© Roger Viollet Collection/Getty Images/Ideal Image
ΕΙΔΩΛΟ

Françoise Hardy, η γυναίκα που την ερωτεύτηκε κάθε πλάσμα αυτού του πλανήτη

Σίγησε η θρυλική μελαγχολική φωνή της yé-yé με την αμέτρητη γοητεία. Μέσα από τα αρχεία των φωτογραφικών πρακτορείων, ανατρέχουμε στον μύθο της Françoise Hardy που ποτέ δεν ήταν ένα τυπικό παράδειγμα.

«Φοβάμαι να πεθάνω, καθώς ο σωματικός πόνος στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανυπόφορος, αλλά δεν είναι κάτι στενάχωρο – ο θάνατος για μένα είναι μόνο σωματικός, είμαι σίγουρη πως η ψυχική σύνδεση με τους αγαπημένους μου θα συνεχιστεί», είχε δηλώσει σε συνέντευξη το 2018 η αξεπέραστη Françoise Hardy, το διάστημα μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ Personne d’Autre όπου είχε γράψει τους στίχους, γνωρίζοντας ότι θα αποτελεί το κύκνειο άσμα της.

Το τέλος της ζωής για το ίνδαλμα της δεκαετίας του 1960 με την αέρινη, μελαγχολική χροιά και τη σαγηνευτική ομορφιά που έκανε τους πάντες να παραμιλούν, επήλθε ήσυχα, στωικά, στην ηλικία των 80 ετών, ενώ πάλευε για δεκαετίες με τον καρκίνο και είχε ήδη ζήσει μια σοβαρή επιθανάτια εμπειρία, όταν παλιότερα έπεσε σε κώμα και φαινόταν απίθανο να ξυπνήσει.

Συνέβη τελικά έναν χρόνο μετά την απώλεια της Jane Birkin, αφαιρώντας έτσι ένα απ’ τα τελευταία κομμάτια που έχουν απομείνει από την παρακαταθήκη της yé-yé (τη γαλλική εκδοχή του ροκ εν ρολ) και τα long sixties, την εποχή της απελευθέρωσης και της διεκδίκησης.

«Πώς να της πούμε αντίο;», ρωτούσαν παραφράζοντας το διασημότερο τραγούδι της (Comment te dire adieu) τα εξώφυλλα των εφημερίδων την επομένη. Ήταν το κομμάτι από το ομώνυμο άλμπουμ που κυκλοφόρησε στα 24 της και κατέκτησε τα pop charts Βρετανίας και Γαλλίας, αμέσως μετά την ξαφνική επιτυχία του “Tous les garçons et les filles” (2 εκατ. αντίτυπα!) με το οποίο ήρθε από το πουθενά στο προσκήνιο και όλοι μιλούσαν για έναν «μετεωρίτη» της yé-yé.

Εντούτοις, ούτε τότε, πόσο μάλλον αργότερα, η Françoise Hardy δεν υπήρξε το τυπικό παράδειγμα της κουλτούρας που αναδύθηκε μέσα στην παλλόμενη από πολιτικά και κοινωνικά κινήματα Γαλλία, όπως έχει επισημάνει ο μουσικοκριτικός της Guardian. Δεν ήταν μια πειθήνια, γλυκιά έφηβη όπως η France Gall.

Δεν προσπάθησε να μιμηθεί το αμερικάνικο ροκ εν ρολ ή να μεταφράσει στίχους, όπως ήταν ο κανόνας εκείνη την εποχή. Ούτε θέλησε να ζήσει ποτέ τον μύθο του ροκ εν ρολ: σε όλη της τη ζωή έμεινε μακριά από τα ναρκωτικά, κατανάλωνε περιστασιακά αλκοόλ και απαρνήθηκε το σεξ χωρίς συναίσθημα («οι σεξουαλικές σχέσεις χωρίς το συναίσθημα της αγάπης υποβιβάζουν το άλλο πρόσωπο σε αντικείμενο»), έχοντας αρνηθεί μια σεξουαλική περιπέτεια στο σπίτι του Mick Jagger, όπως είχε αποκαλύψει στο βιβλίο που κυκλοφόρησε για τη ζωή της (The Despair of Monkeys and Other Trifles)

Η άνοδός της μετά το "Tous les garçons et les filles" ήταν ανάλογη ενός μετεωρίτη. Ένα φαινόμενο της εποχής. © Collection Christophel via AFP
Στους κήπους του Μιλάνου για την έναρξη των γυρισμάτων της ταινίας Grand Prix του John Frankenheimer. © Collection Christophel via AFP
Η Françoise Hardy τη δεκαετία του '70, ένα ήδη εδραιωμένο είδωλο της ποπ κουλτούρας. © Collection Christophel via AFP
Ο Mick Jagger την είχε περιγράψει σε συνέντευξη ως την ιδανική γυναίκα, ο Bob Dylan της είχε αφιερώσει ένα beat ποίημα. © Collection Christophel via AFP

Σε αντίθεση με το ανάλαφρο, ανέμελο χαρακτήρα της εποχής, η Françoise Hardy υπήρξε μια μελαγχολική, στοχαστική φιγούρα, κάτι που αντανακλούσε πιθανότατα τα παιδικά της βιώματα.

