Christ Killer: Tο σίκουελ του Μονομάχου που έγραψε ο Nick Cave και δεν γυρίστηκε ποτέ
20 χρόνια πριν, ο Russell Crowe ανέθεσε στον διάσημο μουσικό να γράψει ένα σίκουελ για τον Μονομάχο. Στο παρανοϊκό σενάριο, που απορρίφθηκε, ο Μάξιμος τα έβαζε με τον ίδιο τον Χριστό.
- 16 ΝΟΕ 2024
24 χρόνια μετά την τεράστια επιτυχία του Μονομάχου, που ήταν η 2η εμπορικότερη ταινία του 2000 και κέρδισε και 5 Όσκαρ (ανάμεσα στα οποία Καλύτερης Ταινίας και Α’ Ανδρικού Ρόλου), ο Ridley Scott τα κατάφερε και γύρισε επιτέλους ένα σίκουελ που βρισκόταν στα σκαριά –σε διάφορες μορφές– ήδη από τότε, στα early ‘00s.
Ο Μονομάχος ΙΙ δεν έχει ξανά για πρωταγωνιστή τον Μάξιμο του Russell Crowe –πώς θα μπορούσε, εξάλλου– παρά ακολουθεί την ιστορία του νεαρού Λεύκιου από την πρώτη ταινία, που τώρα επιστρέφει στη Ρώμη για εκδίκηση. Συνδέσεις πλοκής με το πρώτο φιλμ υπάρχουν λοιπόν, όπως και κάποιοι χαρακτήρες, όμως όπως ήταν απόλυτα λογικό, η ίδια η κεντρική φιγούρα του Crowe δεν υπάρχει ξανά εδώ.
Κι όμως, για μια στιγμή εκεί στις αρχές των ‘00s, ούτε καν αυτό δεν ήταν δεδομένο.
Οι πρώτες συζητήσεις ξεκίνησαν ήδη από το 2001, γιατί προφανώς ακόμα και μια ιστορική ταινία που τελειώνει με τον θάνατο του πρωταγωνιστή της δεν είναι ασφαλής από την δεδομένη ερώτηση του στούντιο: «Πώς μπορούμε να κάνουμε ένα σίκουελ για αυτό;». Εξαρχής λοιπόν η σκέψη αφορούσε τον Λεύκιο σε μια ιστορία που θα διαδραματιζόταν 15 χρόνια μετά, με τον μικρό να έχει πλέον μεγαλώσει και να προσπαθεί να μάθει την αλήθεια για τους γονείς του σε μια Ρώμη όπου κάνει κουμάντο η πραιτωριανή φρουρά.
Αυτά από τον David Franzoni και τον John Logan, που είχαν γράψει το (υποψήφιο για Όσκαρ) σενάριο του ορίτζιναλ. Όμως ήδη από τότε, κι ακόμα και στα πλαίσια μιας τέτοιας ιστορίας, οι παραγωγοί κι ο Crowe είχαν αρχίσει να διερευνούν την πιθανότητα και τον τρόπο να επιστρέψει κι ο ίδιος ο Μάξιμος.
Μιλώντας στους Chicago Sun-Times το 2002, ο παραγωγός της ταινίας Walter Parkes λέει πως «ο Μάξιμος μπορεί να πέθανε στον πρώτο Μονομάχο, αλλά οι Ρωμαίοι είχαν μεγάλη πίστη στη μετά θάνατος ζωή. Ο Russell ερευνά κάποιες ιδέες για το πώς να επιστρέψει». Άρχισαν ήδη τα ωραία. Κρατήστε αυτή τη σκέψη για τις έρευνες του Crowe και θα επανέλθουμε.
Διάφορες αντικρουόμενες ιδέες συζητιούνται τα επόμενα χρόνια, ένα σενάριο κάπου ολοκληρώνεται αλλά δεν προχωράει, ο Ridley Scott στο μεταξύ ως μηχανή που είναι γυρίζει περίπου μια ταινία τη χρονιά και δεν κάθεται να περιμένει όλους να τα βρουν μεταξύ τους.
Στο τραπέζι πέφτει μια ιδέα τύπου Mamma Mia! Here We Go Again (ή Νονός ΙΙ, αν προτιμάτε) για ένα σίκουελ που θα είναι και πρίκουελ για να εμπλέκει τον Μάξιμο. Παράλληλα, το στούντιο θέλει μια ιστορία που να ακολουθεί τον Λεύκιο και την κληρονομιά του, ο Scott θέλει μια ιστορία για την πολιτική ίντριγκα στη Ρώμη, και μέσα σε όλα έχουμε και τον Russell Crowe που επιμένει να ψάχνει να βρει πώς μπορεί ο Μάξιμος να γυρίσει – αν το καλοσκεφτούμε, στην ουσία η ταινία που εν τέλει γυρίστηκε φέτος, είναι ένας συνδυασμός των προσεγγίσεων του στούντιο και του Scott, όμως προς τι η καθυστέρηση;
Υποθέτουμε από ένα σημείο και μετά κάθε άνθρωπος πήρε το δρόμο του και το πρότζεκτ μπήκε για αρκετό διάστημα στον πάγο, αλλά σίγουρα εκεί στα μέσα των ‘00s που όλοι το συζήταγαν με θέρμη, έπαιξε ρόλο κι αυτή η αναποφασιστικότητα ως προς το τι θα είναι τελικά αυτή η ταινία. Κι εδώ κάπου φτάνουμε στην επίμονη αναζήτηση του Crowe, στην «έρευνα» που λέγαμε, για το πώς μπορεί να γυρίσει στη Γη ο Μάξιμος και να πρωταγωνιστήσει και σε ένα σίκουελ.
