Από το ατύχημα στη φιλία για μια ζωή: Η γέννηση της σχολής σκύλων-οδηγών Λάρα

Το 2004, ένα καλοκαιρινό πρωινό, ο Χρήστος βρισκόταν καθ’ οδόν για τη δουλειά του, όταν αναγκάστηκε να φρενάρει απότομα τη μηχανή του και έπεσε. Αιτία ήταν ένα μαύρο λαμπραντόρ που βρέθηκε μπροστά του, σε έναν πολυσύχναστο δρόμο στο Χαλάνδρι. Το σκυλί που πετάχτηκε ήταν η Λάρα, που είχε ξεφύγει από την ιδιοκτήτριά της, Ιωάννα. Η Ιωάννα και ο θείος της, που τη συνόδευε εκείνη τη μέρα, έσπευσαν να την κυνηγήσουν, αφήνοντας προσωρινά πίσω τον Χρήστο. Ευτυχώς, ούτε ο Χρήστος ούτε η Λάρα τραυματίστηκαν σοβαρά.

Αυτό το τυχαίο περιστατικό οδήγησε σε μια δυνατή φιλία. Ο Χρήστος, αν και αρχικά ενοχλημένος από την αντίδραση της Ιωάννας, πληροφορήθηκε από τον θείο της Ιωάννας ότι εκείνη ήταν τυφλή και η Λάρα ήταν ο σκύλος-οδηγός της. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής του, ο Χρήστος δέχτηκε επισκέψεις από την Ιωάννα και έμαθε για το κόστος εκπαίδευσης ενός σκύλου-οδηγού και την υποστήριξη που είχε λάβει από τον Κάρολο Φιξ, απόγονο της γνωστής οικογένειας ζυθοποιίας.

Ο Αντιπρόεδρος και συν-ιδρυτής της Μ.Κ.Ο. Λάρα, Χρήστος Γεωργιόπουλος Fotis Fotopoulos - Constantina Bakara

Αυτές οι συναντήσεις έθεσαν τις βάσεις για τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Λάρα, την πρώτη σχολή εκπαίδευσης σκύλων-οδηγών στην Ελλάδα, που ίδρυσαν το 2008 ο Χρήστος Γεωργιόπουλος και η Ιωάννα Γκέρτσου (η μοναδική τυφλή πρόεδρος μιας σχολής σκύλων οδηγών στην Ελλάδα). Στόχος τους ήταν να προσφέρουν σε άτομα με απώλεια όρασης την ευκαιρία για αυτονομία μέσω σκύλων-οδηγών.

Η ιστορία της Λάρα, με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (στις 3/12), βρέθηκε στο επίκεντρο του βιωματικού event που διοργάνωσε η Ολυμπιακή Ζυθοποιία για δημοσιογράφους της 24 Media στα γραφεία της, δείχνοντας μας την ουσιαστική υποστήριξη που προσφέρει η εταιρεία τα τελευταία τρία χρόνια στον ΜΚΟ.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της καμπάνιας #NoLabel, η οποία προωθεί τη συμπερίληψη, την ισότητα και τη διαφορετικότητα. Οι δημοσιογράφοι της 24 Media που βρεθήκαμε στα γραφεία της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε το έργο της σχολής Λάρα, αλλά και να κατανοήσουμε καλύτερα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με οπτική αναπηρία.

Η Ιωάννα Γκέρτσου μας έδειξε πώς μπορεί να διευκολύνει την κινητικότητα του ατόμου με οπτική βλάβη ένας σκύλος-οδηγός Fotis Fotopoulos - Constantina Bakara

Η εμπειρία περιλάμβανε διάφορες δραστηριότητες. Μία από αυτές ήταν η χρήση ειδικών γυαλιών που προσομοίωναν διαφορετικές μορφές απώλειας όρασης, όπως γλαύκωμα, εκφύλιση ωχράς κηλίδας και ολική τύφλωση. Φορώντας τα, μπορέσαμε να αντιληφθούμε, έστω και προσωρινά, πόσο περιοριστική μπορεί να είναι η καθημερινότητα ενός ατόμου με τέτοιες δυσκολίες. Επίσης, φορέσαμε black-out μάσκες και έπρεπε να αναγνωρίσουμε αντικείμενα ή τρόφιμα μόνο με την αφή, την όσφρηση και τη γεύση.

Η κορύφωση της ημέρας ήταν η παρουσίαση από την Ιωάννα και τον Χρήστο το πώς εκπαιδεύεται ένας σκύλος-οδηγός. Μας εξήγησαν ότι η εκπαίδευση ξεκινά όταν το σκυλί είναι λίγων μηνών, βρίσκοντάς του μια ανάδοχη οικογένεια για τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής του, εκπαιδεύοντας το καθημερινά. Στη συνέχεια, το σκυλί αναλαμβάνει καθήκοντα για περίπου έξι με εφτά χρόνια, μέχρι να αποσυρθεί και να υιοθετηθεί ως κατοικίδιο. Η παρουσία ενός σκύλου-οδηγού ενισχύει την ανεξαρτησία, την αυτοπεποίθηση και την ποιότητα ζωής ενός ατόμου με απώλεια όρασης.

Σκεφτείτε πόσα εμπόδια και δυσκολίες συναντά ένας τυφλός όταν μετακινείται σε εξωτερικό χώρο: στενά πεζοδρόμια, σπασμένα πλακάκια, παρκαρισμένα αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, τραπεζάκια. Ακόμα, τα ηχητικά φανάρια είναι ελάχιστα και σε συγκεκριμένα σημεία της πόλης – για να μη μιλήσουμε για τις πόλεις στην επαρχία.

