Στο εργαστήριο ζαχαροπλαστικής του Choc O’ Rock δουλεύουν μόνο γυναίκες
Είναι ενοχλητικό ή χρήσιμο να προσδιορίζουμε το φύλο στις κουζίνες και να ρωτάμε τις γυναίκες πώς νιώθουν γι’ αυτό; Τέσσερις ζαχαροπλάστισσες συζητούν για το αν πρέπει να λέμε ακόμα τα αυτονόητα.
- 8 ΝΟΕ 2023
Για τη Ρένα Οροκλού, δημιουργό του Choc O’ Rock Pastry Lab, η ζαχαροπλαστική προέκυψε μετά από πολλές αλλαγές στο εργασιακό της ταξίδι. Σπουδές στη δημοσιογραφία, πολιτιστικό ρεπορτάζ, γραφεία τύπου, παραγωγές συναυλιών και events και διάφορα άλλα. Ήταν όμως η μεγαλύτερη και η σημαντικότερη αλλαγή. Έτσι, τα τελευταία δέκα χρόνια πορεύεται με τη μεγάλη της αγάπη. Στο ζαχαροπλαστείο της οι γυναίκες έχουν εδώ και καιρό τον πρώτο λόγο στο εργαστήριο. Κανένα ροζ συννεφάκι δεν πλανάται στην ατμόσφαιρα – η δουλειά είναι απαιτητική – όμως πρόκειται για έναν χώρο ίσων ευκαιριών κι ένα καλό βήμα σε έναν χώρο που παραμένει ανδροκρατούμενος.
«Το να εργάζομαι πλέον μόνο με γυναίκες έχει γίνει συνειδητή επιλογή. Αρχικά δεν ήταν έτσι και προσωπικά με δυσκόλεψε πολύ η ύπαρξη μιας ομάδας όχι αμιγώς γυναικείας. Έτσι εδώ και μερικά χρόνια, αναζητώ μόνο αυτό. Είμαστε πολύ δυνατές και ταυτόχρονα με κάποιον μαγικό τρόπο δεμένες. Στην ομάδα μας, των τεσσάρων γυναικών, υπάρχει μια single μητέρα, η Χριστίνη, μια πολύ νεαρή γυναίκα που εργάζεται για πρώτη φορά στη ζωή της, η Ιωάννα, και δύο μεγαλύτερες, εγώ και η Βίκυ που είναι χρόνια ζαχαροπλάστισσα. Ακόμα και οι διαφορετικές ηλικίες φτιάχνουν έναν ωραίο θηλυκό κύκλο. Θα μιλήσουμε ανοιχτά και άνετα. Θα καταλάβουμε τις δυσκολίες και θα ακούσουμε το όποιο πρόβλημα. Θα μάθουμε σίγουρα κάτι η μία από την άλλη. Με το ίδιο πάθος βέβαια θα τσακωθούμε».
Το Choc O’ Rock Pastry Lab άνοιξε μέσα στη βαθιά οικονομική κρίση και όπως επισημαίνει η Ρένα Οροκλού, «συνεχίζει στην ακόμα βαθύτερη». «Δεν βρίσκω τίποτα πιο δύσκολο από το να προσπαθείς να διατηρήσεις μια μικρή επιχείρηση στην Ελλάδα. Είναι σαν να παλεύεις με ένα αδηφάγο τέρας όλη τη μέρα. Μου αφαιρεί δύναμη και χαρά και ίσως αυτό θα με έκανε να κουραστώ να πολεμάω».
Το Choc O' Rock Pastry Lab μετράει 10 χρόνια λειτουργίας στον Χολαργό
«Αυτό που με δυσκολεύει, πέρα από τη μεγάλη σωματική κούραση, είναι το να προσπαθώ συνεχώς να είμαι καλός εργοδότης, όχι στο πρακτικό κομμάτι φυσικά αλλά στο συναισθηματικό. Δε μπορώ να αγνοήσω ότι είμαι γυναίκα και άνθρωπος και ταυτόχρονα να πρέπει να ισορροπήσω την ομάδα ή τις όποιες δυσλειτουργίες της με την αρτιότητα της παραγωγής και το αποτέλεσμα που φτάνει στον πελάτη».
