Στέφανος Δημουλάς: «Να καταλάβουν οι Μπέοι ότι δεν παίζουμε με τις ανθρώπινες ζωές»
O χορευτής από τον Βόλο μιλά στο OneMan για τον τόπο του, τον Αχιλλέα Μπέο, τους «π@@στηδες» και μοιράζεται μια προσωπική ιστορία από τα παιδικά του χρόνια για πρώτη φορά.
- 13 ΟΚΤ 2023
Πριν από μερικούς μήνες είδε το όνομά του να φιγουράρει στην ευρωπαϊκή λίστα Forbes “30 under 30”, στην κατηγορία «Τέχνες και Πολιτισμός». Βέβαια, ο χορευτής και χορογράφος Στέφανος Δημουλάς δε χρειαζόταν αυτή τη διάκριση για να θεωρήσει τον εαυτό του επιτυχημένο. Η καριέρα του στο εξωτερικό, η αναγνωρισιμότητά του, ο αγώνας του για την LGBTQI+ κοινότητα, η φωτογραφία του στο γκέι περιοδικό Attitude μαζί με τον πατέρα του, ο πέρασμά του ως κριτής στο Dancing with the Stars και η διαρκής εξέλιξή του, τον είχαν βάλει ήδη στον χάρτη. Το ταξίδι του, ωστόσο, δεν ήταν και εξακολουθεί να μην είναι εύκολο.
Ο Στέφανος Δημουλάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Βόλο εκεί όπου ακούστηκε σε live μετάδοση το «παράγουμε π@@στηδες» από τον δήμαρχο της πόλης, Αχιλλέα Μπέο. Οι παρευρισκόμενοι ξέσπασαν σε γέλια και χειροκροτήματα, σαν να θεωρούν μια τέτοια δήλωση σωστή, λογική και αστεία.
Λίγες μέρες αργότερα, ο Στέφανος δημοσίευσε μια φωτογραφία στο Instagram και αυτή ήταν αφορμή για να επικοινωνήσουμε μαζί του. Μια απλή συζήτηση, εξελίχθηκε τελικά σε μία μεγάλη συνέντευξη. O χορευτής και χορογράφος μιλά στο OneMan για τον τόπο του, τον Αχιλλέα Μπέο, τους «π@@στηδες» και μοιράζεται μια προσωπική ιστορία από τα παιδικά του χρόνια για πρώτη φορά.
Στέφανε, πού σε πετυχαίνω; Συνήθως είσαι on the road.
Με πετυχαίνεις στο Λονδίνο και είμαι εν μέσω της τρίτης Βρετανικής μου περιοδείας με μία καινούργια χορευτική παραγωγή της Ωραίας Κοιμωμένης. Πονάνε τα ποδαράκια μου από τις παραστάσεις, αλλά ακόμα περισσότερο πονάει η καρδούλα μου με αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μου που τόσο αγαπώ και πάντα θα θέλω να επιστρέφω με τις κατάλληλες επαγγελματικές ευκαιρίες.
Πώς είναι αυτή τη στιγμή τα πράγματα στο Βόλο; Ρωτάω και για τις καταστροφές αλλά και για την επανεκλογή του Αχιλλέα Μπέου.
Αν και δε βρίσκομαι εκεί, μία φράση αντιλαμβάνομαι πως επικρατεί: «Κράτα με να σε κρατώ, ν’ ανεβούμε το βουνό». Υπάρχουν δίκτυα εθελοντών, γείτονες και φίλοι που μεταξύ τους αλληλοβοηθιούνται. Όσον αφορά την επανεκλογή του Αχιλλέα Μπέου, ένα «μπράβο» έχω να πω εγώ. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, κατάφερε να επανεκλεγεί. Και δεν είναι η πρώτη φορά ούτε η τελευταία που ο όχλος ξαφνιάζει με την ψήφο του, ειδικά μετά τη μεταπολίτευση. Πάντοτε, όμως, θα υπάρχει ο αντίποδας που θα επιλέγει να μην είναι με τους νικητές, μόνο και μόνο επειδή είναι νικητές, αλλά με τους σωστούς, επειδή είναι οι εύλογοι.
Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκες όταν άκουσες τις δηλώσεις του περί «π@@στηδων»;
Ξέρετε είναι από τις στιγμές που ο νους μαυρίζει, συσκοτίζεται. Διαταράσσεται πλήρως η ικανότητα της κρίσης και προκαλείται η απόλυτη μείωση της πνευματικής λειτουργίας. Με μία ερώτηση μόνο να παραμένει στο μυαλό: «Πώς;». Πώς γίνεται ένας άνθρωπος, όχι μόνο να σκέφτεται κατά αυτόν τον τρόπο, αλλά και να εκφράζεται σαν αγρίμι δημοσίως; Πώς γίνεται ένας άνθρωπος με παιδιά ο ίδιος να εξευτελίζει (και να εξευτελίζεται) μία τεράστια κοινωνική ομάδα ανθρώπων;
Πώς θα πάει αύριο το παιδάκι που τώρα ανακαλύπτει τη σεξουαλικότητά του αύριο στο σχολείο, πώς θα πάει ο ΛΟΑΤΚΙ επαγγελματίας αύριο στο γραφείο του που μπορεί μάλιστα να δουλεύει στο Δήμο Βόλου, πώς θα πάει ο Καρδιτσιώτης, Αθηναίος, Ροδίτης φοιτητής να σπουδάσει στο Βόλο σε μία πόλη που φαίνεται να εκχυδαΐζει τη φύση του; Προσέξτε: τη φύση του, όχι την επιλογή του.
Περίμενες να εκλεγεί ξανά δήμαρχος ο Αχιλλέας Μπέος;
Ήμουν σίγουρος, όχι απλώς το περίμενα. Ένα όνομα ακουγόταν στον Βόλο: Μπέος. Το μάρκετινγκ, αγαπητοί μου, είναι το πιο δυνατό όπλο στα χέρια των θηρίων του 21ου αιώνα. Αν με ρωτάτε το «γιατί», δεν έχω απάντηση. Κατ’ αρχάς γιατί δεν είμαι πολιτικός αναλυτής. Εν συνεχεία, όμως, γιατί μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπω στη δομή του μυαλού των ανθρώπων που εθελοτυφλούν και δεν αντιλαμβάνονται ότι η ανάδειξη ατόμων με τέτοιες συμπεριφορές είναι ολέθριες. Δε γνωρίζω πώς να μπω στα θεμέλια του μυαλού ενός τέτοιου ψηφοφόρου όταν όλα έχουν ξεκινήσει από το σπίτι τους, από τη διαπαιδαγώγηση τους, από την τοξική και κακοποιητική αντρίλα που έχει κανονικοποιηθεί από δεκαετίες πριν. Συμφέροντα που είναι ριζωμένα μέχρι τον πυρήνα της γης; Έλλειψη αυτοσεβασμού; Ευαισθησίας; Ενσυναίσθησης; Όλα μαζί μήπως; Ο Βόλος να γίνει Μονακό ξεκίνησε, αλλά χάθηκε στη διαδρομή…
Μοιράστηκες μια φωτογραφία στο Instagram μαζί με μια λεζάντα. Θες να μου μιλήσεις γι’ αυτό;
Ήταν η φωτογραφία από την πρώτη μου ολοκληρωμένη χορευτική παραγωγή που δημιουργήθηκε και παρουσιάστηκε στην Ελλάδα και μάλιστα στο Αρχαίο θέατρο Δημητριάδος στη γενέτειρα μου, τον Βόλο. Ήταν η παραγωγή που με έκανε τον πρώτο Έλληνα καλλιτέχνη που κατάφερε να μπει στη λίστα της Forbes 30 Under 30 για τις Τέχνες και τον Πολιτισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά φυσικά ποιος τα κοιτάει αυτά, όταν έχουμε να ασχοληθούμε με τη σεξουαλική ταυτότητα ενός ατόμου και τις βρισιές ενός άλλου;
Στην παραγωγή αυτή, το TITAN PROMETHEUS, δίνεται μία διαφορετική εκδοχή του αισχύλειας τραγωδίας Προμηθέας Δεσμώτης, όπου οι ρόλοι ανακαλύπτουν τους πραγματικούς τους εαυτούς αμφιβάλλοντας για τα στεγανά που τους έμαθε ο περίγυρός τους. Οι φωτογραφίες που δημοσίευσα, αφορούσαν η κάθε μία ένα διαφορετικό συμβολισμό εμπνευσμένο από τα παιδικά μου χρόνια στο Βόλο.
