Όλη η Αθήνα στο κρεβάτι του reformer

«Το πρώτο πράγμα που άλλαξε ήταν η στάση του σώματός μου, σα να ψήλωσα μέσα σε 6 μήνες 2-3 πόντους», λέει η Μαριλού Παντάκη aka Madame Ginger, για τις αλλαγές που είδε πάνω της αφού ξεκίνησε να κάνει συστηματικά pilates reformer.

«Μετά τον πρώτο χρόνο είδα και διαφορά στην μέση μου. Πλέον δεν πονάει καθόλου, εκτός ίσως από τις μέρες της περιόδου μου που θα πάω για ήπιο pilates και θα μαλακώσει ο πόνος αμέσως. Σε συνδυασμό και με τις άλλες προπονήσεις που κάνω, βλέπω την μορφή και το σχήμα του σώματός μου να αλλάζει και να νιώθω πιο δυνατή και υγιής», συμπληρώνει.

Το pilates reformer με τη μορφή που το γνωρίζουμε και σήμερα, είναι μια μορφή άσκησης που δημιουργήθηκε από τον Joseph Pilates, έναν Γερμανό γυμναστή και bodybuilder, ο οποίος σύμφωνα με την βιογραφία του ήταν ένα ασθενικό παιδί που έπεφτε συχνά θύμα bullying. Έτσι, αφιερώθηκε στη βελτίωση της φυσικής του κατάστασης, καθώς θεωρούσε ότι εκείνη ευθυνόταν για πολλά από τα κακά της ζωής του.

Ο Pilates ήταν αρχικά γυμναστής και bodybuilder, αλλά όταν μετακόμισε την Αγγλία τα 1912 διέπρεψε και ως επαγγελματίας μποξέρ και εκπαιδευτής αυτοάμυνας στις αστυνομικές σχολές και την Scotland Yard. Κάποια στιγμή, όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ενώ είχε μεταναστεύσει στην Αγγλία, βρέθηκε κρατούμενος σε στρατόπεδο στο νησί Ράιτ μαζί με άλλους αιχμαλώτους πολέμου.

Ήταν εκεί που τελειοποίησε την τεχνική του, βοηθώντας τραυματισμένους έγκλειστους. Μάλιστα, πολλοί από αυτούς ήταν καθηλωμένοι στο κρεβάτι και δεν μπορούσαν να προπονηθούν με τους κλασσικούς τρόπους. ‘Ηταν τότε που ο πρωτοπόρος Joseph Pilates, έβγαλε ελατήρια από τα κρεβάτια και τα έδεσε στα κεφαλάρια. Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε το κρεβάτι του pilates reformer με τις αντιστάσεις και τα ελατήρια.

Το 1926, μετά από μια σύντομη επιστροφή στην πατρίδα, μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου μαζί με τη σύζυγό του, Clara, τελειοποίησε τη μέθοδό του και δημιούργησε το The Pilates Universal Gymnasium, απ΄ όπου πέρασαν δεκάδες διασημότητες. Μάλιστα, ανάμεσά τους ήταν και η θρυλική χορεύτρια και χορογράφος Martha Graham.

100 χρόνια μετά, το pilates reformer μοιάζει πιο δημοφιλές από ποτέ και έχει κατακλύσει και την Αθήνα. Δεκάδες νέα studio ανοίγουν κάθε μήνα, ενώ σε κάθε παρέα υπάρχει κάποιος που θα σου πει «Δεν μπορώ να έρθω για πίτσα στις 21:00. Έχω reformer και δεν το χάνω».

Αυτός ο κάποιος με την πίτσα είμαι εγώ, που ενώ αντιπαθώ από τη φύση μου οποιοδήποτε είδος γυμναστικής, μου μοιάζει αδιανόητο να χάσω κάποια προπόνηση. Και φαίνεται πως δεν είμαι η μόνη.

