© AP Photo/Emilio Morenatti
ΚΟΣΜΟΣ

Επιστροφή στα σχολεία της Ουκρανίας

«Ειναι σαν να μη συνέβη στο δικό μου σχολείο, σαν να ονειρεύομαι». Τα παιδιά στην Ουκρανία βιώνουν τον πιο διαφορετικό Σεπτέμβρη της ζωής τους, μέσα στα ερείπια όπου κάποτε έκαναν μάθημα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: © AP PHOTO/EMILIO MORENATTI

Το γεγονός της συμπλήρωσης 190 ημερών πολέμου είναι απλά ένας αριθμός για τα κράτη που βρίσκονται σε απόσταση από το μέτωπο. Το ίδιο είναι και οι 12 εκατομμύρια Ουκρανοί, οι οποίοι υπολογίζεται ότι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους σε βάθος έξι μηνών. Αλλά υπάρχει και εκείνη η μερίδα του κόσμου που –είτε από επιλογή ή από ανάγκη– έμεινε πίσω, ελπίζοντας στην ανακωχή και προσπαθώντας παράλληλα να οργανώσει τη ζωή του, υπό τις νέες εφιαλτικές συνθήκες διαβίωσης.

Όπως είναι λογικό, τα διεθνή Μέσα ακολουθούν τον ρωσικό στρατό και τις επιθέσεις (για παράδειγμα, τώρα όλα τα φώτα έχουν στραφεί στον σταθμό της Ζαπορίζια με τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος να παραμονεύει), ενώ την ίδια στιγμή υπάρχει κόσμος που επιβιώνει μέσα στα συντρίμμια. Είναι όλες εκείνες οι πόλεις που πρωταγωνιστούσαν στα τηλεοπτικά πλάνα τους περασμένους μήνες, συγκλονίζοντας με εικόνες πλήρους διάλυσης – ανατιναγμένα αμάξια, βομβαρδισμένες πολυκατοικίες και δρόμοι γεμάτοι αποκαΐδια.Τίποτα δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.

Όσοι έμειναν πίσω καλούνται να διαχειριστούν τον τραύμα του πολέμου παράλληλα μέσα σε ένα εφιαλτικό τοπίο από συντρίμμια, που κάνει την επιβίωση πολύ, πολύ δύσκολη. Ένα παράδειγμα είναι η πόλη Σλοβιάνσκ στα ανατολικά, όπου το δίκτυο ύδρευσης έχει από καιρό καταστραφεί και οι πολίτες μάχονται με τη λειψυδρία.

Το ίδιο αποκαρδιωτική είναι η κατάσταση στη βόρεια πλευρά της Ουκρανίας και πιο συγκεκριμένα στην πόλη Τσερνίχιβ, ένα ιστορικό μέρος που κυριολεκτικά ποδοπατήθηκε.

Κανονικά τώρα θα ξεκίναγε η σχολική σεζόν για την 12χρονη Anna Skiban. Το σχολείο της μετατράπηκε σε συντρίμμια, μετά τους βομβαρδισμούς του Μαρτίου. © AP Photo/Emilio Morenatti
Ο Oleksandr Morhunov, ετών 13, ανήκει στα παιδιά που έμειναν πίσω. Τώρα, κάθεται στην καρέκλα του, μέσα στην τάξη του σχολείου νούμερο 21 στην πόλη Τσερνίχιβ. © AP Photo/Emilio Morenatti
Ο Mykola Kravchenko, ετών 12, αντικρίζει την αίθουσα στο σχολείο του, όπου κανονικά γινόταν το μάθημα των υπολογιστών. Οι βομβαρδισμοί εξαφάνισαν κάθε σημάδι εκείνης της εποχής. © AP Photo/Emilio Morenatti

Οι πυραυλικές επιθέσεις στο Τσερνίχιβ ξεκίνησαν αρχές Μαρτίου και μέσα σε δύο εβδομάδες είχε καταστραφεί το 70% της πόλης, όπως είχε δηλώσει τότε ο δήμαρχος Vladislav Atroshchenko. Οι αρχές λένε πως το συνολικό κόστος των ζημιών ανέρχεται στα 380 εκατομμύρια δολάρια.

