Ναπολέοντες, ανδροειδή και άλιεν: Όλη η απολαυστική φιλμογραφία του Ridley Scott (στη σειρά)

Κάποιες φορές ένας σημαντικός σκηνοθέτης μπορεί, απλώς, να κάνει συνέχεια απολαυστικές ταινίες.

Μπορεί να μην υπάρχει τεράστια σύνδεση ανάμεσα σε όλες τους, μπορεί να μη διακρίνεις την κοσμοθεωρία και το στυλ του σε κάθε πλάνο κάθε ταινίας του. Αν το λέγαμε αυτό στον Ridley Scott πιθανότατα θα γελούσε και θα έλεγε “shut up, nerd!”. Τι σημασία έχει; Η ουσία είναι πως ο άνθρωπος δεν έχει σταματήσει στιγμή να δουλεύει και να βγάζει συχνά ακόμα και δύο ταινίες τον χρόνο (και κάποιες φορές να βγάζει δύο ταινίες το χρόνο ΚΑΙ να έχει κάνει reshoots στη μισή από αυτές), να μεταπηδά στις εποχές, στα είδη και στις θεματικές, και να βγάζει κατά κανόνα τρομερά διασκεδαστικά ή/και αξέχαστα φιλμ.

Προερχόμενος από τον χώρο της διαφήμισης, κάτι που πολύ συχνά φαίνεται στο έργο του, ο Scott πήρε από εκεί πολλά εργαλεία και τεχνικές, αλλά και εργασιακή ηθική. Σπάνια θα ακούσεις για ταινίες του που ξέφυγαν στο μπάτζετ ή στα γυρίσματα ή για ταινίες του που δεν απέφεραν όποιο είναι κάθε φορά το ζητούμενο. Έχει γυρίσει εμπορικά φιλμ, έχει γυρίσει κλειστοφοβικά φιλμ επιστημονικής φαντασίας, έχει γυρίσει μερικές από τις πιο επιδραστικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου, έχει γυρίσει παρεξηγημένα καλτ διαμάντια, camp μεγαλεία, ιστορικά έπη, πολεμικές περιπέτειες, πολιτικά θρίλερ, έχει διακριθεί στα Όσκαρ, στα φεστιβάλ, στα ταμεία. Υπάρχει κάτι που δεν έχει κάνει;

Έχει ενδιαφέρον να κοιτάς το (διαρκώς εξελισσόμενο, ζωή να έχει ο άνθρωπος) σύνολο έργου ενός σκηνοθέτη σαν τον Ridley Scott. Ξεκίνησε με μια απλά άφταστη εναρκτήρια τριπλέτα ταινιών οποιουδήποτε σκηνοθέτη στην ιστορία του σινεμά κι ακόμα κι αν ποτέ δεν έφτασε ξανά σε αυτά τα ύψη (πώς θα ήταν δυνατό, εξάλλου), δεν σταμάτησε να προχωρά και να πηγαίνει παρακάτω χωρίς να μοιάζει ποτέ να πολυσκάει για τίποτα.

Τις ταινίες του ενώνει ίσως όχι ένα ενιαίο όραμα, αλλά πολύ απλά, η ικανότητα. Υπάρχουν βεβαίως κάποιες ιδέες που διατρέχουν σε σημαντικό βαθμό την φιλμογραφία του, όπως μια γενικευμένη απέχθεια απέναντι στην πάσης φύσεως συστημική ισχύ, μια τάση να προσεγγίζει εμβληματικές φιγούρες με μια διάθεση όχι αποδόμησης αλλά ανάλαφρα ανατρεπτική (ας το θέσουμε έτσι), το χιούμορ αλλά και ο θυμός, εξάρσεις φεμινιστικής προσέγγισης με έναν μάλλον αγνό και σίγουρα όχι επιτηδευμένο τρόπο – αλλά και η ανύψωση του διαδικασίας έναντι μιας πολιτικής προσέγγισης (που σε μεγάλο βαθμό απουσιάζει ακόμα κι από ταινίες του που πρέπει να προσπαθήσουν για να μην έχουν πολιτική θέση).

