αυτοπεποίθηση του Krasinski με την κάμερα και τη χρήση του χώρου. Εδώ διαχειρίζεται περισσότερα και μεγαλύτερα set pieces, και ξέρει ακριβώς πώς να τα εκμεταλλευτεί για να πονέσει το στομάχι σου. Δεν υπάρχει καμία ακίνδυνη γωνία και, στα 90 περίπου λεπτά της ταινίας, καμία σκηνή σχεδιασμένη για να χαλαρώσεις χωρίς να αισθάνεσαι την καταστροφή να καραδοκεί.

Το μήνυμα του A Quiet Place Part II είναι απλοϊκό αλλά σαφές. Και αληθινό ίσως. Μπορεί η συμπόνια και η ανθρωπιά να μην είναι πάντα ενστικτώδεις, όμως δεν έχουν χαθεί. Με τη θραύση που κάνει αυτή τη στιγμή η ταινία στις αμερικανικές αίθουσες μετά από ένα χρόνο ανασφάλειας και streaming, δεν έχει χαθεί ούτε η ελπίδα για τον κινηματογράφο.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Zack Snyder’s Justice League

Το Snyder Cut του Justice League είναι αυτή η στιγμή στην ιστορία όπου η αισθητική ταυτότητα του δημιουργού του απώλεσε τον άδειο εντυπωσιασμό και ενίσχυσε τις ιστορίες των ηρώων του. Και ενώ τώρα με την έναρξη του κινηματογραφικού πολυσύμπαντος της DC δε θα είχα πρόβλημα να ολοκληρωθεί το όραμά του ως κάτι ξεχωριστό και διαχωρισμένο, προτιμώ να κρατήσω αυτή τη στιγμή αναλλοίωτη.

Διάβασε εδώ πώς το νέο cut του Justice League δικαιώνει τους ήρωες της DC μέσα από μία επανεξέταση της καριέρας του Snyder και άκου για τις μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των δύο εκδοχών της ταινίας παρακάτω.

Η ταινία προβλήθηκε στο Vodafone TV και την Cosmote TV.

 

Minari

Η αγαπημένη μου από τις φετινές ταινίες που προτάθηκαν για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, το Minari ακολουθεί μία οικογένεια από την Κορέα που ακόμα προσαρμόζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες διεκδικώντας το δικό τους Αμερικανικό Όνειρο. Ο ερχομός όμως της γιαγιάς της οικογένειας, ο ρόλος που έδωσε στη θρυλική Youn Yuh-jung το Όσκαρ Β΄Γυναικείου, θα ταράξει τα νερά. Μέσα στην αστάθεια και τις προκλήσεις αυτής της νέας τους ζωής στα τραχιά Ozarks, το Minari παρουσιάζει όλα όσα συναρμολογούν πραγματικά ένα σπίτι και την αναμφισβήτητη ανθεκτικότητα μιας οικογένειας. Όσο ανθεκτικό είναι και το χόρτο minari που μεγαλώνει κοντά στο χωράφι τους. Αν μοιάζει εξαιρετικά βιωμένο και αυθεντικό είναι επειδή το Minari βασίζεται στις εμπειρίες του δημιουργού του, Lee Isaac Chung, που μαζί με τον διευθυντή φωτογραφίας Lachlan Milne συνθέτουν ένα κλίμα παρατηρημένης πραγματικότητας για τους ήρωες της ταινίας, σχεδόν σα να κρυφακούς τη ζωή τους.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Saint Maud

Οι κριτικοί είδαν τη Morfydd Clark, την καινούρια μας Galadriel στο επερχόμενο τηλεοπτικό Lord of the Rings, στο θρίλερ Saint Maud της Α24 και υποκλίθηκαν. Στη νέα παραγωγή τρόμου του στούντιο, το ντεμπούτο της σεναριογράφου-σκηνοθέτη Rose Glass που έχει παραλληλιστεί δίκαια με το Hereditary, τον Εξορκιστή και το Carrie, η ηθοποιός υποδύεται μία διαταραγμένη ιδιωτική νοσοκόμα που ασπάστηκε πρόσφατα τον Χριστιανισμό. Πεπεισμένη ότι ο Θεός τής μιλάει, η Maud ξεκινά μια εκστρατεία «διάσωσης» μίας καρκινοπαθούς ασθενούς της (Jennifer Ehle) από τις αμαρτίες της – το ποτό, το σεξ και άλλα ανθρώπινα πάθη.

