Ethos: Η Τουρκία στο ντιβάνι της ψυχανάλυσης
Η νέα τουρκική σειρά του Netflix μέσα από σπονδυλωτές ιστορίες αφηγείται την τραγωδία του να ζεις στη διχασμένη, φοβισμένη, κυνική Τουρκία του 2020.
- 6 ΔΕΚ 2020
H Meryem, ο Hodja, η Ruhiye, ο Yasin, η Guilbin, η Melissa, η Peri: Ένα σύμπαν χαρακτήρων που προσπαθούν να επιβιώσουν καθημερινά στην Τουρκία, μία σειρά ιστοριών που μας θυμίζει τη “Magnolia” του Paul Thomas Anderson, μόνο που εδώ ο σκληρός ρεαλισμός δεν αφήνει σε κανένα χαρακτήρα περιθώρια για όνειρα. Καλωσήρθατε στον κόσμο του “Ethos”.
Μία εικόνα
Ο Hodja δίνει την ευλογία του στην Meryem και αργότερα, όταν γυρίζει σπίτι, μαθαίνει πως η κόρη του, Hayrunnisa, που λατρεύει τους γονείς της, προηγουμένως άκουγε «μια ξένη μουσική, σκέτο θόρυβο». Δεν θα τη μαλώσει, δεν θα την αφορίσει, μόνο θα δεχτεί μια τεράστια αγκαλιά από τα χέρια της.
Ένα κορίτσι (Meyrem) με καλυμμένο το πρόσωπο, μπαίνει δειλά – δειλά στην ψυχανάλυση με την ψυχολόγο, αναθρεμμένη στην ευρωπαϊκή πλευρά της Τουρκίας, Gulbin. Το κάνει, όχι τόσο για να μάθει γιατί παθαίνει κρίσεις λιποθυμίας (συνήθως όταν το οπτικό ερέθισμα είναι μια εικόνα γάμου), αλλά γιατί της το έχει πει ο Hodja. Η Gulbin της ζητάει πιεστικά να σταματήσει να μιλά στον Hodja και χάνει -προσωρινά – την εμπιστοσύνη της. Ύστερα, μιλώντας στη δική της ψυχαναλύτρια, αναρωτιέται γιατί το έκανε αυτό. Η Ruhiye μιλάει λίγο, κυρίως κλαίει δι’ ασήμαντον αφορμήν, σε τυχαίες στιγμές της καθημερινότητας της και ο άντρας της, ο Sinan, την κατηγορεί, πως όλα όσα της συμβαίνουν είναι γιατί προσεύχεται στον Αλλάχ ανάποδα. Αυτό είναι το “Ethos”.
Όλη η Τουρκία ένα μεγάλο ντιβάνι ψυχιάτρου
Έχοντας δει τα τέσσερα πρώτα επεισόδια της σειράς, αποφάσισα να μιλήσω με τον Erdem, φίλο που αποπειράθηκε να ζήσει και να δουλέψει σε call center εταιρείας πληροφορικής που εδρεύει στην Αθήνα, όμως γύρισε πρόπερσι στην Κωνσταντινούπολη για να είναι κοντά στους ηλικιωμένους γονείς του.
