Μπορούν τα κατοικίδια ζώα να είναι vegan;
Κηδεμόνες κατοικιδίων και ειδικοί μοιράζονται μαζί μας τις απόψεις τους για το αν σκύλοι και γάτες μπορούν να ακολουθήσουν μια χορτοφαγική διατροφή.
- 13 ΝΟΕ 2023
Φαίνεται ότι η χορτοφαγία είναι σε άνοδο για τα κατοικίδια ζώα, όπως ακριβώς και για τους ανθρώπους. Η Pet Chef, εταιρεία που μαγειρεύει φρέσκα γεύματα για σκύλους, έχει συμπεριλάβει στις προτάσεις της ένα χορτοφαγικό γεύμα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι αναθεωρούν τη διατροφή των κατοικίδιων ζώων τους: αν έχεις πάρει την απόφαση να μειώσεις ή να σταματήσεις τη δική σου κατανάλωση κρέατος, φαίνεται περίεργο να γεμίζεις τα μπολ των κατοικίδιων σου με ζωικά προϊόντα.
Ωστόσο, είναι άλλο πράγμα να παίρνεις μια προσωπική απόφαση για τη δική σου διατροφή- όταν αποφασίζεις για λογαριασμό ενός άλλου πλάσματος, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι δεν θέτεις σε κίνδυνο την υγεία ή την ευημερία του. Μπορούν λοιπόν τα κατοικίδιά μας να γίνουν με ασφάλεια vegans;
Όταν η Λιάνα Νικολοπούλου, συνιδιοκτήτρια του Pet Chef, ξεκίνησε την εταιρεία, δεν φανταζόταν να μην υπάρχει η επιλογή ενός veggie γεύματος για τους σκύλους, ούσα η ίδια χορτοφάγος. Κάνοντας η ίδια την έρευνά της και σε συνεργασία με κτηνιάτρους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένας σκύλος μπορεί να τραφεί με μία πλήρη και ισορροπημένη χορτοφαγική διατροφή και να είναι υγιής. «Έχουμε πελάτες που επιλέγουν τα veggie γεύματα επειδή ταιριάζουν και στον δικό τους τρόπο ζωής. Ένα 50% όμως τα έχουν στο πλάνο τους για την αλλαγή, σκεπτόμενοι ότι δεν θέλουν να δίνουν κάθε μέρα κρέας στον σκύλο τους. Και αρέσει πολύ στα σκυλάκια».
Pet Chef
Δεν ισχύει όμως το ίδιο με τις γάτες, που μπορεί να τρώνε λαχανικά αλλά είναι γεννημένοι «δολοφόνοι». Η Κέλλυ Δεσύπρη είναι μέλος μίας τετραμελούς οικογένειας που αποτελείται από δύο «γονείς» και δύο «γατοκόρες».
«Οι μισοί από εμάς είναι vegan… οι άλλοι μισοί σαρκοφάγοι δολοφόνοι, εκ φύσεως. Λογικά φαντάζεστε ποιοι είναι ποιοι. Εγώ και ο σύζυγός μου ακολουθούμε έναν vegan τρόπο ζωής από την αρχή της σχέσης μας. Και με αυτές τις κοινές αξίες λειτουργούμε σε κάθε τομέα της ζωής μας. Δεν καταναλώνουμε ζωικά, δεν φοράμε γούνες, δερμάτινα κτλ και, στον βαθμό που είναι δυνατόν, δεν χρησιμοποιούμε μη vegan και cruelty free προϊόντα υγιεινής, περιποίησης και καθαρισμού».
Unsplash
Κι ενώ, όταν ήρθαν οι γάτες στη ζωή τους, προβληματιστήκαν σχετικά με τη διατροφή τους, αφότου έκαναν την έρευνά τους, αποφάσισαν πως εκείνες, ως υποχρεωτικά σαρκοφάγα ζώα, θα τρέφονται με κρέας για να είναι υγιείς και χαρούμενες.
«Τώρα, κτηνίατροι δεν είμαστε, ωστόσο υπάρχουν vegan “ειδικοί γατών” που εμπιστευόμαστε, όπως η Kitten Lady και ο “Cat Daddy” Jackson Galaxy οι οποίοι δίνουν στις γάτες τους τροφές με κρέας και αυτό σίγουρα, κάτι λέει. Δεδομένου, δε, πως ο βιγκανισμός πηγάζει από ένα βαθύ σεβασμό για κάθε πλάσμα, το να επιβάλλουμε τη δική μας διατροφική επιλογή στις γάτες, είναι μάλλον αντίθετο με τις αξίες μας».
