Οι διαδικτυακές λαϊκές αγορές φέρνουν τα λαχανικά από το χωράφι στο πιάτο σου
Τα groups των παραγωγών και των καταναλωτών στο Facebook μοιάζουν με διαδικτυακές λαϊκές αγορές και προωθούν τη farm to table φιλοσοφία.
- 4 ΔΕΚ 2024
Ο Νίκος Μάρκου, γνωστός ως ο παραγωγός με τα πιο ψαγμένα χόρτα στις λαϊκές αγορές της Αθήνας, είχε παρατηρήσει μία αύξηση στην πελατεία του από νεότερες ηλικίες μετά την πανδημία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα πουν ότι τότε τους δόθηκε περισσότερος χρόνος να ασχοληθούν με τη μαγειρική και τη διατροφή τους γενικότερα. Αρκετοί μάλιστα είχαν την τύχη να επιστρέψουν στην επαρχία και να ρίξουν ακόμα περισσότερο τους ρυθμούς. Πολλοί θα πουν ότι ήταν μία περίοδος επαναξιολόγησης.
Το Οικολογικό Αγρόκτημα Διαμάντι στον Μαραθώνα ανοίγει το κιόσκι του κάθε Σαββατοκύριακο προκειμένου να προμηθευτεί όποιος επιθυμεί προϊόντα με βιολογική πιστοποίηση. Ένα μποστάνι στήνεται μία φορά την εβδομάδα στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης φέρνοντας τους καταναλωτές κοντά με παραγωγούς που ακολουθούν βιολογικές ή φυσικές πρακτικές καλλιέργειας. Στις βιολογικές αγορές της πόλης, βιοκαλλιεργητές από τον Μαραθώνα, την Αργολίδα, την Τήνο, την Κρήτη, ακόμα και την Ορεστιάδα, δίνουν κάθε εβδομάδα το καθιερωμένο τους ραντεβού.
Οι παραπάνω χώροι συμβάλλουν στις κοινωνικές ζυμώσεις. Ο καταναλωτής γνωρίζει τον παραγωγό, συζητά μαζί του, αγοράζει απευθείας από τον ίδιο, αναπτύσσεται μία σχέση εμπιστοσύνης και γνωρίζει από πού προέρχεται η τροφή του. Το ίδιο ισχύει και στην ομάδα Από την Παραγωγή στην Κατανάλωση, που είναι μία από τις δεκάδες που βρίσκει κανείς στο Facebook και ανάμεσα στα 35,600 μέλη που αριθμεί, βρίσκονται αρκετοί φίλοι και γνωστοί.
Κρεμμύδια από τις Σέρρες, όσπρια Δομοκού, ανθός αλατιού από τη νότια Κρήτη, μήλα από τους πρόποδες του Ολύμπου και φουντούκια από την Έδεσσα είναι μόνο μερικά από τα προϊόντα που μπορείς να προμηθευτείς. Ο παραγωγός κάνει μία ανάρτηση στη σελίδα της ομάδας κι εσύ με τη σειρά σου δίνεις την παραγγελία σου με μήνυμα ή και τηλέφωνο και μέσα στις επόμενες ημέρες έχεις λάβει την παραγγελία σου είτε με μεταφορική εταιρεία είτε με BOX. Σαν να σου στέλνει πεσκέσι κάποιος από το χωριό.
«Λειτουργεί πολύ εύκολα όλο αυτό. Παραγγέλνεις, πληρώνεις με IRIS και την επόμενη ημέρα τρως φουντούκια. Τα παραλαμβάνεις όποτε βολεύει εσένα. Εμείς τα πουλούσαμε 10 ευρώ το κιλό, συν 2 ευρώ μεταφορικά, όταν η φθηνότερη τιμή στην αγορά ήταν 15 ευρώ», λέει ο Ευθύμιος Γαϊσίδης, 60 ετών συνταξιούχος, που μαζί με τη σύζυγό του – Ευγενία Κωνσταντινίδου, 52 ετών, παραγωγό, έχουν φουντουκιές τους στην Παναγίτσα Πέλλας.
Οι δυο τους πρωτομπήκαν σε αντίστοιχες ομάδες πριν από 5 χρόνια, όταν ξεκίνησαν να ασχολούνται με την παραγωγή. «Έχει τύχει να μπω σε ομάδα που ζητούσαν χρήματα προκειμένου να έχεις παρουσία. Δεν είναι όλες ίδιες. Κάποιος καταναλωτής που μπαίνει για πρώτη φορά σε μία ομάδα, καλό είναι να πάει ρωτώντας. Συνήθως κάποιος σου έχει πει ότι είναι ικανοποιημένος ή την έχει πατήσει. Ή το παθαίνεις εσύ και μαθαίνεις».
