Η αθλητική αναρρίχηση είναι το σπορ που δεν πρέπει να χάσεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Αλλά κυρίως; Επειδή είναι απλά τόσο κουλ.

Κάθε φορά που έχει Ολυμπιακούς Αγώνες κάνω μια υπόσχεση στον εαυτό μου να παρακολουθώ έστω για λίγο, όλα τα νέα αθλήματα που μπαίνουν στο πρόγραμμα. (Το μπέιζμπολ που μπαινοβγαίνει εξαιρείται, εκεί δεν υπάρχει υποχρέωση, είμαστε ελεύθεροι.) Ποτέ δεν ξέρεις τι διαφορετικό μπορεί να ανακαλύψεις ή να αγαπήσεις εκεί που δεν το περίμενες.

Από όλα αυτά στο πέρασμα των χρόνων, κανένα δε με έχει ενθουσιάσει όσο το sport climbing, που έκανε ντεμπούτο στο Τόκιο το ‘21 και φέτος επιστρέφει για δεύτερη φορά, αλλά μια πολύ βασική αλλαγή που διπλασιάζει τα μετάλλια.

Όταν το παρακολούθησαν πρώτη φορά στο Τόκιο δεν είχα κανένα context, δεν ήξερα ποιο είναι το φορμάτ, δεν είχα διαβάσει ποια είναι τα φαβορί, δεν είχα ιδέα τι ακριβώς πρέπει να κάνεις. Γουέλ, πέρα από το ένα προφανές πράγμα: Να σκαρφαλώσεις μέχρι όσο πιο ψηλά έχει.

Ήδη αυτό αρκεί για ένα καθηλωτικό θέαμα. Να βλέπεις αθλητές να πιάνονται ό,τι μεγάλη ή μικρή (ή απειροελάχιστη) εσοχή υπάρχει, να ασκούν αντίσταση με χέρια και με πόδια, να κρέμονται από ένα τοίχο που γέρνει πλαγίως προς το έδαφος, να πραγματοποιούν άλματα εκτός ισορροπίας και να προσγειώνονται σε ένα τοίχο που γέρνει με τρόπο που μοιάζει φυσικά και γεωμετρικά αδύνατον; Κανένα Χόλιγουντ, εδώ είμαστε.

Το κλου ποιο είναι ωστόσο. Δεν είναι μόνο αυτό που κάνει το sport climbing τόσο συναρπαστικό. Είναι οι διαφορετικές κατηγορίες αναρρίχησης, και το πώς άλλες βασίζονται σε μια αγνή, σχεδόν εξωγήινη ταχύτητα, ενώ άλλες απαιτούν συνδυαστική σκέψη, περίπου σα να λύνεις κάθε φορά έναν άγνωστο ως τότε γρίφο.

Διότι ο τρόπος που έχουν τοποθετηθεί τα πιασίματα στην κάθε διαδρομή είναι κάθε φορά διαφορετικός και απαιτεί από τους αθλητές και τις αθλήτριες άμεση σκέψη καθώς οπτικοποιούν μπροστά τους (εντελώς υποθετικά) τη βέλτιστη διαδρομή που θα ακολουθήσουν ώστε να μπορέσουν να φτάσουν στην κορυφή. Ειδικά στη μία από τις κατηγορίες, δεν επιτρέπεται καν να δουν τη διαδρομή μέχρι τη στιγμή που θα πρέπει να τη σκαρφαλώσουν – είναι, στην ουσία, ένας σωματικά απαιτητικός λαβύρινθος, τον οποίο πρέπει να λύσεις με το σώμα σου. Ωραίο;

Να λοιπόν μερικά highlights από την αναρρίχηση των Ολυμπιακών του Τόκιο, πριν πάμε να εξηγήσουμε πιο συγκεκριμένα τι ακριβώς γίνεται και πώς το παρακολουθούμε.

Η αθλητική αναρρίχηση έχει τρεις κατηγορίες: το speed, το boulder και το lead.

Το speed είναι αυτό που καταλαβαίνουμε: Υπάρχει ένας τοίχος 15 μέτρων, σε γωνία 5 μοιρών προς το έδαφος, με δύο παράλληλες, πανομοιότυπες ευθείες διαδρομές τις οποίες οι αθλητές κι οι αθλήτριες σκαρφαλώνουν σε «ένας εναντίον ενός» ζευγάρια όπου κάθε φορά προκρίνεται ο καλύτερος χρόνος. Το ολυμπιακό ρεκόρ στους άντρες έχει ο Γάλλος Bassa Mawem, με επίδοση 5.45 δευτερόλεπτα. Ή αλλιώς, τον χρόνο που μου παίρνει εμένα να στρίψω για να πιάσω το κινητό μου και να ανοίξω την οθόνη του. (Και φανταστείτε πως ο χρόνος αυτός ως ρεκόρ, θεωρείται πια απαρχαιωμένος. Το παγκόσμιο είναι τώρα κάτι λιγότερο από 4.8 δευτερόλεπτα.)

