iStock
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ιστορία του δονητή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Από τα φαλλούς που απεικονίζονταν στα αρχαιοελληνικά αγγεία, μέχρι τη δόνηση ως θεραπεία για τον πονοκέφαλο και τη δυσπεψία και από εκεί στην εφεύρεση του πρώτου ηλεκτρομηχανικού δονητή της ιστορίας.

Σε έναν κόσμο που δεν έχει να προσφέρει πολλές χαρές, φαίνεται πως έχουμε μάθει να αξιοποιούμε στο έπακρο τις χαρές που είναι στο χέρι μας. Κάπως έτσι, η αξία της αγοράς των sex toys εκτιμήθηκε το 2023 στα 48.6 δισεκατομμύρια δολάρια. Εν τω μεταξύ, έως το 2030 αναμένεται να φτάσει στα 82.200.000.000 δολάρια.

Οι ειδικοί εξηγούν πως αυτή η άνοδος σχετίζεται με την αλλαγή της στάσης που έχει η κοινωνία απέναντι στη σεξουαλική υγεία (είμαστε πιο ανοιχτοί), τις εξελίξεις στην τεχνολογία (όπως συσκευές με δυνατότητα Bluetooth) και την άνοδο των πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου που παρέχουν το απόρρητο και την άνεση να κάνουμε τη δουλειά μας, ελεύθερα.

Tην ίδια ώρα, μελέτες δείχνουν πως μειώνεται διαρκώς το ποσοστό εκείνων που κάνουν σεξ. Επιστήμονες αποδίδουν το γεγονός στο slow-life factor: οι νέοι ζουν επιβράδυνση της αναπτυξιακής τροχιάς, όπως φαίνεται στο dating και τις σχέσεις. Δεν ωριμάζουν όσο γρήγορα το έκαναν οι προηγούμενες γενιές και καθυστερούν τα μεγάλα ορόσημα (π.χ. να πάρουν άδεια οδήγησης ή να φύγουν από το σπίτι της οικογένειας ή να δεσμευθούν με κάποιο άτομο ή/και να κάνουν μακροχρόνιες, αφοσιωμένες σχέσεις).

Η γενικότερη πτώση αποδίδεται σε λόγους που σχετίζονται με τον αυξημένο χρόνο στην οθόνη, τη σύγχυση μπροστά στην αφθονία των επιλογών που προκύπτουν στο διαδίκτυο, την ευρεία διαθεσιμότητας της διαδικτυακής πορνογραφίας, την αυξημένη χρήση φαρμάκων για παθήσεις ψυχικής υγείας -που επηρεάζουν τη λίμπιντο-, τα αυξανόμενα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, την οικονομική ανησυχία και την εργασιακή αστάθεια, τη μεγαλύτερη εστίαση στον ατομικισμό και φυσικά, το μικρότερο στίγμα γύρω από τη σεξουαλική αποχή.


Δεδομένου ότι η Ελλάδα ήταν το 2022 στην 17η μιας παγκόσμιας λίστας με εκδήλωσης ενδιαφέροντος χωρών για τα σεξουαλικά παιχνίδια (σύμφωνα με τις σχετικές αναζητήσεις στο διαδίκτυο) και το 2023 επίσης διακριθήκαμε στις online αγορές, ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το προϊόν που κάνει τις καλύτερες πωλήσεις: τον δονητή.

Οι Έλληνες γράψαμε ιστορία και στα σεξουαλικά παιχνίδια

Υπάρχουν τεχνουργήματα που έχουν διασωθεί από τους αρχαίους χρόνους και παραπέμπουν σε αυτό που ξέρουμε σήμερα ως dildo. Για παράδειγμα, από την Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή έχει διασωθεί το bâton de commandement, που κάποιοι έχουν προτείνει πως χρησιμοποιούνταν για σεξουαλικούς σκοπούς. Άλλοι σημειώνουν ότι θα ήταν χρήσιμο να αποφεύγονται προφανείς και απλές ερμηνείες.

Στοιχεία δείχνουν ότι τα πρώτα dildos κατασκευάστηκαν από πέτρα, πίσσα, ξύλο, κόκαλο, ελεφαντόδοντο, ασβεστόλιθο, δόντια και ό,τι άλλο μπορούσε να διαμορφωθεί σε φαλλό. Υπάρχει και ο φαλλός από αργυρόλιθο, 20 εκατοστών που εντοπίστηκε σε σπήλαιο κοντά στο Ουλμ της Γερμανίας και χρονολογείται πριν 30.000 χρόνια, ενώ έχουν βρεθεί άλλα προϊστορικά δημιουργήματα με δυο κεφαλές που φτιάχτηκαν πριν από 13 έως 19.000 χρόνια.