Η Clark περνά με χαρακτηριστική άνεση από μια στάση συμπονετικής μελαγχολίας σε βλέμματα βιβλικού σκότους στην ερμηνεία του πρώτου της πρωταγωνιστικού ρόλου στον κινηματογράφο, και η Glass αναδεικνύεται ως το νέο βρετανικό γυναικείο ταλέντο που πρέπει να μπει στο ραντάρ σου.

Η ταινία προβλήθηκε στο Vodafone TV.

The Disciple

Ο Sharad Nerurkar (Aditya Modak) έχει αφιερώσει τη ζωή στο κλασικό ινδικό τραγούδι που θέλει να τιμήσει ως τραγουδιστής, ακολουθώντας τις παραδόσεις και την πειθαρχία των μάστερ του είδους, του γκουρού του και του πατέρα του. Όσο τα χρόνια περνούν ωστόσο, ο Sharad αρχίζει να αναρωτιέται εάν θα γίνει ποτέ ο στόχος του πραγματικότητα.

Ο Chaitanya Tamhane γράφει και γυρίζει εδώ ένα ονειρώδες ψυχογράφημα ενός αποτυχημένου καλλιτέχνη σε έναν ναρκωμένο ρυθμό – που ίσως αποτρέψει όσους ψάχνουν κάποια εκρηκτική εξερεύνηση της ινδικής παραδοσιακής μουσικής – σκιαγραφώντας ένα ταξίδι αυτογνωσίας μέσα από τις μετασχηματιστικές μελωδίες της raga. Το παράθυρο σε έναν καλοστημένο μικρόκοσμο για τον οποίο δε γνωρίζουμε πολλά είναι συναρπαστικό, η μελαγχολία όμως της ιστορίας ενός ανθρώπου που ανακαλύπτει ότι δε μοιράζεται με πολλούς το μεγάλο του πάθος είναι οικουμενικό.

Το φιλμ είναι παραγωγή του Alfonso Cuarón και έχει κερδίσει το βραβεία FIPRESCI και Σεναρίου στο Φεστιβάλ Βενετίας. Από τις ταινίες που αγοράζει το Netflix για να τα θάψει ο αλγόριθμός του, όπως το A Sun και το Atlantics πριν από αυτό.

Η ταινία στριμάρει στο Netflix.

The Father

Οσκαρικός Anthony Hopkins στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του ως τώρα, στον ρόλο ενός ανεξάρτητου 80χρονου άνδρα που απορρίπτει όλες τις επαγγελματίες φροντίδας που του προτείνει η κόρη του (Olivia Colman). Εκείνη όμως δε μπορεί να τον επισκέπτεται πια ημερησίως και έτσι πρέπει να βρεθεί μία λύση καθώς η αντίληψή του για την πραγματικότητα ολοένα και φθείρεται. Καθώς βιώνουμε τους κυματισμούς της μνήμης του μαζί του, αναρωτιόμαστε πόσο από τον εαυτό του και τις εμπειρίες του θα καταφέρει να κρατήσει και πώς η κόρη του θα αντιμετωπίσει το πένθος για τον πατέρα της όσο είναι ακόμα ζωντανός μπροστά της;

Ο Florian Zeller διασκευάζει το θεατρικό του έργο για το σινεμά και στοχάζεται με ζωντάνια πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση και την ταυτότητά μας. Ειδική μνεία αξίζει να γίνει και στον υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Μοντάζ, Γιώργο Λαμπρινό. Στο πέρασμα της ταινίας ο Hopkins αρχίζει με κάθε νέα σκηνή να γίνεται ένας ελαφρώς διαφορετικός χαρακτήρας και ο Λαμπρινός το αναδεικνύει αυτό με τις επιλογές του στο μοντάζ.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Nomadland

Αφού χάνει τη δουλειά της σε ένα ορυχείο της Νεβάδα μετά από πολλά χρόνια, η χήρα Fern (Frances McDormand) φορτώνει όλη της τη ζωή σε ένα φορτηγάκι. Στο ταξίδι της θα κάνει κάθε λογής ευκαιριακές δουλειές, ενώ θα ζήσει μαζί με πραγματικούς νομάδες στο αχανές τοπίο της αμερικάνικης Δύσης και στο περιθώριο της κοινωνίας.