Όμως σε γενικές γραμμές, το σινεμά του Ridley Scott είναι ένα σινεμά πολλών επιμέρους εξαιρετικών κομματιών ακόμα κι αν αυτά δεν φτιάχνουν απαραιτήτως ένα σύνολο. Κάποιες φορές χρειάζεται κι αυτό – ένας φοβερά ικανός σκηνοθέτης που δε μοιάζει να διακατέχεται από πολλές υπαρξιακές αγωνίες, παρά μια επίμονη προσπάθεια να πει κι άλλες, κι άλλες, κι άλλες ιστορίες. Με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και, ενίοτε, με τον παράξενο δυνατό τρόπο.

Είναι όλες (σχεδόν όλες!) καλοδεχούμενες. Δεν υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που μπορούν να κάνουν σινεμά όπως αυτός. Το λέει κι ο ίδιος εξάλλου: Είναι, σύμφωνα με πρόσφατή συνέντευξή του, τόσα λίγα πράγματα που τον ενδιαφέρουν στο σύγχρονο σινεμά, που τελικά καταλήγει να βλέπει ξανά τις ταινίες. (Θρύλος.)

 

Γι’αυτό και, με αφορμή το Napoleon που κυκλοφορεί τώρα στις αίθουσες, θελήσαμε να επισκεφθούμε ξανά όλη την φιλμογραφία του, και να την βάλουμε σε αξιολογική σειρά. Όλη όμως! Περάσαμε φυσικά τέλεια.

28. Η Έξοδος: Θεοί και Βασιλιάδες (2014)

Μια ας-πούμε-τώρα πιο ρεαλιστική προσέγγιση της Παλαιάς Διαθήκης γυρισμένη ως απόλυτο κενό (υπερ)θέαμα. Απολύτως ξεχάσιμο, με τον Scott σε αυτόματο πιλότο. Που και πάλι δηλαδή τεχνικά ως θέαμα μια χαρά είναι, κι αυτό λέει πολλά για το επίπεδο τεχνικής και αποτελεσματικότητας του σκηνοθέτη.

27. 1492: Χριστόφορος Κολόμβος (1992)

Ο Κριστόφορος Κολόμβος ως σχεδόν μυθολογική φιγούρα, με επικολυρική φωτογραφία στο φόντο και με τις μουσικές του Βαγγέλη Παπαθανασίου να τον συνοδεύουν. Καλύτερα όχι. Από τις σπάνιες φορές που ο Ridley Scott μοιάζει με απλός θεατής μπροστά στο ίδιο του το έργο.

26. Ρομπέν των Δασών (2010)

Συνδυάζοντας τα πιο βαρετά ένστικτα του Scott ως σκηνοθέτη ιστορικού έπους κι ως σκηνοθέτη crime περιπετειών, αυτή η διασκευή τολμά να κάνει την ερώτηση: Πώς θα ήταν οι περιπέτειες του Ρομπέν των Δασών αν ήταν 0% διασκεδαστικές;

25. Hannibal (2001)

Έχω soft spot για αυτή την ταινία γιατί είναι εκπληκτική camp τρασίλα κι επίσης επειδή είχα διαβάσει το βιβλίο του Thomas Harris στην εφηβεία μου και μου είχε φανεί απίστευτα κουλ. Τελοσπάντων η ταινία δεν είναι καλή αλλά έχει τον Ray Liotta να τρώει τον ίδιο του τον εγκέφαλο και ξέρετε τι ισχύει για τις περισσότερες ταινίες; Ότι δεν έχουν αρκετό Ray Liotta να τρώει τον ίδιο του τον εγκέφαλο.

