AP Photo/David J. Phillip
ΙΣΤΟΡΙΑ

Κι όμως, το Ρίο ντε Τζανέιρο ήταν κάποτε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα

Πώς λοιπόν η έδρα μιας ισχυρής ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας κατέληξε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη άκρη του κόσμου;

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί στο πορτογαλικό πρωτάθλημα, οι μισοί ίσως και παραπάνω ποδοσφαιριστές είναι ή μας φέρνουν στο μυαλό (λόγω του ονόματός τους) τους Βραζιλιάνους που, μάλλον, όσο γράφεται αυτό το κείμενο, βελτιώνουν την τεχνική τους κατάρτιση με ένα πατημένο κουτάκι αναψυκτικού σε κάποια γειτονιά; Αν ναι, τότε δεν είστε οι μόνοι. Βέβαια, αν γυρίσουμε τις σελίδες στο μεγάλο βιβλίο της Ιστορίας, δεν θα έπρεπε να μας κάνει καμία εντύπωση.

Η παραθαλάσσια πόλη Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας ήταν κάποτε η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας (η Πορτογαλία πέρασε το 2004 στους Έλληνες) γεγονός που την καθιστά τη μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που βρίσκεται εκτός Ευρώπης.

Πώς λοιπόν η έδρα μιας ισχυρής ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας κατέληξε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη άκρη του κόσμου; Όπως τόσα πολλά πράγματα στη γεωπολιτική ιστορία της Ευρώπης, έχει να κάνει με τον Ναπολέων Βοναπάρτη.

Το 1807, ο Ναπολέων εισέβαλε στην Πορτογαλία σε μια προσπάθεια της Γαλλίας να ελέγξει την Ισπανία και την Πορτογαλία. Ο Πορτογάλος βασιλιάς, Dom João, εγκατέλειψε αμέσως την πρωτεύουσα Λισαβόνα και έβαλε πλώρη για τη Βραζιλία, πορτογαλική αποικία εκείνη την εποχή, καταφεύγοντας στην αποικιακή πρωτεύουσα Ρίο ντε Τζανέιρο με την οικογένειά του, τους ευγενείς και τους έμπιστους συμβούλους του.

Ο Dom João -θα μπορούσε να είναι μεσοεπιθετικός της Σπόρτινγκ Λισαβόνας που ετοιμάζεται να πάρει μεταγραφή-, μετέτρεψε τη νέα του πατρίδα σε μια πραγματική πολιτική πρωτεύουσα, εξοπλίζοντας την πόλη με όλα τα απαραίτητα γραφεία για τη διοίκηση μιας αυτοκρατορίας, όπως το Ανώτατο Δικαστήριο, το Βασιλικό Νομισματοκοπείο και το Συμβούλιο του Κράτους.

Ίδρυσε επίσης την Τράπεζα της Βραζιλίας, μια από τις παλαιότερες τράπεζες που λειτουργούν στον κόσμο. Όταν ο Ναπολέων υπέστη την περίφημη τελική ήττα του στο Βατερλώ τον Ιούνιο του 1815, έληξε η απειλή του για την Πορτογαλία, αλλά οι βασιλείς παρέμειναν στη Βραζιλία, και έξι μήνες αργότερα, ο Dom João δημιούργησε μια αυτοκρατορία υπό το «Ηνωμένο Βασίλειο της Πορτογαλίας, της Βραζιλίας και των Αλγκάρβων».

Η Βραζιλία δεν θεωρούνταν πλέον αποικία και επειδή το Ρίο ήταν η έδρα της μοναρχίας εκείνη την εποχή, έγινε η πρωτεύουσα ολόκληρου του βασιλείου. Ο Dom João ανέβηκε στο θρόνο ως βασιλιάς Dom John IV το 1816 και παρέμεινε στη Βραζιλία μέχρι το 1821, όταν αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Λισαβόνα λόγω εμφύλιων ταραχών.

Ο γιος του Dom Pedro ανέλαβε τότε την προεδρία της Βραζιλίας. Περίπου εκείνη την εποχή, το πορτογαλικό κοινοβούλιο στη Λισαβόνα προέτρεψε τη μοναρχία να επαναφέρει τη Βραζιλία στο προηγούμενο εξαρτημένο αποικιακό καθεστώς της.

Κάτι τέτοιο δεν έγινε και ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Βραζιλίας στις 7 Σεπτεμβρίου 1822. Τελικά, ο γιος του στέφθηκε αυτοκράτορας την 1η Δεκεμβρίου -το Ρίο ντε Τζανέιρο ήταν η πρωτεύουσα της νέας ανεξάρτητης χώρας μέχρι το 1960.