Οι αλυσίδες συμβολίζουν την καταπίεση που έπρεπε να αποδεχθώ για να μην προκαλέσω. Το ανδρικό ντουέτο συμβολίζει το φόβο μου να εκφράσω τα
συναισθήματά μου στον πρώτο μου εφηβικό έρωτα για να μη γίνω ο περίγελος. Τα νύχια του Αετού συμβολίζουν το σωματικό πόνο που είχα μετά τις βίαιες επιθέσεις των νταήδων.
Οι αλυσίδες; Έτσι ένιωθες και εσύ σαν παιδί;
Ναι. Και όσο μεγαλώνω, τόσο αντιλαμβάνομαι πως αυτές οι αλυσίδες ήταν φτιαγμένες από ατσάλι. Και ειδικά από την ηλικία των 12 που αποφάσισα να
αποδεχτώ τον εαυτό μου χωρίς να περιμένω την αποδοχή των υπολοίπων, έπρεπε να απελευθερωνόμουν από αυτές κάθε μέρα και να τις ξαναφοράω κάθε
βράδυ. Μέχρι που τις έσπασα μια για πάντα και να που τώρα τα λέμε όμορφα και στοργικά στο OneMan.
O κόσμος, μετά τις δηλώσεις του Αχιλλέα Μπέου, γελούσε. Τελικά, δεν έχουμε προχωρήσει τόσο ως κοινωνία, τουλάχιστον όχι όσο πιστεύαμε.
Όχι δεν έχουμε προχωρήσει όσο πιστεύαμε. Επιλέγουμε να περιτριγυριζόμαστε από άτομα που έχουν τις ίδιες αξίες με εμάς και ξεχνάμε πως υπάρχουν ακόμα
τοξικοί μισογύνηδες βάρβαροι που κάθονται δίπλα μας για καφέ. Ξέρετε όμως κάτι; Δεν έχει να κάνει με το αν προχωράμε μπροστά. Ούτε με το αν
είμαστε «προοδευτικοί». Τέτοιες εχθρικές ιδεολογίες δεν έπρεπε να υπάρχουν από τις απαρχές του κόσμου, όχι μόνο τώρα. Και εκεί καλούμαστε να
χρησιμοποιήσουμε το δημόσιο λόγο μας για να βοηθήσουμε να «μιλήσουν» αυτοί που δεν μπορούν. Να βοηθήσουμε η μισαλλοδοξία και η βία να χαθούν στη λήθη
του χρόνου μαζί με τα άτομα που τις επικροτούν.
Πόσο εύκολο είναι για ένα παιδί να αποδεχτεί τον εαυτό του όπως είναι και νιώθει τη στιγμή που διαβάζει και ακούει τον κάθε Αχιλλέα Μπέο;
Καθόλου εύκολο. Δύσκολο. Δυσβάσταχτο. Μα όχι και ακατόρθωτο. Το ότι χρησιμοποιούνται οι λέξεις «απλός» και «παραδοσιακός» για να δικαιολογήσουν τη ρητορική μίσους και τον εκφοβισμό, δεν πάει να πει πως αυτά είναι εύστοχα επιχειρήματα δικαιολόγησης μιας συμπεριφοράς. Κι εδώ θέλω να πω σε όλα τα παιδιά εκεί έξω πως τέτοιοι αρτηριοσκληρωτικοί τύποι θα υπάρξουν πολλοί στη ζωή μας. Εργοδότες, σύντροφοι, συνάδελφοι, πατεράδες, φίλοι, γνωστοί… Αρκεί να μην αρχίσουμε εμείς οι ίδιοι να μοιάζουμε στα τέρατα που μας κάνουν να τα συνηθίσουμε, όπως είχε πει με τον τρόπο του ο Μάνος Χατζιδάκις.
Στην προηγούμενη επικοινωνία μας, είπες ότι θα μοιραστείς μερικές ιστορίες μαζί μου. Είσαι έτοιμος να το κάνεις;
Είναι ο βασικός λόγος που δέχτηκα την πρόσκλησή σου αγαπητέ μου. Ήθελα μέσα από αυτή τη συνέντευξη να βγουν αληθινές ιστορίες στην επιφάνεια που
συμβαίνουν στον Βόλο και στον κάθε Βόλο, έτσι ώστε οι αναγνώστες σας να συνειδητοποιήσουν ότι ακόμα και σήμερα βιώνουμε στην καθημερινότητά μας τον εξευτελισμό.