24. Η Πλεκτάνη (2008)

Εντελώς τζενέρικ γεωπολιτικό θρίλερ που δεν δείχνει κάποια ιδιαίτερη διάθεση να ασχοληθεί στα αλήθεια με την περιοχή όπου διαδραματίζεται. Αυτό το ‘00s σερί με τον Russell Crowe ήταν όσο πιο κοντά έφτασε ποτέ στο να με χάσει ο Ridley Scott, αλλά εντάξει, τελικά τα καταφέραμε.

23. G.I. Jane (1997)

Διαβόητο, ειδικά για την (αθέλητα) camp classic «Suck my dick!» στιγμή, το φιλμ πετυχαίνει τον Scott λίγο μετά την επιτυχία του Thelma & Louise να εξερευνά λίγο περισσότερο την φεμινιστική ιδέα, όμως εδώ τα πάντα είναι σχηματικά και προβλέψιμα. Όχι αρκετά κακό φιλμ για να είναι καλό, κι ούτε αρκετά καλό για να προβεί κανείς σε περαιτέρω αναλύσεις.

22. Λευκή Καταιγίδα (1996)

Ίσως η πιο ξεχασμένη ταινία όλης της φιλμογραφίας του, για μια ομάδα νεαρών αγοριών σε εκπαιδευτική εκδρομή με καρυδότσουφλο που έχει την ατυχία να βρεθεί στο διάβα σαρωτικού τυφώνα. Ο Jeff Bridges παίρνει το ρόλο του εμψυχωτικού κι αντισυμβατικού δασκάλου, τα νεαρά παλικάρια είναι πλήρως ανταλλάξιμα μεταξύ τους, κι ο Scott έχει πάρει έναν ψιλο-υπνάκο στο πηδάλιο μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που φτάνει η καταιγίδα. Ίσως και να είναι αργά ως τότε, πάντως έστω και τότε δίνει κάποια αξία στην ταινία, που λειτουργεί ως παλιομοδίτικη περιπέτεια σε συνδυασμό με παλιομοδίτικη ταινία ενηλικίωσης.

21. Μια Καλή Χρονιά (2006)

Κοιτάχτε, κάποιες φορές ανάμεσα σε όλα τα ιστορικά υπερθεάματα, το έγκλημα και τις πολεμικές συρράξεις, χρειάζεται να κάνεις λίγο πίσω, να ανοίξεις ένα μπουκάλι καλό κρασί, να πατήσεις pause σε όλα, να ερωτευτείς την Marion Cotillard και να πεις… τελικά εγώ τι θέλω από τη ζωή μου; Ή και όχι, δεν ξέρω, όπως το πάρει κανείς. Πάντως αυτή η σπάνια rom-com απόπειρα του Ridley Scott μπορεί να μην φανερώνει ακριβώς έναν κρυφό μάστορα του είδους, αλλά ένα κάποιο πάθος το έχει. Περιέργως, όχι κακό.

20. Κάποια να με Προσέχει (1987)

Ξεχάσιμο (και ξεχασμένο) ‘80s ρομαντικό θρίλερ, με τον Tom Berenger ως αστυνομικό που αναλαμβάνει να προστατέψει την γοητευτική και πλούσια Mimi Rogers επειδή εκείνη έγινε μάρτυρας ενός φόνου που δεν έπρεπε να έχει δει. Ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν τα πάντα αλλά αν το πετύχεις στην τηλεόραση το καταβροχθίζεις άνετα. Για να είμαι ειλικρινής, αν μπορούσα θα έκοβα 1-2 ιστορικά έπη από τη φιλμογραφία του Scott και θα τα αντάλλαζα με 1-2 ακόμα τέτοια θριλεράκια της σειράς. Δεν είναι κάτι σημαντικό, αλλά είναι φαν και το κάνει καλά.

