Neraw: Σε ένα παλιό συνεργείο αυτοκινήτων τα φυτά γίνονται έργα τέχνης

Περπατώντας κανείς στα στενά του Βοτανικού και επί της Κωνσταντινουπόλεως, το τελευταίο που περιμένει ίσως να συναντήσει είναι ένας χώρος αφιερωμένος στην κεραμική και τα φυτά. Η περιοχή όμως, που αλλάζει με τους δικούς της αργούς ρυθμούς, επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις ανάμεσα στις αποθήκες και τα συνεργεία αυτοκινήτων.

Μια τέτοια έκπληξη είναι και το Neraw, το νέο στούντιο του Κωνσταντίνου Μπομπόγια και του Γιώργου Μπόλλα, οι οποίοι έφτιαξαν ένα μίνιμαλ, αλλά φιλόξενο περιβάλλον γεμάτο φυτά ριζωμένα σε περίτεχνα έργα γλυπτικής. Οι δυο τους ένωσαν την αγάπη τους για τα φυτά και τον πηλό και το αποτέλεσμα είναι ένας χώρος, με πρωταγωνιστές τις δημιουργίες τους, χωρίς περιττά διακοσμητικά και πληροφορία που τυχόν ζαλίζει.

Το Neraw είναι ένα λογοπαίγνιο ανάμεσα στη λέξη νερό -που είναι απαραίτητο και για τα κεραμικά, αλλά και για τα φυτά- και το αγγλικό raw που συμβολίζει την ωμή υφή και της φύσης αλλά και των κεραμικών.

Πώς προέκυψε η ιδέα για το Neraw;

Γιώργος Μπόλλας: Η ιδέα για το Neraw ξεκίνησε από την αγάπη που έχουμε και οι δύο για τη φύση. Μας αρέσει πολύ να ταξιδεύουμε σε βουνά, λίμνες, ποτάμια, μονοπάτια, καταρράκτες. Ειδικά σε αυτούς τους τελευταίους έχουμε και ιδιαίτερη αγάπη. Ουσιαστικά σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε αυτά τα landscapes που βλέπαμε στη φύση, σε μικρότερη κλίμακα στο σπίτι μας.

Εγώ ασχολούμουν γενικά με την κεραμική και τις κατασκευές, ο Κώστας είναι ειδικός στα φυτά, οπότε είπαμε ότι θα το κάνουμε. Πριν ξεκινήσει και επίσημα όμως το όλο πρότζεκτ, δουλέψαμε για ένα ολόκληρο χρόνο πάνω στις ιδέες μας και αφού τεστάραμε αυτά που θέλαμε και είδαμε ότι βγαίνει, είπαμε «ΟΚ ας το κάνουμε».

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Ουσιαστικά θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα όμορφο αντικείμενο για το σπίτι, το οποίο θα συνδυάζει τη φύση και την τέχνη της κεραμικής σε ένα περίτεχνο κεραμικό γλυπτό, το οποίο όμως έχει και ζωή. Το έχεις σπίτι σου και το βλέπεις να μεγαλώνει και να αλλάζει ανάλογα με τις εποχές και τις ανάγκες του φυτού που θα επιλέξεις να βάλεις μέσα.

Τα κεραμικά γλυπτά να φανταστώ είναι μοναδικά το καθένα;

Γιώργος Μπόλλας: Δεν υπάρχει καμία επανάληψη σε κανένα σχέδιο ή παραγωγή. Είναι όλα μοναδικά. Μας αρέσει πολύ και αυτό σαν ιδέα και του δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή. Χαίρεται και ο κόσμος, αλλά και εμείς, γιατί είναι κάτι μοναδικό, στημένο έτσι όπως πρέπει και το έχεις μόνο εσύ.

Πώς επιλέγετε κάθε φορά ποιο φυτό θα μπει σε ποιο γλυπτό;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Αυτό χωρίζεται συνήθως σε δύο φάσεις. Ή εγώ ως plant expert θα πάρω ένα συγκεκριμένο φυτό και θα πω ότι θέλω να φτιάξει ο Γιώργος ένα κεραμικό ειδικά για αυτό ή ο Γιώργος θα μου φέρει ένα κεραμικό και εγώ θα βρω το φυτό που του ταιριάζει.

Υπάρχει κάποιο φυτό που να το αγαπάτε λίγο παραπάνω και να θέλετε να δουλεύετε ποιο συχνά μαζί του;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Επιλέξαμε μόνο κάκτους και παχύφυτα για να είναι και πιο εύκολα στη φροντίδα. Επίσης, αποτελούν και δύο είδη φυτών που είναι από μόνα τους λίγο πιο αρχιτεκτονικά και περίεργα και δημιουργούν πολλές εντάσεις σε συνδυασμό με τα κεραμικά μας, οπότε καταλήγουν να δίνουν και ένα λίγο πιο edgy και artsy αποτέλεσμα.