O Crowe ήταν φίλος με τον Nick Cave, ο οποίος είχε μόλις γράψει το σενάριο για την καλτ επιτυχία The Proposition με τον Guy Pearce, μια από τις κατεξοχήν «αυτό φαίνεται κουλ και θέλω να το νοικιάσω κάποια στιγμή» ταινίες βιντεάδικου από τα μέσα της δεκαετίας. (Ο Cave έγραψε το σενάριο και για το Lawless του ίδιου σκηνοθέτη, John Hillcoat, λίγα χρόνια μετά.) Ο ηθοποιός λοιπόν ανέθεσε στον μουσικό να δοκιμάσει να λύσει το πρόβλημά του με το σίκουελ του Μονομάχου. Σύμφωνα με την αφήγηση του ίδιου του Cave, όταν του ανατέθηκε το πρόβλημα αποκρίθηκε «χέι, δεν πέθανες στον Μονομάχο;» κι ο Crowe του απάντησε «ναι, αυτό λύστο εσύ».
Και τα υπόλοιπα, που λένε, είναι Ιστορία. Ή έστω, ιντερνετικό φολκλόρ. Ο Cave κάθισε κι έγραψε ένα σενάριο το οποίο κατά παραδοχή και του ίδιου ήξερε πως δεν υπήρχε περίπτωση ποτέ να προχωρήσει σε παραγωγή, αλλά ξέρετε πώς είναι αυτά. Κάποιες φορές απλά θες να βγάλεις το άχτι σου. Έτσι, έγραψε ένα σίκουελ για τον Μονομάχο με τον τίτλο Christ Killer (λεπτό, μετρημένο) που αφορά μεταξύ άλλων την απόπειρα του titular Μονομάχου να σκοτώσει τον titular Χριστό. Εγώ το αγόραζα, αν με ρωτάτε.
Ποια ήταν λοιπόν η ιδέα του Cave: Ο Μάξιμος πεθαίνει αλλά αντί να πάει στη Ηλύσια Πεδία να συναντήσει τη γυναίκα και το παιδί του, αντ’αυτού βρίσκεται στο καθαρτήριο όπου συναντιέται με θεότητες από το ρωμαϊκό πάνθεον, που ανησυχούν για ένα νέο δόγμα που αρχίζει να κυκλοφορεί στη Γη. Τον στέλνουν να σκοτώσει τον Ήφαιστο, ο οποίος παρότι θεός κι ο ίδιος (της ξυλουργικής ανάμεσα σε άλλα, hint hint) είναι σίγουρος πως υπάρχει ένας ακόμα μεγαλύτερος, αληθινός θεός, ένας γιος μαραγκού (άκου να δεις), του οποίου το δόγμα εξαπλώνει στη Γη.
Αυτά τα καμώματα δεν αρέσουν στους άλλους θεούς προφανώς, ειδικά όταν αυτό το νέο δόγμα αρχίζει να γίνεται πολύ δημοφιλές, κι έτσι ο Μάξιμος μεταφέρεται πίσω στη Γη, με σάρκα και οστά, μερικές δεκαετίες μετά, για να τους εξυπηρετήσει σκοτώνοντας το νέο αυτό ανερχόμενο θεό. Νορμάλ.
Ο Μάξιμος στο νέο του ταξίδι συναντά όχι μόνο τον έξαφνα-πάλι-ζωντανό γιο του, αλλά και τον παλιό του σύντροφο Juba (που στην πρώτη ταινία έπαιζε ο Djimon Hounsou), ενώ στην πλευρά της πολιτικής ίντριγκας της Ρώμης, η κεντρική απειλητική φιγούρα δεν είναι κανείς άλλος από τον Λεύκιο – ναι, ο πιτσιρικάς του πρώτου φιλμ που σε κάθε άλλη εκδοχή του σίκουελ (ανάμεσά τους και αυτήν που τελικά γυρίστηκε) είναι ο κεντρικός ήρωας, στο σενάριο του Cave ήταν ο βασικός villain.
