Στο οσκαρικών βλέψεων Blitz, οι βόμβες δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος
Ο οσκαρικός Steve McQueen κάνει το δικό του ντικενσιανό παραμύθι, όπου η επιβίωση με την ψυχή σου άθικτη είναι η καλύτερη δυνατή έκβαση.
- 29 ΝΟΕ 2024
Η ιστορία του Blitz μοιάζει είναι αρκετά απλή. Ο Steve McQueen ανοίγει την ταινία του με έναν νέο γύρο νυχτερινής καταστροφής του Λονδίνου το 1940, βάζοντας τους εθελοντές πυροσβέστες να ασχολούνται με μία ανεξέλεγκτη μάνικα (εντυπωσιακή εικόνα σε μία ταινία γεμάτη τέτοιες – το Blitz είναι ένας θρίαμβος σκηνογραφίας, σχεδιασμού παραγωγής και εφέ), και εμάς απευθείας στο χάος.
Στο μεταξύ οι κάτοικοι του East End που αναζητούν καταφύγιο, απαιτούν να ανοίξει ο κλειστός σταθμός του μετρό τους και, μετά από διαμαρτυρίες, πετυχαίνουν τον σκοπό τους, ως μία υπόδειξη για όσα είναι δυνατόν να επιτευχθούν όταν οι άνθρωποι νιώθουν πως έχουν κοινό σκοπό.
Οι ανελέητοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των Ναζί στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, 71 συγκεκριμένα σε διάστημα 8 μηνών, διέλυσαν την πόλη την ίδια στιγμή που έφεραν τους ανθρώπους της κοντά – φυσικά από ανάγκη σε καταφύγια, αλλά και ψυχολογικά και πνευματικά, ως κίνητρο για να επιδείξουν αποφασιστικότητα εν καιρώ πολέμου.
Κι όμως, ο τρόμος είναι αρκετός ώστε η Rita (μία Saoirse Ronan που θα φτάσει ως τα Όσκαρ είτε με το Blitz, είτε με το Outrun – πιθανώς και με τα δύο), μία εργάτρια στην κατασκευή πυρομαχικών, πείθεται από τον στοργικό, πρακτικό μπαμπά της (Paul Weller) να στείλει τον εννιάχρονο, μικτής φυλής γιο της, George, μακριά, στο πλαίσιο της μαζικής εκκένωσης παιδιών που συνέβαινε εκείνες τις ημέρες κατά εκατοντάδες χιλιάδες προς την εξοχή.
Οι βόμβες όμως δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος που έχει να αντιμετωπίσει ο George. Με τρόπους άλλοτε λεπτούς και άλλοτε οτιδήποτε άλλο παρά διακριτικούς, ο οσκαρικός σεναριογράφος και σκηνοθέτης του 12 Χρόνια Σκλάβος αφηγείται μία ιστορία που σε ένα επίπεδο λειτουργεί ως μία συμβατική ιστορία ανδρείας, αλλά από την άλλη σχολιάζει αιχμηρά το πώς, ακόμη και όταν στη μαστιζόμενη από τον πόλεμο, ενωμένη Αγγλία μπροστά στη σθεναρή απόρριψη του Χίτλερ, ο ρατσισμός ήταν πάντοτε παρών.
Το Blitz υπογραμμίζει τους τρόπους με τους οποίους η εμπειρία του George θα ήταν αναγκαστικά διαφορετική από εκείνη των λευκών συμπατριωτών του, ακόμη και όταν σε ένα Λονδίνο υπό πολιορκία το να είσαι λευκός δεν σε προστατεύει. H ανθεκτικότητα όμως εδώ ανθίζει μέσα από την ευαλωτότητα. Κανένα παιδί δεν ζητάει να γίνει θύμα πολέμου. Μερικές φορές όμως, η επιβίωση με την ψυχή σου άθικτη είναι η καλύτερη δυνατή έκβαση στην οποία μπορείς να ελπίζεις.