Γιώργος Μπόλλας: Αυτό που μας τράβηξε προς αυτά τα φυτά είναι και η φόρμα τους, που είναι πιο δραματική, οπότε ταιριάζει και την πιο δραματική οπτική που υπάρχει και στις υφές των κεραμικών και το σημαντικό είναι πως θα είναι εύκολα στη φροντίδα για όσους τα αγοράσουν. Θέλουν ελάχιστο νερό και φροντίδα. Το αντίστροφο δηλαδή από τα πράσινα φυτά που έχουν ανάγκη από συνεχή φροντίδα.

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Ο κάκτος ας πούμε όση περισσότερη φροντίδα του παρέχεις, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχεις να σου πεθάνει. Εγώ τους ποτίζω χονδρικά μια φορά το μήνα ή και μια φορά στους δύο μήνες. Τον χειμώνα μπορεί να μην τους ποτίσω και καθόλου. Οπότε η φροντίδα τους είναι πολύ εύκολη.

Ξέρατε εξαρχής ότι θέλατε το Neraw να στεγαστεί σε έναν δικό του χώρο; Ή ήταν κάτι που προέκυψε στην πορεία;

Γιώργος Μπόλλας: Ουσιαστικά το Neraw ξεκίνησε ιντερνετικά. Είχαμε πολύ θετικό feedback από τον κόσμο και ξέραμε ότι μελλοντικά θα θέλαμε να έχουμε και έναν δικό μας χώρο. Αυτό τελικά συνέβη πιο γρήγορα απ ότι υπολογίζαμε, γιατί μας άρεσε πολύ η αντίδραση του κόσμου απέναντι στα όσα δημιουργούσαμε. Κάπως έτσι, αρχίσαμε να ψάχνουμε για χώρο και βρήκαμε αυτόν εδώ, που μας άρεσε πολύ γιατί είχε τζαμαρίες από πάνω μέχρι κάτω και έμπαινε μπόλικο φυσικό φως και είπαμε «ας το κάνουμε».

Πριν γίνει Neraw, τι ήταν ο χώρος αυτός;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Ήταν ένα συνεργείο αυτοκινήτων το οποίο ήταν εγκαταλελειμμένο για δώδεκα χρόνια και αναλάβαμε εξ ολοκλήρου εμείς όλη την ανακαίνιση. Το κάναμε όλο diy μόνοι μας, με τη βοήθεια και του μπαμπά μου. Τα πάντα τα κάναμε εμείς, από τα πατώματα μέχρι και το βάψιμο των τοίχων και είμαστε πάρα πολύ περήφανοι για αυτό.

Είχατε αποφασίσει εξ αρχής ότι θα το κρατήσετε μίνιμαλ;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Θέλαμε να επικεντρωθούμε στο φυτό και στο κεραμικό, οπότε οτιδήποτε άλλο θα δημιουργούσε θόρυβο, προσπαθήσαμε να το αφήσουμε εκτός. Πιστεύουμε ότι από μόνη της η φύση είναι ένα κομψοτέχνημα. Εμείς ουσιαστικά θέλαμε να μεταφέρουμε αυτή την τρέλα που έχουμε για τη φύση σε έναν χώρο. Στο σπίτι δε χωρούσαμε πια και απλά είπαμε πως πρέπει κάπου να στεγάσουμε αυτή την τρέλα. Να βάλουμε καταρράκτες που τρέχουν, νερά, ψαράκια κλπ.

Πόσο καιρό σας πήρε να ολοκληρώσετε όλες τις εργασίες;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε τον χώρο την Πρωτομαγιά και τελικά κάναμε εγκαίνια 15 Σεπτεμβρίου.

Γιώργος Μπόλλας: Ήταν ένα πολύ γεμάτο καλοκαίρι για μας με πολύ ζέστη, αλλά και πολύ δουλειά. Χαρήκαμε όμως πολύ που το κάναμε και βρήκαμε τον χώρο που θα στεγάσει τις δημιουργίες μας.

Γιώργο, εσύ που είσαι ο νους πίσω από κάθε γλυπτό, όταν πιάνεις τον πηλό, ξέρεις που θες να τον κατευθύνεις ή σε πάει από μόνο του το υλικό;

Γιώργος Μπόλλας: Είναι αυτό που είπαμε και πριν, αν έχω δει κάποιο συγκεκριμένο φυτό για το οποίο πρέπει να δημιουργήσω κάτι, τότε ναι συνήθως έχω ένα προσχέδιο που έχει προκύψει από το ίδιο το φυτό. Κάποια από τα γλυπτά όμως είναι τελείως αυθόρμητα. Τις περισσότερες φορές πιάνω ένα κομμάτι πηλού και με αφήνω πολύ ελεύθερο όσο αφορά στο τελικό αποτέλεσμα. Ξέρω συνήθως χονδρικά πως θέλω να είναι η υφή του, αλλά μέχρι εκεί.

