Η νησιωτική κοινότητα που βουλιάζει από την κλιματική αλλαγή

«Τους επόμενους τέσσερις μήνες θα είμαστε με κομμένη την ανάσα», μεταφέρει στο φωτογραφικό πρακτορείο ο Tony Oliveira, που έχει διατελέσει επόπτης στην πολιτεία Κινγκς Κάουντι της Αυστραλίας και τώρα είναι διαχειριστής της ένωσης για την προστασία των νησίδων της Άιλαντ Ντίστρικτ στην κεντρική ζώνη του κράτους. Το άγχος ξεκίνησε τον Δεκέμβριο, όταν ακόμη ένα αρνητικό ρεκόρ εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής καταγράφηκε μερικά χιλιόμετρα πιο μακριά:

Είχαν περάσει τρία χρόνια που η Καλιφόρνια βρισκόταν σε συνθήκες ξηρασίας, με τα αποθέματα να στερεύουν, μέχρι που τον Δεκέμβριο ξέσπασε ξαφνικά ένα ανεπανάληπτο σερί ραγδαίων βροχοπτώσεων και μια τεράστια ποσότητα χιονιού συγκεντρώθηκε στη Σιέρα Νεβάδα, καταγράφοντας επίπεδα αυξημένα κατά 237% σε σχέση με τον μέσο όρο. Αντίστοιχο περιστατικό έχει να καταγραφεί από το 1952, αλλά τότε δε συνέβη τόσο απότομα.

Η παράμετρος που απειλεί τη νησιωτική κοινότητα που ζει και εργάζεται στα νησάκια της Άιλαντ Ντίστρικτ, τώρα, είναι το λιώσιμο του πελώριου αυτού αποθέματος πάγου: όπως υπολογίζουν οι μελετητές διαχείρισης του νερό, οι υδάτινες ποσότητες θα είναι τόσο ογκώδεις που τα φυσικά όρια του ποταμού Κινγκς δε θα είναι σε θέση να τις συγκρατήσουν, με αποτέλεσμα να καταλήξουν στον Ειρηνικό Ωκεανό. Άλλωστε, ένα μέρος του νερού που κατεβαίνει, διοχετεύεται στο νότιο δέλτα του ποταμού, το οποίο απλώνεται στην περιοχή κοντά στην πόλη Λεμούρ των νησιών.

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είναι σίγουρο ότι η περιοχή θα κληθεί να διαχειριστεί υψηλότερη στάθμη του νερού αυτή τη σεζόν.

Συγκεκριμένα, το σημείο που βάλλεται πρωτίστως είναι ένα κοίλωμα που λόγω μορφολογίας των εδαφών συγκεντρώνει τις ροές του νερού. Να αναφέρουμε ότι έναν αιώνα πίσω, το σημείο αυτό ήταν όντως μια μεγάλη φυσική λίμνη με πόσιμο νερό στα δυτικά του Μισισίπι –λεγόταν λίμνη Τουλάρε–, αλλά με την πάροδο του χρόνου και τις αλλαγές των κλιματικών συνθηκών στέρεψε, έτσι που τώρα πια γεμίζει μόνο κατόπιν έντονων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων, όπως αυτή που συνέβη φέτος.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των αρμόδιων, αναμένεται να δεχτεί τριπλάσια από τη συνηθισμένη ποσότητα νερού.

Το πρόβλημα είναι μετά την αποξήρανση της λίμνης, η έκταση μετατράπηκε σε καλλιεργήσιμα εδάφη για τους κατοίκους – εδάφη για καλλιέργεια σιταριού, τομάτας, φιστικιών και άλλων δέντρων. Ήδη, το τοπίο είναι γεμάτο από νερό: κάτω από την επιφάνεια, βρίσκονται ασφαλτοδρομημένοι δρόμοι, σοδειές που φυσικά καταστράφηκαν και δίκτυα κοινής ωφελείας. Ενώ είναι άγνωστο πόσο ακόμη θα ανέβει η στάθμη και αν θα επηρεάσει επίσης κατοικημένες ζώνες στα νησιά Άιλαντ Ντίστρικτ.

Εκείνο που θα καθορίσει το τι μέλλει γενέσθαι για τις κοινότητες εκεί είναι τα επίπεδα της θερμοκρασίας: αν ο καιρός παραμείνει δροσερός, το χιόνι θα λιώσει με αργούς ρυθμούς, οπότε θα αποδεσμεύεται σταδιακά από τα βουνά και θα είναι πιο διαχειρίσιμο. Από την άλλη, μια απότομη αύξηση στον υδράργυρο είναι το σενάριο που όλοι απεύχονται.

«Το νερό έρχεται από αυτή την πλευρά», λέει ένας κύριος από την περιοχή, με το όνομα Caetano. Εκείνος είχε ξεκινήσει το γκρουπ στο Facebook που έχει ως στόχο να οργανώσει τους κατοίκους άμεσα, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. «Προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα και προσευχόμαστε για τα καλύτερα· είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε».

Το επίσημο δίκτυο αλληλεγγύης και στήριξης μεταξύ των κατοίκων λειτουργεί από το 1983, με την ονομασία Island Property Protection Association, αλλά έχει αναλάβει πια πιο θεσμικό ρόλο, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αποδεδειγμένα ο πιο άμεσος τρόπος διάδοσης πληροφοριών, την ώρα που ο χρόνος παίζει καίριο ρόλο και οι καθυστερήσεις κοστίζουν.

Ένα ανάλογο παράδειγμα, άλλωστε, γνωστό σε εμάς, είναι τα μαζικά κύματα αναρτήσεων που εμφανίζονται έπειτα από κάθε σεισμό.