Ως χορτοφάγος η Madame Ginger δεν ήταν υπέρ στο να επιβάλλει μια ανάλογη φιλοσοφία και στους σκύλους της, θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ενάντια στη φύση τους. «Μελετώντας όμως και διαβάζοντας έμαθα ότι τα σκυλιά είναι παμφάγα όπως εμείς και όχι σαρκοφάγα, οπότε μπορούν να γίνουν vegan – αρκεί τα γεύματά τους να περιλαμβάνουν όλα τα συστατικά που πρέπει και στην απαιτούμενη αναλογία». Έτσι, μετά από καθοδήγηση με την κτηνίατρο Βάσια Πολυζώη και τη Λιάνα Νικολακοπούλου, στράφηκε στο φρέσκο μαγειρεμένο φαγητό του Pet Chef.
«Ξεκίνησα και στους δύο σκύλους μου τον περασμένο Φεβρουάριο, διατροφή με ψάρι στον έναν και χορτοφαγική στον άλλον. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής τρώνε ακόμα λίγο από την παλιά τους ξηρά τροφή που έχει κρέας αλλά είναι ένα προσωρινό στάδιο. Αυτό που κάνω όμως σε σχέση με πριν είναι πιο συχνά εξετάσεις αίματος. Εμπειρικά θα πω ότι έχουν πολύ περισσότερη ενέργεια και καλύτερο τρίχωμα.
Στο pescatarian σκύλο μου έπεσαν φουλ οι χοληστερόλες και τα τριγλυκερίδια και έφτιαξε σε κάποιο βαθμό ένα θέμα με το συκώτι του. Στον μικρότερο σκύλο μου που είναι χορτοφάγος, οι εξετάσεις είναι πολύ καλές και το ίδιο ισχύει για τα κόπρανα που τα λαμβάνεις υπόψη σου για την υγεία των σκύλων. Σίγουρα αυτή η απόφαση καλύπτει και τους ηθικούς μου λόγους. Αν δεν ήμουν vegan δεν ξέρω καν αν θα το έκανα. Μέχρι τώρα ο μόνος λόγος να πληρώνω για κάτι ζωϊκό ήταν για τα κατοικίδιά μου, οπότε από τη στιγμή που μου το επιτρέπει η κτηνίατρος είναι πολύ ΟΚ».
Pet Chef
Για τους σκύλους είναι σχετικά απλό, σε σύγκριση με τα πολύπλοκα αιλουροειδή. «Οι γάτες είναι υποχρεωτικά σαρκοφάγα ζώα, ενώ οι σκύλοι όχι, οπότε μπορεί να ενσωματωθεί -υπό προϋποθέσεις- μια χορτοφαγική διατροφή στο διαιτολόγιό τους. Παρόλα αυτά, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή διότι, αν και όλα τα απαραίτητα συστατικά βρίσκονται σε φυτικές πηγές, δεν αξιοποιούνται στο σώμα τους όπως τα αντίστοιχα ζωικής προέλευσης», εξηγεί η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς, Σταυριάννα Μανωλάκου.
«Η γάτα θα έχει πολλές ελλείψεις γιατί κάποια αναγκαία συστατικά (πρωτεΐνες, μέταλλα, βιταμίνες, λιπαρά) υπάρχουν μόνο σε ζωικές πηγές με το πιο κλασικό παράδειγμα την ταυρίνη – -η ανεπάρκεια της οποίας μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση ή καρδιακή ανεπάρκεια- ή το αραχιδονικό οξύ».
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να κάνεις την έρευνά σου για να διασφαλίσεις ότι η διατροφή καλύπτει όλες τις ανάγκες τους, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων, των λιπών, των βιταμινών, των μετάλλων και των φυτικών ινών. Θα πρέπει επίσης να ενημερώσεις τον κτηνίατρο αν αποφασίσεις να επιλέξεις προϊόντα εμπορίου, ενώ αν πρόκειται να μαγειρεύεις εσύ ο ίδιος, χρειάζεται μια σαφή καθοδήγηση από τον ειδικό, προκειμένου να εξασφαλίσεις ότι το κατοικίδιό σου παίρνει τα απαραίτητα συστατικά που χρειάζεται, αυτά δηλαδή που δεν μπορεί να συνθέσει από μόνος του οργανισμός του.
