Γιατί ξαφνικά μας ταλαιπωρεί τόσο πολύ ένα απλό κρύωμα
Έχουν γίνει όντως πιο άσχημα τα κρυολογήματα ή μήπως απλά ξεχάσαμε πόσο ύπουλα μπορεί να είναι;
- 3 ΜΑΡ 2023
Το τελευταίο δίμηνο στο γραφείο έχουμε επιδοθεί σε ένα νέο είδος στοιχήματος. Ποντάρουμε ποιος θα έρθει με ελαφρύ κρύωμα το πρωί και πόση ώρα θα αντέξει να φτερνίζεται και να βήχει μέχρι να ζητήσει να φύγει.
Αυτός ο μόνιμος βήχας και το φτέρνισμα όμως, δε μας περιτριγυρίζει μόνο στο γραφείο και στους χώρους εργασίας, αλλά και στην υπόλοιπη ζωή μας. Στα τηλέφωνα και τα διαδικτυακά chat με φίλους, το κρύωμα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο εδώ και αρκετές εβδομάδες. Μόλις γίνει καλά ένας, αρρωσταίνει κάποιος άλλος και φαίνεται πως λίγοι είναι εκείνοι που το περνάνε ελαφρά.
Τι έχει συμβεί όμως ξαφνικά και ένα απλό κρύωμα μας ταλαιπωρεί τόσο πολύ;
Πριν την πανδημία το να έρχονται συνάδελφοι στο γραφείο και να βήχουν ή να βγαίνουμε για καφέ με φίλους και να φυσάνε τη μύτη τους έμοιαζε σχεδόν φυσιολογικό. Κανείς μας δεν άφηνε ένα απλό κρύωμα να μπει εμπόδιο στα σχέδιά του. Μετά από 3 σχεδόν χρόνια πανδημίας όμως, μοιάζουμε να μην μπορούμε να αντέξουμε ούτε έναν απλό πονοκέφαλο. Έχει αλλάξει όντως το κρύωμα ή εμείς δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε πια;
Μέχρι και το 2020 οι περισσότεροι από εμάς ήμασταν πολύ συνηθισμένοι στα κρυολογήματα. Κάθε χρόνο, οι ενήλικες, κατά μέσο όρο, κολλούν δύο έως τρία από τα περισσότερα από 200 στελέχη ιών που είναι γνωστό ότι προκαλούν αυτές τις ασθένειες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα συχνές κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς πολλοί ιοί ευδοκιμούν σε ψυχρότερες θερμοκρασίες που οι άνθρωποι τείνουν να μαζεύονται σε εσωτερικούς χώρους.
Όταν όμως ξεκίνησε η πανδημία, οι μάσκες και η αποστασιοποίηση έκαναν αρκετά από αυτά τα μικρόβια «να κρυφτούν», αλλά καθώς τα μέτρα έχουν χαλαρώσει πολύ από τότε, τα μικρόβια άρχισαν να επιστρέφουν σιγά-σιγά. Κι ενώ μέχρι πριν 3 χρόνια θα λέγαμε, «έλα μωρέ ένα απλό κρύωμα είναι, δεν υπάρχει λόγος να μείνω σπίτι», πλέον δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε με τον ίδιο τρόπο.
«Η σοβαρότητα ενός κρυολογήματος δεν έχει αλλάξει. Αυτό που είναι διαφορετικό, είναι το πως το αντιλαμβανόμαστε», λέει στο Atlantic η Jasmine Mercellin, γιατρός του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Νεμπράσκα. «Κάθε τόσο με παίρνουν ασθενείς και μου παραπονούνται πως έχουν το χειρότερο κρύωμα της ζωής, τους ενώ στην ουσία είναι το ίδιο ακριβώς κρύωμα που είχαν και πέρυσι». Σε αυτή τη «καταστροφολογία» έχει συμβάλλει πολύ και το άγχος που μας προκάλεσε ο κορονοϊός και μας έχει κάνει να θεωρούμε πως και το παραμικρό φτέρνισμα μπορεί να είναι ύποπτο.
Είναι επίσης πιθανό η ανοσία ή ακόμα πιο σωστά η έλλειψή της, να παίζει έναν μικρό ρόλο. Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τώρα το πρώτο τους κρύωμα μετά από τρία και πλέον χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι η ευπάθεια σε επίπεδο πληθυσμού μπορεί να είναι υψηλότερη από ό,τι συνήθως αυτή την εποχή, επιταχύνοντας τον ρυθμό με τον οποίο εξαπλώνονται οι ιοί και ενδεχομένως καθιστώντας ορισμένες λοιμώξεις πιο σοβαρές από ό,τι συνήθως.
Αλλά η μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη ευαισθησία φαίνεται απίθανο να προκαλεί μαζικά πιο άσχημα συμπτώματα, εξηγεί και πάλι στο Atlantic, ο Roby Bhattacharyya, ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες και μικροβιολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Δεν αφήνουν όλοι οι ιοί που προκαλούν κρυολόγημα πίσω τους καλή ανοσία – αλλά πολλοί από αυτούς που το κάνουν πιστεύεται ότι προτρέπουν το σώμα να αναπτύξει σχετικά ανθεκτικές άμυνες έναντι πραγματικά σοβαρών λοιμώξεων.
Αξίζει επίσης να επισημάνουμε ότι αυτό που ορισμένοι άνθρωποι αποκαλούν το χειρότερο κρυολόγημα της ζωής τους, μπορεί να είναι στην πραγματικότητα ένας πολύ πιο απειλητικός ιός, όπως ο SARS-CoV-2 ή ένας ιός γρίπης. Τα self test που κάνουμε κάθε τόσο μόνοι μας στο σπίτι για να δούμε αν έχουμε κορονοϊό, συχνά δίνουν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, ειδικά στις πρώτες ημέρες της μόλυνσης, ακόμη κι αν έχουμε ήδη εμφανίσει συμπτώματα. Και παρόλο που η γρίπη πολλές φορές διακρίνεται από το απλό κρυολόγημα από τα συμπτώματά της, συχνά μοιάζουν πολύ.
Η πανδημία έχει διαστρεβλώσει αρκετά την αντίληψή μας, όσο αφορά στις ασθένειες. Και ναι η COVID είναι ακόμα αναμφίβολα πιο σοβαρός από ένα κρυολόγημα και πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρή ή χρόνια ασθένεια και εξουθενωτικά συμπτώματα που μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή χρόνια, αλλά το εύρος της σοβαρότητας μεταξύ τους μπορεί να είναι μικρότερο απ’ όσο πολλές φορές νομίζουμε. Γ’ αυτό είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ακόμα κι αν δε νοσούμε από κορονοϊό, καλό είναι να απομονωνόμαστε για όσο διαρκεί το κρύωμά μας και να μη μοιράζουμε απλόχερα τα μικρόβιά μας σε μαγαζιά και χώρους εργασίας.