Επίσης, πίνακες από την αρχαία Αίγυπτο (3.000 πχ) παρουσιάζουν το θέμα μας με διάφορες χρήσεις. Στον Μεσαίωνα, ένα φυτό που ονομαζόταν «καντονέζικη βουβωνική χώρα» εμποτιζόταν σε ζεστό νερό για να μεγαλώσει και να σκληρύνει, ώστε να τον χρησιμοποιούν για τα δέοντα οι γυναίκες.

Στην Αρχαία Ελλάδα, σε αγγεία χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής τέχνης απεικονίζονται δονητές να χρησιμοποιούνται σε ομαδικό σεξ ή από γυναίκες για την προσωπική τους ευχαρίστηση. Εικάζεται ότι υπάρχουν στην ελληνική τέχνη, επειδή η αρχαία ελληνική φαντασία δυσκολευόταν να συλλάβει το σεξ, χωρίς διείσδυση.

Υπάρχουν ντοκουμέντα που δείχνουν ότι πριν τον 5ο αιώνα, χρησιμοποιούσαν ολισβοκόλλικα (όλισβος από σκληρή μπαγκέτα ψωμιού -κόλλιξ) ή αν προτιμάς «φαλλόσχημα ψωμιά». Σχετική αναφορά γίνεται και στη Λυσιστράτη, την κωμωδία του Αριστοφάνη.

Κράτα πως είμαστε οι πρώτοι στην ιστορία που χρησιμοποιήσαμε τον όρο «σεξουαλικό παιχνίδι» σχετικά με το dildo, το ελαιόλαδο και τα σανδάλια.

Ο μύθος της Κλεοπάτρας

British Library/Unsplash

Υπάρχει μια ιστορία που κυκλοφορεί μέσα στους αιώνες, με πρωταγωνίστρια την Κλεοπάτρα. Φερόταν να χρησιμοποιεί δονητή που ήταν φτιαγμένος από κοίλη κολοκύθα γεμάτη με μέλισσες που προκαλούσαν τις δονήσεις. Δεν υπάρχουν ωστόσο, ιστορικά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι όντως συνέβη αυτό.

Πραγματικότητα είναι πως οι Κινέζες του 15ου αιώνα χρησιμοποιούσαν dildos από λαξευμένο ξύλο και για τον λεσβιακό έρωτα υπήρχε προϊόν με δυο κεφαλές.

Η δόνηση ως θεραπεία για πονοκέφαλο, δυσπεψία και Πάρκινσον

Ο πρώτος ηλεκτρονικός δονητής χρησιμοποιήθηκε ως κοινό ιατρικό εργαλείο για την ανακούφιση από τον πόνο (π.χ. στο τριχωτό της κεφαλής για απαλλαγή από πονοκεφάλους, στο στομάχι για τη διαχείριση της δυσπεψίας και της δυσκοιλιότητας), όπως και για άλλα προβλήματα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη λείανση των ρυτίδων στο πρόσωπο, την αϋπνία, την αμηνόρροια, τις φλεγμονές, την αρθρίτιδα και τους όγκους.

Μερικοί τραυματίες στρατιώτες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έλαβαν «δονοθεραπεία» σε αγγλικά και γαλλικά νοσοκομεία στη Σερβία. Για δεκαετίες, η χρήση της συσκευής που εξυπηρετούσε την ηλεκτροθεραπεία, δεν είχε την παραμικρή σεξουαλική χροιά. Πρωτοπόροι της πρακτικής ήταν στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Salpêtrière του Παρισιού, όπου στο δεύτερο μισό του 1800, ο Γάλλος νευρολόγος και καθηγητής ανατολικής παθολογίας, Jean-Martin Charcot επιστράτευσε μια παλαιότερη μέθοδο που βασιζόταν σε μια δονούμενη πολυθρόνα για τους ασθενείς με Πάρκινσον.

Τhe Pleasure Chest

Είχε δει ότι η κατάστασή τους βελτιωνόταν μετά την ταλαιπωρία του κουνήματος τους στα ταξίδια τους σε βαγόνια. Ανέθεσε την αρχική μελέτη στον Gilles de la Tourette που επέκτεινε την τεχνική και σε άλλες παθολογίες, μέσω της χρήσης δονούμενου κράνους. Ο Romain Vigouroux αναφέρεται ως ο πρώτος που έκανε χρήση σεξουαλικής «υφής».

Ο δονητής έγινε η απάντηση στην επιδημία της «υστερίας»

Στο βιβλίο The Technology of Orgasm που έγραψε η Rachel Maines αναφέρεται ότι «από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι τη δεκαετία του ‘20, το μασάζ σε γυναίκες ασθενείς μέχρι οργασμού ήταν βασικό στοιχείο της ιατρικής πρακτικής, μεταξύ των Δυτικών γιατρών, για τη θεραπεία της «υστερίας». Επρόκειτο για «καλάθι αχρήστων» όπου πετούσαν οι γιατροί όποιο ιατρικό σύμπτωμα δεν μπορούσαν να κατατάξουν κάπου αλλού. Για δεκαετίες χαρακτηριζόταν ως κοινή και χρόνια ασθένεια των γυναικών.

Tα συμπτώματα περιλάμβαναν χρόνιο άγχος, ευερεθιστότητα, νευρικότητα, ένα ανεξήγητο βάρος στο στήθος, σεξουαλική φαντασίωση και κολπική λίπανση.

Οι πρώτες ιατρικές εξηγήσεις «έδειχναν» κάποιο πρόβλημα στη μήτρα.

Αργότερα αποδείχθηκε ότι αυτό που είχαν οι γυναίκες ήταν σεξουαλική απογοήτευση, με το πρόβλημα να ‘χει πάρει διαστάσεις επιδημίας (ταλαιπωρούσε το 75% του πληθυσμού). Ουδείς βέβαια, ασχολείτο τότε με τα δικαιώματα των γυναικών και δη στη σεξουαλική διέγερση που είχε απαγορευτεί -και ως σκέψη- στη βικτωριανή εποχή.

Έτσι, η υστερία αποδόθηκε σε κάτι «κατασκευαστικό» και η μόνη θεραπεία που είχε αποτέλεσμα ήταν το πυελικό μασάζ. Όπου «πυελικό μασάζ» ο γιατρός έκανε μασάζ -με το χέρι του- στην επίμαχη περιοχή της γυναίκας έως ότου φτάσει «σε υστερικό παροξυσμό» (σε οργασμό δηλαδή).

Υπήρχε ωστόσο, ένα πρόβλημα. Σύμφωνα με ιατρικά περιοδικά, οι γιατροί μισούσαν την άκρως επικερδή μεν, χρονοβόρο δε διαδικασία που χαρακτήριζαν και ως σωματικά κουραστική. Yπήρχαν επίσης, γυναίκες που κατήγγειλαν γιατρούς για ανήθικες πράξεις, ενώ άγγιζαν τα γεννητικά τους όργανα.

Έτσι, διατάχθηκε η επινόηση συσκευής που θα έκανε τη δουλειά τους πιο γρήγορα, χωρίς προσωπική κούραση.

Τα πρώτα πειράματα ξεκίνησαν στα μέσα του 19ου αιώνα, με έναν δονητή που κουρδιζόταν. Δεν είχε όμως, την απαραίτητη ισχύ, με τη λειτουργία να ολοκληρώνεται πριν ολοκληρώσει η γυναίκα. Τη δεκαετία του 1860 ο Romain Vigouroux έφτιαξε ένα πυελικό ντους: εκτόξευε πίδακα νερού στην κλειτορίδα και γινόταν η δουλειά σε τέσσερα λεπτά. Στα μέσα του 1870 εμφανίστηκε ο Manipulator. Φαντάσου τον σαν ένα τραπέζι που έχει μια τρύπα στη μέση, όπου τοποθετούσε η γυναίκα την πύελο της και εφαρμοζόταν η δόνηση.

Και οι δυο ανακαλύψεις ήταν περίπλοκες και δυσκίνητες. Εξαφανίστηκαν όταν ο Λονδρέζος γιατρός, Dr J Mortimer Granville κυκλοφόρησε το Granville’s hammer, τον πρώτο ηλεκτρομηχανικό δονητή της ιστορίας, που λειτουργούσε και με ενέργεια ατμού (από κάρβουνα που έμπαιναν σε καυστήρα). Αρχικά βέβαια, χρησιμοποιήθηκε για ιατρικούς λόγους.

Ο δονητής προϋπήρξε της ηλεκτρικής σκούπας

Ο Granville πήρε την πατέντα προς τα τέλη της δεκαετίας του 1880, άρα μια δεκαετία πριν αυτών για το ηλεκτρικό σίδερο και την ηλεκτρική σκούπα.

Στο βιβλίο του «Η νευρική δόνηση και διέγερση ως παράγοντες στη θεραπεία λειτουργικών διαταραχών και οργανικών ασθενειών» ο εφευρέτης περιγράφει την προβλεπόμενη χρήση του δονητή του για σκοπούς «που περιλαμβάνουν την ανακούφιση από τον πόνο και τη θεραπεία της νευραλγίας, της νευρασθένειας, της νοσηρής ευερεθιστότητας, της δυσπεψίας και της δυσκοιλιότητας».


Αρχικά, η συσκευή δούλευε με γεννήτρια μεγέθους ψυγείου και άρα υπήρχε μόνο σε ιατρεία.

H συνθήκη έγινε πιο εύκολη το 1802, όταν έγινε η πρώτη μαζική παραγωγή μπαταριών. Όταν η ηλεκτροδότηση έγινε οικιακή, άνοιξε ένας ακόμα νέος ορίζοντας.

Το 1900 όταν διατέθηκαν στην αγορά οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, κυκλοφόρησαν στα ράφια και οι πρώτοι δονητές ως η λύση στο πρόβλημα της νευραλγίας, του πονοκεφάλου και των ρυτίδων.

Το Sex and the City αποκατέστησε την πραγματικότητα

Κατά την αρθρογράφο του Guardian, Decca Aitkenhead συνέχισε να κυκλοφορεί ως συσκευή μασάζ έως το 1909, όταν προτάθηκε η χρήση του ως «απολαυστικού συντρόφου». Σε τεύχος του περιοδικού Woman’s Own, οι αναγνώστριες διάβασαν ότι «μπορεί να εφαρμοστεί πιο γρήγορα, ομοιόμορφα και βαθιά από ότι το χέρι και για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα».

Η προώθηση του δονητή ως συσκευής που «δημιουργήθηκε από γυναίκες που ξέρουν τις ανάγκες τους» και προσφέρει «συναρπαστικές, αναζωογονητικές, διεισδυτικές, αναζωογονητικές δονήσεις» μίλησε στη ψυχή των γυναικών που τον έκαναν ανάρπαστο. Να τονίσω ότι αναφερόμαστε σε μια περίοδο που ο αυνανισμός ήταν αμαρτία, για αυτό και οι διαφημιστές φωτογράφιζαν – δεν ανέφεραν ξεκάθαρα το νόημα.

Έως αυτό το χρονικό σημείο γινόταν σταθερή αναφορά στην υστερία και τον υστερικό παροξυσμό που σήμερα είναι γνωστός ως οργασμός. Τα πάντα γκρεμίστηκαν το 1920, με την πρώτη εμφάνιση του δονητή στη μεγάλη οθόνη, στις πρώιμες ταινίες πορνό.

Η επανεμφάνισή του έγινε το 1960. Αυτήν τη φορά διαφημίστηκε ως «σεξουαλικό παιχνίδι». Οι πωλήσεις ήταν ελάχιστες, με τους ιστορικούς να αναφέρουν ότι ως προς αυτό έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι τον σχεδίαζαν άντρες και άρα παρέπεμπαν σε υπερμεγέθεις φαλλούς.

Η δεύτερη και μακράν καλύτερη της πρώτης εποχής της συσκευής ξεκίνησε το 1998, μετά την παρουσίαση των νέων εξελιγμένων μοντέλων στο Sex and the City, τηλεοπτική σειρά που πέρασε στην ιστορία ως το σκαλοπάτι για τη γυναικεία απελευθέρωση.

Σε συνδυασμό με τη χειραφέτηση της γυναίκας και της αναγνώρισης -από την ίδια- των αναγκών της, οι δονητές έγιναν ένα από τα προϊόντα που πουλήθηκαν περισσότερο εν καιρώ πανδημίας και εγκλεισμού και ξεφορτώθηκαν το όποιο στίγμα τους συνόδευε έως τότε.

Not bad.