2021/AP Photo/Lee Jin-man
ΚΟΣΜΟΣ

Πώς αντιμετωπίζουν οι Νοτιοκορεάτες την επιδημία της μοναξιάς

Η Κορέα ξεφορτώνεται τα «πρέπει» της οικογένειας, με τρόπο που παράλληλα αντιμετωπίζει την επιδημία της μοναξιάς.

Επειδή κάπου θέλω να τα πω, να τα βγάλω από μέσα μου, θα τα πω σε εσένα. Έχω φάει τα αυτιά των φίλων μου να κάνουμε ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Όλοι λένε «ναι, ναι». Κανείς δεν πέρασε στην επόμενη φάση της ιστορίας εδώ και ένα χρόνο: το ταξίδι. Τι έκανα; Επικοινώνησα με τη φίλη Ελισάβετ στην Κορέα και την ενημέρωσα πως θα την επισκεφτώ. Όχι που θα καθόμουν να σκάσω.

Είχα πάει στη Σεούλ το 2019 και από τότε είχα αποφασίσει πως κάποια στιγμή θα επιστρέψω στη χώρα, καθότι λάτρης του φαγητού της -όπως και των τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών, βεβαίως βεβαίως. Η πόλη που μένει η Ελισάβετ είναι 3 ώρες (με το -ας πούμε- KTEΛ) από το διεθνές αεροδρόμιο της χώρας. Συνολικά ήμουν στο δρόμο -και τον αέρα- 24 ώρες πήγαινε και άλλες τόσες έλα.

Αν άξιζε; Ξαναπάω αύριο, αν μου δοθεί η δυνατότητα. Πέραν του ότι άφησα πολλά φαγητά που δεν έφαγα για την επόμενη φορά, πλέον συντάσσομαι με το έθνος και σε διάφορα άλλα επίπεδα, συγκριτικά με το 2019 όταν η συντριπτική πλειοψηφία ζούσε εγκλωβισμένη στα κοινωνικά στερεότυπα και επιτρεπόταν η κατανάλωση κρέατος σκύλου και γάτας. Μέσα σε λίγα χρόνια, βρήκαν έναν τρόπο για να σώσουν ποικιλοτρόπως τη ζωή τους.

Οι Κορεάτες αρνούνται να πολλαπλασιαστούν

Στην Κορέα υπάρχει μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα που έχει χαρακτηριστεί από τον πρόεδρο της χώρας, Yoon Suk-Yeol ως «εθνική έκτακτη ανάγκη». Οι νέοι αρνούνται πεισματικά να αποκτήσουν παιδιά.

Το ποσοστό γεννήσεων μειώνεται σταθερά από τους 2015, με τις μελέτες να δείχνουν πως οι λόγοι αφορούν την πολύ απαιτητική εργασιακή κουλτούρα, την αύξηση του κόστους διαβίωσης και τους στάσιμους μισθούς. Την ίδια ώρα, οι κάτοικοι της χώρας αντιμετωπίζουν και επιδημία μοναξιάς. Πρόσφατη δημοσίευση εργασίας αποκάλυψε ότι η επιδημία της μοναξιάς αντανακλά αποχρώσεις στην κορεατική κουλτούρα, η οποία «δίνει έμφαση στον σχεσιακό προσανατολισμό».

Εν πολλοίς, οι άνθρωποι προσδιορίζονται από τις σχέσεις τους, με χαρακτηριστικές τις περισσότερες από 2 ημέρες που γιορτάζεται ο έρωτας (πέραν του Αγίου Βαλεντίνου). Υπάρχει μέρα πατέρα, μητέρας, οικογένειας και ούτω καθ εξής. Το αποτέλεσμα αυτών είναι πως οι Κορεάτες αισθάνονται βαθιά μοναξιά ή ένα αίσθημα αποτυχίας εάν αισθάνονται ότι δεν «έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους άλλους ή στην κοινωνία».