19. Καυτή Βροχή (1989)

Όσο πιο κοντά θα έφτανε ποτέ ο Ridley Scott στο στυλ και το vibe του Tony Scott, αυτό το στιλιζαρισμένο αστυνομικό θρίλερ προφανώς δεν είναι ακριβώς το πιο πολιτισμικά ευαίσθητο κείμενο πάνω στη σχέση Δύσης και Ανατολής, αλλά έχει τον ‘80s Michael Douglas να παίζει αναμενόμενα (και απολαυστικά) το κάθαρμα που δε χορταίνεις να βλέπεις στην οθόνη σου, υπάρχουν μπόλικες καλές σκηνές δράσης, και σαν μπόνους έχεις τον Andy Garcia να χάνει το κεφάλι του με τον πιο over-the-top τρόπο.

18. Black Hawk Down (2001)

Η τρίτη (και τελευταία ως σήμερα) υποψηφιότητα του Ridley Scott για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, μάλλον κατανοητή ως αποτέλεσμα τεχνικού εντυπωσιασμού για τον οποίο είναι απόλυτα ικανός ο βρετανός. Γενικά το Γεωπολιτικό Θρίλερ κομμάτι της φιλμογραφίας του είναι το μακράν λιγότερο ενδιαφέρον κυρίως επειδή κατά βάση αποφεύγει την ουσιώδη πολιτική ανάγνωση και τοποθέτηση. Εδώ η βιρτουοζιτέ του σε συνδυασμό με την πολιτικά επιφανειακή προσέγγιση έχουν αποτέλεσμα μια σύγκρουση στυλ και περιεχομένου που παράγουν τελικά κάτι αρκετά κοντά σε φιλμ προπαγάνδας.

17. Προμηθέας (2012)

Μια εικαστικά επιβλητική επιστροφή για τον Scott στο ευρύτερο σύμπαν του Alien, σε ένα φιλμ που λειτουργεί πολύ καλά ως b-movie creature feature, αλλά κάπου χάνει τη στόχευσή του προσπαθώντας να διαχειριστεί υπαρξισμό, μυθολογία, κοσμογονία και μια παλιομοδίτικη «νταλικέρηδες (και επιστήμονες) του διαστήματος» σύνθεση. Άνισο ίσως, αλλά πανέμορφο και συναρπαστικό όπως και νά’χει.

16. Όλα τα Λεφτά του Κόσμου (2017)

Καλή ταινία γενικότερα, αλλά ο θρύλος της πάντα θα είναι δεμένος –ας μην γελιόμαστε– με το γεγονός πως ο Ridley Scott ξαναγύρισε έναν ολόκληρο κεντρικό ρόλο ενός έτοιμου φιλμ περίπου τρία λεπτά πριν κυκλοφορήσει στις αίθουσες, με τον Christopher Plummer να φτάνει κιόλας στην οσκαρική υποψηφιότητα για τον κόπο του. Δεν υπάρχει πιο επαγγελματίας και αποτελεσματικός σκηνοθέτης από τον Ridley Scott στο Χόλιγουντ.

15. American Gangster (2007)

Ανθυποσκορσεζική γκάνγκστερ αφήγηση που δεν είναι ακριβώς ό,τι πιο απρόβλεπτο ή φορμαλιστικά ενδιαφέρον έχει κάνει ο Scott αλλά παραμένει μια ιστορία παρανομίας ικανότατα κατασκευασμένη, με καρδιά και μια κάποια κοινωνική έγνοια (δεν είναι ποτέ δεδομένο αυτό), με έναν Russell Crowe πράο κι έναν Denzel να κάνει ό,τι θέλει στην οθόνη επί δυόμιση ώρες. Τίμια διασκέδαση.

14. Ο Οίκος Gucci (2021)

Πολλά ειπώθηκαν και θα ειπωθούν για αυτό το καμπ μεγαλείο, αλλά αυτό που δε θα ξεπεράσω ποτέ (εκτός από… ό,τι είναι αυτό που κάνει ο Jared Leto) είναι το πώς κυριολεκτικά κάθε ηθοποιός του καστ ερμηνεύει σα να παίζει σε άλλη ταινία, δημιουργώντας μια καθηλωτική κακοφωνία. (Κοπλιμέντο.) Από τις πιο διασκεδαστικές ταινίες που πλασαρίστηκαν ως πρεστίζ εδώ και πολλά χρόνια. Κι όσο για τη Lady Gaga; Oh. Μy. Ηouse of Gucci!