Το πρώτο άγγιγμα της επιφάνειας στην κορυφή του τοίχου, λήγει την κούρσα. Εδώ τα πιασίματα είναι κάπως στάνταρ, δεν κρύβουν παγίδες, αλλά το εντυπωσιακό είναι (εκτός από την ίδια την ταχύτητα φυσικά) ο τρόπος με τον οποίον τα σώματα ίσα που, ελαχίστως, ακουμπάνε τα πιασίματα πριν εκσφενδονιστούν στο επόμενο. Δεν σκαρφαλώνουν, όσο χοροπηδάνε, σχεδόν ίπτανται.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι, στο speed θα κατέβουν (δηλαδή ανέβουν) 28 αθλητές, 14 άντρες και 14 γυναίκες. Στα προκριματικά θα αγωνιστούν από δύο φορές το κάθε άτομο, μία στην αριστερή διαδρομή και μία στη δεξιά– στο τέλος μετράει ο καλύτερος από τους δύο χρόνους.

Έτσι, βάσει αυτών των χρόνων οι αθλητές κατατάσσονται από το 1 ως το 14 κι εκεί ξεκινάει το νοκ άουτ τουρνουά, με μια-κι-έξω αναμετρήσεις: 1 εναντίον 14, 2 εναντίον 13 κλπ. Προκρίνονται στα ημιτελικά οι 7 νικητές συν ο ένας καλύτερος χρόνος των χαμένων. Κι έπειτα συνεχίζουμε με προημιτελικά, ημιτελικά και τελικούς.

Το speed δίνει τα δικά του μετάλλια, καθώς ως κατηγορία απαιτεί τελείως διαφορετική σωματοδομή και προπόνηση από τις άλλες δύο. Μάλιστα, στους Ολυμπιακούς του Τόκιο αποτέλεσε μεγάλο controversy το γεγονός πως κι οι τρεις κατηγορίες συνδύαζαν τα αποτελέσματα για να βγάλουν μία κοινή τριπλέτα μεταλλίων, καθώς αθλητές του speed έπρεπε να κάνουν και τις άλλες δύο κατηγορίες, και το αντίθετο.

Φέτος, το λάθος διορθώθηκε κι έτσι το speed έχει τα δικά του μετάλλια, ενώ οι άλλες δύο κατηγορίες δίνουν συνδυαστικά τα δικά τους. Ποιες είναι όμως αυτές;

Το boulder & lead αποτελείται από δύο κατηγορίες, που αθροίζοντας τις κατατάξεις τους βγάζουν νικητές και νικήτριες. Πάμε να δούμε τι είναι το καθένα.

Το lead είναι βασικά μια μεγάλη αναρρίχηση, σε ένα τοίχο που όσο πιο ψηλά φτάνεις τόσο πιο απότομα γέρνει προς το έδαφος. Στην αρχή, αθλητές και αθλήτριες έχουν 6 λεπτά στη διάθεσή τους για να μελετήσουν την κούρσα, και στη συνέχεια ένας ένας και μία μία, θα έχουν από 6 λεπτά στη διάθεσή τους για να τη σκαρφαλώσουν.

Η διαδρομή έχει 4 περιοχές που βαθμολογούνται και ο στόχος γενικά είναι να μπεις σε αυτές και να μαζεύεις πόντους από το κάθε πιάσιμο που «τσεκάρεις». Τα 10 πιασίματα στην πιο υψηλή περιοχή δίνουν 4 πόντους το καθένα. Στην αμέσως πιο κάτω, από 3. Στην πιο κάτω, από 2, και στην πιο χαμηλή, από 1. Ό,τι πιάσιμο υπάρχει κάτω από αυτά τα 40, δηλαδή πολύ κοντά στο έδαφος, δεν βαθμολογείται. Άρα το μέγιστο σκορ είναι 100 – αν φτάσεις δηλαδή στην κορυφή.

Α, και ένα πολύ βασικό ακόμα πράγμα: Έχεις στη διάθεσή σου μία και μόνο απόπειρα. Αν πέσεις, τέλος. Όσα μάζεψες, μάζεψες. (Δεν χάνεις τους πόντους σου αν πέσεις.)