Ο Άλεξ Κάβδας κάνει pilates reformer από το 2005, πολύ πριν γίνει mainstream και αρχίσει να εμφανίζεται στα feed μας σε Instagram και TikTok. «Σίγουρα καταλυτικό παράγοντα έπαιξε ο εγκλεισμός της πανδημίας, όπου συνειδητοποιήσαμε ότι η κίνηση και η εξάσκηση είναι απαραίτητα για την ευεξία μας. Από ένα απλό περπάτημα μέχρι πιο στοχευμένη άσκηση. Έτσι, η παγκόσμια τάση για πιο βαθιά γνώση του σώματός μας ήρθε και εδώ», μού εξηγεί όταν τον ρωτάω πού θεωρεί ότι οφείλεται η δημοφιλία της.

«Δεν θεωρώ ότι πρόκειται για μόδα -είναι περισσότερο μια φιλοσοφία. Πλέον, οι περισσότεροι επαγγελματίες αθλητές και φυσικά χορευτές κάνουν παράλληλα pilates για να βοηθηθούν στις επιδόσεις τους -η σπονδυλική στήλη, η λεκάνη, ο αυχένας, τα γόνατα ζυγοσταθμίζονται και όλα γίνονται πιο εύκολα. Από την καθημερινότητα μέχρι την αποκατάσταση από τραυματισμούς», επισημαίνει.

Η Μαριλού προσθέτει πως, «Είναι μία γυμναστική προσιτή σε όλους, μπορούν δηλαδή να την ακολουθήσουν όλες οι ηλικίες, με πολλαπλά οφέλη για την υγεία και δεν έχει καμία σημασία η φυσική κατάσταση που έχεις. Πιστεύω ότι το Pilates ήρθε για να μείνει και να μας σώσει από τις επιπτώσεις που έχει ο σύγχρονος τρόπος ζωής στο σώμα μας».

«Ένας ακόμα λόγος που το καθιστά δημοφιλές είναι ότι πολλά άτομα, βλέποντας τον εξοπλισμό, το θεωρούν μια πιο “χαλαρή” μορφή άσκησης – κάτι που γρήγορα διαπιστώνουν ότι δεν ισχύει», σημειώνει γελώντας η Αθηνά Βελημβασάκη, δασκάλα pilates reformer. «Επιπλέον, τα εντυπωσιακά βίντεο που κυκλοφορούν στα social media, όπως το Instagram, το κάνουν ακόμη πιο δελεαστικό για να το δοκιμάσουν».

Για την Αθηνά, το pilates reformer είναι και ένας τρόπος ψυχοθεραπείας. «Η εστίαση στην αναπνοή και η αίσθηση του να “είσαι παρών” σε κάθε κίνηση σε βοηθούν να χαλαρώσεις και να συγκεντρωθείς. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, αποκόβεσαι από ό,τι σε απασχολεί στην καθημερινότητά σου και επικεντρώνεσαι αποκλειστικά στο σώμα και την κίνησή του. Παρατηρώ πως αρκετά άτομα έρχονται στο μάθημα λέγοντας πως δεν ήθελαν να έρθουν ή ότι δεν νιώθουν καλά εκείνη τη μέρα. Στο τέλος, όμως, η διάθεσή τους έχει αλλάξει και πολλές φορές μου λένε πόσο τους βοήθησε το μάθημα, ακόμα και αν ήταν δύσκολη η απόφαση στην αρχή να έρθουν».

Βέβαια, όσο ευεργετικό είναι για τους μαθητές, τόσο αγχωτικό μπορεί να είναι για έναν/μια instructor να βιοποριστεί αποκλειστικά από αυτό. Η Αθηνά Βελημβασάκη που παράλληλα εργάζεται και ως ηθοποιός σε παιδική παράσταση, εξηγεί πως«Τα τελευταία χρόνια, η ζήτηση για Pilates έχει αυξηθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα να ανοίγουν συνεχώς νέα studio, ενώ και πολλά γυμναστήρια εντάσσουν το reformer στα προγράμματά τους. Αυτό συχνά σημαίνει ότι οι αμοιβές μπορεί να είναι αρκετά χαμηλές, λόγω της ύπαρξης πολλών instructors».