Θυμωμένος με τη μητέρα του όταν τον φέρνει στον σταθμό του τρένου, ο George τρέχει και επιβιβάζεται μόνος του, αρνούμενος να την αποχαιρετήσει. Καθώς όμως το τρένο απομακρύνεται από την πόλη, δεν αντέχει στη σκέψη ότι θα αποχωριστεί εκείνη και τον παππού του, πηδάει από το τρένο και επιβιβάζεται σε ένα διαφορετικό που κατευθύνεται πίσω στην πόλη. Η απόφαση αυτή είναι αρχικά συναρπαστική.
Καθώς όμως ο George πλησιάζει στο σπίτι του, συναντά όχι μόνο ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να τον βοηθήσουν, αλλά και κάποιους που επιδιώκουν να τον βλάψουν. Κατά κάποιο τρόπο, είναι μια εξαίρεση στην ίδια του την πόλη, ένα παιδί του οποίου το χρώμα εξακολουθεί να έχει απόλυτη σημασία σε μία χώρα που είναι βαθιά ριζωμένη στην αποικιοκρατία.
Ξεκινώντας μία οδύσσεια επιστροφής στο Λονδίνο, ο McQueen έχει την ευκαιρία να κατασκευάσει μία παιδική περιπέτεια μέσα σε ένα επεισοδιακό πορτραίτο πολιορκημένης πόλης, με ορατά τα καλύτερα και τα χειρότερα ένστικτα επιβίωσης των ανθρώπων, και τη γονεϊκή αγάπη σε παράλληλη χρονική γραμμή να φέρει μία αδιαμφισβήτητη μαγνητική δύναμη. Μετά την αποβίβαση από το κινούμενο τρένο, το Blitz φλερτάρει ελαφρώς με το παραμύθι – υπάρχουν κόλπα στην οροφή του τρένου, μία σύγκρουση με συμμορία από ντικενσιανούς πλιατσικολόγους (Stephen Graham και Kathy Burke), και ένας πλημμυρισμένος σταθμός του μετρό.
Η ιστορία έχει απόηχους από άλλες ταινίες για παιδιά στον πόλεμο – μεταξύ αυτών το Empire of the Sun του Steven Spielberg και το Hope and Glory του John Boorman. Υπάρχουν κομμάτια από τον Oliver Twist και μία μικρή δόση από Atonement. Όχι πως οι ταινίες δεν θα πρέπει να θυμίζουν άλλες ταινίες, τουναντίον, οι περιπέτειες όμως του μικρού είναι μόνο σχεδόν πάντα συναρπαστικές.
Ο στόχος όμως ενός διαμαρτυρόμενου καλλιτέχνη όπως ο McQueen, έχοντας πάντα επίγνωση του περιεχομένου του και της μορφής του, είναι αρκετά διαφορετικός. Το φιλμ του είναι γεμάτο προθέσεις που διακόπτονται όταν γίνονται πράξη. Η πρόθεση είναι μία εκκένωση που αλλάζει πορεία όταν ο George λαχταράει να επιστρέψει. Οι σχέσεις που αναπτύσσει στις περιπέτειές του σταματούν κοφτά, χωρίς διακοσμήσεις.
Ακόμα και το underground γλέντι μιας μαύρης μπάντας που παίζει για ένα λευκό κοινό τελειώνει απότομα όταν ακούγονται αεροπλάνα από πάνω τους. Κάθε ιστορία στο Blitz ματαιώνεται πριν καν ξεκινήσει. Γίνεται αρκετά κουραστικό, ναι, όμως είναι και σκόπιμο. Πρέπει να γίνουμε μάρτυρες μία πόλης που μετατρέπεται σταδιακά σε ερείπια, νύχτα με τη νύχτα.
Το Blitz αποφεύγει το αίμα αλλά όχι τα πτώματα, δείχνοντας τι κάνει η βροχή θανάτου από ψηλά, αποκαλύπτοντας την ανιδιοτελή συμπόνια ή την τρομοκρατημένη ιδιοτέλεια των ανθρώπων – μερικές φορές και το μείγμα των δύο.
Το Blitz στριμάρει στο Apple TV+.