Unsplash
«Η ωμοφαγία εδώ δεν αποτελεί επιλογή, διότι τα κατοικίδια ζώα δεν μπορούν να χωνέψουν εύκολα τα περισσότερα λαχανικά και φρούτα σε ωμή μορφή. Στην περίπτωση της ξηράς τροφής ή της κονσέρβας, κυκλοφορούν στο εμπόριο αρκετές επιλογές πλήρων χορτοφαγικών τροφών για σκύλους και γάτες. Στην περίπτωση της σπιτικής διατροφής, προτείνεται μόνο για τους σκύλους, και οι πηγές πρωτεΐνης που επιλέγονται, συνήθως, είναι η σόγια (πχ τόφου), οι φακές, ο αρακάς και τα ρεβύθια. Προστίθενται τα υπόλοιπα υλικά (ρύζι, λαχανικά, έλαια κλπ.) και επιλέγονται τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής».
«Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για να επιλέξει κανείς να κάνει το ζωάκι του χορτοφαγικό. Ένας από αυτούς είναι για την υγεία του, να είναι για παράδειγμα ο σκύλος του αλλεργικός σε πολλά τροφικά συστατικά – ζωϊκές πρωτεϊνες – και να πάει καλύτερα με μία χορτοφαγική δίαιτα. Ο βασικός λόγος είναι να το κάνεις για το καλό του, γιατί κατά τα άλλα δεν επωφελείται κάπου αλλού».
Στις περιπτώσεις που οι κηδεμόνες σκύλων επιλέγουν την ωμή τροφή B.A.R.F, κάποιοι βάζουν μία με δύο φορές την εβδομάδα ένα χορτοφαγικό γεύμα για αποτοξίνωση, αλλά αυτό είναι ένα διάλειμμα. «Υπάρχουν κι αυτοί που λαμβάνουν υπόψη τους το κομμάτι του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, αλλά θεωρώ ότι είναι πιο πολύ το μείον στο ζώο παρά το υπέρ». Σε κάθε περίπτωση, για κατοικίδια που ακολουθούν χορτοφαγική δίαιτα, η ειδικός συστήνει τακτική εξέταση ούρων, καθώς όπως τονίζει «ο οργανισμός δεν είναι συνηθισμένος να απορροφά 100% τα φυτικά συστατικά οπότε ό,τι περισσεύει μπορεί να καταλήγει σε ίζημα στα ούρα». «Αυτό σημαίνει να κάνει κρυστάλλους οι οποίοι στη συνέχεια μπορεί να γίνουν λίθοι».
Τέλος, αποσαφηνίζει μια κλασική σύγχυση σχετικά με τις χορτοφαγικές ή grain free τροφές, που είχε δημιουργεί πριν από λίγα χρόνια. Το 2018 είχε δημοσιευτεί μια έρευνα του FDA -του αντίστοιχου ΕΦΕΤ στην Αμερική-, που αφορούσε σκύλους, και είχε συσχετίσει περιστατικά διατατικής μυοκαρδιοπάθειας με την κατανάλωση τροφών, στις οποίες το 20% των θερμίδων, και πάνω, προέρχονταν από φασόλια. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει, προς το παρόν, επίσημο πόρισμα. Επομένως, αυτό που ισχύει είναι ότι, εφόσον η τροφή είναι πλήρης, ισορροπημένη και ο οργανισμός ανταποκρίνεται καλά σε αυτή -κάτι που μπορούμε να διαπιστώσουμε μέσω της τακτικής παρακολούθησης που αναφέραμε προηγουμένως-, δεν υπάρχει κάποια αντένδειξη ως προς την καθημερινή χορήγηση της.
Οι κηδεμόνες των ζώων συντροφιάς θέλουν πλέον το καλύτερο για τα κατοικίδιά τους. Η φρέσκια μαγειρεμένη τροφή γίνεται όλο και πιο δημοφιλής ενώ αλλάζει επίσης η αντίληψη για το τι πρέπει τελικά να τρώει το κατοικίδιό μας. Πριν πάρουμε, ωστόσο, οποιαδήποτε απόφαση, είναι σημαντικό να στρεφόμαστε πάντα στους κτηνιάτρους.