Συνεχίζει λέγοντας πως πιστεύει ότι «είναι σημαντικό να διεκδικείς από την αρχή καλές συνθήκες εργασίας και, όσο εξελίσσεσαι και αποκτάς περισσότερη εμπειρία, να επιδιώκεις ακόμα καλύτερες, όχι μόνο για σένα, αλλά και για τα υπόλοιπα άτομα που βρίσκονται στον ίδιο κλάδο. Μπορείς να βιοπορίζεσαι αποκλειστικά από το Pilates, αλλά αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες εργασίας και τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Για μένα, αν χρειάζεται να δουλεύω ατελείωτες ώρες για να βιοποριστώ, αυτό δεν θεωρείται πραγματική επαγγελματική βιωσιμότητα».

Το pilates reformer είναι όμως ένα είδος άσκησης κοστοβόρο για πολλούς, καθώς σε αντίθεση με ένα παραδοσιακό γυμναστήριο, όπου συνήθως η αμοιβή είναι ετήσια, εδώ καλείσαι να πληρώσεις μηνιαία δίδακτρα, που συνήθως και αναλόγως με το πόσες φορές την εβδομάδα επιλέξεις να πας για προπόνηση, μπορεί να ξεπερνούν και τα 100 ευρώ.

Για την Μαριλού όμως, μαζί με τον ψυχολόγο, είναι τα καλύτερα χρήματα που ξοδεύει κάθε μήνα. «Τα περισσότερα στούντιο έχουν 12-15 ευρώ το ομαδικό μάθημα, που αντιστοιχεί σε 1,5 ποτό ή στο μεσημεριανό delivery που θα πάρεις στο γραφείο εκεί που έχουν φτάσει οι τιμές. Θεωρώ ότι είναι ένα τίμιο ποσό για τα οφέλη που θα προσφέρει όχι μόνο στο σώμα σου αυτή η μία ώρα, αλλά και στην ψυχική σου υγεία. Προσωπικά προτιμώ να κόψω αυτό το 1.5 ποτό 1-2 φορές την εβδομάδα και να επενδύσω αυτά τα χρήματα στην υγεία μου».

Περίπου την ίδια άποψη έχει και ο Άλεξ. «Πράγματι είναι πιο ακριβό από ένα γυμναστήριο που πας ανά πάσα στιγμή. Αυτό συμβαίνει λόγω της εξατομίκευσης και της στοχευμένης άσκησης θεωρώ. Δηλαδή, σε ένα μάθημα reformer μπορείς άμεσα να διορθώσεις κάθε λεπτομέρεια και σε γρήγορους χρόνους, ενώ βοηθάει και στην πνευματική υγεία μέσω των αναπνοών και της δομής που προσφέρει».

Προσωπικά και ενώ ήθελα αρκετά χρόνια να ξεκινήσω reformer, το τσουχτερό μηνιαίο αντίτιμο με απέτρεπε. Τελικά, κατάλαβα πως απλά έπρεπε να κάνω λίγο καλύτερη έρευνα και να βρω ένα studio που να μπορεί να το «σηκώσει η τσέπη μου», χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα θυσιάσω την ποιότητα του μαθήματος. Και πάλι είναι ένα αρκετά σημαντικό ποσό από τον μηνιαιό προϋπολογισμό μου, το οποίο όμως μετά από σχεδόν πέντε μήνες, μπορώ να πω πως δεν έχω μετανιώσει που το δίνω.

Κάτι παρόμοιο λέει και η Νικολέττα, μια 34χρονη δασκάλα και μητέρα δύο παιδιών. «Δίνω 100 ευρώ το μήνα για 8 μαθήματα και θα ήταν ψέμμα αν έλεγα πως δεν μου φαίνονται πολλά. Είναι πολλά. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που δίσταζα πολύ καιρό να πάω, παρόλο που μου το είχε προτείνει ο φυσικοθεραπευτής μου καθώς μετά τις δύο εγκυμοσύνες μου αντιμετωπίζω θέματα με την μέση μου».