Μου εξηγεί πόσο ρεαλιστικό είναι το “Bir Baskadir” και μου επιβεβαιώνει ότι ο δημιουργός του, ο 43χρονος θεατρικός σκηνοθέτης Berkun Oya είναι ένας από τους σημαντικότερους νέους καλλιτέχνες της χώρας: «Η Τουρκία είναι μια υπέροχη χώρα, αγαπώ το λαό μου και τον έχω νοσταλγήσει ζώντας στην Αθήνα, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως οι ζωές μας είναι σκέτη τραγωδία. Οι μισθοί πέφτουν συνέχεια και είναι τρομερά δύσκολο να βρεις δουλειά και να ζήσεις μόνος σου. Η κυβέρνηση με την βία προσπαθεί να απομονώσει τις προοδευτικές φωνές και τη διαμαρτυρία στο σύνολο της. Υπάρχουν ακόμα γυναίκες που δέχονται να γίνουν ερωμένες ενός παντρεμένου άντρα, ή και νόμιμες σύντροφοι, μιας και το επιτρέπει η θρησκεία μας. Είναι όμορφο το να ζεις στην ευρωπαϊκή πλευρά της χώρας, γιατί ξεχνάς όσα συμβαίνουν στην αντίπερα όχθη. Εκεί που ο ισλαμικός φανατισμός δεν επιτρέπει στα κορίτσια να κρατήσουν το χέρι του άντρα τους δημοσίως ή να φορέσουν φούστα και να βγουν έξω για ποτό. Αν το κάνουν, θα κινδυνέψουν με ξυλοδαρμούς, στο λιγότερο εφιαλτικό σενάριο».
Ζητείται Ethos
Όσα μου έλεγε ο Erdem είναι σαν να περιγράφουν τα επεισόδια του “Ethos” και παράλληλα την πραγματική καθημερινότητα μιας χώρας για την οποία μαθαίνουμε πληροφορίες από τα δικά μας media, κυρίως με αφορμή κάποια πολιτική κόντρα του προέδρου, με εξουσίες που θυμίζουν μονάρχη, Tayip Erdogan. Το “Ethos” είναι μια δραματική σειρά που ταυτόχρονα μπορεί να περιγραφεί και ως θρίλερ (το IMDB την κατατάσσει ως drama/thriller με βαθμολογία 8,8/10), καθώς όλοι οι χαρακτήρες μάχονται κόντρα σε αόρατους εχθρούς, σε αδιέξοδα που δεν έχουν καμία πτυχή ρεαλισμού, αλλά βρίσκονται εκεί, στη συλλογική ηθική των Τούρκων, είτε αυτοί έχουν ευρωπαϊκές επιρροές στον τρόπο ζωής τους, είτε ζουν ταγμένοι στο σουνίτικο Ισλάμ, είτε είναι σιίτες, Αλέβιδες, ανένταχτοι Ισλαμιστές. Η Τουρκία είναι μια χώρα που υπάρχει σε ένα πανέμορφο γεωγραφικό σκηνικό, μια «γέφυρα» μεταξύ Ανατολής και Δύσης και αυτή ακριβώς η συνθήκη, συνθλίβει καθημερινά τις ζωές των ανθρώπων της.
Για καλή μας τύχη, το “Ethos” είναι μια τουρκική σειρά που ξαποσταίνει από τα κλισέ σαπουνόπερας που μας είχε συνηθίσει η γειτονική χώρα (όπως την μάθαμε στην ελληνική τηλεόραση) και παρουσιάζει χαρακτήρες πραγματικών ανθρώπων σε ένα χρονογράφημα της ζωής τους με λεπτομέρειες σκληρού ρεαλισμού. Αν για οποιοδήποτε λόγο τα συναισθήματα σου προς την Τουρκία έχουν χρωματιστεί από navtex και πολεμικές ιαχές σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, τότε αυτή η σειρά θα γίνει η πόρτα σου για έναν κόσμο που ίσως δεν είχες φανταστεί πως υπάρχει. Αν αγαπάς το να ανακαλύπτεις τους λαούς πέρα από τα εκλεγμένα πολιτικά πρόσωπα που τους εκπροσωπούν, τότε ήδη έχεις ανοίξει την πόρτα του “Ethos”.
Τι παρασκήνιο οδήγησε στο Home Alone; Ποια stunts κοψοχόλιασαν τους συντελεστές και τι διάγνωση έκανε πραγματικός γιατρός στα τραύματα των ληστών; Ποια θεωρία για τους γονείς του Kevin θα σου αλλάξει για πάντα την ταινία; Το POP για τις Δύσκολες Ώρες γιορτάζει την επέτειο της ταινίας!