Το καταραμένο τζαμί της Πλατείας Μοναστηρακίου
Το Μουσουλμανικό τέμενος Τζισταράκη στέκει αγέρωχο απέναντι από τον σταθμό του μετρό, λίγα όμως πράγματα γνωρίζουμε γι' αυτό.
- 1 ΦΕΒ 2023
Το τζαμί Τζισταράκη είναι ένα από τα πιο επιβλητικά κτίρια της πλατείας Μοναστηρακίου αν και λίγοι είναι εκείνοι που έχουν περάσει το κατώφλι του και η ιστορία του είναι άγνωστη στους περισσότερους κατοίκους της πόλης. Χτίστηκε το 1759 από τον Οθωμανό βοεβόδα, δηλαδή τον διοικητή, των Αθηνών που του έδωσε και το όνομά του, ενώ πολλοί το αποκαλούσαν και Τζαμί του «Κάτω Παζαριού».
Ο Μουσταφά Αγάς Τζισταράκης στην προσπάθειά του να βρει την ποσότητα του ασβέστη που υπολειπόταν προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανέγερση του τζαμιού, έκανε το «μοιραίο λάθος» και γκρέμισε έναν από του κίονες του Ναού του Ολυμπίου Διός που βρισκόταν ακριβώς δίπλα και κάπως έτσι ξεκίνησε η κατάρα. Παρόλο που αυτή ήταν μια συνηθισμένη πρακτική εκείνα τα χρόνια, οι Οθωμανοί διέθεταν μεγάλο σεβασμό για την αρχαιότητα και τους ναούς που βρίσκονταν διάσπαρτοι σε όλη την Ελλάδα και απαγόρευαν τη μετακίνηση ή καταστροφή των αρχαίων μνημείων. Θεωρούσαν αυτές τις πράξεις ιερόσυλες και μάλιστα οι βέβηλοι τιμωρούνταν αυστηρά. Χαρακτηριστικά, πίστευαν πως κάθε αρχαία κολώνα που πέφτει απελευθερώνει και μία συμφορά που είναι από κάτω της και αυτό φέρνει «θανατικά» στους κατοίκους της.
Ο βοεβόδας των Αθηνών για να μπορέσει να αποφύγει τις συνέπειες της πράξης του, προσπάθησε να δωροδοκήσει τον πασά του Ευρίπου, στέλνοντάς του πουγκιά γεμάτα χρήματα. Δεν τα κατάφερε όμως και τελικά καθαιρέθηκε από τους ανωτέρους του, οι οποίοι των έδιωξαν και από την πόλη. Οι Οθωμανοί προσπάθησαν, αλλά δε βρήκαν κάποιον τρόπο να εμποδίσουν την πραγματοποίηση της κατάρας και πίστευαν πως η πανώλη που έπληξε την πόλη την ίδια κιόλας χρονιά, ήταν αποτέλεσμα της ιερόσυλης πράξη του Τζισταράκη.
Το τζαμί της πλατείας Μοναστηρακίου, που λειτούργησε για μόλις 62 χρόνια, διέθετε μία μεγάλη αίθουσα προσευχής με το εντυπωσιακό μιχράμπ στην ανατολική της πλευρά, διακοσμημένο με υπέροχη ζωγραφική διακόσμηση και επιγραφές. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, το τζαμί χρησιμοποιήθηκε ως χώρος συνελεύσεων της Κοινότητας. Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη, στρατώνας, ακόμα και σαν φυλακή.
Το «καταραμένο τζαμί Τζισταράκη» ανήκει από το 1918 στο Μουσείο Ελληνικών Χειροτεχνημάτων, που αργότερα μετονομάστηκε σε μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και σήμερα φιλοξενεί στους χώρους του μια εντυπωσιακή συλλογή κεραμικών, ενώ παραμένει το μόνο επισκέψιμο τζαμί της Αθήνας.