Ως παράγοντες της επιδημίας μοναξιάς αναφέρθηκαν η άνοδος των νοικοκυριών ενός ατόμου (είναι τα 2/5 του συνόλου πια), η μείωση των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων εκτός εργασίας και οικογένειας, η κυριαρχία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ο τρόπος με τον οποίο ενισχύουν τα αισθήματα ανεπάρκειας και την ανταγωνιστική κουλτούρα της Κορέας που περιλαμβάνει rankings από την ημέρα που γεννιέσαι έως αυτήν που πεθαίνεις.


Εάν δεν υπάρχει κάποιο επίτευγμα να επιδείξεις, γίνεσαι παρίας και εύλογα, επιδεινώνεται η μοναξιά που μπορεί να νιώθεις -όπως αισθάνεσαι ‘λίγος’ απέναντι στους άλλους που πετυχαίνουν τα κοινωνικά must.

Ενδεικτικά, θα σου πω ότι αν ένας απόφοιτος πανεπιστημίου δεν βρει εργασία στο πρώτο εξάμηνο μετά το πτυχίο θεωρείται αποτυχημένος. Όπως αποτυχημένος είναι και εκείνος που δεν παντρευτεί πριν τα 30 κλπ, κλπ.

Μελετητές έχουν αναφέρει ότι εφόσον επιδιώκουν υπερβολικά τις ίδιες αξίες, οι άνθρωποι καταλήγουν να χάνουν τον εαυτό τους. Η κοινωνία απαιτεί εξαιρετικά συλλογική κοινωνική ζωή, αλλά συχνά αποτυγχάνει να σεβαστεί το άτομο. Έτσι, πολλοί αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τη μοναξιά ή το αίσθημα της αποτυχίας.

Μεταξύ των μέτρων που έχει πάρει η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της μοναξιάς είναι η τροπολογία που πέρασε το 2023, με την οποία ορισμένοι απομονωμένοι νέοι δικαιούνται οικονομική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων έως και 650.000 won (475 δολάρια) το μήνα για έξοδα διαβίωσης, ώστε να βοηθηθούν να «επανέλθουν στην κοινωνία».

Αυξάνονται οι κτηνίατροι, μειώνονται οι παιδίατροι

Μέχρι τον 2023 η Κορέα ήταν στο επίκεντρο των ζωοφιλικών οργανώσεων του πλανήτη, καθώς εξακολουθούσε να γίνεται κατανάλωση κρέατος σκύλου, που προμήθευαν δεκάδες σχετικοί εκτροφείς.

Ο νόμος που απαγόρευε την ανατροφή και σφαγή των τετράποδων ψηφίστηκε τελικά, τον Γενάρη του 2024. Έκτοτε, ο όποιος παραβάτης μπορεί να τιμωρηθεί με έως τριετή κάθειρξη ή πρόστιμο 23.000 δολαρίων. Ήταν ήδη σε εξέλιξη η τάση της υιοθέτησης σκύλων από ανθρώπους που ζούσαν μόνοι και από ζευγάρια που δεν ήθελαν να κάνουν παιδιά -για τους λόγους που είναι οικονομικοί, ενώ άλλοι αφορούν τη δυναμική των οικογενειών που είναι κάπως ιδιαίτερη και αγχωτική για τα νεότερα μέλη.

Σε μια χώρα που πολλαπλασιάζονται συνεχώς όσοι επιλέγουν να ζήσουν μόνοι, τα κατοικίδια έχουν γίνει η λύση στο πρόβλημα της μοναξιάς, με την πανδημία να εκτοξεύει τους αριθμούς των υιοθεσιών σκύλων και γατών από καταφύγια και δρόμους. Τη σήμερον ημέρα, 1 στις 4 οικογένειες (15.000.000 πολίτες) έχουν κατοικίδιο, ποσοστό που το 2010 ήταν στο 17.4%. Κυρίως προτιμούν σκύλους, με ζητούμενο την «άνευ όρων αγάπη» όπως αναφέρουν οι κηδεμόνες.