Θέλει να φτιάχνει νόστιμα, κατανοητά γλυκά που δίνουν χαρά και αφήνουν μια καλή ανάμνηση. «Να είναι τρυφερά και ταπεινά. Δεν έχει για μένα πλέον σημασία μια εξωτική ή σπάνια λίστα υλικών. Η φάση που διανύουμε δεν μου δίνει περιθώριο για φλυαρίες και εξιστόρηση περγαμηνών και ακατανόητων λέξεων. Πάντα λειτουργούμε με το συναίσθημα και έτσι θα συνεχίσουμε. Είτε πρόκειται για ένα μικρό μπισκοτάκι βουτύρου, είτε για μια μπουκιά από μια λευκή αεράτη κρέμα».
Θα ήταν αστείο να θεωρήσει κανείς ότι έχει επιτευχθεί η ισότητα στις κουζίνες. Συναντάμε πλέον όλο και περισσότερες γυναίκες στον κλάδο αλλά το γεγονός ότι συνεχίζουμε με διαχωρισμούς βάση του φύλου δε δείχνει κάποια ουσιαστική πρόοδο. Είναι ενοχλητικό ή χρήσιμο να προσδιορίζουμε το φύλο και να ρωτάμε τις γυναίκες chefs / pastry chefs / sommelier, κτλ. πώς νιώθουν γι’ αυτό; Έχουμε φτάσει στο επίπεδο που δεν χρειάζεται να λέμε τα αυτονόητα;
«Δε με ενοχλεί. Με ενοχλούν άλλα πράγματα», λέει η Ρένα Οροκλού και συνεχίζει: «Με ενοχλεί ο δρόμος που έχουμε ακόμα να διανύσουμε. Νομίζουμε ότι έχουμε φτάσει κάπου ιδανικά αλλά δεν ισχύει. Έχουν γίνει σαφώς βήματα. Ίσως στον μικρόκοσμό μας ή στον κύκλο μας η καθεμία μας, νιώθει μια σχετική ασφάλεια. Όσο όμως υπάρχει εκεί έξω ένας μάστορας που σε κοιτάει στραβά γιατί θεωρεί ότι δεν θα καταλάβεις τι εννοεί, όσο υπάρχει ένας πελάτης που θα ξεσπάσει πάνω σου ή θα φερθεί ανήθικα γιατί απλά είσαι γυναίκα και μπορεί να το κάνει, όσο κάποιος είναι καχύποπτος για τη γυναικεία συνεργασία και επιχειρηματικότητα, τότε ακόμα πρέπει να “φωνάζουμε”».
Δεν συμπαθεί ιδιαίτερα την κατάχρηση της λέξης «τοξικός» μιας και θεωρεί ότι έχει χάσει το νόημά της. «Κατανοώ βέβαια την ευρύτερη έννοια και δυστυχώς δεν πιστεύω ότι έχουμε κάνει σπουδαία βήματα. Αντιθέτως νιώθω ότι οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο δύσκολοι και ενίοτε κακότροποι. Κάπου εκεί χρειάζεται επιπλέον δύναμη και υπομονή. Και μια κουζίνα είναι συχνά από τους πιο εύφορους τόπους για δύσκολες ή δυσάρεστες συμπεριφορές».
Για τη Βίκυ Καββαδία, τη διαφορά δεν την κάνει το φύλο αλλά ο άνθρωπος. Το αφήγημα που λέει πως αν μαζέψεις γυναίκες θα έχεις ίντριγκες και γκρίνιες είναι εντελώς λάθος και στερεοτυπικό. «Αν είσαι καλός στη δουλειά σου, συνεργάσιμος και κάνεις και λίγο πλάκα στο εργαστήριο, εμένα μου κάνεις». Σπούδασε Multimedia, δούλεψε για 14 χρόνια ως ιδιαιτέρα γραμματέας στα κεντρικά γραφεία ενός τεράστιου επιχειρηματικού ομίλου και στα 32 της χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το όνειρο της, να σπουδάσει ζαχαροπλαστική. Και δεν το μετάνιωσε ποτέ.
