Πώς ένα πιάτο ρύζι χάλασε ξανά τις σχέσεις της Ιαπωνίας με την Κορέα

Η Συνθήκη για τις Βασικές Σχέσεις που υπεγράφη μεταξύ της Ιαπωνίας και της Νοτίου Κορέας το 1965 (έπειτα από 14 χρόνια διαπραγματεύσεων) ακύρωσε όλες τις -άνισες- προηγούμενες, με τις σχέσεις να εξομαλύνονται και τους οικονομικούς δεσμούς να διευρύνονται. Γενικά. Ειδικότερα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα προκύπτουν κάποιες αναταράξεις, με τελευταία αυτή του Σεπτέμβρη του 2019. Οι αναλυτές επισήμαναν ότι στο επίκεντρο της επικαιροποίησης μέτρων ελέγχου των εξαγωγών από την Ιαπωνία στη Νότιο Κορέα συνδεόταν με το ζήτημα εργασίας που παρείχαν κάτοικοι της κορεατικής Χερσονήσου, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Είχε προηγηθεί σειρά αποφάσεων που είχε εκδώσει το Ανώτατο Δικαστήριο της Νοτίου Κορέας -το 2018-κατά ιαπωνικών επιχειρήσεων και διέταξε την καταβολή αποζημιώσεων (90.000 δολαρίων), σε κάθε έναν από τους 12 Κορεάτες που είχαν ισχυριστεί ότι υπέστησαν καταναγκαστική εργασία. Οι Ιάπωνες τόνισαν πως αυτές οι αποφάσεις έρχονταν σε αντίθεση με όσα όριζε η συμφωνία του 1965 (σύμφωνα με τους όρους, η Ιαπωνία είχε δώσει ποσό μεγαλύτερο των 500 εκατομμυρίων δολαρίων, σε επιχορηγήσεις και δάνεια – για να κλείσει οριστικά το θέμα των αποζημιώσεων) και τις απέρριψαν.

Διαδηλωτής σκίζει πορτραίτο του Πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, στις πορείες που έγιναν το 2015 / ΑP Phgto / Lee Jin-man

Σημείωσε και ότι το 2015 οι δυο χώρες είχαν δημιουργήσει ίδρυμα, στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας που αφορούσε το ζήτημα των «γυναικών ανακούφισης», δηλαδή των Κορεατισσών που είχαν εξαναγκαστεί σε σεξουαλική δουλεία από τον ιαπωνικό στρατό, στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ιαπωνία είχε δώσει στο ίδρυμα 9.000.000 δολάρια, τα οποία προορίζονταν για τα επιζώντα θύματα και τις οικογένειες τους. Τρία χρόνια μετά, ο πρόεδρος της Νοτίου Κορέας, Moon Jae-in έκλεισε το ίδρυμα και κατόπιν πιέσεων το 2019 η κυβέρνηση διατήρησε τη συμφωνία.

Μετά το θέμα που προέκυψε το 2019, οι Ιάπωνες προχώρησαν σε εμπάργκο εξαγωγών προς τη Νότιο Κορέα. Προειδοποίησαν για αφαίρεση της εν λόγω χώρας από τη λίστα αυτών που εμπιστεύονται για το εμπόριο ευαίσθητων υλικών -βλ. υψηλή τεχνολογία-, γεγονός που προφανώς θα επηρέαζε και τις δυο οικονομίες, μαζί με την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού. Η Σεούλ ανταπέδωσε με μποϊκοτάζ των ιαπωνικών προϊόντων και την προειδοποίηση πως θα αποσυρθεί από τη συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών που διευκόλυνε τον τομέα της ασφαλείας.

Υπό την απειλή του προγράμματος πυρηνικών όπλων της Βορείου Κορέας, σήκωσαν λευκή σημαία και τον Νοέμβριο του 2020 ήταν μεταξύ των εθνών που υπέγραψαν «τη μεγαλύτερη συμφωνία για το ελεύθερο εμπόριο», μαζί άλλες 13 χώρες (μεταξύ τους η Κίνα, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία). Πληροφορίες την ήθελαν να καλύπτει το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού (2.2 δισεκατομμύρια ανθρώπους) και του -παγκόσμιου- ΑΕΠ (26.2 τρισεκατομμύρια δολάρια).

Μεταξύ των συμφωνηθέντων ήταν η κατάργηση δασμών, κατά τουλάχιστον 92%, για εμπορεύσιμα αγαθά που διακινούνται μεταξύ των συγκεκριμένων χωρών και οι απλοποιημένες τελωνειακές διαδικασίες. Έκτοτε δεν είχε προκύψει κάποιο θέμα. Αυτό άλλαξε και αφορμή στάθηκε ένα πιάτο, με κάρι.