Στο podcast του Marc Maron όπου είχε μιλήσει πριν μερικά χρόνια, ο μουσικός συνόψισε το σενάριό του ως εξής: «ο Μάξιμος στέλνεται πίσω από τους θεούς που πεθαίνουν στον παράδεισο επειδή υπάρχει αυτός ο ένας θεός, αυτός ο Χριστός, που κερδίζει δημοφιλία πίσω στη Γη κι έτσι οι πολλοί θεοί πεθαίνουν. Οπότε στέλνουν τον Μονομάχο πίσω, για να σκοτώσει τον Χριστό και τους ακόλουθούς του». Εκεί, εξηγεί ο Cave, «θα εξαπατηθεί από τους θεούς και θα σκοτώσει τον ίδιο τον γιο του, και θα γίνει αυτός ο αιώνιος πολεμιστής».
Υπάρχει κάτι συναρπαστικά σκοτεινό και τραγικό σε αυτές τις ιδέες – ο Cave έτσι κι αλλιώς πάντα είχε τέτοιες θεολογικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Στο σενάριό του υπάρχουν αρκετές ακόμα σκηνές δράσης, ανάμεσά τους μία σε ένα πλημμυρισμένο Κολοσσαίο με κροκόδειλους (κάτι παρεμφερές βλέπουμε και στο γυρισμένο Μονομάχο ΙΙ), αλλά εκείνη την κλιμάκωσης είναι η πιο ιντριγκαδόρικη και επική, εκείνη στην οποία αναφέρεται ο μουσικός με την περιγραφή του Μάξιμου ως «αιώνιου πολεμιστή».
Στο τέλος του σεναρίου του Cave, συγκρούονται οι στρατιές του Λεύκιου από τη μία, και του χριστιανικού στρατού που στο μεταξύ έχουν εκπαιδεύσει ο Μάξιμος με τον Juba. Σε αυτό που θα ήταν μια επική σκηνή 20 λεπτών που θα έκλεινε την ταινία, η μάχη που ξεκινά στην αρχαία Ρώμη εξελίσσεται και συνεχίζεται διαμέσου των αιώνων που περνάνε, γίνεται μάχη στις Σταυροφορίες, γίνεται μάχη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, γίνεται μάχη στο Βιετνάμ, κι ο Μάξιμος ακόμα εκεί – Μονομάχος.
Ας πάρουμε μια ανάσα.
Θα αναρωτιέστε ποια ήταν η αντίδραση του Russell Crowe σε όλα αυτά: «Δε μου αρέσει, φίλε», ήταν η απάντηση σύμφωνα με τον Cave.
Ο ίδιος ο Scott πάντως έχει δηλώσει σε διάφορες περιστάσεις ανά τα χρόνια πως το συγκεκριμένο σενάριο του άρεσε και δεν ήταν ο ίδιος που το απέρριψε. Η αλήθεια είναι πως όλο αυτό ακούγεται και λίγο σαν το Kingdom of Heaven να συναντά το Prometheus, οπότε δε θα μας έκανε καμία εντύπωση αν ο βρετανός σκηνοθέτης πράγματι ενδιαφέρθηκε από τις ιδέες του Cave.
Εν τέλει τίποτα το τόσο ριζοσπαστικό δεν φτάνει στην οθόνη στον Μονομάχο ΙΙ – δεν είναι απαραίτητα κακό αυτό, κιόλας. Πίσω στα ‘00s, μετά το σενάριο του Cave και τις αδιέξοδες απόπειρες του Crowe να βρει τρόπο να φέρει τον Μάξιμο πίσω στη ζωή για το σίκουελ, η Dreamworks πουλήθηκε στην Paramount και αυτό ήταν ένα από τα πρότζεκτ που επανεξετάστηκαν και μπήκαν στον πάγο.
Δεν ήταν μέχρι τα τέλη των ‘10s που το ζήτημα επανήλθε, εν μέρει επειδή κι ο ίδιος ο Ridley Scott διαπίστωσε πόσο καλή υστεροφημία είχε το φιλμ του – και προφανώς μια τέτοιου τύπου ιστορική αρένα δεν σταμάτησε ποτέ να τον ιντριγκάρει σαν αφηγηματικό περιβάλλον, καθώς συνέχισε όλα αυτά τα χρόνια κατά καιρούς να σκηνοθετεί ιστορικά έπη.
Άλλα είναι σπουδαία (όπως η director’s cut εκδοχή του Kingdom of Heaven), άλλα είναι μάπα (το Gods of Egypt), άλλα είναι καλά με αστερίσκους (ο Ναπολέοντας, ας πούμε). Κι ο Μονομάχος ΙΙ; Λειτουργεί, χωρίς να είναι τρομερά φιλόδοξος. Είναι μια καλή ταινία, ένα μπόλικο κέφι στην αίθουσα που ξέρει πώς να σε κρατήσει και να σου παραδώσει καλό θέαμα.
Αλλά κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού μας δε μπορούσαμε να μην έχουμε κι αυτό το μεγάλο «what if». Πώς θα ήταν, αν ο Ridley Scott με το γνωστό του «δεν ακούω τίποτα από κανέναν» ύφος, είχε απλά κάνει πέρα τους πάντες κι απλά έκανε την απόλυτη τρέλα – και γύριζε πράγματι, το πιο παλαβό σίκουελ που δεν γυρίστηκε ποτέ.
*Ο Μονομάχος ΙΙ κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.