Υπολογίζεται επίσης ότι μέσα στον κατεστραμμένο κτιριακό όγκο της περιοχής, τόσο στο Τσερνίχιβ όσο και στα γύρω χωριά, τα πυρά χτύπησαν 133 σχολεία, ενώ ακόμη 11 καταστράφηκαν παντελώς. Αυτή ήταν η εικόνα που επεφύλασσε ο Σεπτέμβριος του 2022 για τα παιδιά που έμειναν πίσω στην Ουκρανία.

Οι εικόνες του φωτογραφικού πρακτορείου AP προέρχονται από το σχολείο υπό τον αριθμό 21. Είναι οι περίοδος που κανονικά θα επέστρεφαν στην τάξη αλλά το τοπίο είναι κάθε άλλο παρά φιλόξενο. Πλέον, ξέρουν να ξεχωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα στον ήχο ενός βομβαρδισμού και ενός πυροβόλου, έχουν αναμνήσεις από κρίσεις πανικού που βίωσαν, όταν άκουσαν τις σειρήνες του πολέμου, και παραδόξως δεν νιώθουν μίσος, σε αντίθεση με τους ενήλικους Ουκρανούς.

Περιτριγυρισμένη από σπασμένα γυαλιά και χαλάσματα, η 16χρονη Khrystyna Ignatova κάθεται στο θρανίο της, μέσα στο βομβαρδισμένο σχολείο νο. 21 του Τσερνίχιβ. © AP Photo/Emilio Morenatti
Η Anastasia Avramenko κανονικά θα έμπαινε φέτος στο έτος της αποφοίτησης. Εύχεται να μπορούσε να ολοκληρώσει εδώ τα μαθητικά της χρόνια. © AP Photo/Emilio Morenatti
Ο Ivan Hubenko αισθάνεται προσβεβλημένος αντικρίζοντας το βομβαρδισμένο τοπίο. «Νιώθω μια κακία που οι Ρώσοι που κατέστρεψαν το σχολείο». © AP Photo/Emilio Morenatti
Ο Oleksii Lytvyn βρίσκεται μέσα στην παλιά του τάξη, στην ίδια θέση που κανονικά βρισκόταν το γραφείο του. «Ειναι σαν να μη συνέβη στο δικό μου σχολείο, σαν να ονειρεύομαι». © AP Photo/Emilio Morenatti

Το συναίσθημα που θα τα χαρακτήριζε περισσότερο, όπως φαίνεται και στα πρόσωπά τους, είναι το πάγωμα του φόβου.

«Η ευκαιρία του να βρίσκονται σε ένα ασφαλές μέρος μαζί με φίλους και δασκάλους δεν έχει να κάνει μόνο με την εκπαίδευση», σημείωσε η Rashed Mustafa από τη γειτονική Πολωνία και το δίκτυο της UNICEF, «συνδέεται επίσης με τη ζωτικής σημασίας αίσθηση της ασφάλειας, της κανονικότητας και της ελπίδας για τα παιδιά που φέρουν το τραύμα του πολέμου».

«Όταν βομβαρδίστηκε το σχολείο μου, είχα τρομοκρατηθεί», αναφέρει η 10χρονη Karina Muzyk, «μένουμε κοντά και λίγο έλειψε να πάθουμε κακό εγώ και η μητέρα μου». © AP Photo/Emilio Morenatti
Υπολογίζεται ότι στο Τσερνίχιβ και τα γύρω χωριά τα πυρά χτύπησαν 133 σχολεία, ενώ ακόμη 11 καταστράφηκαν παντελώς. © AP Photo/Emilio Morenatti