13. Napoleon (2023)

Ο Scott είναι ένας σκηνοθέτης με εξαιρετικά ένστικτα οπότε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ξέρει πολύ καλά ποια είναι η ιδανική βερσιόν ενός φιλμ, και συνήθως αυτή συμβαδίζει και με την κοινή γνώμη. Ίσως γι’αυτό σε λιγοστές περιπτώσεις που υπήρξαν αντιστάσεις από το στούντιο, η Ιστορία τον δικαίωσε (Blade Runner, Kingdom of Heaven), ίσως γι’αυτό τα director’s cut είναι τόσο καλά, και ίσως γι’αυτό πιστεύω ότι ο ήδη θρυλούμενος 4ωρος Ναπολέοντας θα μπορεί να ανέβει μερικές θέσεις σε αυτή τη λίστα. Για την ώρα, αυτή η κινηματογραφική βερσιόν του φιλμ σίγουρα έχει πρόβλημα στο focus της, αλλά ταυτόχρονα είναι καλοφτιαγμένο, καλοπαιγμένη, με σπίθες ψυχολογικού ενδιαφέροντος και χιούμορ.

12. Δίδυμοι Θρύλοι (1985)

Ο Tom Cruise ως ερωτοχτυπημένος φαύνος, η Mia Sara οπτασία στην πρώτη της εμφάνιση, ο Tim Curry ως κατακόκκινος διάβολος με κέρατα, κι ο Ridley Scott σκηνοθετεί ένα υπέροχο fantasy παραμύθι αμέσως μετά το σερί Duellists – Alien – Blade Runner με το οποίο ξεκίνησε(!) την καριέρα του. Ακούγεται όλο ψεύτικο και ομολογώ πως αν δεν υπήρχε ήδη δε μπορώ να φανταστώ πώς θα μπορούσε να έχει συμβεί. Πάντως, αν έχεις δει αυτή την ταινία στην τηλεόραση όταν ήσουν 10, εγγυώμαι πως δε θα ξεχάσεις ποτέ στη ζωή σου την αίσθησή της.

11. Η Διάσωση (2015)

Α, φυσικά, είναι η κλασική ξεκαρδιστική κωμωδία The Martian που κέρδισε τις Χρυσές Σφαίρες καλύτερη ταινίας και καλύτερου α’ ανδρικού ρόλου σε κωμωδία ή μιούζικαλ. Πέρα από αυτή την κλασική πια βραβειακή γκέλα, το συγκεκριμένο φιλμ παραμένει μια φοβερά καλοκουρδισμένη περιπέτεια επιβίωσης όπου οι σκηνές δράσης αντικαθιστούνται από επιστημονική και πρακτική γνώση – αυτό από μόνο του είναι κάτι που κάνει το φιλμ να ξεχωρίζει και να μην έχει, στην πραγματικότητα, ακριβώς όμοιό του. Κι οι πάντες φώναζαν «ναι, κι άλλο!»: 7 υποψηφιότητες Όσκαρ και $630 εκατομμύρια εισπράξεις στο παγκόσμιο box office για μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας των ‘10s.

10. Alien: Covenant (2017)

Ο Scott επιστρέφει στο αρχικό του κείμενο, το Alien του 1979, ακολουθώντας τη φόρμουλα αλλά με έναν τόνο αυτή τη φορά ακόμα πιο κυνικό, ακόμα πιο οργισμένο. Παίζει παιχνίδια με τον (μηχανικό) θεό, καταριέται τους ανθρώπους και αναρωτιέται: Κι αν η εξέλιξη ήταν λάθος; Από τις 2-3 πολύ παρεξηγημένες ταινίες της φιλμογραφίας του.