Ένα πιάτο με κάρι έβαλε φωτιά ανάμεσα σε Ιαπωνία και Κορέα

Τα media της Νοτίου, αλλά και της Βορείου Κορέας ξεσπάθωσαν εναντίον δημοσιεύματος που αφορούσε πιάτο με θαλασσινά και κάρι που σερβίρεται σε εστιατόριο που βρίσκεται στο νησί Okinoshima της Ιαπωνίας. Είναι ό,τι πιο κοντινό έχει η χώρα στα νησιά που οι Ιάπωνες λένε Τakeshima (σημαίνει νησί-μπαμπού) και οι Κορεάτες Dokdo (σημαίνει μοναχικό νησί).

Πρόκειται για βραχονησίδες που βρίσκονται σε ίση απόσταση μεταξύ των δυο χωρών, στην Ιαπωνική Θάλασσα για τους μεν και Ανατολική Θάλασσα για τους δε. Κράτα πως είναι τμήμα του δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού, μεταξύ της ηπειρωτικής Ασίας, του ιαπωνικού αρχιπελάγους και της Σαχαλίνης (μεγάλο νησί που ανήκει στη Ρωσία).

Διοικούνται από τη Νότιο Κορέα, με την Ιαπωνία να επιμένει μέχρι και σήμερα ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της επικράτειας της. Aυτό που διάβασες είναι διαφωνία που έχουν τα συγκεκριμένα έθνη για περισσότερα από 300 χρόνια. Κάθε Κορεάτης που σέβεται τον εαυτό του το επισκέπτεται τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του -αυτό μπορεί να γίνει μόνο τα καλοκαίρια-, όχι μόνο για πολιτικούς λόγους, αλλά γιατί «οι βραχονησίδες είναι συνυφασμένες με την ελπίδα».

Για την ιστορία, η Ιαπωνία αναγνώρισε το 1696 πως ανήκουν στην Κορέα, κατόπιν διαπληκτισμού μεταξύ ψαράδων των δυο χωρών. Το 1905 προσαρτήθηκαν στην Ιαπωνία και έμειναν εκεί για 35 χρόνια, με τη Συνθήκη για τις Βασικές Σχέσεις να τα επιστρέφει στην Κορέα και την Ιαπωνία να εκφράζει μέχρι σήμερα τις ενστάσεις της.

Το πιάτο που έκανε ξανά… καταλαβαίνεις τις σχέσεις της Ιαπωνίας με την Κορέα

Στα του πιάτου που έγινε η αιτία της νέας διατάραξης των σχέσεων, περιλαμβάνει δυο «βουναλάκια» από ρύζι που σύμφωνα με τους Κορεάτες συμβολίζουν τις βραχονησίδες. Δεν βοηθάει ότι σε ένα από τα «βουναλάκια» είναι καρφωμένη μια σημαία της Ιαπωνίας. Πάντα σύμφωνα με τους Κορεάτες, η σάλτσα από το κάρι συμβολίζει τη θάλασσα.

Το Uriminzokkiri, ιστοσελίδα που ελέγχει η κυβέρνηση της Βορείου Κορέας δημοσίευσε άρθρο που αναφέρει ότι «το πιάτο προδίδει τις ιαπωνικές φιλοδοξίες, για κατάληψη των νησιών όπου ζει μια μικρή διμοιρία του στρατού (ένας επικεφαλής και 39 νέοι φαντάροι που πηγαίνουν εκ περιτροπής) και ένας κάτοικος (Kim Shin-yeol), ο οποίος ζούσε εκεί με τη σύζυγο του που πέθανε πριν τρία χρόνια». Τα media της Νοτίου Κορέας έγραψαν πως «η Ιαπωνία χρησιμοποιεί φθηνό κόλπο για να προωθήσει τους ισχυρισμούς της για τα νησιά».

Πριν σε αφήσω, να σου πω ότι το 2017 είχαν προκαλέσει νέες αναταράξεις στις σχέσεις γαρίδες που ψαρεύτηκαν στα νησιά του Dokdo και σερβιρίστηκαν στο μενού που είχε ετοιμάσει η Νότιος Κορέα για τον Donald Trump. Ναι, οι Ιάπωνες αξιωματούχοι έκριναν πως ήταν λόγος για διαμαρτυρία. Η κυβέρνηση της Νοτίου Κορέας προέβη σε διαμαρτυρία δυο χρόνια μετά, όταν οι Ιάπωνες περιέλαβαν τις βραχονησίδες στο χάρτη που είχαν δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο.