Τι θα συνέβαινε στην Αθήνα αν αντιμετώπιζε τον όγκο νερού που έπεσε στη Βαλένθια

Στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν και το πέρασμα της κακοκαιρίας Daniel, το Λεκανοπέδιο Αθηνών βρέθηκε όμηρος των ορμητικών νερών – μέσα σε λίγα λεπτά, οι περισσότεροι δρόμοι είχαν μετατραπεί σε ποτάμια, οδηγοί εγκλωβίστηκαν μέσα στα οχήματά τους, τα νερά εισέβαλαν σε σταθμούς μετρό και διεκόπη η κυκλοφορία των συρμών, ενώ μία άτυχη πεζή παρασύρθηκε από την ορμή του νερού στη Βασιλίσσης Σοφίας, γλιτώνοντας ευτυχώς τα χειρότερα με τη βοήθεια του κόσμου που βρισκόταν εκεί.

Οι τρομακτικές εικόνες κατακλυσμού είχαν προκληθεί από βροχόπτωση έντασης σημαντικά μικρότερης από την περίπτωση της Θεσσαλίας, με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου να δείχνουν μέγιστο ύψος βροχόπτωσης τα 79 χιλ., όταν η σφοδρότητα του φαινομένου στην κεντρική Ελλάδα είχε φτάσει σε σημεία τα 754 χιλ. ύψους βροχής. Όπως ήταν αναμενόμενο, μπροστά στη βιβλική καταστροφή που υπέστη τώρα η Βαλένθια, βλέποντας στους δέκτες τα σοκαριστικά στιγμιότυπα από τους τόνους λάσπης, τα συντρίμμια και τον κόσμο που ψάχνει εναγωνίως τους χιλιάδες αγνοούμενους, πολλοί απόρησαν φευγαλέα για το τι θα συνέβαινε εάν μια τέτοιας έντασης βροχόπτωση περνούσε από την Αττική.

Πόσο μεγάλη θα ήταν η καταστροφή στο Λεκανοπέδιο, σε περίπτωση που ξαφνικά, μέσα σε λίγες ώρες, δεχόταν βροχή τύπου flash flood που να αναλογεί σε περίπου 400 τόνους νερού ανά στρέμμα για οκτώ ώρες διάρκεια; Και ποιες περιοχές της Αττικής θα ήταν στην πιο ευάλωτη θέση, αντίστοιχα με την περιοχή Τσίβα στη Βαλένθια;

Οι συνέπειες θα ήταν πραγματικά ολέθριες, όπως εξήγησε σε τοποθέτησή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Αθήνα 9,84» ο Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής πολεοδομίας στο ΕΜΠ και Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος. Μια τεράστια πολεοδομική ζώνη συνολικά δώδεκα δήμων, από την Πάρνηθα μέχρι το Φάληρο, θα βρεθεί άμεσα σε κίνδυνο, εξαιτίας πρωτίστως του Κηφισού. Αντίστοιχο ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ ανέφερε ακόμη περισσότερους δήμους σε κίνδυνο (18), που αντιστοιχούν σε 35 τ.χλμ και πληθυσμό ίσο με το 25% της Αττικής, πάλι με σημείο αναφοράς το μεγάλο μπαζωμένο ρέμα που διατρέχει την Αθήνα.

«Ο Κηφισός έχει σχεδιαστεί σε άλλες εποχές για να αντιμετωπίσει άλλες μετεωρολογικές συνθήκες, δεν επαρκεί σήμερα το μέγεθός του για να τραβήξει τα νερά της Αθήνας και των εκατοντάδων χιλιομέτρων ρεμάτων», τόνισε ο Ν. Μπελαβίλας, εστιάζοντας στην επιτακτική ανάγκη να αναθεωρήσουμε τη στρατηγική κάλυψης των ρεμάτων στην Αττική, μια στρατηγική που ομολογουμένως είναι απαρχαιωμένη, αντίθετη με τη βιωσιμότητα των πόλεων, αλλά και επικίνδυνη, εν τέλει, στην εποχή κλιμάκωσης της κλιματικής αλλαγής.

Οι πιο ευάλωτες περιοχές στο Λεκανοπέδιο

Το πρόβλημα είναι γνωστό. Μερικές εβδομάδες πριν, με πρωτοβουλία του δήμου Νίκαιας-Αγ.Ι. Ρέντη και με την επιστημονική στήριξη του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος διοργανώθηκε συνάντηση συγκεκριμένα για τον Κηφισό, ο οποίος στις σημερινές συνθήκες μοιάζει με ωρολογιακή βόμβα, αφού έχει φανεί επί του πρακτέου ότι αρκούν 60-70 χιλ. νερού ανά ώρα για να υπερχειλίσει το νερό. Οτιδήποτε εντονότερο, θα προκαλέσει χάος.

Εντωμεταξύ, οι επιχειρήσεις καθαρισμού στα σκεπασμένα σημεία του ρέματος που έγιναν το καλοκαίρι (έπειτα από δεκαετίες απραξίας και συσσώρευσης φερτών υλικών) είναι μεν απαραίτητες, αλλά όχι σωτήριες, διότι πολύ απλά το πρόβλημα είναι δομικό: «Δεν έχουμε δίκτυα και αγωγούς που να μπορούν να ανταποκριθούν στα νέα καιρικά δεδομένα», όπως δήλωσε ο Ν. Μπελαβίλας.

Χρειάζονται, δηλαδή, πολύ στοχευμένες παρεμβάσεις και νέα αντιπλημμυρικά έργα για να μειώσουμε τον κίνδυνο που εγκυμονεί ο θαμμένος Κηφισός για την πρωτεύουσα, όπως άλλωστε έχει αποδειχθεί σε σειρά από επιστημονικές μελέτες, είτε προέρχονται από εξειδικευμένους φορείς όπως το Αστεροσκοπείο Αθηνών είτε το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Στον απόηχο της κακοκαιρίας Daniel, ο καθηγητής πολεοδομίας είχε δημοσιεύσει στο Facebook χάρτη επικινδυνότητας πλημμύρας από έρευνα του 2017-2018, σχολιάζοντας «o χάρτης είναι εφιαλτικός».

Όπως φαινόταν από την αποτύπωση, στο «κόκκινο» από άποψη επικινδυνότητας βρίσκονταν η ζώνη από το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος ως του Ρέντη και το λιμάνι του Πειραιά, η μισή έκταση της Καλλιθέας, όλο το Μοσχάτο, όλο το Νέο Φάληρο, τα Καμίνια, η Παλιά Κοκκινιά και τμήμα του Ταύρου.

Στο πλαίσιο του τηλεοπτικού ρεπορτάζ από τον ΣΚΑΪ, τοποθετήθηκαν επί του θέματος επικεφαλής από το Εθνικό Αστεροσκοπείο. Στο ακραίο σενάριο κινδύνου, όπως απάντησαν, μπορούν να προκληθούν πλημμύρες στους εκατέρωθεν οικισμούς σε όλο το μήκος του ρέματος Κηφισού. Περιοχές όπως στα νότια του Αιγάλεω, στις Τρεις Γέφυρες, στους Αγίους Αναργύρους, τμήμα του Ταύρου και βέβαια πολύ περισσότερο το Δέλτα Φαλήρου θα βρεθούν κάτω από τη στάθμη του νερού, αντιμετωπίζοντας τις πιο οδυνηρές συνέπειες.

Επίσης, εκτός της λεκάνης του Κηφισού, έντονα προβλήματα σε περίπτωση αντίστοιχα σφοδρής βροχόπτωσης θα αντιμετωπίσουν τα Μεσόγεια, η πεδινή περιοχή του Μαραθώνα και της Νέας Μάκρης, οι παράκτιες περιοχές στη Σαρωνίδα και στην Ανάβυσσο, αλλά και η χαμηλή ζώνη στα Μέγαρα, στη Νέα Πέραμο και στον Ασπρόπυργο.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