Οι συλλογές και ειδικά το ονόματά τους πώς προκύπτουν;

Γιώργος Μπόλλας: Ουσιαστικά προκύπτουν περισσότερο από το γυάλωμα που κάνω στα κεραμικά. Το λευκό ας πούμε, επειδή μοιάζει σαν να το έχεις αφήσει πολλά χρόνια στη θάλασσα, να έχει βγάλει πεταλίδες, μοιάζει και λίγο με κοράλλι, το ονομάσαμε “White Corals”.

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Θέλαμε βασικά να αναδείξουμε και την ελληνικότητα όλου αυτού που κάνουμε.

Γιώργος Μπόλλας: Έχουμε ας πούμε μια σειρά που το γυαλί περιέχει στάχτες από ελιά της Μεσσηνιακής Μάνης, οπότε και η συλλογή ονομάστηκε “Ashes from Messenian Greek olive trees”. Η στάχτη ουσιαστικά σαν υλικό στα γυαλιά δημιουργεί κάποια στίγματα και αφήνει σημάδια, που κάνουν και το τελικό αποτέλεσμα πολύ πιο ενδιαφέρον. Τη σειρά Τζουμέρκα ας πούμε, την εμπνευστήκαμε γιατί οι αποχρώσεις που έχει το συγκεκριμένο γυαλί μοιάζουν πάρα πολύ με τις αποχρώσεις που έχει το τοπίο στα Τζουμέρκα τον χειμώνα. Είναι αρκετά πράσινο, αλλά ταυτόχρονα και πολύ κίτρινο και πολύ γκρι. Μας ενέπνευσε η ίδια η φύση δηλαδή.

Είναι ίσως πολύ νωρίς ακόμα, αλλά έχετε σκεφτεί πως θα θέλατε να εξελιχθεί το Neraw και ο χώρος του;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Εμείς θέλαμε για αρχή να βάλουμε τον δημιούργημά μας σε έναν χώρο. Η ανταπόκριση όμως που έχουμε πάρει μέχρι τώρα είναι πολύ θετική και θα θέλαμε ουσιαστικά όσο περνάει ο καιρός, όλο αυτό να μετατραπεί σε ένα hub που θα μπορεί να έρχεται κάποιος, θα βλέπει τη φύση που έχουμε φέρει εδώ μέσα και θα μπορεί να παίζει με τα κεραμικά. Ουσιαστικά είναι ένα πάντρεμα της φύσης και της τέχνης των κεραμικών.

Γιώργος Μπόλλας: Μελλοντικά όμως θέλουμε να το εξελίξουμε αρκετά. Σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε workshops που θα αφορούν αποκλειστικά αυτό που κάνουμε, την κατασκευή δηλαδή ενός κεραμικού για να φυτευτεί. Οπότε θα είναι και το δικό μου κομμάτι, η εκπαίδευση πάνω στον πηλό, αλλά και του Κωνσταντίνου που θα δείχνει πως φροντίζουμε ένα φυτό και τι χώματα χρησιμοποιούμε.

Γενικά θέλουμε να είναι ένας ζωντανός χώρος, να φιλοξενήσουμε κι άλλους καλλιτέχνες που ίσως έχουμε κάποια κοινή αναφορά στο αντικείμενό μας ή και κάτι άλλο που θα έχει να κάνει με τη φύση, κι ας είναι ένας καλλιτέχνης που μπορεί να κάνει πίνακες. Θέλουμε να είναι ένας χώρος που θα αποτελεί σπίτι για τους καλλιτέχνες.

Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια ο κόσμος να έχει στραφεί πολύ και προς την κεραμική αλλά και προς τα φυτά. Πώς το εξηγείτε αυτό;

Κωνσταντίνος Μπομπόγιας: Αν κρίνουμε και από μας τους ίδιους, θεωρώ ότι ο κόσμος θέλει να φύγει από όλη αυτή την τρέλα της καθημερινότητας και του digital, που όλα είναι on line. Πραγματικά, αυτή η ώρα που θα αφιερώσεις και στο να φτιάξεις ένα κεραμικό και για να φυτεύσεις ή να φροντίσεις ένα φυτό είναι μια αποτοξίνωση που σε φέρνει σε μια ουσιαστική επαφή με τη φύση.

Στο Neraw εκτός από το να αγοράσει κάποιος ένα κεραμικό, μπορεί να μάθει και να το φτιάχνει. Έτσι δεν είναι;

Γιώργος Μπόλλας: Τα μαθήματα είναι ουσιαστικά κανονικά μαθήματα κεραμικής όπως γίνονται στα περισσότερα εργαστήρια και στα περισσότερα τμήματα είναι αρχάριοι, αν και υπάρχουν και κάποιοι πιο προχωρημένοι. Γενικά εγώ το δημιουργικό κομμάτι το αφήνω πολύ ελεύθερο. Ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει ό, τι θέλει, εκτός κι αν θέλει να μάθει να συνδυάζει τα κεραμικά με τα φυτά όπως κάνουμε κι εμείς, οπότε εκεί τον κατευθύνουμε ανάλογα.