Τι έγραψαν 11 ξένες εφημερίδες για το Πολυτεχνείο και τη Χούντα
- 17 ΝΟΕ 2020
Μια εισαγωγή
Πριν ασχοληθούμε με όσα συνέβησαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, μια ματιά σε δημοσιεύματα των αμερικάνικων εφημερίδων Spokane και The Dispatch, για όσα συνέβησαν το καλοκαίρι του 1973, μας προϊδεάζει για όσα θα επίκειται να συμβούν. Το καλοκαίρι του 1973 λοιπόν, η χούντα καταργεί την μοναρχία και στη θέση του Βασιλιά Κωνσταντίνου, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος χρίζεται απόλυτος άρχοντας της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής δημοκρατίας στο σύνολό της.
Παρατηρούμε πως και τα δυο δημοσιεύματα καταγράφουν την αλλαγή των βασιλικών συμβόλων στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας με σύμβολα της χούντας, ενώ τονίζουν και το γεγονός πως το δημοψήφισμα που έχει προηγηθεί, σύμφωνα με όσα δηλώνει το καθεστώς, έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη σαρωτική επικράτηση του ‘ναι’ (της μετάβασης από την Βασιλεία στην Προεδρία Παπαδόπουλου).
Το καθεστώς επίσης, έχει δηλώσει ως αιτιολογία για την ανατροπή του Βασιλιά, την πληροφορία πως σχεδίαζε να ανατρέψει την κυβέρνηση Συνταγματαρχών, οργανώνοντας ομάδα πραξικοπηματιών από το Ναυτικό. Οι δυο εφημερίδες καταγράφουν εντελώς κυνικά τη διαταγή αξιωματικού να μην καταγραφεί σε κανένα ρεπορτάζ η δήλωση του Βασιλιά Κωνσταντίνου για την ανατροπή του από το θρόνο και την εξορία του στη Ρώμη. Το κλίμα δυναμιτίζεται ήδη.
‘Πετούν πορτοκάλια στους αστυνομικούς’
H Birmingham Post έχει τις πρώτες πληροφορίες για 4.000 διαδηλωτές, για μια ομάδα φοιτητών του Πολυτεχνείου που τους καθοδηγεί και από εκεί και έπειτα το χάος. Το μονόστηλό της αναφέρει πως “φωνάζουν συνθήματα και πετούν πορτοκάλια σε διερχόμενα αυτοκίνητα”.
‘Τουλάχιστον πέντε νεκροί’
Η Daily Mail θέτει πιο ξεκάθαρα τα πράγματα: έχουμε να κάνουμε με μια ‘λαϊκή επανάσταση’ (workers revolt), έχουμε τουλάχιστον πέντε νεκρούς και έναν μη υπολογίσιμο αριθμό τραυματιών. Η Daily Mail τονίζει πως οι αστυνομικοί και οι στρατιώτες που βρέθηκαν στο Πολυτεχνείο θεωρείται βέβαιο πως άνοιξαν πυρ κατά φοιτητών και άλλων διαδηλωτών όταν διαπίστωσαν πως η χρήση δακρυγόνων δεν αρκούσε για να διαλύσει τα πλήθη. Μας εξηγεί επίσης, με λίγο παράδοξο τρόπο, που αποδομεί με κυνικό χιούμορ τη χούντα, πως “οι συμπλοκές ξεκίνησαν όταν 15.000 διαδηλωτές μαζεύτηκαν κοντά στο Πολυτεχνείο για να τραγουδήσουν πολιτικά τραγούδια του εξόριστου συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη”. Άδικο έχει η Daily Mail;
‘Πεδίο μάχης’
H Liverpool Echo εκτιμά τις απώλειες ζωών του Πολυτεχνείου σε 4, ενώ καταγράφει και 120 τραυματίες, από το ‘πεδίο μάχης’ το οποίο θύμιζε η Αθήνα, με τανκς να περιπολούν τις κεντρικές οδούς και την πόλη σε καθεστώς στρατιωτικού νόμου.
To ‘βελούδινο γάντι’ της χούντας
Μεταφράζουμε αυτολεξεί ένα απόσπασμα από το υπέροχο άρθρο του Paul Hoffman, που εκδόθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1973.
“…αυτό που έχει συμβεί σε αυτή την έκρυθμη πόλη τις τελευταίες μέρες, δεν ήταν απλά μια φοιτητική διαδήλωση. Η στρατιωτική χούντα που διοικεί αυτή τη χώρα δεν έχει αντιμετωπίσει ξανά μια τόσο σοβαρή πρόκληση, όπως αυτή η πρωτοφανής ένωση φοιτητών και νέων εργατών, που διαμαρτυρήθηκαν για το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής σε μια ανελεύθερη χώρα. Αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να εξομαλύνει τις φωνές που παρήγαγε αυτός ο συνασπισμός διαμαρτυρίας, τότε τα γεγονότα των τελευταίων ημερών μπορεί να είναι η πρόγευση ακόμα πιο σκληρών μαχών.
“Οι εκπρόσωποι του στρατιωτικού καθεστώτος, κάνουν λόγο τώρα περί συνομωσίας αναρχικών, που είχε την υποστήριξη απερχόμενων Ελλήνων πολιτικών και “εχθρών της Ελλάδος από το εξωτερικό”. Αυτή η θεωρία ήδη απορρίπτεται από χιλιάδες Έλληνες, ακόμα και υποστηρικτές του καθεστώτος, που βρίσκεται στην χώρα από τον Απρίλιο του 1967.