Η Νικολέττα παραδέχεται πως χρειάστηκε να κάνει αλλαγές στη ζωή της. «Είχα πει ότι θα πάω έναν μήνα για να δω αν αξίζει όντως τα λεφτά του. Και τα άξιζε. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει πως δεν έκοψα από αλλού και αν με ρωτάς το θεωρώ άδικο, αλλά με τον μισθό της δασκάλας και έχοντας δύο παιδιά, έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα στις “πολυτέλειες” που έκανα για τον εαυτό μου. Επέλεξα το pilates reformer και μπορώ να παίζω πια με τα παιδιά μου χωρίς να φοβάμαι αν θα μπορέσει να σηκωθώ από το πάτωμα».

Στα δεκάδες βίντεο με ασκήσεις reformer που περνούν καθημερινά από τις αρχικές σελίδες μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι ελάχιστες οι φορές που θα δω έναν άντρα πάνω στο κρεβάτι του reformer. Τις λίγες φορές που θα συμβεί αυτό, τα βίντεο είναι συνήθως χιουμοριστικά και δείχνουν πόσο τελικά μια φαινομενικά εύκολη άσκηση, μπορεί να δυσκολέψει το αντρικό φύλο.

Όπως λέει και ένας από τους πιο δημοφιλείς ήχους της πλατφόρμας, τα κορίτσια που κάνουν reformer είναι οι μόνες που θα επιβιώσουν του zombie apocalypse. Τα κορίτσια πήραν το υποτιμητικό όρο pilates princess, που τους φορέθηκε υποτιμητικά από τους διάφορους gym bros των social media και τον έκαναν τρόπο ζωής, χωρίς ποτέ να πέσουν στο επίπεδό τους.

«Πολλά  άτομα –λανθασμένα– θεωρούν ότι το Pilates είναι μια χαλαρή μορφή άσκησης. Αυτό συνδέεται με ένα βαθύτερο στερεότυπο που θέλει τις γυναίκες να επιλέγουν ασκήσεις ευλυγισίας και κινητικότητας, ενώ οι άντρες πρέπει να κάνουν βάρη και πιο δυναμικές προπονήσεις», εξηγεί η Αθηνά Βελημβασάκη.

Τονίζει πως «Στην πραγματικότητα, τέτοιες αντιλήψεις είναι κατάλοιπα μιας πατριαρχικής νοοτροπίας που κατηγοριοποιεί ακόμα και τη γυμναστική σε “αντρική” και “γυναικεία”. Το Pilates επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση του σώματος, τη βελτίωση της κινητικότητας, της ευλυγισίας και της σωστής στάσης σώματος, στοιχεία απαραίτητα για κάθε άτομο ανεξαρτήτως φύλου. Θα παρότρυνα τους άντρες να δοκιμάσουν μια προπόνηση Reformer για να δουν στην πράξη πόσο απαιτητικό και αποτελεσματικό είναι».

Ο Άλεξ, που έχει υπάρξει πολλές φορές στο παρελθόν ο μόνος άντρας στην αίθουσα του reformer, βλέπει πως τα πράγματα αλλάζουν χρόνο με τον χρόνο. «Σίγουρα η πιο χορευτική αίσθηση των κινήσεων σε συνδυασμό με την έλλειψη αυτής της εκτόνωσης που ζητάμε οι άντρες από τη γυμναστική μας (ένταση, κλωτσιές, δυνατές κινήσεις) έκαναν το reformer μη άμεσα ελκυστικό στα μάτια των αντρών. Να σημειώσω ότι δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα στον όγκο που συχνά είναι ζητούμενο, δυναμώνει εσωτερικά. Τα τελευταία 3-4 χρόνια όμως η συμμετοχή των αντρών είναι όλο και μεγαλύτερη».

Όσο οι ρυθμοί της ζωής και οι ώρες που περνάμε μπροστά σε οθόνες αυξάνονται, τόσο περισσότερο θα αναζητούμε τρόπους αποσυμφόρησης, που να μπορούν να συνδυάζουν την σωματική με την ψυχική ευεξία. Το pilates reformer φαίνεται πως είναι ένας από αυτούς και όπως έγινε και σχεδόν 30 χρόνια πριν με τη γιόγκα, έτσι και το pilates reformer μοιάζει να ήρθε για να μείνει.