Ο σκύλος-οδηγός μαθαίνει τουλάχιστον 25 εντολές. Βρίσκει άδεια θέση στα ΜΜΜ, εντοπίζει πόρτες, διαβάσεις, γκισέδες ενώ μαθαίνει την επιλεκτική ανυπακοή, δηλαδή να μην υπακούει τον χειριστή του αν κρίνει ότι εκείνος κινδυνεύει – για παράδειγμα το να περάσουν έναν δρόμο ενώ έρχεται ποδήλατο, που ασφαλώς δεν ακούγεται.

Η εμπειρία μας όμως δεν περιορίστηκε μόνο στις δυσκολίες. Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε από κοντά τις δυνατότητες ενός εκπαιδευμένου σκύλου-οδηγού. Η Ιωάννα έφερε τον δικό της σκύλο-οδηγό, τον συμπαθέστατο Μπάμπου και μας έδειξε τις εντολές που μπορεί να ακολουθήσει. Το ζώο εκπαιδεύεται ώστε να εξυπηρετεί πρακτικές ανάγκες, όπως η καθοδήγηση στο πεζοδρόμιο ή η αποφυγή εμποδίων, αλλά δεν είναι εκπαιδευμένο για άλλους ρόλους, όπως αυτόν του σωματοφύλακα.

Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν η ομιλία ενός φοιτητή και πρωταθλητή ποδηλασίας, του Κωνσταντίνου, ο οποίος περιέγραψε την προσμονή του για την απόκτηση του δικού του σκύλου-οδηγού. Ο Κωνσταντίνος Τσαγκατάκης, που μένει στο Ηράκλειο Κρήτης και ήρθε την ίδια μέρα για το event, μίλησε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στις καθημερινές του μετακινήσεις, αλλά και για το πώς η συνεργασία του με την ΑΜΚΕ Λάρα του δίνει ελπίδα και δύναμη για το μέλλον.

Η εκπαιδεύτρια κινητικότητας ατόμων με οπτική βλάβη κ. Λίνα Καλλέ με τον Κωνσταντίνο Τσαγκατάκη, μας εξηγούν πώς να βοηθάμε ένα άτομο με προβλήματα όρασης, εφόσον το επιθυμεί

Για να λάβει ένα τυφλό άτομο σκύλο-οδηγό θα πρέπει να έχει τελειοποιήσει τη χρήση του λευκού μπαστουνιού, που είναι ένα βασικό εργαλείο στην καθημερινότητα των ατόμων με όπτική αναπηρία. Το μπαστούνι, που είναι το πιο κοινό σύμβολο του τυφλού, προσφέρει στους χρήστες του την αυτονομία να κινούνται με ασφάλεια, εντοπίζοντας εμπόδια ή αλλαγές στο έδαφος, όπως πεζοδρόμια ή καμπύλες στο δρόμο.

Ωστόσο, ο συνδυασμός του λευκού μπαστουνιού με τον σκύλο-οδηγό, όπως μας εξήγησαν οι ειδικοί, δημιουργεί έναν ιδανικό συνδυασμό για την πλοήγηση των τυφλών. Ενώ το μπαστούνι προσφέρει πληροφορίες για το έδαφος και τα εμπόδια σε χαμηλότερο επίπεδο, ο σκύλος-οδηγός είναι εκπαιδευμένος να αναγνωρίζει εμπόδια παντού, ακόμα και σε μεγαλύτερο ύψος και να καθοδηγεί το άτομο με ασφάλεια σε πιο περίπλοκα περιβάλλοντα.

Κατά τη διάρκεια της βιωματικής εμπειρίας

Εξίσου ενδιαφέρουσα ήταν η παρέμβαση της εκπαιδεύτριας κινητικότητας, κ. Λίνας Καλλέ, που μας εξήγησε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ένα άτομο με οπτική αναπηρία όταν το συναντούμε στον δρόμο. Όπως μας είπε, είναι σημαντικό να ρωτάμε αν χρειάζεται βοήθεια πριν παρέμβουμε, ενώ απλές φράσεις όπως «είναι πράσινο, μπορείτε να περάσετε» μπορούν να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στον δρόμο. Το πιο συγκινητικό σημείο της ομιλίας της ήταν όταν τόνισε ότι στόχος των ανθρώπων με οπτική αναπηρία δεν είναι να αξιολογούν τη βοήθεια των άλλων, αλλά να κατακτήσουν την αυτονομία τους.

Οι δράσεις αυτές υποστηρίζονται έμπρακτα από την Ολυμπιακή Ζυθοποιία, η οποία, εκτός από χρηματικές δωρεές, διοργανώνει εκπαιδευτικές δράσεις για τους εργαζομένους της, προωθώντας τη συμπερίληψη και την ευαισθητοποίηση. Το μήνυμα της εταιρείας «#NoLabel, Καμία ετικέτα δεν μπορεί να μας προσδιορίσει και να μας αποκλείσει!» αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία της για μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις.

Παγωμένες μπύρες και συζήτηση στο κλείσιμο της #NoLabel Day στην Ολυμπιακή Ζυθοποιία

Η ημέρα ολοκληρώθηκε με ένα γεύμα στον χώρο υποδοχής της εταιρείας, όπου είχαμε την ευκαιρία να μοιραστούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας για όσα ζήσαμε στο event. H Ολυμπιακή Ζυθοποιία απέδειξε ότι η έννοια της συμπερίληψης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της, ενώ κατανοήσαμε πόσο σημαντικό είναι το έργο της Σχολής Λάρα που δίνει στους ανθρώπους με οπτική βλάβη μεγαλύτερη αυτονομία κίνησης και τους βοηθά να φτάσουν στον προορισμό τους γρηγορότερα και με ασφάλεια.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της Lara Guide Dogs εδώ.
Πώς μπορείτε να υποστηρίξετε το έργο της Lara Guide Dogs εδώ.