Ώρες ορθοστασίας και τρεξίματος με αποτέλεσμα να μη νιώθεις τα πόδια σου, να λείπεις από το σπίτι σου τις γιορτές ή τα Σαββατοκύριακα, η πίεση να βγουν όλα μέσα στο πρόγραμμα είναι οι πιο σημαντικές και πρακτικές δυσκολίες του επαγγέλματος. Δεν είναι όμως μόνο αυτές.
Η Μαρέγκα είναι το πέμπτο μέλος της παρέας στο ζαχαροπλαστείο
«Οι φωνές και η μειωτική συμπεριφορά από τους “ανώτερους” στην ιεραρχία συμβαίνουν ακόμα και δεν αναφέρομαι μόνο σε σχέση με τις γυναίκες, αλλά γενικότερα. Μου πέρασε από το μυαλό να τα παρατήσω κάποια στιγμή, στενοχωρήθηκα, νευρίασα, αλλά πείσμωσα περισσότερο. Η μόνη μου σκέψη από ένα σημείο και μετά ήταν να μάθω όσα περισσότερα μπορώ και να μην αφήσω κανέναν να με μειώσει. Με ενοχλεί όμως που ζούμε ακόμα σε μια κοινωνία που επιτρέπει να ρωτάμε ακόμα τις γυναίκες πώς νιώθουν για την επαγγελματική τους ιδιότητα».
H Χριστίνη Πάνου βοηθούσε από μικρή στο ζαχαροπλαστείο του θείου της. Σπούδασε μαγειρική και ζαχαροπλαστική κι εργάστηκε για αρκετά χρόνια σε εστιατόρια αναλαμβάνοντας το μενού των γλυκών. Όταν όμως, πριν από μερικά χρόνια, έγινε μητέρα, αποφάσισε να εργαστεί μόνο σε ζαχαροπλαστείο. «Το να εργάζεσαι μόνο με γυναίκες τις περισσότερες φορές έχει τα υπέρ του όπως κατανόηση και αλληλεγγύη σε βασικά γυναικεία θέματα τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Δεν ήταν επιλογή μου, έτυχε».
Στα χρόνια που κάνει αυτή τη δουλειά, παραδέχεται ότι έχουν υπάρξει φορές που ήθελε να τα παρατήσει. Δεν μπορεί ένα περιβάλλον να είναι πάντα ζεν, υπάρχει συχνά μεγάλη πίεση και δύσκολες μέρες. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει πολλή κατανόηση και η ομάδα του Choc O’ Rock το δουλεύει μεταξύ της. «Παντού υπάρχουν ψεγάδια τοξικότητας. Το σημαντικό είναι όμως το πόσο την αφήνουμε να μας επηρεάσει ή να συμμετέχουμε στην ανακύκλωση της», καταλήγει.
Η Ιωάννα Τζιώτη είναι η μικρότερη σε ηλικία στην ομάδα. Στην πρώτη της δουλειά είχε την τύχη, όπως λέει να βρεθεί, σε έναν πάρα πολύ ευχάριστο χώρο με δυναμικές γυναίκες που την εμπνέουν να γίνεται καλύτερη μέρα με τη μέρα. Γνώριζε από πολύ μικρή ότι ήθελε να ασχοληθεί με τη ζαχαροπλαστική και σήμερα βρίσκεται στο δεύτερο έτος των σπουδών της.
«Ομολογώ πως μερικές φορές είναι δύσκολο να δουλεύεις μόνο με γυναίκες μιας και το ταμπεραμέντο ή η ιδιοσυγκρασία μας είναι συχνά έντονη αλλά κυρίως έχει μόνο θετικά. Είναι ωραίο πλέον να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες μέσα στις κουζίνες που κάποτε ήταν ανδροκρατούμενοι χώροι. Θα έπρεπε, λοιπόν, να θεωρείται πια αυτονόητο ότι δεν κυριαρχούν μόνο οι άντρες».
