Η ομορφιά των γυναικών άνω των 70 ετών στο ΕΜΣΤ

«Συνηθίζω να λέω ότι όταν μια γυναίκα διανύει τη δεκαετία 18-28 είναι το it girl, και έπειτα, αφού περάσεις το κατώφλι των 30, των 35 ετών, οδηγείσαι στην απόσυρση – όταν μεγαλώνεις γίνεσαι αόρατη, έτσι δεν είναι», είχε δηλώσει η φωτογράφος και ακτιβίστρια Lola Flash, διεθνώς αναγνωρισμένη για τον συνεχή αγώνα κατά των στερεοτύπων που δίνει μέσα από την τέχνη της για πάνω από τέσσερις δεκαετίες.

Είχε εμφανιστεί στο iconic πόστερ Kissing Doesn’t Kill το 1989, ένα σημείο αναφοράς κατά του ηθικού πανικού που είχε ξεσπάσει τότε για το AIDS στην Αμερική, με τα πορτρέτα της έχει δοκιμάσει τις στερεοτυπικές φυλετικές αναπαραστάσεις, τις στερεοτυπικές έμφυλες αναπαραστάσεις, αλλά η απάντηση που παραθέσαμε παραπάνω αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη σειρά, την οποία το τρέχον διάστημα έχει την ευκαιρία το αθηναϊκό κοινό να παρατηρήσει από κοντά, σε έναν από τους ορόφους του ΕΜΣΤ.

Εκτυπωμένα και παραταγμένα σε δύο οριζόντιες σειρές, πορτρέτα γυναικών τρίτης ηλικίας μαγνητίζουν αμέσως με την αλήθεια τους τον επισκέπτη που θα βρεθεί να περιδιαβαίνει το δεύτερο μέρος των εκθέσεων που εγκαινιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο της θεματικής με τίτλο «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο».

Πρόκειται για μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της σειράς Salt series, την οποία αναπτύσσει η Lola Flash από το 2011.

Οι προδιαγραφές είναι συγκεκριμένες για κάθε νέο άτομο που προστίθεται σε αυτό το σύνολο πορτρέτων: περιλαμβάνονται αποκλειστικά γυναίκες άνω των 70 ετών που παραμένουν δυναμικές και δραστήριες, ανατρέποντας το κυρίαρχο αφήγημα που συνδέει την ομορφιά με την ηλικία. Φωτογραφίζονται πάντα στο σπίτι τους, στον χώρο που αισθάνονται περισσότερο οικεία δηλαδή, προκειμένου τα καρέ να συλλάβουν καλύτερα τις «υφές της προσωπικής τους ζωής», όπως έχει σημειώσει η εικαστικός στο κείμενο που συνοδεύει το πρότζεκτ.

Συνήθως η διαδικασία της φωτογράφισης προϋπέθετε ένα δίωρο συζήτησης, έχει εξηγήσει η Lola Flash. Στη στάση σώματος των υποκειμένων στο τελικό κλικ, ακόμη περισσότερο στην έκφραση του προσώπου τους, στην άνεση, στην αυτοπεποίθηση, μερικές φορές στο αγαθό θράσος που φανερώνει το υψωμένο μέτωπο, αποτυπώνουν περίφημα τη σχέση που οικοδομήθηκε στο πλαίσιο του πρότζεκτ. «Ελπίζω ότι και εκείνες, μέσα από τη διαδικασία, να βρήκαν ένα κομμάτι της ομορφιάς που ενδεχομένως είχαν χάσει, επειδή ακριβώς τους το είχε στερήσει η κοινωνία».

Για σκέψου, πόσες φορές έχεις δει μια γοητευτική γυναίκα τρίτης ηλικίας σε τηλεοπτικά σποτ και αφίσες, πέρα από διαφημίσεις προϊόντων που να στοχεύουν συγκεκριμένα σε αυτό το ηλικιακού γκρουπ; Σκέψου πόσο περισσότερο οικεία είναι η εικόνα ενός μεγάλου άνδρα ως σύμβολο ωριμότητας και επιτυχίας; Είτε πόσο ενεργές στη δημόσια σφαίρα είναι οι γυναίκες μετά τα 50, πόσο μάλλον τα 70, σε αντίθεση με τους άνδρες; Πρόκειται πολύ απλά για διάσπαρτα σημάδια μιας κοινωνίας που έχει μάθει να αντιμετωπίζει τη γυναίκα ως παραγωγική μηχανή.

Τα πορτρέτα της Lola Flash μεταφέρουν περήφανα την αλήθεια τους. Είναι γοητευτικές, δυναμικές και σπιρτόζες. Τα πορτρέτα που παρουσιάζονται στο ΕΜΣΤ περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την Tony Parks, φωτογράφο και κόρη του θρυλικού φωτογράφου Gordon Parks, τη ζωγράφο Koho και τη διάσημη ακτιβίστρια σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Esther Cooper Jackson.

Όπως σε κοιτούν, σε καθηλώνουν για μερικά λεπτά να τις κοιτάζεις με θαυμασμό. Σε αυτό το έντονο συναίσθημα συμβάλλει φυσικά το έμπειρο χέρι πίσω από τον φακό, όσο και η απόφαση της Lola Flash για τη σειρά να είναι εκτυπωμένη αποκλειστικά σε φορμάτ 4×5 (αναλογία που παραπέμπει στην τυπολογία των πορτρέτων του 20ού αιώνα) και, όπως σχολιάζει επ’ αυτού η καλλιτέχνιδα, «αυτή η επιλογή μεταφέρει τη σημασία της έμφασης στο υποκείμενο και αποδίδει μια περισσότερο αληθινή εικόνα, μεταδίδοντας την ενέργεια, το πνεύμα και τη σοβαρότητα των γυναικών όσο και του εγχειρήματος».

Να επισημάνουμε ότι έργα της Lola Flash εκτός από το ΕΜΣΤ περιλαμβάνονται και στις μόνιμες συλλογές του MOMus, του Μουσείου Βικτώριας και Αλβέρτου στο Λονδίνο και του Μουσείου Αμερικανικής Τέχνης Whitney, ενώ τώρα είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται δουλειά της στην Ελλάδα.

***INFO

Lola Flash: Salt Series
ΕΜΣΤ
Τρ.-Κυρ.: 11:00-19:00

Περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια εδώ.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