9. Ο Μονομάχος (2000)

Το φλερτ του Scott με το ιστορικό έπος δεν υπήρξε πάντα πετυχημένο, αλλά εδώ βρίσκει την αγνότερή του έκφραση: Ένα πατροπαράδοτο sword & sandals epic γυρισμένο με φοβερή ορμή και μεγαλείο, με έναν ήρωα στα όρια του υπερηρωικού, με τον Russell Crowe να κερδίζει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου (και πολύ σωστά!), το φιλμ να παίρνει Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (ανάμεσα σε 7 συνολικές νίκες) και τον Joaquin Phoenix να ανακοινώνει την έλευσή του μέσα από μια μουρλή ερμηνεία ως Κόμμοδος. Το μπλοκμπάστερ έπος το σωστό, το over-the-top, το ξέφρενο.

8. Επαγγελματίες Απατεώνες (2003)

Γραμμένο από τον Ted Griffin του Ocean’s Eleven και του (λατρεμένου, αδικοχαμένου) τηλεοπτικού Terriers, αυτό είναι ίσως το γλυκότερο φιλμ που έχει γυρίσει ποτέ του ο Scott. Απατεώνες με χρυσή καρδιά, περίπλοκα σχέδια με ανατροπές, Nicolas Cage σε Κι-Όμως-Είμαι-Άνθρωπος mode, και μια σχέση πατέρα-κόρης με χιούμορ και ανθρωπιά (υπέροχη η Alison Lohman). Από τα κρυφά, lo-fi διαμαντάκια μιας φιλμογραφίας που είναι κατά τα άλλα γεμάτη θέαμα και εμβληματικές εικόνες.

7. Η Τελευταία Μονομαχία (2021)

Θα λέγαμε ότι στο μέλλον θα θεωρείται κλασικό, αλλά ήδη ψιλο-θεωρείται, και είμαστε μόλις 2 χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Εκπληκτική δομή (με τα γεγονότα να επαναλαμβάνονται τρεις φορές από τρεις διαφορετικές σκοπιές) που επιτρέπει στην ιστορία να κορυφωθεί με αναπάντεχο τρόμο όταν την βλέπουμε μέσα από τα μάτια της Jodie Comer, και ένα ανδρικό καστ σε φοβερά κέφια: τον Adam Driver από ατσούμπαλο διεκδικητή να μετατρέπεται σε σκυθρωπό τέρας, τον Matt Damon από αγωνιστή σε ψυχρό αμοραλιστή, και τον Ben Affleck στο περιθώριο να δίνει την πιο διασκεδαστική «μέγας μπούφος» ερμηνεία του.

Σπουδαία δουλειά στο σενάριο από Affleck, Damon και –καθοριστικά– Nicole Holofcener, κι εξίσου σπουδαία από τον Ridley Scott, που ενορχηστρώνει μια διαρκή σύγκρουση αφηγήσεων και τόνων σε ένα σύνολο που δεν είχε καμία δουλειά να λειτουργεί τόσο αψεγάδιαστα. Η ταινία πάντως εξελίχθηκε σε σπάνια εμπορική αποτυχία για τον σκηνοθέτη και πλήρως σνομπαρισμένη από βραβεία και θεσμούς. Τι να πει κανείς; Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΑ ΣΑΣ ΚΡΙΝΕΙ.

6. Το Βασίλειο των Ουρανών (2005)

Το director’s cut της ταινίας είναι ένα από πιο ολοκληρωμένα ιστορικά έπη που έχει σερβίρει το Χόλιγουντ εδώ και δεκαετίες. Οικογενειακή κληρονομιά που μεταφράζεται σε ιδεολογία, μια πλήρης αμφισβήτηση της θρησκείας (απολύτως αναμενόμενο από τον Scott), μια βασιλική τραγωδία που γεννά μια στρατιωτική, και στην καρδιά όλων η άνοδος ενός γενναίου, ηθικά ασυμβίβαστου άντρα που θα μπορούσε να συμβολίζει μια ελπίδα αν δεν είχε γεννηθεί και ανδρωθεί μέσα σε βουνά πτωμάτων και ποτάμια αίματος.