Ξεκινάμε από το Δημοτικό. Χαρακτηριστικά θυμάμαι μαμάδες να τραβάνε από το χέρι τα παιδάκια τους μακριά από μένα για να μην τους «κάνω κακό». Όπως επίσης χαρακτηριστικά θυμάμαι τα αγοράκια να γελάνε και να φεύγουνε μακριά μου λες και ήμουν ο διάολος για να μην τα «κολλήσω» ομοφυλοφιλίτιδα! Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μία από τις πολλές μέρες που με φωνάζανε «κοριτσάκι». Παίζαμε στο προαύλιο του σχολείου και εγώ έπαιζα βόλεϊ με τα κορίτσια (ένα άθλημα που όντως μου άρεσε), ενώ τα αγόρια έπαιζαν ποδόσφαιρο (ένα άθλημα που με έβρισκε παντελώς αδιάφορο). Θυμάμαι, λοιπόν, ένα παιδάκι να με φωνάζει «κοριτσάκι» που έπαιζα βόλεϊ αντί ποδοσφαίρου και έκτοτε έλεγα στη γυμνάστριά μας, την κυρία Σοφία, ότι έχω χτυπήσει το χέρι μου και δεν μπορούσα πλέον να παίζω βόλεϊ. Σταμάτησα να κάνω κάτι που με έκανε χαρούμενο γιατί οι γύρω μου με έκαναν να αισθάνομαι άσχημα για τον εαυτό μου.
Συνεχίζουμε με το Γυμνάσιο. Από τι αναρίθμητες φορές που άκουγα τα εξ αμάξης κυκλοφορώντας στο Βόλο με τους φίλους μου, επιλέγω να μοιραστώ μαζί σας τη μία όταν ήμουν στην παραλία με τη φίλη μου την Ελένη. Είχα ισιώσει θυμάμαι την αφάνα μου (ναι, είχα και από αυτή!) και αυτό προκάλεσε μία ομάδα γυμνασιόπαιδων έξω από ένα καφέ θυμάμαι, το οποίο ήταν γεμάτο τότε, να αρχίσει να με σπρώχνει και να με βρίζει φωνάζοντας αυτά τα ευτελή μα φυσικά πάντα «χιουμοριστικά» ερωτήματα του αν γυαλίζω το πόμολο ή αν χτενίζω το κανταΐφι. Η φίλη μου η Ελένη αντέδρασε για εμένα και τους έβαλε κατά κάποιο τρόπο στη θέση τους, όμως τα τραύματα από εκείνες τις εμπειρίες μπαίνουν τελικά ποτέ στη θέση τους; Στον κάλαθο των αχρήστων;
Και τελειώνω με το Λύκειο. Στο δημόσιο λύκειο που πήγαινα, το μουσικό σχολείο, υπήρχε πάντα μία πιο εκλεπτυσμένη κατανόηση πάνω στα άτομα με καλλιτεχνικές και όχι μόνο ανησυχίες. Αυτό δεν πάει να πει, βέβαια, πως δεν υπήρχαν καθηγητές που διέδιδαν με τη συμπεριφορά τους αρνητικά στερεότυπα. Ένας εξ αυτών ήταν και ο τότε χημικός μας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μέσα στο μάθημα μπροστά σε ολόκληρη την τάξη να με ρωτάει: «Eσύ τι χρώμα γόβας θα φορούσες, Δημουλά;».Tο θέμα μας είναι πως ίσως ακόμα και άθελά του έχοντας πια ριζώσει αυτές οι «ανδρικές» ιδεολογίες, ένας καθηγητής ξεφτιλίζει έναν μαθητή. Του εμφυσεί μίσος και αντίδραση για τους υπόλοιπους καθηγητές που θα ακολουθήσουν, αλλά και αμφισβήτηση και άρνηση για του ποιος πραγματικά είναι ο ίδιος ο μαθητής.
Όχι, αυτές οι εμπειρίες δεν είναι από ταινία. Είναι πραγματικές. Είναι από τη ζωή μου. Όπως καταλαβαίνετε μετά από όλα αυτά φοβήθηκα. Φοβήθηκα να ζήσω τον εφηβικό έρωτα, ενώ όλοι οι άλλοι γύρω μου τον ζούσαν. Φοβήθηκα να βάλω τα ρούχα που μου άρεσαν και φορούσα επίτηδες φόρμες, μήπως και φανώ πιο «άντρας» και αποφύγω τα υβριστικά σχόλια στο δρόμο. Φοβήθηκα να κυκλοφορήσω με τους φίλους που αγαπούσα στο δρόμο, γιατί δεν ήθελα να ντρέπονται που ήταν μαζί μου μήπως τους «βγει το όνομα» ή μήπως χρειαστεί να με «προστατεύσουν». Φοβήθηκα.