Γεννήθηκε το 1944, σε περίοδο που το Παρίσι τελούσε υπό γερμανική κατοχή, η Françoise Hardy μεγάλωσε χωρίς πατέρα και με την αδερφή της να πάσχει από έντονα ψυχολογικά προβλήματα (η οποία θα αυτοκτονούσε το 2004), σε συνθήκες που χρόνια αργότερα θα περιέγραφε στην ως «θλιβερή ενσάρκωση της τάξης και της πειθαρχίας».

Κάτι που θα μεταμόρφωνε στο απόλυτο όπλο της μέσα από συναισθηματικές μπαλάντες που στιγμάτισαν την εφηβεία μιας γενιάς. Από πολλές απόψεις, στη ζωή της η Hardy ήταν το ακριβώς ανάποδο από την ανήσυχη και άτακτη εποχή στην οποία άκμασε.

Όσο έλαμπε στα εξώφυλλα των σημαντικότερων περιοδικών της πατρίδας της, εκείνη έχει παραδεχτεί ότι ένιωθε μια διστακτικότητα και μια αμηχανία. Το κοινό, απ’ την άλλη, μαγεύεται απ’ το μυστήριο, σαγηνευτικό ύφος της με το κοφτερό βλέμμα που κατακτά τη σκηνή: κάνει την πρώτη της τηλεοπτική εμφάνιση το 1962, την επιλέγει το 1966 ο Jean-Luc Godard για το Αρσενικό-Θηλυκό, μια ταινία που καθόρισε το νέο κύμα του γαλλικού σινεμά, γίνεται μια από τις πρωταγωνίστριες της Vogue όπως κι άλλων επιδραστικών περιοδικών μόδας.

Με αυτόν τον τρόπο, γνωρίζει τον πρώτο της σύντροφο, τον φωτογράφο Jean-Marie Périer. Σημείο εκτόξευσης της αναγνωρισιμότητάς της, το Grand Prix.

Γίνεται μούσα σχεδιαστών, και πολύ πιο γρήγορα από όσο θα μπορούσε να φανταστεί γίνεται ένα παγκόσμιο it girl που όλοι συζητούσαν, έχοντας επίγνωση βέβαια πως ο ξένος τύπος ενδιαφερόταν πιο πολύ για τον τρόπο που ντυνόταν τότε παρά για τα τραγούδια της, όπως είχε δηλώσει στους New York Times.

Παρότι βρέθηκε στο επίκεντρο του star system από μικρή ηλικία, ποτέ δε δελεάστηκε από τις εφήμερες απολαύσεις του ροκ εν ρολ. © AP Photo/Max Micol
Υπήρξε μούσα για πολλούς σχεδιαστές. Στο συγκεκριμένο καρέ φοράει κομμάτι της κολεξιόν του Chombert of Paris © AP Photo
Όσο έλαμπε στα εξώφυλλα των σημαντικότερων περιοδικών της πατρίδας της, εκείνη έχει παραδεχτεί ότι ένιωθε αμηχανία. © Collection Christophel via AFP
Από πολλές απόψεις, ο χαρακτήρας της Françoise Hardy ήταν κόντρα ρόλος για τα ατίθασα 60s. © Collection Christophel via AFP

Στη μεγάλη καριέρα της κυκλοφόρησε πάνω από 30 άλμπουμ, πολλά απ’ τα οποία παρέμειναν άτιτλα, μόνο με το όνομά της στο εξώφυλλο, εξελίσσοντας το στυλ της σε ένα πιο ώριμο και πολυεπίπεδο πλούτο, ειδικά μετά τη γέννηση του παιδιού τους Thomas με τον σύζυγό της, τον ηθοποιό Jacques Dutronc.

Ώσπου να κυκλοφορήσει και το κύκνειο άσμα της, η Hardy παρέμεινε μία από τις τραγουδίστριες με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στη γαλλική ιστορία και θα θεωρείται για πάντα μια εμβληματική και επιδραστική φιγούρα τόσο σε μουσικό επίπεδο όσο και στον κόσμο της μόδας.

Το 2006 της απονεμήθηκε το Grande médaille de la chanson française, μια ελάχιστη πράξη αναγνώρισης για το στίγμα που άφησε στη μουσική.

Οι στίχοι στο τελευταίο της άλμπουμ Personne d'Autre που κυκλοφόρησε με τους Poets of the Fall ήταν μια ευθεία αναφορά στη θνητότητα. © Collection Christophel via AFP