Η σχέση που δημιουργείται με τον παραγωγό είναι σχέση εμπιστοσύνης. «Υπάρχει ένα ρομαντικό κομμάτι πίσω από αυτό. Ξέρεις, πλέον ο κόσμος που ζει στην πόλη είναι αποκομμένος από την επαρχία. Οπότε ξέρει ότι θα πάρει για παράδειγμα μήλα από τον Αλέξανδρο που τα φέρνει από το χωριό. Είναι η μόνη σύνδεσή του και ξέρει ότι από μένα θα τρώει πάντα τα ίδια μήλα», εξηγεί ο Αλέξανδρος Θεοδωράκης, 39 ετών, βιοκαλλιεργητής από την Ελασσόνα.
Τα τελευταία τρία χρόνια διοχετεύει αποκλειστικά την παραγωγή του απευθείας στους καταναλωτές. Καλλιεργεί σταθερά μήλα, πατάτες και καρύδια και ανάλογα με τη χρονιά εναλλάσσονται τα κηπευτικά. «Για μένα έχει πολύ μεγάλο όφελος αλλά και δυσκολίες παράλληλα. Γιατί έχεις διπλή εργασία, δεν είσαι μόνο παραγωγός αλλά και πωλητής». Χρειάζονται υποδομές, όπως εξηγεί, δεν είναι κάτι που θα κάνεις από τη μία μέρα στην άλλη και εκτός από τα πάγια έξοδα υπάρχουν και τα μεταβλητά κόστη που πρέπει να υπολογίζεις πάντα στο τέλος.
«Στη χονδρική, οι εταιρείες πατάνε πάνω στην εικονική φύρα που έχει η χονδρική για να μειώσουν τα κόστη και να αυξήσουν τον τζίρο τους. Σε σύγκριση με τα super market είμαστε πιο φθηνοί. Οι δικές μου τιμές πάνε βάσει αυτών που έχουν στις βιολογικές αγορές», προσθέτει.
Ήταν στις αρχές του έτους όταν οι δρόμοι των ευρωπαϊκών πόλεων – συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας – αντήχησαν από τις διαμαρτυρίες των αγροτών, σε μία από τις πιο μαζικές αγροτικές κινητοποιήσεις του 21ου αιώνα, με κοινό σύνθημα «χωρίς αγρότες, δεν υπάρχει τροφή». Στα τοπικά αγροκτήματα καλλιεργούνται περισσότερες ποικιλίες, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων ειδών που συνήθως δεν συναντώνται σε μεγάλης κλίμακας γεωργία. Αυτή η ποικιλομορφία συμβάλλει στη διατήρηση της ποικιλομορφίας και της τοπικής κληρονομιάς, αλλά και στη συνολική βιοποικιλότητα.
Οι ομάδες στο Facebook έρχονται να συμπληρώσουν τις λαϊκές αγορές, φέρνοντας ουσιαστικά τους κατοίκους της πόλης πιο κοντά στην επαρχία. Αγοράζοντας προϊόντα που έχουν καλλιεργηθεί και παραχθεί με βιώσιμο τρόπο κατευθείαν από τους παραγωγούς, υποστηρίζεις τη διατήρηση αυτών των μοναδικών και πολύτιμων ποικιλιών, διασφαλίζοντας ότι θα παραμείνουν μέρος του διατροφικού μας συστήματος για τις μελλοντικές γενιές.
Από την τόνωση της τοπικής οικονομίας και την παροχή πιο φρέσκων και θρεπτικών τροφίμων έως τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας, τα πλεονεκτήματα είναι σαφή. «Δεν ξέρω να σου πω αν στο τέλος της ημέρας με συμφέρει ή όχι όλο αυτό σαν παραγωγό, από το να τα έδινα χονδρική και να ξεμπέρδευα. Θα πρέπει να κάνω την εξίσωση. Δεν σημαίνει όμως ότι θα σταματήσω να το κάνω, μου αρέσει που διοχετεύω εγώ ο ίδιος τα προϊόντα μου», καταλήγει ο Αλέξανδρος Θεοδωράκης.
Την επόμενη φορά που θα σκεφτείς ότι δεν έχεις χρόνο, σκέψου αυτές τις ομάδες ως διαδικτυακές λαϊκές αγορές, όπου παραγωγοί από κάθε γωνιά της Ελλάδας είναι ό,τι πιο κοντινό έχεις σε χωριό.