Πανέμορφη ψυχρή φωτογραφία, φανταστικές σκηνές-highlights (το «μας κρίνει ο θεός» πλάνο της πολιορκίας καθώς η μέρα γίνεται νύχτα και σώματα, δόρατα και ασπίδες από ψηλά γίνονται κουκίδες και, έπειτα, ματωμένο γρασίδι και γκρεμίσματα), απλωμένη αφήγηση που δίνει χρόνο, κίνητρο και δραματικές διαδρομές σε ένα μάτσο χαρακτήρες, και για κερασάκι στην τούρτα μια καθηλωτική εκτεταμένη σεκάνς πολιορκίας που μακάρι να κρατούσε άλλο τόσο. Κι όλα αυτά με πρωταγωνιστή τον Ορλάντο Μπλουμ! Ένα πραγματικό θαύμα.

5. Ο Συνήγορος (2013)

Η έτερη ‘10s παρεξηγημένη ταινία του Scott, ένα γραμμένο από τον Cormac McCarthy πλέγμα κυνικών χαρακτήρων βουτηγμένων στο ζόφο. Ο McCarthy ακούγεται εντελώς καθαρά στο τελικό αποτέλεσμα, γυρισμένο από τον Scott και παιγμένο από το μερακλίδικο καστ σαν το πιο κατάμαυρο, αρρωστημένο αστείο μιας αδιέξοδης πραγματικότητας παραδομένης στο σκοτάδι. Πολύχρωμοι, over-the-top χαρακτήρες γίνονται τελικά κι αυτοί ένα με το μουντό φόντο καθώς μια μάλλον κλασικής υφής ιστορία εγκλήματος αναπτύσσεται όχι σαν αστυνομική περιπέτεια αλλά σαν μια φιλοσοφημένη, σχεδόν παραιτημένη ματιά πάνω στο ανθρώπινο κακό. Ανάμεσα σε αυτό και στο Alien: Covenant είναι εμφανές ότι τα ‘10s βρίσκουν τον Scott με σκληρή διάθεση, πιο κυνικό και απαισιόδοξο από ποτέ. Είναι ίσως αυτές οι πιο προσωπικές ταινίες του;

4. Thelma & Louise (1991)

Μετά από ένα σερί ικανών b-movies στα ‘80s που δεν άφησαν κάποιο ιδιαίτερο αποτύπωμα, ο Scott μπήκε ορεξάτος στα ‘90s και  έκανε αυτό. Μια iconic φεμινιστική ιστορία φιλίας και αντισυμβατικότητας με ένα αξέχαστο φινάλε που παρότι απίστευτα καταθλιπτικό δεν σβήνει τον δυναμισμό και την απελευθερωτική διάθεση του φιλμ – μέσα από τις ερμηνείες των Sarandon και Davis, το απενοχοποιημένα θυμωμένο και φορτσάτο σενάριο της Callie Khouri και την σκηνοθετική δεξιοτεχνία του Scott, η ταινία γίνεται παγκόσμια επιτυχία και φέρνει τον σκηνοθέτη στα Όσκαρ όπου προτείνεται πρώτη(!) φορά για Όσκαρ Σκηνοθεσίας.