Πού μπορεί να οδηγήσουν ένα παιδί τέτοιου είδους συμπεριφορές;
Εκεί όπου οδήγησαν εμένα στα 9 μου. Πρώτη φορά το λέω δημόσια και ούτε οι ίδιοι μου οι γονείς νομίζω δεν το ξέρουν, αλλά ήρθε πια η κατάλληλη ώρα για να το πω. Για να καταλάβουν οι Μπέοι αυτής της χώρας ότι δεν παίζουμε με τις ανθρώπινες ζωές, ότι τα λόγια μπορούν να σπάσουν κόκαλα (στην κυριολεξία), ότι δεν είναι πολιτικές αντιμαχίες μεταξύ Πράσινων και Βένετων, αλλά ζητήματα ζωής και θανάτου. Τέτοιου είδους συμπεριφορές, λοιπόν, μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί στην αυτοκτονία.
Στα 9 μου, αφού είχα απηυδήσει με το μυαλουδάκι μου να καταλάβω γιατί ο καλός Θεούλης της εκκλησίας, τον οποίο μου επιδείκνυαν συνέχεια γύρω μου, με έκανε αλλότερο από τα άλλα παιδάκια που με περιγελούσαν, πήγα στην κουζίνα του διαμερίσματος που μέναμε και ακριβώς κάτω από το νιπτήρα υπήρχαν τα καθαριστικά. Πήρα το μπουκάλι της χλωρίνης και δεν ξέρω πώς και γιατί αλλά το αραίωσα με νερό (αυτό πιστεύω με έσωσε). Έβαλα σε ένα ποτήρι και το ήπια. Μέχρι που μου είχε περάσει και από το μυαλό πως θα καθάριζε από μέσα μου όλη τη βρομιά που με έκαναν να πιστεύω πως είχα. Αν είναι δυνατόν! Τι έγινε στη συνέχεια; Ευτυχώς, εμετός! Κατάλαβα τι χαζομάρα είχα κάνει και το κράτησα μόνο για τον εαυτό μου. Μέχρι τώρα. Φτάνει.
Αν τον είχες απέναντί σου, τι θα προσπαθούσες να εξηγήσεις στον Αχιλλέα Μπέο;
Ότι αν πραγματικά έχει φίλους γκέι, τους πληγώνει ανεπανόρθωτα με τα λόγια του και τους θέτει σε κίνδυνο. Τι είδους φιλία είναι αυτή; Εγώ έμαθα πως φιλία είναι να στηρίζεις τον φίλο σου, να πολεμάς μαζί του για τις φιλοδοξίες του, να τον κρατάς από το χέρι πριν πάει να πέσει, όχι να τον σπρώχνεις ακόμα περισσότερο. Ας προσπαθήσει να μας τους μάθει λίγο καλύτερα. Ας μάθει πως δεν έχει να κάνει με την προσωπική μας ζωή, αλλά με τη δημόσια. Έχει να κάνει με την τέχνη και τη δημιουργικότητα, τις κοινότητες που διαμορφώνονται, την επιχειρηματικότητα, τον οικονομία, την επιστήμη, τους όρους και τη γλώσσα, τους νόμους και τη δικαιοσύνη, τον τρόπο ζωής τους.
Πως όπως και αυτός θέλει να μη φοβούνται τα παιδιά του να κυκλοφορήσουν στο δρόμο, τα οποία ακόμα κι αυτά μπορεί να ανακαλύπτουν τώρα τη σεξουαλικότητά τους, έτσι και ο δικός μου ο μπαμπάς θέλει να μη φοβάμαι εγώ. Πως δεν απειλούν οι ΛΟΑΤΚΙ τις αξίες και τα ιδεώδη της κοινωνίας ούτε προσπαθούν να προσηλυτίσουν τον κόσμο της σε παγανιστικές τελετές (βλ. Γάμους ομοφυλοφίλων, Pride), αλλά σε γιορτές αγάπης και ισότητας για όλους. Πως ο επινίκιος λόγος ενός πολιτικού, είναι απαγορευτικό να αποτελεί επικήδειο λόγο για μία τεράστια ομάδα ανθρώπων. Όχι των πολιτικών αντιπάλων του, αλλά των συμπολιτών του.