Η Chloé Zhao που έγραψε ιστορία στα φετινά Όσκαρ στηρίχθηκε στο βιβλίο της δημοσιογράφου Jessica Bruder, τοποθέτησε τη McDormand ανάμεσα σε πραγματικούς νομάδες – και σε αχανείς, ονειρώδεις ορίζοντες φτιαγμένους για θερινά σινεμά – και αφηγείται μια λυρική ιστορία για τους απόκληρους της Αμερικής και την αίσθηση της κοινότητας που αναδύεται μέσα στη μοναξιά ενός απέραντου τοπίου.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Another Round

Υπάρχει μία θεωρία που λέει ότι πρέπει να γεννιόμαστε με μία μικρή ποσότητα αλκοόλ στο αίμα μας, και ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ανοίγει το μυαλό μας στον κόσμο γύρω μας, μειώνοντας τα προβλήματα και ενισχύοντας τη δημιουργικότητά μας. Ενθουσιασμένος με αυτή τη θεωρία, ο Martin (Mads Mikkelsen) και τρεις από τους φίλους του, όλοι τους κουρασμένοι με τη δουλειά και τη ζωή τους καθηγητές γυμνασίου, ξεκινούν ένα πείραμα: να διατηρήσουν ένα σταθερό επίπεδο μέθης καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας τους. Εάν ο Τσώρτσιλ κέρδισε το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο ζαλισμένος, ποιος ξέρει πόσο καλό μπορούν να κάνουν μερικές γουλιές αλκοόλ για τους ίδιους και τους μαθητές τους;

Εδώ η ευθυμία συμβαδίζει με τη μελαγχολία, είναι σύντροφοι σε έναν χορό της ζωής όπως γίνεται και με το αγαπημένο μας ποτό στις χαρές μας. Μέχρι το τέλος του, το Another Round γίνεται μία εκπληκτική ταινία για την αντιμετώπιση της ζωής, αγκυροβολημένη σε υπέροχες ερμηνείες που καθορίζονται από το tour de force του Mikkelsen, μεθυστικές νότες, και τη βαθιά κατανόηση της δυσαρέσκειας με την οποία όλοι οι ενήλικοι καλούμαστε να βγάλουμε άκρη με τον τρόπο μας. Είναι μία κωμωδία που συγχωνεύεται αψεγάδιαστα με την τραγωδία, για να αντιπροσωπεύσει αυτό που ίσως είναι εν τέλει η ζωή: ένας ανομοιόμορφος, ένδοξος χορός. Όταν τον χορεύει ο Mikkelsen στο φινάλε, το οσκαρικό φιλμ του Thomas Vinterberg εκπληρώνει μία υπόσχεση που δε γνώριζες καν ότι σου είχε δώσει.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες.

Honourable mentions: A Son (Un Fils), La Llorona, Πρόστιμο, Love and Monsters, Concrete Cowboy, Bad Trip, The Block Island Sound, News of the World, Asako I & II, One Night in Miami, The Whaler Boy, The Dig, 76 Days, Godzilla vs. Kong, Army of the Dead, Soul, Raya and the Last Dragon, The Mitchells vs. The Machines, Luca, F9

*BONUS: The Nightingale

Δεν ήξερα αν θα βλέπαμε ποτέ το σκανδαλώδες Nightingale στην Ελλάδα, αλλά ήρθε η ώρα τρία χρόνια μετά.

Τοποθετημένο το 1825 κατά τη διάρκεια των Μαύρων Πολέμων στη Γη του Van Diemen, η Clare (Aisling Franciosi), μία Ιρλανδή κατάδικος και υπηρέτρια που είναι δέσμια του βάρβαρου υπολοχαγού Hawkins (Sam Claflin) διαπιστώνει πως, ενώ έχει ήδη καθυστερήσει η απελευθέρωσή της, ο δυνάστης της δε σκοπεύει να παραιτηθεί από τον έλεγχο του πάνω της. Η εκμετάλλευση εξουσίας εκ μέρους του καταλήγει σε μία αποτρόπαια κορύφωση σεξουαλικής και σωματικής βίας που της στερεί ό,τι αγαπάει περισσότερο. Τότε εκείνη θα αποφασίσει να ακολουθήσει ένα μονοπάτι εκδίκησης με τη βοήθεια του μαύρου οδηγού Billy που προσλαμβάνει, καταδιώκοντας τον Hawkins και την ομάδα του στον δρόμο για το Launceston.

