AP Photo/ Mystyslav Chernov
EXPLAINED

Γιατί οι ΗΠΑ διακόπτουν τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία

Μετά την επεισοδιακή συνάντηση με τον Zelensky στον Λευκό Οίκο, ο Donald Trump πάτησε «παύση» στη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Πρώτα το μπούλινγκ μπροστά στις κάμερες, μετά η παύση της στρατιωτικής βοήθειας. Οι ΗΠΑ, με κάθε τρόπο πλέον, πιέζουν την Ουκρανία να συζητήσει με τον Vladimir Putin το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός.

Η απόφαση του Donald Trump να βάλει stop στις παραδόσεις πυρομαχικών, οχημάτων και άλλου εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων αποστολών που είχαν συμφωνηθεί όταν ο Joe Biden ήταν πρόεδρος, έρχεται μετά τη δραματική (από πολλές απόψεις) συνάντηση του Volodymyr Zelensky με του Trump και Vance στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή (28/02).

Την επεισοδιακή αυτή Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε στον Zelensky ότι «ρισκάρει» με έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ενώ του είπαν να επιστρέψει «όταν θα είναι έτοιμος για ειρήνη».

Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης δήλωσε στο Fox News ότι «δεν πρόκειται για μόνιμη διακοπή της βοήθειας, αλλά για παύση». Το Bloomberg ανέφερε ότι όλος ο αμερικανικός στρατιωτικός εξοπλισμός που δεν βρίσκεται στην Ουκρανία θα μείνει εκεί, συμπεριλαμβανομένων των όπλων που διακινούνται με αεροσκάφη και πλοία ή περιμένουν σε περιοχές διέλευσης στην Πολωνία.

Ήταν θέμα χρόνου

Η απόφαση ελήφθη μετά από συνάντηση στον Λευκό Οίκο στην οποία συμμετείχαν οι Pete Hegseth (υπουργός Άμυνας), JD Vance (αντιπρόεδρος) Marco Rubio (υπουργός Εξωτερικών), με τη διευθύντρια των εθνικών μυστικών υπηρεσιών, Tulsi Gabbard και τον απεσταλμένο του Trump στη Μέση Ανατολή, Steve Witkoff.

«Ο πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει ότι επικεντρώνεται στην ειρήνη. Πρέπει και οι εταίροι μας να είναι προσηλωμένοι σε αυτόν τον στόχο», δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στην Washington Post. «Κάνουμε παύση και επανεξετάζουμε τη βοήθειά μας για να διασφαλίσουμε ότι συμβάλλει στην εξεύρεση λύσης».

Ο Oleksandr Merezhko, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Ουκρανίας, δήλωσε ότι ο Trump φαίνεται να ωθεί την Ουκρανία προς συνθηκολόγηση. «Η διακοπή της βοήθειας τώρα σημαίνει ότι βοηθάμε τον Vladimir Putin», δήλωσε ο Merezhko στο Reuters. «Επιφανειακά, αυτό φαίνεται πολύ άσχημο. Μοιάζει σαν να μας ωθεί προς συνθηκολόγηση, που σημαίνει αποδοχή των απαιτήσεων της Ρωσίας»

Το Razom for Ukraine, μια ουκρανική ομάδα υπεράσπισης, δήλωσε: «Με την απότομη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ο πρόεδρος Τραμπ “κρεμάει” τους Ουκρανούς και δίνει στη Ρωσία το πράσινο φως να συνεχίσει να βαδίζει δυτικά. Το Razom for Ukraine καλεί τον Λευκό Οίκο να αντιστρέψει αμέσως την πορεία του, να συνεχίσει τη στρατιωτική βοήθεια και να πιέσει τον Putin να τερματίσει τη φρικτή εισβολή του».

Τι σημαίνει η «παύση»

Το αμερικανικό Κογκρέσο έχει εγκρίνει βοήθεια ύψους 175 δισ. δολαρίων συνολικά για την Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας πριν από σχεδόν τρία χρόνια, σύμφωνα με την υπερκομματική Επιτροπή, με την αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία να περιλαμβάνει στρατιωτική και δημοσιονομική βοήθεια.

Ορισμένα από τα χρήματα που στέλνουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία βοηθούν τη χώρα να πληρώνει τους μισθούς των δασκάλων και των γιατρών και διατηρούν τη λειτουργία της κυβέρνησης, επιτρέποντάς της να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση της εισβολής της Ρωσίας.

Η οπλική βοήθεια για την Ουκρανία από τις ΗΠΑ παρέχεται μέσω δύο προγραμμάτων: της προεδρικής αρχής ανάληψης (PDA), η οποία επιτρέπει στον πρόεδρο να μεταφέρει γρήγορα όπλα και εξοπλισμό από τα αμερικανικά αποθέματα σε ξένες χώρες χωρίς την ανάγκη έγκρισης από το Κογκρέσο, και της πρωτοβουλίας Ukraine Security Assistance Initiative (USAI), όπου ο στρατιωτικός εξοπλισμός προμηθεύεται από την αμυντική βιομηχανία.

Συνολικά, οι ΗΠΑ έχουν υποσχεθεί οπλική βοήθεια ύψους 31,7 δισ. δολαρίων στην Ουκρανία μέσω της PDA. Η συντριπτική πλειονότητα – πολύ πάνω από 20 δισ. δολάρια, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters – έχει αποσταλεί.

Η ανακοίνωση της παύσης αφορά κυρίως την ενίσχυση που είχε ήδη εγκριθεί, αλλά δεν έχει γίνει πράξη. Ο Trump δεν έχει εγκρίνει καμία νέα βοήθεια βάσει της δικής του προεδρικής εξουσίας από την ανάληψη των καθηκόντων του και ένα νέο πακέτο βοήθειας από το Κογκρέσο φαίνεται απίθανο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Τη Δευτέρα, ο Trump δήλωσε ότι ο Zelensky «δεν θα είναι εδώ για πολύ καιρό», εκτός εάν υποκύψει στην πίεση και συνάψει συμφωνία με τους όρους των ΗΠΑ. Μάλιστα, η νέα κυβέρνηση φέρεται επίσης να συζήτησε τη Δευτέρα ένα σχέδιο για την αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία και την άρση των κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου.

Ο Λευκός Οίκος ζήτησε από το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Οικονομικών να συντάξουν έναν κατάλογο κυρώσεων που θα μπορούσαν να χαλαρώσουν για να τον συζητήσουν Αμερικανοί αξιωματούχοι με Ρώσους εκπροσώπους τις επόμενες ημέρες, στο πλαίσιο των ευρέων συνομιλιών της κυβέρνησης με τη Μόσχα για τη βελτίωση των διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων, μετέδωσε το Reuters, επικαλούμενο έναν Αμερικανό αξιωματούχο.