Πάρτε μια γεύση από έναν τελικό lead:

Και μετά, το φανταστικό boulder. Στο οποίο αθλητές και αθλήτριες κάθονται σε απομόνωση καθώς δεν επιτρέπεται ούτε να δουν ούτε να συζητήσουν τη σύνθεση της διαδρομής, μέχρι τη στιγμή που θα κληθούν να τη σκαρφαλώσουν. Αυτό συμβαίνει επειδή κάθε φορά τα πιασίματα είναι αλλού, σχηματίζοντας διαφορετικά «προβλήματα» που πρέπει να λύσουν επί τόπου. Θα δείτε εδώ συχνά αθλητές να κοιτάζουν επίμονα κάποιο συγκεκριμένο σημείο μη μπορώντας να καταλάβουν πώς ακριβώς λύνεται, ποια είναι η κίνηση που δεν μπορούν να σκεφτούν.

Στους Ολυμπιακούς, το boulder θα αποτελείται από 4 τέτοια «προβλήματα», με χρόνο 5 λεπτών για το κάθε ένα. Εδώ δεν υπάρχει θέμα με τις πτώσεις – μπορείς να δοκιμάζεις ξανά και ξανά μέχρι να το πετύχεις ή να τελειώσει ο χρόνος, απλά αφαιρείται 0.1 πόντος για κάθε πτώση. Η κορυφή του κάθε προβλήματος δίνει 25 πόντους, αλλά στη διαδρομή υπάρχουν και checkpoints που εξασφαλίζουν πόντους: 5 το πρώτο, και 10 το δεύτερο. Άρα κι εδώ το μέγιστο είναι 100 πόντοι.

Επίσης, μπορούν να διαγωνίζονται 4 άνθρωποι ταυτόχρονα, ένας δηλαδή σε κάθε πρόβλημα, οπότε η δράση είναι διαρκής ανά πάσα στιγμή.

Σκρολάρετε κι εδώ για να πάρετε μια γεύση:

Εδώ, στους Ολυμπιακούς θα έχουμε 20 αθλητές κι 20 αθλήτριες. Θα διαγωνιστούν και στο boulder και στο lead, κι αφού αθροιστούν τα σκορ τους, οι 8 πρώτοι κι οι 8 πρώτες περνάνε στον τελικό, όπου θα ξανακάνουν και τα δύο – με διαφορετικές διαδρομές φυσικά. Η μεγάλη διαφορά στον τελικό, είναι πως εκεί οι αθλητές κι οι αθλήτριες θα μπορούν να δουν (για 8 λεπτά) τις διαδρομές στο boulder πριν μπουν σε απομόνωση, αλλά μετά θα έχουν 4 λεπτά για να τις σκαρφαλώσουν.

Στο Τόκιο, το χρυσό μετάλλιο στις γυναίκες (που εκεί θυμίζουμε δόθηκε συμψηφιστικά και για τις τρεις κατηγορίες) κέρδισε η φοβερή και τρομερή Janja Garnbret από τη Σλοβενία, που κατεβαίνει και φέτος στο Παρίσι ως φαβορί, για το boulder & lead αυτή τη φορά. Δείτε ένα βίντεο με τα highlights της από το Τόκιο, εγώ μέχρι να τελειώσει εκείνη η διοργάνωση ένιωθα πως την υποστήριζα όλη μου τη ζωή, Janja hools και τέτοια.

 

Οι διάφορες κατηγορίες της αναρρίχησης θα διαρκέσουν από τη Δευτέρα 5 Αυγούστου ως το Σάββατο 11 Αυγούστου, τα events θα μεταδοθούν από την ΕΡΤ (εν μέρει) και από τα κανάλια Eurosport (διαθέσιμα μέσω Vodafone TV), και το πρόγραμμα έχει ως εξής:

• Δευτέρα 5 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ημιτελικά Bouldering ανδρών), Speed (προκριματικά γυναικών)
• Τρίτη 6 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ημιτελικά Bouldering γυναικών), Speed (προκριματικά ανδρών)
• Τετάρτη 7 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ημιτελικά Lead ανδρών), Speed (ΤΕΛΙΚΟΣ γυναικών)
• Πέμπτη 8 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ημιτελικά Lead γυναικών), Speed (ΤΕΛΙΚΟΣ ανδρών)
• Παρασκευή 9 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ΤΕΛΙΚΟΣ ανδρών)
• Σάββατο 10 Αυγούστου
  Bouldering & Lead (ΤΕΛΙΚΟΣ γυναικών)

Εδώ μια σύνοψη με όλα τα βασικά, καθώς και τα κυρίαρχα ονόματα στην κάθε κατηγορία.

Και τύφλα να έχει ο Tom Cruise.

*Το sport climbing μεταδίδεται από την ΕΡΤ κι από τα κανάλια Eurosport μέσω του Vodafone TV.