3. Blade Runner (1982)

Έχει πλάκα που το καθοριστικό φιλμ του Scott δεν έχει καθοριστική μορφή, αλλά ακόμα κι αυτό έχει συνεισφέρει στον μύθο μιας ταινίας που, εικαστικά και υπαρξιακά, έχει καθορίσει την επιστημονική φαντασία όσο λιγοστά έργα στην ιστορία. Η διαρκής πόλη ενός σκοτεινού, χρησιμοποιημένου μέλλοντος γεμάτου με διαφημίσεις, οθόνες και εξατμίσεις, κι το υπαρξιακό κλάμα αγωνίας ενός όντος απέναντι στη συνειδητοποίηση πως ακόμα και σε έναν κόσμο κατασκευασμένο και ελεγχόμενο, είναι το άγνωστο που θα συνεχίσει να μας ορίζει.

2. Οι Μονομάχοι (1977)

Πριν το Last Duel και τον Ναπολέοντα, πριν το Alien και το Blade Runner, υπήρχε ένα σπουδαίο κινηματογραφικό ντεμπούτο. Η θεματική του εύθραυστου ανδρικού εγωισμού που ο Scott συχνά κοροϊδεύει, εκτείνεται από την πρώτη του ταινία μέχρι και την πιο πρόσφατη (το Napoleon), αλλά ποτέ δεν εξερευνήθηκε με πιο αποτελεσματικό και έξυπνα δοσμένο τρόπο από ό,τι εδώ. Δύο μέλη της φρουράς (Harvey Keitel και Keith Carradine, κι οι δύο απολαυστικοί) κατά τη διάρκεια της ναπολεόντειας περιόδου, είναι πεπεισμένοι πως μια υποτιθέμενη προσβολή του ενός στον άλλον σημαίνει πως πρέπει να μονομαχούν μέχρι να επικρατήσει οριστικά ένας εκ των δύο.

Οι μάχες τους γίνονται με σπαθιά, με πιστόλια, με λέξεις, κι η έχθρα τους οδηγεί σε ένα εκπληκτικό κρεσέντο που διατρέχει τις δεκαετίες, τους πολέμους, τον ίδιο το ρου της Ιστορίας. Ο Ridley Scott διαθέτει εντυπωσιακό έλεγχο στη χορογραφία και στην αφήγηση, προσεγγίζει με μεράκι και με περιπαικτική διάθεση την ραγισμένη, αβέβαιη ανδρική ψυχοσύνθεση, και ποτέ ξανά στην καριέρα του δε θα δημιουργήσει ένα φιλμ τόσο κρυφά σύνθετο, κάτω από μια πρόσοψη απλότητας. Πρώτη του ταινία, με βραβείο στο φεστιβάλ Καννών. Αυτό θα πει ανακοίνωση άφιξης.

1. Alien (1979)

Ο άνθρωπος στο έλεος του μεγάλου κενού: Στο άπειρο του διαστήματος, μέσα σε περιβάλλοντας βγαλμένα από εφιάλτες γερμανικού εξπρεσιονισμού, με αντίπαλο ένα τέρας φρικιαστικά παντοδύναμο, σαν σύμβολο κάθε φόβο που είχε ποτέ άνθρωπος. Απέναντι στο πλάσμα του HR Giger ο Scott στέλνει σαν ανθρωποθυσία ένα μάτσο νταλικέρηδες του διαστήματος, μια γκρουπ δυναμική που έχει αντιγραφεί και αναπαραχθεί εκατοντάδες φορές έκτοτε, απολαυστικά καθορισμένους χαρακτήρες εργατικής τάξης που εκμεταλλεύεται χωρίς δεύτερη σκέψη ένα μοχθηρό corporation χωρίς αμφιβολία ή ηθική.

Και μέσα σε όλα, θριαμβεύτρια η Ellen Ripley της Sigourney Weaver, εμβληματική ηρωίδα όσο λιγοστές στην ιστορία του αμερικάνικου σινεμά, ένα διαστημικό final girl που επιβιώνει μέσα στην εφιαλτική, υπαρξιακή φρίκη για να χτίσει το δικό της μύθο. Μια ταινία κατασκευαστικής και θεματικής τελειότητας που, πολύ απλά, αρνείται να γεράσει στην παραμικρή της απειροελάχιστη λεπτομέρεια.