Πολιτικοί αναλυτές της Ευρώπης, κάνουν λόγο για τεράστιες κοινωνικές ανησυχίες από το κίνημα των φοιτητών σε συνδυασμό με μια σαφή αποστροφή των αριστερών εργατών για το στρατιωτικό καθεστώς της χώρας, αλλά και μια ανασφάλεια για το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής, που οδήγησαν στις πρόσφατες αναταραχές, με 13 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Αλλά και ο αντι-Αμερικανισμός εκλαμβάνεται ως μια σοβαρή αφορμή γι’ αυτή τη διαμαρτυρία”.
“Φοιτητές εναντίον αστυνομίας”
Η Corriere De La Serra βρίσκεται στο Πολυτεχνείο και καταγράφει τις συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και πολιτών, μέσω του ανταποκριτή της. Αναφέρει 4 νεκρούς και τουλάχιστον 130 τραυματίες σε μια πραγματική μάχη μέσα, μπροστά και γύρω από το Πολυτεχνείο.
‘H Κραυγή του Φασισμού’ (ένθετο)
H La Stampa σε ένθετη καταχώρησή της που γράφεται ενώ τα γεγονότα του Πολυτεχνείου βρίσκονται σε εξέλιξη, αναφέρεται στην ‘κραυγή του φασισμού’ (“fuori il fascismo”) την οποία προσπαθούν να καταπνίξουν οι Έλληνες φοιτητές ως υποκινητές μιας τεράστιας λαϊκής διαδήλωσης. Αναφέρεται επίσης και σε μια “comitato rivoluzionario di otto membri”, δηλαδή μια οκταμελής επαναστατική επιτροπή, που προτρέπει τους Έλληνες να ανατρέψουν τη στρατωτική κυβέρνηση, ενώ επιβεβαίωνει και την ύπαρξη νεκρών διαδηλωτών από τις ένοπλες συγκρούσεις.
H Le Monde αναφέρεται στις συλλήψεις πολιτών, πολιτικών, καθηγητών, αξιωματικών που έγιναν τη Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 1973, ενώ επικαλείται πηγές του πρακτορείου Reuters που κάνουν λόγο για τουλάχιστον 11 νεκρούς στο Πολυτεχνείο και ‘πολλές εκατοντάδες’ τραυματίες.
Ένα δελτίο Τύπου
Αν αναζητήσουμε να μάθουμε ‘με λίγα λόγια’ τι συνέβη στις 17 Νοεμβρίου 1973, η εφημερίδα της ουαλικής πόλης Bangor, λέει τα πράγματα ‘τακτοποιημένα’ και τα εξηγεί ‘ωραία’: μερικά νέα παιδιά μαζεύτηκαν, φώναξαν συνθήματα και μερικοί αστυνομικοί ένοπλοι, τους συνάντησης, έριξαν δακρυγόνα αλλά ποτέ δεν άνοιξαν πυρ. Στο τέλος ο πρόεδρος Παπαδόπουλος μίλησε για ‘αναρχικούς’ που χάλασαν την κοινωνική γαλήνη και τέλος, αυτό ήτανε.
Τι κρύβεται κάτω από το καπάκι;
Η Sydney Herald της Αυστραλίας με δημοσίευμα της μέσα στους πρώτους μήνες του 1974, περιέγραψε μια μαρτυρία του Παναγιώτη Σιφναίου, υπουργού Παιδείας της κυβέρνησης Μαρκεζίνη, ως προς την τρικυμία εν κρανίω που προκάλεσε η διαδήλωση του Πολυτεχνείου στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παπαδόπουλο, Νικόλαο Μακαρέζο, στον αρχηγό της αστυνομίας Αθηνών, Νικόλαο Δασκαλόπουλο και στον ίδιο των Γεώργιο Παπαδόπουλο. Σύμφωνα με τον Συφναίο, ο Δασκαλόπουλος ζητούσε από τους αξιωματικούς να μην επέμβει με όπλα η αστυνομία προς τους διαδηλωτές, πιστεύοντας πως μέχρι το ξημέρωμα της Κυριακής 18 Νοεμβρίου, θα έχουν κουραστεί και θα έχουν βγει από το Πολυτεχνείο.
Ο Παπαδόπουλος βρέθηκε μπροστά στη συζήτηση Μακαρέζου – Δασκαλόπουλου ιδιαίτερα θυμωμένος και κατά τις περιγραφές Συφναίου, είπε “Δασκαλόπουλε, δεν μπορείς να τελειώσεις επιτέλους αυτή τη δουλειά με τους φοιτητές;” Στη συνέχεια, εικάζεται πως ο Παπαδόπουλος πείστηκε να μην δώσει εντολή για χρήση όπλων από την αστυνομία, αλλά κάποιος εκ των άμεσως συνεργατών του (Ιωαννίδης;) παρενέβη και η ιστορία του Πολυτεχνείου πήρε το θλιβερό δρόμο της. Ό,τι και να συζητήθηκε εκείνο το βράδυ στα γραφεία της χουντικής εξουσίας, η πραγματικότητα της βίαιης και γεμάτης αίμα καταστολής του λαϊκού κινήματος δεν θα αλλάξει και δεν μπορεί να ερμηνευτεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