Όπως αυξάνονταν οι υιοθεσίες κατοικιδίων, άρχισαν να εμφανίζονται και πάσης φύσεως σχετικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, υπάρχουν day cares για σκύλους, όπου μπορείς να αφήσεις τον τετράποδο φίλο σου τις ώρες που θα είσαι στη δουλειά, καφέ και εστιατόρια με γεύματα και λιχουδιές για εσένα και τον καλύτερό σου φίλο (σου σερβίρουν το ίδιο πιάτο οπτικώς, αλλά του τριχωτού μέλους της παρέας είναι φτιαγμένο από υλικά που επιτρέπεται να καταναλώσει) και σειρές με καροτσάκια που επιστρατεύουν οι κηδεμόνες ηλικιωμένων σκύλων που πια δεν μπορούν να περπατήσουν για ώρα στους δρόμους της πόλης, αλλά απολαμβάνουν την παρέα του ανθρώπου τους παντού.

Ένα θα σου πω: το 2023 οι πωλήσεις των καροτσιών για κατοικίδια ξεπέρασαν εκείνες των καροτσιών για μωρά, για πρώτη φορά στην ιστορία. Τα κτηνιατρεία και τα petshops (με αξεσουάρ που δεν μπορείς καν να φανταστείς πως υπάρχουν, αν δεν τα δεις μπροστά σου) έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με τους αριθμούς των κλινικών τοκετού και αυτόν των παιδιάτρων να ακολουθούν την αντίθετη διαδρομή.

Αύξηση παρουσιάζουν οι εφαρμογές που εμφανίζουν επιχειρήσεις, θέρετρα και ναούς που είναι φιλικά προς τα κατοικίδια, οι εκπαιδευτές, αλλά και τα γραφεία τελετών (αναφέρεται πως οι κηδείες παραπέμπουν εξόχως σε αυτές των ανθρώπων), με τους έχοντες γνώση να εξηγούν πως πια οι Κορεάτες αντιμετωπίζουν τα τετράποδα σαν παιδιά -ενώ παλαιότερα τα παρατούσαν, όταν δεν τους βόλευαν.


Από όσα είδαν τα μάτια μου δέκα ημέρες στο κέντρο (κυριολεκτικά) της χώρας, την πόλη Chungju προτιμώνται οι μικρόσωμοι σκύλοι, με 3 στα 100 να είναι μεγαλόσωμοι. Μου είπαν πως ο λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν έχει ξεπεραστεί (ακόμα) η παγιωμένη αντίληψη πως οι μεγάλοι σκύλοι πρέπει να μένουν εκτός σπιτιού, ώστε να το προστατεύουν.

Οι ηλικιωμένοι τα θεωρούσαν, τα θεωρούν και θα τα θεωρούν επικίνδυνα, με την KAWA (μεγαλύτερη μη κερδοσκοπική οργάνωση για τα ζώα στην Κορέα) να τονίζει ότι για να γίνει η Κορέα πραγματικά φιλική χώρα προς τους σκύλους, πρέπει να απορριφθούν οι μεροληπτικές ιδέες για τους μεγαλόσωμους σκύλους.

Πέτυχα ένα τετράποδο που μου θύμισε τη Μισιρλού μου. Όταν ρώτησα την κηδεμόνα της πώς και πήρε μεγαλόσωμο σκύλο, ομολόγησε ότι το πήρε όταν ήταν κουτάβι και δεν ήξερε πόσο θα μεγαλώσει. Οι εξελίξεις δεν άλλαξαν το mentalité της, να το έχει σαν τη δεύτερη κόρη της και να το παίρνει παντού μαζί της.

Αν άλλαξε μυαλά μια από τις πιο οικογενειοκεντρικές χώρες του πλανήτη, πραγματικά δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιον λόγο να μην αλλάξουμε όλοι. Στο τέλος της ημέρας, όπου και αν ζούμε στον κόσμο, ο στόχος είναι να κάνουμε πράγματα που βοηθούν την ψυχή μας να νιώθει καλά, ανεξάρτητα από το τι λέει ο κόσμος και τα κοινωνικά στερεότυπα. Διαφωνείς;