Τα αντίποινα είναι σίγουρα η κινητήρια δύναμη στην ιστορία της Jennifer Kent, της σκηνοθέτη που κέρδισε την προσοχή του πλανήτη με το Babadook, μία από τις πιο προσωπικές, ενδόμυχες ταινίες τρόμου που είδαμε την περασμένη δεκαετία, όμως το Nightingale δεν είναι ένα απλό φιλμ εκδίκησης. Ο Billy και η οικογένειά του έχουν επίσης υποφέρει στα χέρια των αποικιοκρατών και έτσι όσο ταξιδεύουν παρέα στην εξοχή της Τασμανίας, ο ρατσισμός της μαλακώνει και η σχέση τους αποκτά τον χώρο που χρειάζεται για να εξερευνήσουν μαζί το τραύμα και την απώλεια που ο καθένας από τους δύο έχει βιώσει από τους λευκούς άνδρες. Η αδυσώπητη εκμετάλλευση της Clare δε συνδέεται μόνο με τη δική του, αλλά και με την εκμετάλλευση της γης από τους αποικιοκράτες. Γη που δεν τους ανήκει.

Η εντυπωσιακή τέχνη της Kent λάμπει μέσα από τον κόσμο που αναπαριστά εδώ και από την αψεγάδιαστη χρήση μαγικού ρεαλισμού που χρησιμοποιεί για να αποκαλύψει τον ψυχικό κόσμο της Clare. Βρίσκει επίσης μία συγκλονιστική πρωταγωνίστρια στη Franciosi, συγκεντρώνει ένα πολύ ικανό καστ, και η συνεργασία της με την κοινότητα των Αβορίγινων της Τασμανίας δίνει έκδηλη γνησιότητα στο φιλμ (είναι και η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία όπου ακούγονται τα Palawa Kani, η διάλογος που προέκυψε μέσα από τις σχεδόν τελείως εξαφανισμένες γλώσσες των ιθαγενών στην Τασμανία).

Η βία στην ταινία είναι αδιάκοπη και πολύμορφη, δε σταματά ακόμα κι όταν δε συμβαίνει με τον πιο σαφή τρόπο στην οθόνη, και ενώ είναι παραστατική σε βαθμό που σίγουρα πολλοί δε θα αντέξουν (και δεν άντεξαν, οι αποχωρήσεις από την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2018 ήταν πολλές όπως και στο Φεστιβάλ του Sydney), δεν είναι ποτέ άσκοπη. Η ταινία δεν είναι σε όλα της εύστοχη (η σύνδεση του γολγοθά της Clare με αυτή των υπόλοιπων ευάλωτων ομάδων στην ταινία κάνει κατά τόπους θολά τα νερά, ειδικά στην περίπτωση των Αβορίγινων γυναικών που πλην μίας είναι άφαντες στο φιλμ), σπάνια όμως έχουμε δει τόσο ατόφια, πηχτή οργή στο σινεμά. Είναι μία ταινία που ελπίζει να είσαι αρκετά ανθεκτικός ώστε να γίνεις μάρτυρας του επιλόγου της – με τη γροθιά σφιγμένη, δίχως κανένα ξεφύσημα αναστεναγμού. Είναι ταινία που μπορείς να δυσκολευτείς να αγαπήσεις, αλλά πολύ δύσκολα θα ξεχάσεις.

Μπορείς να διαβάσεις εδώ για την επεισοδιακή πρεμιέρα του Nightingale στη Βενετία όπου κέρδισε τελικά το βραβείο του Special Jury. Εκτός από τα άτομα που είχαν αποχωρήσει από την αίθουσα, το κοινό είχε χειροκροτήσει κατά τη διάρκεια μίας σκηνής όπου δολοφονείται ένας Αβορίγινας χαρακτήρας και ένας Ιταλός δημοσιογράφος είχε αποκαλέσει «πόρνη» την Kent. Η Kent ήταν επίσης η μοναδική γυναίκα σκηνοθέτης στο φεστιβάλ, άλλη μία Δευτέρα δηλαδή, και είχε δηλώσει πως ευχόταν να ήταν μαζί και άλλες «αδερφές της» κινηματογραφίστριες.

Η ταινία προβλήθηκε στη Nova.