Πώς ένα ποτό μπορεί να σε ταξιδέψει στο χρόνο

Της Ειρήνης Ζαβέλη

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο επισκέφθηκα με την παρέα μου ένα μπαρ στο κέντρο της Αθήνας, είχα την ανάγκη να αλλάξω λίγο παραστάσεις μιας και βρισκόμαστε σε περίοδο εξεταστικής.

Στη διπλανή παρέα καθόταν ένα ζευγάρι που έπινε ένα ποτό το οποίο δεν το είχα προσέξει ξανά. Λεγόταν «Roots». Χωρίς δεύτερη σκέψη, παρήγγειλα αυτό το λικέρ με γεύση μαστίχα. Τη στιγμή που το γεύτηκα μου ήρθαν απευθείας κάποιες εικόνες στο μυαλό.

Από μικρό παιδί θυμάμαι τα καλοκαίρια μου στη Χίο και καθώς μεγάλωνα μου έλεγε η γιαγιά μου «άντε να έρκεις να βοηθήσεις στους σκίνους». Μου κέντριζε πάντοτε το ενδιαφέρον η αγάπη και το μεράκι των ανθρώπων για τον τόπο τους. Αυτή η προσήλωση και φροντίδα για τα πάτρια εδάφη. Άλλωστε νιώθεις ξεχωριστός όταν γνωρίζεις ότι από όλο τον κόσμο παράγεται μαστίχα μόνο στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού σου. Η Χίος είναι ένα νησί με πλούσια ιστορία, της οποίας τη σημασία και συγκίνηση κουβαλάνε οι ντόπιοι μέχρι και σήμερα.

Η μαστίχα είναι ξακουστή ως η φυσική ρυτίνη που παράγεται αποκλειστικά από τα μαστιχόδεντρα του νησιού, τους σχίνους. Η παραγωγή της όμως είναι μια διαδικασία άγνωστη και επίπονη. Απαιτεί αφοσίωση, αγάπη και υπομονή. Πρόκειται για μια ασχολία που συνηθίζουν να συμμετέχουν όλα τα μέλη της οικογένειας. Ένα κασετοφωνάκι, κατιτίς για τη λιγούρα και η όρεξη για δουλειά είναι τα συστατικά που χρειάζεται κανείς για να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Η δική μου προετοιμασία ήταν ένα πουκάμισο σε συνδιασμό με ένα μπλου τζιν του πατέρα μου κολλημένο με μαστίχα, χώμα και το έντονο άρωμά της. Η γιαγιά μου από την άλλη έβαζε ένα λευκό μαντήλι στο κεφάλι για να μην την χτυπάει ο ήλιος.

Η παραγωγή διαρκεί τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες, τον Ιούνιο λοιπόν ξεκινάει η προετοιμασία του εδάφους. Καθαρίζουμε συστηματικά την γύρω περιοχή του σχίνου και το καλύπτουμε με ασπρόχωμα-σάκοι που ζυγίζουν 20 κιλά ο ένας-το οποίο και συγκρατεί τη μαστίχα όταν αρχίζει να στάζει.
Τον Ιούλιο ξεκινάει το κέντημα, μια λεπτοδουλειά που γίνεται αιώνες με το χέρι. Πληγώνουμε τον κορμό και τα κλαδιά των δέντρων με ειδικά εργαλεία, τα κεντητήρια. Λόγω έλλειψης εμπειρίας, στο γυρισμό όλο και κάποιες γρατζουνίες θα υπήρχαν καθώς και κολλημένη μαστίχα στα μαλλιά μου. Το κέντημα είναι το σημαντικότερο στάδιο και, ανάλογα με τις συνθήκες, μπορεί να διαρκέσει εως δυόμιση μήνες. Η μαστίχα είναι έτοιμη προς συλλογή μέσα σε 15 μέρες και οι παράγοντες που επηρεάζουν τη σκληρότητά της είναι η θερμοκρασία, ο χρόνος έκθεσης στη φύση και το μέγεθος της.

Τέλος Αυγούστου ξεκινάει η συγκομιδή των διάφανων κρυστάλλων και στη συνέχεια η πολύμηνη δουλειά του καθαρισμού της μαστίχας. Πολύ σημαντικό στάδιο καθώς από αυτό καθορίζεται η καθαρότητα του τελικού προϊόντος. Την πρώτη φάση του καθαρισμού της μαστίχας την αναλαμβάνουν κατ’οίκον οι πολίτες του νησιού. Θυμάμαι τον παππού μου, με τα μεγάλα του καφετί γυαλιά, πάντονε θολά και σκονισμένα, καθάριζε υπομονετικά επί ώρες δάκρυ δάκρυ.

Μέσα σπό μια γουλιά, ξαναθυμήθηκα όλες εκείνες τις εικόνες για την παραγωγή της μαστίχας. Το «Roots» αντικατοπτρίζει ιδανικά τον κόπο και την αγάπη που καταβάλλεται για την δημιουργία της με αποτέλεσμα ακόμα και εκείνοι που δεν συνδέονται συναισθηματικά με την ιστορία της ή με τον τόπο προέλευσης της να μπορούν να την γευτούν και να την ευχαριστήθουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Από όλα τα εξωτικά, αρωματικά μπαχαρικά στον κόσμο, κανένα δεν μοιάζει με τη μαστίχα της Χίου. Είναι στιγμές λοιπόν που σου λείπει αυτό το άρωμα που αντιπροσωπεύει τις παιδικές σου αναμνήσεις, τις ρίζες σου… εσένα. Το λικέρ μαστίχας «Roots» αποτέλεσε για εμένα το δίαυλο μεταξύ εμένα και του τόπου μου. Η κάθε γεύση κουβαλάει τη δική της ιστορία την οποία πρέπει να σεβόμαστε. Δεν είναι τυχαίο που ακόμα και στη σειρά των μπουκαλιών υπάρχουν διαφορετικά σχήματα που συμβολίζουν διαφορετικές ιστορίες των βασικών υλικών, όπως ο ρόμβος που συμβολίζει τον κρύσταλλο της μαστίχας.

Για να μπορέσεις να γευτείς αυτή την εμπειρία έχουν προηγηθεί μήνες προετοιμασίας ώστε να φτάσει αυτό το συστατικό στο ποτήρι σου. Το παράδοξο είναι τι μπορεί κανείς να σκεφτεί από μια απλή εξοδο στο κέντρο της Αθήνας, και πως σε ένα μικρό νησί της Ελλάδας φτιάχνεται ένα γευστικό και μοναδικό προϊόν που μέσω του «Roots» προωθείται και σε άλλες χώρες τις Ευρώπης.

Δείτε όλα τα κείμενα της ενέργειας στην σελίδα http://panteio-day.24media.gr/.